biologia definicje 1

 0    81 tarjetas    Kaaamilkaaaaa
descargar mp3 imprimir jugar test de práctica
 
término język polski definición język polski
abiotyczne czynniki
empezar lección
czynniki środowiska nieożywionego wpływajace na orgnizm
abscysynowy kwas
empezar lección
hormon roślinny wywołujacy stan spoczynku nasion, a także uczestniczacy w reakcjach na stresy.
absorpcja
empezar lección
1) wchłanianie substancji odżywczych i innych zwiazków przez ścianę przeowdy pokarmowego, naczynia krwionośnego lub limfatycznego; (2) pochłanianie przez chlorofil światła słonecznego podczas fotosyntezy.
absorpcyjne widmo
empezar lección
wykres przedstawiajacy ilość światła o różnej długości fali absorbowanego podczas przechodzenia przez dana substancję.
acetylocholina
empezar lección
ważny neuroprzekaźnik uwalniany przez neurony cholinergiczne, m.in. neurony motoryczne (ruchowe).
acetylokoenzym A, acetylo-CoA
empezar lección
ważny w przemianach metabolicznych zwiazek złożony z dwuweglowej grupy acetylowej połaczonej kowalencyjnie z koenzymem A.
acetylowa grupa
empezar lección
dwuwęglowa grupa będaca reszta kwasu octowego (octanu).
adaptacja
empezar lección
zmiana ewolucyjna zwiększajaca szanse organizmu na przeżycie i wydanie potomstwa w danym środowisku.
adaptacyjna strefa
empezar lección
nowa możliwość ekologiczna dla gatunków pionierskich, niewykorzystywana przez ich przodków; ewolucjoniści stosuja ten termin do wyjaśnienia szlaków ekologicznych ewolucji różnych taksonów.
adenina
empezar lección
zasada purynowa wchodzaca w skład kwasów nukleinowych i ATP.
adenozynotrifosforan
empezar lección
zwiazek organiczny zbudowany z adeniny, rybozy i trzech reszt kwasu fosforoweg, jest głównym nośnimiem energi w komórkach.
adhezja
empezar lección
zdolność łaczenia się powierzchniami dwóch różnych ciał zetkniętych ze soba.
adrenalina, epinefryna
empezar lección
hormon wytwarzany przez rdzeń nadnerczy; stymuluje współczulny (sympatyczny) układ nerwowy.
adrenergiczny neuron
empezar lección
neuron wydzielajacy neuroprzekaźniki: adrenalinę lub noradrenalinę.
aferentny
empezar lección
doprowadzajacy
afotyczna strefa
empezar lección
warstwa oceanu (występujaca poniżej 100 m), do której nie dociera światło.
aklimatyzacja
empezar lección
przystosowanie do zmian sezonowych.
akromegalia
empezar lección
choroba objawiajaca sie m.in. przerostem kończyn, palców, żuchwy, nosa. jej przyczyna jest nadmierne wydzielanie hormonu wzrostu przez przedni płat przysadki...
akrosomowa reakcja
empezar lección
proces, w wyniku którego akrosom, struktura w postaci czapeczki w szczytowej części główki plemnika, uwalnia enzymy proteolityczne (rozkładajace bialka) i przechodzi inne zmiany umożliwiajace plemnikowi penetracje osłonek jajowych
akson
empezar lección
długa wypustka neuronu przewodzaca impuls nerwowyod ciała komórkowego.
aksopodia
empezar lección
długie, cienkie wypustki cytoplazmatyczne charakterystyczne dla promienionóżek.
aktyna
empezar lección
białko budujace mikrofilamenty (filamenty aktynowe); aktyna w powiazaniu z białkiem miozynâ jest odpowiedzialna za skurcze mięśni
aktynowe filamenty
empezar lección
cienkie filamenty zbudowane głównie z białka aktyny; filamenty aktynowe i miozynowe tworzá włókienka kurczliwe (miofibryle) we włóknach mięśniowych.
aktywacji energia
empezar lección
energia kinetyczna konieczna do zainicjowania reakcji chemicznej (innymi słowy, energia, której trzeba dostarczyć substratom, aby mogły wejść ze sobá w reakcję).
aktywatorowe białko
empezar lección
białko regulatorowe, które po zwiázaniu się z DNA indukuje transkrypcję
aktywne miejsce, centrum aktywne
empezar lección
specyficzny rejon enzymu (zwykle na powierzchni), który wiáże jeden lub więcej substratów i katalizuje reakcję chemicznaá.
aktywny transport (cz I)
empezar lección
transport substancji przez błonę z obszaru o najniższym stężeniu do obszaru o wyższym stężeniu, a więc wbrew gradientowi stężenia.
