biologia definicje 8

 0    81 tarjetas    Kaaamilkaaaaa
descargar mp3 imprimir jugar test de práctica
 
término język polski definición język polski
haploidalny
empezar lección
określenie komórki, której jadro zawiera pojedyńczy zespół chromosomów, oznaczany symbolem n, lub organizm zbudowany z takich komórek.
Hardy'ego i Weinberga prawo
empezar lección
prawo głoszace, że w populacji bedacej w równowadze genetycznej, tj. przy braków procesów mikroewolucyjnych (mutacji, dryfu genetycznego, przepływu genów, doboru naturalnego), częstość alleli nie ulega zmianie.
harmonijka beta I
empezar lección
drugorzędowa struktura białek przypominajaca regularna harmonijkę
harmonijka beta II
empezar lección
powstaje dzięki obecności wiazan wodorowych między dwoma różnymi łańcuchami polipeptydowymi lub dwoma regionami tego samego łańcucha polipeptydowego.
haustorium, ssawka
empezar lección
wyspecjalizowane odgałęzienie strzępki grzyba pasożytniczego, wnikajace do komórki żywiciela, by czerpać z niej substancje odżywcze.
Haversa kanały
empezar lección
kanały w osteonach- jednostkach strukturalnych tkanki kostnej zbitej; zawieraja naczynia krwionośne i nerwy.
heksoza
empezar lección
monosacharyd (jednocukier, cukier prosty) o sześciowęglowej czasteczce.
helikazy
empezar lección
enzymy odpowiedzialne za rozplatanie dwułańcuchowej czasteczki DNA podczas jej replikacji
heliotropizm
empezar lección
zdolność liści i kwiatów niektórych roślin do zwracania się prostopadle lub równolegle do kierunku padania promieni słonecznych.
hemizygotyczny
empezar lección
majacy tylko jeden allel w danym locus; np. mężczyzna jest hemizygotyczny dla wszystkich genów z chromosomu X.
hemocel
empezar lección
jama ciała niektórych bezkręgowców (np. stawonogów) o otwartym układzie krażenia.
hemocyjanina
empezar lección
barwnik przenoszacy tlen; występuje w hemolimfie niektórych mięczaków i stawonogów.
hemofilia
empezar lección
choroba dziedziczna objawiajaca się zaburzeniami krzepliwości krwi, jedna z jej postaci, hemofilię A, wywołuje recesywna mutacja genu zlokalizowanego w chromosomie X.
hemoglobina
empezar lección
czerwony barwnik białkowy zawierajacy żelazo i występujacy we krwi, gdzie służy do przenoszenia tlenui dwutlenku węgla, bierze także udział w regulacji pH.
hemolimfa
empezar lección
płyn krażacy w ciele bezkręgowców o otwartym układzie krażenia, np. u stawonogów i niektórych mięczaków.
Henlego pętla
empezar lección
U- kształtny odcinek kanalika nerkowego w nefronie ssaka, łaczacy kanalik kręty bliższy z dalszym.
hermafrodyta, obojniak
empezar lección
organizm majace męskie i żeńskie narzady rozrodcze
heterochromatyna
empezar lección
silnie skondensowana, nieaktywna genetycznie (niezdolna do transkrypcji) chromatyna.
heterocysta
empezar lección
zmodyfikowana komórka wegetatywna cyjanobakterii zdolna do wiazania azotu atmosferycznego w warunkach beztlenowych.
heterogametyczny
empezar lección
termin określajacy osobnika wytwarzajacego dwa typy gamet, różniace sie chromosomem płciowym; mężczyźni sa heterogametyczni (XY), gdyż wytwarzaja plemniki zawierajace chromosom X lub Y.
heterotalliczny, różnoplechowy
empezar lección
określenie niektórych glonów i grzybów, u których występuja dwa typy kojarzeniowe (mating types); rozmnażanie płciowe zachodzi tylko wtedy, gdy dojdzie do połaczenia dwóch różnych szczepów oznaczanych jako (+) i (-).
heterotrof
empezar lección
organizm niezdolny do syntezy substancji pokarmowych ze zwiazków nieorganicznych, czerpiacy energię i materiał do budowy swojego ciała z innych organizmów, np. odżywiajac się nimi. H. jest również zwany konsumentem.
heterozygotyczny
empezar lección
majacy w danym locus parę różnych alleli.
hibernacja
empezar lección
odrętwienie organizmu w odpowiedzi na znaczne obniżenie temperatury otoczenia i brak pokarmu.
hierarchia dominacji
empezar lección
układ społeczny w którym każdy osobnik ma określona pozycję, wyższa od osobnika niższego ranga. H.d. hamuje agresję wewnatrz populacji.
hiperpolaryzacja
empezar lección
zmiana potencjału błony komórkowej sprawiajaca, że wnętrze komórki staje się silniej elektroujemne niż w potencjale spoczynkowym błony.
hipertoniczny
empezar lección
termin odnoszacy się do roztworu o wyższym ciśnieniu osmotycznym (tj. wyższym stężeniu rozpuszczonej substancji) niż roztworu stanowiacego punkt odniesienia.
