biologia definicje 9

 0    90 tarjetas    Kaaamilkaaaaa
descargar mp3 imprimir jugar test de práctica
 
término język polski definición język polski
informacyjny RNA
empezar lección
RNA który wyznacza kolejność aminokwasów w białku, powstaje w wyniku transkrypcji DNA.
inhibicja nieodwracalna
empezar lección
trwała inaktywacja lub zniszczenie enzymu przez inhibitor.
inhibicja odwracalna
empezar lección
czasowa inaktywacja enzymu przez nietrwale wiażacy się z nim inhibitor kompetencyjny lub niekompetencyjny.
inhibina
empezar lección
hormon hamujacy wydzielanie hormonu dojrzewania pęcherzyków jajnikowych (FSH); wydzielany przezmkomórki Sertoliego jader i komórki warstwy ziarnistej (granulozy) jajników.
inicjacja
empezar lección
zapoczatkowanie; pierwsze etapy syntezy białka w których duża i mała podjednostka rybosomowa oraz inne składniki uczestniczace w translacji przyłaczaja się do końca 5' mRNA.
inseminacja sztuczna
empezar lección
zaplemnienie samicy przez sztuczne wprowadzenie spermy samca.
insulina
empezar lección
hormon trzustkowy obniżajacy stężenie cukru we krwi.
insulinopodobne czynniki wzrostu, somatomedyny
empezar lección
peptydy, których syntezę indukuje hormon wzrostu, działajace jako czynniki wzrostu.
insulinowy szok
empezar lección
drastyczny spadek poziomu glukozy we krwi wskutek przedawkowania insuliny lub jej nadmiernej produkcji przez trzustkę. Może spowodować utratę przytomności, a nawet śmierć.
integracja (sygnałów nerwowych)
empezar lección
sumowanie (dodawanie i odejmowanie) i interpretowanie sygnałów nerwowych dochodzacych do organizmu lub neuronu.
integralne białko błonowe
empezar lección
białko silnie zwiazane z dwuwarstwa lipidowa błony biologicznej, np. białko transbłonowe, przechodzace na wylot przez dwuwarstwę lipidowa.
integryny
empezar lección
białka receptorowe błony komórkowej wiażace się ze specyficznymi białkami macierzy pozakomórkowej i białkami błonowymi sasiednich komórek; przekazuja sygnały z macierzy pozakomórkowej do wnętrza komórki.
interfaza
empezar lección
stadium cyklu komórkowego między kolejnymi podziałami komórki; i. dzieli się na trzy fazy: g1, S (syntezy DNA) i G2.
interferencja RNA I
empezar lección
zjawisko, w którym pewne niewielkie czasteczki RNa wpływaja na ekspresję genów lub ich transkryptów RNA;
interferencja RNA II
empezar lección
w interferencji RNA biora udział mały interferencyjny RNA, mikroRNA oraz kilka innych rodzajów krótkich czasteczek RNA.
interferencyjna konkurencja
empezar lección
konkurencja wewnatrz gatunkowa polegajaca na tym, że osobniki dominujace uzyskuja wystarczajaca ilość ograniczonych zasobów kosztem pozostałych członków populacji.
interferony
empezar lección
grupa cytokin wytwarzanych przez komórki zwierzęce zaatakowane przez wirusa, hamuja jego namnażanie się i stymuluja komórki odpornościowe, np. limfocyty NK, makrofagi.
interkineza
empezar lección
stadium między pierwszym i drugim podziałem mejotycznym, trwa zwykle krótko, chromosomy moga ulegać dekondensacji, przyjmujac częściowo postać interfazowa, w interkinezie nie zachodzi synteza DNA i duplikacja chromosomów.
interleukiny
empezar lección
grupa cytokin wytwarzana głównie przez makrofagi i limfocyty.
interoceptor, interoreceptor
empezar lección
receptor zmysłowy umiejscowiony we wnętrzu organizmu, odbiera informacje o składzie chemicznym, pH, ciśnieniu osmotycznym lub temperaturze danego narzadu.