aktywny transport (cz II)
empezar lección
energi potencjalnej zawartej w gradiencie stężenia nie można wykorzystać do tego transportu, więc wymaga on dodatkowego źródła energii, zwykle w postaci ATP.
akwaporyny
empezar lección
rodzina białek transportujácych zlokalizowanych w błonie komórkowej, ułatwiajá szybki transport czásteczek wody do i z komórki.
albinizm, bielactwo
empezar lección
dziedziczna niezdolność do wytwarzania melaniny, czego skutkiem jest jasne zabarwienie skóry.
albuminy
empezar lección
grupa białek występujáca w większości tkanek zwierzęcych, frakcja białek osocza krwi.
aldehyd
empezar lección
zwiázek chemiczny zawierajácy grupę karbonylowá zwiázaná z conajmniej jednym atomem wodoru.
aldehyd 3-fosfoglicerynowy
empezar lección
ufosforylowany trójwęglowy zwiàzek będàcy ważnym produktem pośrednim w glikozie i cyklu Calvina.
aldosteron
empezar lección
hormon steroidowy wytwarzany przez korę nadnerczy; m.in. stymuluje resorpcję sodu.
alergen
empezar lección
substancja (antygen), która wywołuje reakcję alergicznâ.
alergia
empezar lección
nadwrażliwość na niektóre substancje występujáce w środowisku, objawiajáca się np. katarem, wysypká lub astmâ; a. mogá powodować niektóre środki spożywcze (alergia pokarmowa).
alfa-helisa
empezar lección
rodzaj drugorzędowej struktury łańcucha polipeptydowego, którego helikalne zwinięcie stabilizujá wiázania wodorowe.
alle
empezar lección
alternatywne formy genu zajmujáce to samo miejsce (locus) na chromosomach homologicznych; wywołujá odmienne wykształcenie tej samen cechy.
allele wielokrotne
empezar lección
trzy lub więcej alleli jednego locus genowego (w populacji), np. allele wyznaczajáce grupy krwi układu AB0.
allelopatia
empezar lección
oddziaływanie jednych roślin na inne za pośrednictwem substancji wydzielanych do środowiska, np. przez korzenie lub opadłe liście.
allometryczny wzrost
empezar lección
odmienne tempo wzrostu różnych części ciała w rozwoju osobniczym.
allopoliploid
empezar lección
poliploid, którego chromosomy pochodzá od dwóch gatunków.
allosteryczne miejsce
empezar lección
niezależne od miejsca aktywnego miejsce w czásteczce enzymu, gdzie wiâże sie specyficzna substancja, zmieniajâc w ten sposób kształt i aktywność enzymu.
allosteryczne regulatory
empezar lección
substancje, które wpływajá na funkcje białekprzez wiàzanie siè z ich miejscami allosterycznymi.
alternatywne składanie eksonów
empezar lección
mechanizm genetyczny prowadzácy do powstawania na matrycy jednego genu różnych czásteczek, RNA wskutek odmiennego łàczeni eksonów.
Alveolata
empezar lección
protisty majâcy alweole, spłaszczone pęcherzyki występujáce tuż pod błonâ komórkowâ; obejmujâ bruzdnice, Apicomplexa i orzęski.
alweola
empezar lección
jeden z wielu spłaszczonych pęcherzyków położony tuż pod błoná komórkowá niektórych protistów.
Alzheimera choroba
empezar lección
postępujáca degeneracyjna choroba mózgu charakteryzujáca się formowanie w tkance mózgowej płytek amyloidowych i splotów neurofibrylarnych.
ameba
empezar lección
protist poruszajàcy się za pomocá nibynóżek.
ampfipatyczna czàsteczka
empezar lección
czàsteczka zawierajáca część hydrofilowá i hydrofobowà.
aminoacylo-tRNA
empezar lección
czásteczka złożona z aminokwasu połáczonego z tRNA wiàzaniem konwalencyjnym.
aminokwas
empezar lección
zwiazek organiczny zawierajacy grupę aminowa (-NH2) i karboksylowa (-COOH); aminokwasy połaczone wiazaniami peptydowymi tworza łańcuch polipeptydowy.
aminowa grupa
empezar lección
słabo zasadowa grupa funkcyjna o wzorze -NH2
aminy biogenne
empezar lección
grupa neuroprzekaźników, do której należa noradrenalina, serotonina i dopamina.
aminocenteza
empezar lección
pobranie próbki płynu owodniowego otaczajacego płód w celu uzyskania informacji o jego rozwoju i strukturze genetycznej.
amonifikacja
empezar lección
proces przeksztalcania organicznych zwiazków azotowych w amoniak (NH3) przez niektóre bakterie glebowe (zwane amonifikacyjnymi); amonifikacja jest częścia cyklu azotowego.