hipokotyl
empezar lección
część pędu zarodkowego lub siewki rośliny łaczaca korzeń zarodkowy (radykulę) z liścieniami.
hipoteza
empezar lección
próba naukowego wyjaśnienia natury zaobserwowanego zjawiska lub zależności między zjawiskami.
hipotoniczny
empezar lección
termin odnoszacy się do roztworu o niższym ciśnieniu osmotycznym (tj. niższym stężeniu rozpuszczonej substancji) niż roztworu stanowiacego punkt odniesienia.
histamina
empezar lección
substancja uwalniana m.in. przez komórki tuczne, bioraca udział w reakcjach alergicznych i zapalnych.
histony
empezar lección
niskoczasteczkowe białka zasadowe o ładunku dodatnim występujace w jadrze komórkowym; wiaża się z ujemnie naładowanymi czasteczkami DNA.
homeboks
empezar lección
krótka sekwencja DNA (długości ok. 180 par zasad) występujaca w wielu genach homeotycznych, a także w niektórych innych genach uczestniczacych w procesach rozwojowych.
homeodomena
empezar lección
fragment białka zawierajacy ok. 60 aminokwasów, kodowany przez homeoboks;h. składa się z cztereach alfa-helis, z której jedna pełni rolę elementu rozpoznawczego i może wiazać się ze specyficznymi sekwencjami DNA, wpływajac na ich transkrypcję.
homeostatyczne organizmy
empezar lección
mechanizmy regulacyjne utrzymujace homeostazę.
homeostaza
empezar lección
stabilność środowiska wewnętrznego organizmu; zdolność organizmu do utrzymania takiej stabilności
homeotyczny gen
empezar lección
gen kontrolujacy powstawanie specyficznych struktur w rozwoju zarodka. Geny te poczatkowo zidentyfikowano u mutantów owadów, u których dany narzad wykształcał się w nietypowym miejscu, np. zamiast czułków wyrastały na głowie odnóża kroczne.
hominid
empezar lección
przedstawiciel wymarłych lub żyjacych współcześnie hominidów (Hominidae).
hominoidy
empezar lección
grupa złożona z małp człekokształtnych i hominidów.
homogametyczny
empezar lección
termin określajacy osobnika wytwarzajacego gamety z jednakowymi chromosomami płciowymi; kobiety sa homogametyczne (XX), gdyż wytwarzaja komórki jajowe zawierajace tylko chromosom X.
homologia
empezar lección
podobieństwo cech różnych gatunków będace wynikiem ich pochodzenia od wspólnego przodka; cechy wykazujace h. sa zwane cechami homologicznymi
homologiczne chromosomy
empezar lección
chromosomy podobne pod względem morfologicznym i genetycznym. W komórkach człowieka występuja 23 pary chromosomów homologicznych; jeden z każdej pary pochodzi od matki, a drugi od ojca.
homoplazja
empezar lección
podobieństwo cech różnych gatunków będace wynikiem ewolucji zbieżnej (konwergencji), a nie dziedziczenia po wspólnym przodku. Cechy wykazujace takie podobieństwa sa zwane cechami homoplastycznymi.
homotalliczny, jednakoplechowy
empezar lección
określenie niektórych glonów i grzybów, u których występuje samozapłodnienie wynikajace z wytwarzania przez tę sama plechę męskich i żeńskich gamet.
homozygotyczny
empezar lección
majacy w danym locus parę identycznych alleli.
hormon
empezar lección
zwiazek organiczny wytwarzany w określonej części ciała organizmu wielokomórkowego i transportowany do innej jego części, gdzie wpływa specyficznie na metabolizm określonych komórek.
chormon dojrzewania pęcherzyków jajnikowych
empezar lección
hormon gonadotropowy wydzielany przez przedni płat przysadki, stymuluje rozwój pęcherzyków jajnikowych w jajnikach samic inwytwarzanie nasienia w jadrach samców.
hormon uwalniajacy gonadotropiny
empezar lección
wydzielany przez podwzgórze hormon stymulujacy przedni płat przysadki do wydzielania hormonów gonadotropowych: hormonu dojrzewania pęcherzyków jajnikowych (FSH) i hormonu luteinizujacego (LH).
hormon wzrostu, somatotropina
empezar lección
hormon wydzielany przez przedni płat przysadki; stymuluje wzrost tkanek ciała.
hormony gonadotropowe
empezar lección
hormony wytwarzane przez przedni płat przysadki, stymulujace jadra i jajniki, należa do nich hormon dojrzewania pęcherzyków jajnikowych (fsh) i hormon luteinizujacy (LH).
Hox geny
empezar lección
geny zawierajace homeoboxy i wyznaczajace przedio-tylna oś ciała zwierzat podczas ich rozwoju.
humoralna odporność, o. zależna od przeciwciał
empezar lección
typ odporności nabytej (swoistej), w której limfocyty B po przekształceniu się w komórki plazmatyczne wytwarzaja przeciwciała wiażace się z obcymi antygenami, powodujac ich zniszczenie.