interstycjalne komórki, k. śródmiàższowe Leydiga
empezar lección
wydzielajace testosteron komórki leżace między kanalikami nasiennymi (plemnikotwórczymi) jadra.
intron
empezar lección
region w genie eukariotycznym niekodujacy białka, a także fragment pre-mRNA transkrybowany z takiego regionu. Introny nie występuja w mRNA.
inwazyjny gatunek
empezar lección
obcy gatunek, który zasiedliwszy nowy dla siebie teren, powoduje zaburzenie równowagi między żyjacymi tam organizmami oraz wyrzadza szkody ekonomiczne i środowiskowe.
inwersja
empezar lección
zaburzenie w strukturze chromosomu polegajace na odwroceniu jego fragmentu o 180 stopni.
inżynieria genetyczna
empezar lección
manipulacja genami poza komórka, czyli rekombinacja DNA in vitro.
inżyniernia tkankowa
empezar lección
metoda majaca na celu pobudzenie do wzrostu ludzkich tkanek i narzadów (przeznaczonych do transplantacji) w hodowlach tkankowych.
istota zbita, tkanka kostna zbita
empezar lección
twarda i odporna tkanka kostna występujaca głównie na powierzchni kości.
iteroparyczność
empezar lección
strategia rozrodcza gatunku polegajaca na wielokrotnym powtarzaniu sezonu rozrodczego w ciagu życia.
izogamia
empezar lección
rozmnażanie płciowe, w którym uczestnicza ruchliwe gamety podobne pod względem budowy i wielkości.
izolacja behawioralna i. płciowa
empezar lección
rozrodczy mechanizm izolacyjny uniemożliwiajacy rozród spokrewnionych gatunków z powodów różnic w zachowaniu godowym; zwana również izolacja etologiczna lub rozrodcza.
izolacja czasowa
empezar lección
izolacja rozrodcza prezygotyczna uniemożliwiajaca połaczenie się gamet osobników różnych gatunków z uwagi na różne pory dnia, sezonu lub roku odbywania się ich rozrodu.
izolacja mechaniczna
empezar lección
izolacja rozrodcza prezygotyczna uniemożliwiajaca połaczenie gamet osobników dwóch różnych gatunków z powodu różnic morfologicznych lub anatomicznych (np. wielkość ciała lub budowy narzadów kopulacyjnych).
izolacja siedliskowa, i. ekologiczna
empezar lección
mechanizm izolacji rozrodczej prezygotycznej uniemożliwiajacy kojarzenie osobników ze spokrewnionych gatunków ze względu na ich przystosowanie do życia i rozrodu w różnych siedliskach.
izolacji rozrodczej mechanizmy
empezar lección
bariery rozrodcze uniemożliwiajace kojarzenie międzygatunkowe dzięki nim pulangenowa danego gatunku jest izolowana od innych.
izolecytalne jajo
empezar lección
jajo o niewielkiej zawartości żółtka równomiernie rozmieszczonego w cytoplazmie.
izomery
empezar lección
zwiazki chemiczne o identycznym wzorze sumarycznym (składzie pierwiastków), ale różnym wzorze strukturalnym, np. i. strukturalne i geometryczne, enancjomery.
izomery geometryczne
empezar lección
zwiazki o identycznym układzie wiazań kowalencyjnych, ale różnym ułożeniu przestrzennym atomów lub grup atomów.
izomery strukturalne
empezar lección
zwiazki chemiczne o takim samym wzorze chemicznym, lecz różniace się układem wiazań kowalencyjnych między atomami, np. glukoza i fruktoza.
izoprentowe jednostki
empezar lección
pięciowęglowe monomery (węglowodory) wchodzace w skład niektórych lipidów, np. karotenoidów i steroidów.