amplifikacja genu
empezar lección
proces rozwojowy polegajacy na tym, że pewne komórki wytwarzaja, w wyniku wybiórczej replikacji, liczne kopie określonebo genu, zwiększajac w ten sposób syntezę kodowanego przez niego produktu.
amylaza
empezar lección
enzym rozkładajacy skrobię, obecny np. w ślinie i soku trzustkowym
anabolityczne steroidy
empezar lección
syntetyczne androgeny powodujace wzrost masy mięśni, siły fizycznej, wytrzymałości i agresywności, przy czym jednak wykazuja szkodliwe działanie uboczne, zwiazki te sa często nadużywane.
anabolizm
empezar lección
zespół reakcji metabloicznych, w których wyniku ze zwiazków prostych powstaja złożone, np. magazynujace energię lub będace materiałem budulcowym niezbędnym do wzrostu komórki.
anafaza
empezar lección
stadium mitozy oraz mejozy I i II, w którym chromosomy wędruja do przeciwmych biegunów komórki; anafaza występuje po metafazie i poprzedza telofazę.
anafilaksja
empezar lección
ostra reakcja alergiczna spowodowana uczuleniem na obca substancję.
anafilaksja ogólnoustrojowa
empezar lección
szybka, rozległa reakcja alergiczna, która może doprowadzić do śmierci.
androgen
empezar lección
jakakolwiek substancja nadajaca cechy męskie np. męski hormon płciowy.
anemia sierpowata, niedokrwisość sierpowata
empezar lección
dziedziczna postać anemi polegajacej na nienormalnej budowie łańcuchów beta hemoglobiny; a.s. dziedziczy się jako recesywna cecha autosomalna.
anemia, niedokrwistość
empezar lección
zmiejszenie poziomu hemoglobiny w erytrocytach lub liczby erytrocytów.
aneuploidalność, aneuploidia
empezar lección
aberracja chromosomowa polegajaca na obecności dodatkowego (ych) chromosomu (ów) albo braku jednego lub większej ich liczby.
angiotensyna I
empezar lección
polipeptyd wytwarzany w wyniku działania reniny na białko osocza (angiotensynogen).
angiotensyna II
empezar lección
hormon peptydowy wytwarzany przez działanie na angiotensynę I tzw. enzymu komwertujacego angiotensynę, hormon ten stymuluje wydzielanie aldosteronu przez korę nadnerczy.
animalny biegun
empezar lección
metabolicznie aktywna część (bez żółtka) jaja kręgowców i jeżowców
anion
empezar lección
jon majacy jeden lub więcej ładunków ujemnych np. jon chlorkowy (Cl-) lub hydroksylowy (OH-).
anizogamia
empezar lección
rozmnażanie płciowe, w którym uczestnicza ruchliwe gamety różniace sie wielkościa.
antenowy kompleks
empezar lección
kompleks złożony z chlorofilu, barwników dodatkowych oraz zwiazanych z barwnikami białek tworzacy jednostkę pochłaniajaca światło. a.k. występuje w błonach tylakoidów fotoautotroficznych eukariontów.
anterydium, plemnia
empezar lección
wielokomórkowe męskie gametangium (organ płciowy) roślin, w którym powstaja komórki plemnikowe.
antropoidy, małpy właściwe
empezar lección
podrzad naczelnych grupujacy małpy zwierzokształtne, małpy człekokształtne i ludzi.
antropologia molekularna
empezar lección
gałaź nauki zajmujaca się porównaniem materiału genetycznego osobników z regionalnych populacji ludzkich w celu wyjaśnienia pochodzenia i dróg migracji człowieka współczesnego.
antydiuretyczny hormon, wazopresyna
empezar lección
hormon uwalniany przez tylny płat przysadki, komtrolujacy zwrotne wchłanianie wody w nerkach.
antygen
empezar lección
jakakolwiek czasteczka, zwykle białko lub polisacharyd, specyficznie rozpoznawana jako obca przez komorki układu odpornościowego.
antykodon
empezar lección
sekwencja trzech nukleotydów w czasteczce transportujacego RNA (tRNA) komplementarna do sekwencji trzech nukletydów kodonu.
antykoncepcja
empezar lección
jakakolwiek metoda zapobiegajaca zajsciu w ciażę.
antyonkogen
empezar lección
gen (zwany również genem supresorowym transformacji nowotworowej), którego zadaniem jest blokowanie podziału komórki w odpowiedzi na działanie pewnych czynników hamujacych wzrost; mutacja takiego genu może spowodować powstanie komórki rakowej.

Debes iniciar sesión para poder comentar.