Huntingtona choroba, plàsawica Huntingtona
empezar lección
choroba genetyczna spowodowana mutacja autosomalna dominujaca; prowadzi do zaburzeń umysłowych i fizycznych.
hybrydyzacja
empezar lección
w biologii molekularnej łaczenie na zasadzie komplementarności zasad jednoniciowej czasteczki kwasu nukleinowego (DNa lub RNA) z druga jednoniciowa czasteczka tego kwasu pochodzaca z innego źródła.
hybrydyzacja fluorescencyjna in situ
empezar lección
metoda wykrywania specyficznych fragmentów chromosomów przez hybrydyzacje DNA, obraz mikroskopowy uzyskuje się dzięki zastosowaniu barwników fluorescensyjnych do znakowania komplementarnych nici DNA.
hydrofilowy
empezar lección
łatwo łaczacy się z woda, do której ma większe powinowactwo niż czasteczki wody wzajemnie do siebie.
hydrofobowy
empezar lección
trudno łaczacy się z woda, do której ma mniejsze powinowactwo niż czasteczki wody wzajemnie do siebie.
hydroksylowa grupa
empezar lección
polarna grupa funkcyjna oznaczana symbolem -OH.
hydroksylowy jon
empezar lección
anion (czasteczka naładowana ujemnie) zawierajacy atom tlenu i wodoru, oznaczany symbolem OH-.
hydroliza
empezar lección
reakcja, w której z udziałem czasteczki wody następuje rozerwanie wiazania kowalencyjnego w zwiazku chemicznym, np. AB+H2O-->AH+BOH.
hydrologiczny cykl
empezar lección
naturalny obieg wody w biosferze, obejmujacy parowanie, opady atmosferyczne i spływ wody do mórz i oceanów; c.h. jest stałym źródłem świeżej wody dla organizmów ladowych.
hydroponika
empezar lección
uprawa roślin w napowietrzonym roztworze soli mineralnych pełniacym role pożywki.
hydrostatyczny szkielet
empezar lección
szkielet niektórych bezkręgowców, pełni swoja funkcję dzieki współdziałaniu mięśni i płynu wypełniajacego jame ciała.
Hypotricha
empezar lección
rzad orzęsków o ciele spłaszczonym grzbietobrzusznie i specyficznym sposobie lokomocji za pomoca cirri.
iloczynu reguła
empezar lección
sposób obliczania prawdopodobieństwa zajścia zdarzeń niezależnych przez mnożenie prawdopodobieńst zajścia każdego z nich oddzielnie.
ilościowa cecha
empezar lección
cecha wykazujaca zmienność ciagła, np. masa ciała, wzrost. W wykształceniu c.i. bierze udział większa liczba genów zwanych poligenami.
imaginalne dyski, imaginalne tarcze
empezar lección
parzyste struktury w ciele larw owadów, różnicujace się w określone narzady podczas przeobrażania w imago.
imago
empezar lección
owad doskonały, tj. dojrzała postać owada.
imbibicja
empezar lección
pobieranie wody przez nasiona w okresie poprzedzajacym kiełkowanie.
imigracja
empezar lección
rodzaj wędrówki polegajacy na osiedlaniu się osobników jednej populacji na obszarze zajmowanym przez inna populację, której liczebność w wyniku tego rośnie.
immunologiczna odpowiedź
empezar lección
reakcja organizmu na rozpoznanie obcych makroczasteczek, polegajaca na uruchomieniu eliminujacych je mechanizmów.
implantacja
empezar lección
zagnieżdżenie rozwijajacego się zarodka w błonie śluzowej macicy.
imprinting 1
empezar lección
zjawisko zróżnicowanej ekspresji genu w zależności od pochodzenia: ojcowskiego lub matczynego; zwane również imprintingiem genomowym.
imprinting 2
empezar lección
nauka polegajaca na wybiórczym zapamiętywaniu cech rodzica lub obiektu znajdujacego się w najbliższym otoczeniu młodego ptaka lub ssaka w najwcześniejszym okresie życia (w ciagu kilku godzin po wykluciu lub urodzeniu), zwana także wpajaniem.
in vitro
empezar lección
poza żywym organizmem (dosłownie "w szkle" np. w probówce).
in vivo
empezar lección
wewnatrz żywego organizmu
inbred, kojarzenie krewniacze, kojarzenie wsobne
empezar lección
kojarzenie osobników podobnych genetycznie. W każdym zinbredowanym pokoleniu wzrasta frekwencja genotypów homozygotycznych.
indukcja 1
empezar lección
różnicowanie się komórki lub grupy komórek pod wpływem oddziaływania komórek sasiednich.
indukcja 2
empezar lección
rozumowanie indukcyjne (inductive reasoning), tj. formułowanie ogólnego wniosku lub ogólnej zasady na podstawie szczegółowych obserwacji.
indukowanie dopasowanie
empezar lección
zmiana konformacji miejsca aktywnego enzymu pod wpływem zwiazania się z substratem.
induktor
empezar lección
czasteczka przyłaczajaca się do białka represorowego i inaktywujaca je, co umożliwia rozpoczęcie transkrypcji.

Debes iniciar sesión para poder comentar.