izotoniczny
empezar lección
określenie roztworów majacych identyczne stężenie rozpuszczonych substancji, a więc takie samo ciśnienie osmotyczne.
izotop
empezar lección
alternatywna postać danego pierwiastka o odmiennej liczbie neutronów, lecz identycznej liczbie protonów i elektronów.
jagoda
empezar lección
owoc pojedyńczy, mięsisty, zwykle wielonasienny; np. pomidor, banan, winogrono.
jajnik
empezar lección
jedna z pary gonad żeńskich zwierzęcia, odpowiedzialnych za wytwarzanie komórek jajowych i hormonów płciowych.
jajo
empezar lección
zwierzęca gameta żeńska.
jajorodny
empezar lección
określenie organizmu, którego zarodek rozwija się w jaju poza organizmem samicy.
jajowód
empezar lección
przewód transportujacy komórki jajowe z jajnika do macicy, kloaki lub na zewnatrz ciała. U samic ssaków zwany również przewodem Fallopa.
jajożyworodny
empezar lección
określenie organizmu, którego zarodek rozwija się w jaju wewnatrz ciała samicy i wylęga w chwili jego złożenia.
jasmonowy kwas
empezar lección
hormon roślinny wpływajacy na rozwój pyłku, wzrost korzeni, dojrzewanie owoców i starzenie; uczestniczy także w obronie rośliny przed owadami i mikroorganizmami chorobotwórczymi.
jàderko
empezar lección
wyspecjalizowana zbita struktura w jadrze komórkowym utworzona przez określone regiony niektórych chromosomów, jest miejscem formowania podjednostek rybosomowych.
jadro 1
empezar lección
część atomu zawierajaca protony i neutrony
jadro 2
empezar lección
Organella komórkowa eukariontów zawierajaca DNA i kierujaca procesami w komórce.
jadro 3
empezar lección
skupienie ciał komórek nerwowych w ośrodkowym układzie nerwowym.
jadro 4
empezar lección
gonada męska wytwarzajaca plemniki i męski hormon płciowy, testosteron. U człowieka i wielu innych ssaków j. sa umieszczone w mosznie.
jednakozarodnikowość, homosporia
empezar lección
wytwarzanie przez sporofit jednego typu haploidalnych (n) zarodników (spor), z których powstaja obupłciowe gametofity.
jednojajowe bliźnięta
empezar lección
bliźnięta identyczne genetycznie, powstałe z jednej zapłodnionej komórki jajowej.
jednoliścienne
empezar lección
jeden z kladów wyższych roślin okrytozalażkowych, zarodek w nasieniu j. ma tylko jeden liścień.
jednopienny
empezar lección
określenie rośliny majacej osobniki o zarówno męskich, jak i żeńskich organach rozrodcznych.
jednoroczna roślina
empezar lección
roślina, której cały cykl życiowy przebiega w ciagu jednego roku lub krótszym okresie.
jelito cienkie
empezar lección
część przewodu pokarmowego kręgowców występujaca między żoładkiem a jelitem grubym.
jelito grube
empezar lección
część przewodu pokarmowego człowieka i innych kręgowców składajaca się z jelita ślepego, okrężnicy, odbytnicy i odbytu.
jon
empezar lección
atom lub grupa atomów niosaca jeden lub więcej ładunków elektrycznych, dodatnich (kation) lub ujemnych (anion).
jonizacja
empezar lección
dysocjacja substancji na jony, np. jonizacja wody dostarcza jonów H+ i OH-.
jonowe wiazanie
empezar lección
przyciaganie miedzy dodatnio naładowanym kationem i ujemnie naładowanym anionem.
jonowy zwiazek
empezar lección
zwiazek chemiczny złożony z kationów i anionów połaczonych siła przyciagania przeciwnych ładunków elektrycznych.
juwenilny hormon
empezar lección
hormon owadów hamujacy przeobrażenie (larwy w imago) podczas każdego linienia larwy.
kalcytonina
empezar lección
wydzielany przez tarczycę hormon powodujacy szybkie obniżenie poziomu wapnia w krwi.
kalmodulina
empezar lección
białko wiażace wapń; zwiazana z wapniem kamlodulina zmienia aktywność niektórych enzymów i białek transportujacych.
kaloria
empezar lección
ilość energii cieplnej potrzebna do podniesienia temperatury grama wody o 1'C; ekwiwalent 4,184 dżuli.
kalus
empezar lección
niezróżnicowana masa komórek uzyskana w wyniku hodowli in vitro wyciętej części tkanki lub organu rośliny.
kanalik kręty bliższy, k.k. proksymalny, k.k. I rzędu
empezar lección
część kanalika nerkowego odprowadzajaca przesacz z torebki Bowmana do pętli Henlego.
kanalik kręty dalszy, k.k. dystalny, k.k. II rzędu
empezar lección
część kanalika nerkowego odprowadzajaca przesacz z pętli Henlego do cewki zbiorczej.
kanalik zbiorczy
empezar lección
kanalik w nerce przewodzacy mocz z nefronów do miedniczki nerkowej.
kanaliki nasienne
empezar lección
silnie poskręcane kanaliki w jadrach samców kręgowców, zachodzi w nich spermatogeneza
kanaliki T. k. poprzeczne
empezar lección
rurkowate wpuklenia błony komórkowej włókna mięśniowego.
kanały jonowe
empezar lección
struktury białkowe w błonach biologicznych, umożliwiajace transport jonów przez błony.
kanały jonowe bramkowane potencjałem, k.j. napięciowozależne
empezar lección
kanały jonowe w błonie komórkowej neuronów aktywowane i regulowane przez zmiany napięcia.
kanały półkoliste
empezar lección
przewody w uchu wewnętrznym kręgowców pełniace funkcje narzadów równowagi.
kapsyd
empezar lección
otoczka białkowa wirusa
karboksylowa grupa
empezar lección
grupa funkcyjna o słabej kwasowości; zapisuje się jako- COOH.
karbonylowa grupa
empezar lección
polarna grupa funkcyjna złożona z węgla połaczonego wiazaniem podwójnym z tlenen; występuje w aldehydach i ketonach.
karcynogen
empezar lección
czynnik przyczyniajacy się do powstania nowotworu lub przyśpieszajacy jego rozwój.
kariogamia
empezar lección
fuzja dwóch haploidalnych jader; następuje po plazmogamii (połaczeniu) komórek należacych do kompatybilnych typów płciowych.
kariotyp
empezar lección
pełen zestaw chromosomów występujacych w komórce somatycznej organizmu.
kariotyp XYY
empezar lección
trisomia chromosomów płciowych; osoby o tym kariotypie sa wysokimi mężczyznami z silnym tradzikiem.
karotenoidy
empezar lección
grupa żółtych, pomarańczowych i czerwonych barwników roślinnych będacych pochodnymi izoprenu; należa do nich karoteny i ksantofile.
kaspazy
empezar lección
grupa enzymów proteolitycznych aktywnych we wczesnych stadiach apoptozy.
katabolizm
empezar lección
zespół reakcji metabolicznych prowadzacych do rozkładu złożonych zwiazków organicznych na zwiazki prostsze, towarzyszy temu uwolnienie energii chemicznej, która komórka wykorzystuje lub gromadzi.
katalizator
empezar lección
substancja przyspieszajaca reakcję chemiczna, przy czym sama nie ulega zmianie. Biologicznymi katalizatorami sa enzymy.
katecholaminy
empezar lección
grupa zwiazków obejmujaca dopaminę, adrenalinę i noradrenalinę, zwiazki te pełnia rolę neuroprzekaźników i chormonów.
kation
empezar lección
jon majacy jeden lub więcej ładunków dodatnich, np. wodorowy (H+) lub wapniowy (Ca2+).

Debes iniciar sesión para poder comentar.