biologia definicje 10

 0    96 tarjetas    Kaaamilkaaaaa
descargar mp3 imprimir jugar test de práctica
 
término język polski definición język polski
keratyna
empezar lección
białko nierozpuszczalne w wodzie, występujace w komórkach naskórka kręgowców oraz wytworach skóry: paznokciach, pazurach, piórach, włosach i rogach.
keton
empezar lección
zwiazek organiczny zawierajacy grupę karbonylowa zwiazana z dwoma atomami węgla.
kielich
empezar lección
zespół wszystkich działek kwiatu.
kiełkowanie
empezar lección
wznowienie wzrostu i zapoczatkowanie rozwoju zarodka w nasieniu.
kierunkowe ciałko, c. biegunowe
empezar lección
mała haploidalna (n) komórka powstajaca podczas oogenezy, nie rozwija się w komórkę jajowa.
kilodżul
empezar lección
tysiac dżuli
kilokaloria
empezar lección
ilość ciepła potrzebna do podniesienia temperatury kilograma wody o 1'C.
kilopar zasad, kpz
empezar lección
jednostka długości w czasteczce dwuniciowego kwasu nukleinowego równa 1000 par zasad.
kilozasada, kz
empezar lección
jednostkamdługości w czasteczce jednoniciowego kwasu nukleinowego równa 1000 zasad.
kinaza tyrozynowa
empezar lección
enzym powodujacy fosforylację aminokwasu tyrozyny w czasteczkach białek.
kinazy
empezar lección
enzymy katalizujace przeniesienie grup fosforanowych z ATP na czasteczki akceptora.
kinazy białkowe
empezar lección
grupa enzymów, które przez fosforylację (dodanie grup fosforanowych) aktywuja lub inaktywuja inne białka.
kinazy zależne od cyklin, kzc
empezar lección
kinazy białkowe uczestniczace w regulacji cyklu komórkowego.
kinetochor
empezar lección
struktura przylegajaca do centromeru chromosomu, łacza się z nia mikrotubule kinetochorowe wrzeciona podziałowego.
kinetyczna energia
empezar lección
energia ruchu
klad
empezar lección
takson obejmujacy wspólnego przodka i wszystkie pochodzace od niego taksony, k. jest grupa monofiletyczna.
kladogram
empezar lección
schemat (drzewo) ilustrujacy pokrewieństwo między taksonami według zasad kladystyki.
kladystyka, systematyka filogenetyczna
empezar lección
kierunek w systematyce przyjmujacy za podstawę istnienie wspólnego przodka organizmów, każdy klad obejmuje wspólnego przodka i wszystkich jego potomków.
klinalna zmienność, klin
empezar lección
rodzaj zmienności geograficznej polegajacej na stopniowej zmianie częstości fenotypów lub genotypów w kolejnych sasiednich odrębnych geograficznie populacjach danego gatunku. Z.k. jest wynikiem gradientu środowiskowego.
Klinefeltera zespół
empezar lección
zespół chorobowy występujacy u mężczyzn o zestawie chromosomów płciowych XXY LUB XXXY.
kloaka
empezar lección
wspólne ujście przewodu pokarmowego, moczowego i rozrodczego u niektórych zwierzat.
klon 1
empezar lección
populacja komórek powstała z podziałów jednej komórki.
klon 2
empezar lección
populacja identycznych genetycznie organizmów, które powstały w wyniku rozmnażania bezpłciowego jednego osobnika.
klonowanie
empezar lección
metoda uzyskiwania klonów
klonowanie DNA, amplifikacja DNA
empezar lección
powielanie wyselekcjonowanych sekwencji DNA umożliwiajace badanie ich struktury i funkcji.
kluczowy gatunek
empezar lección
gatunek, którego obecność w ekosystemie w znacznym stopniu determinuje strukturę gatunkowa i funkcjonowanie ekosystemu.
klàcze
empezar lección
podziemny ped majacy liście i paki boczne, często pełniacy rolę organu spichrzowego, slużacybtakże do rozmnażania wegetatywnego; k. wytwarzaja m.in. kosaćce.
kłębuszek nerkowy
empezar lección
splot naczyń włosowatych przy proksymalnym końcu nefronu, otoczony torebka Bowmana.
knidocyty
empezar lección
komórki parzydełkowe parzydełkowców.
Kocha postulaty
empezar lección
zbiór zasad postępowania majacego na celu wykazanie, że dany patogen (drobnoustrój chorobotwórczy) jest przyczyna określonej choroby zakaźnej.
kod trójkowy
empezar lección
sekwencja trzech nukleotydów, która tworzy kodony- jednostki informacji genetycznej w mRNA wyznaczajace kolejność aminokwasów w łańcuchu polipeptydowym.
kodominacja
empezar lección
sytuacja, gdy oba allele danego locus ulegaja ekspresji w heterozygocie
kodon
empezar lección
trójka (tryplet) nukleotydów w mRNA. 64 kodony tworza wspólnie uniwersalny kod genetyczny, za pomoca którego wyznaczaja miejsce aminokwasów w polipeptydzie oraz sygnalizuja rozpoczęcie i zakończenie jego syntezy.
kodon startowy, k. inicjacyjny
empezar lección
kodon AUG sygnalizujacy rozpoczęcie translacji mRNA.
kodon stop, k. terminacyjny
empezar lección
jeden z trzech kodonów w mRNA niekodujacych aminokwasów (UAA, UAG i UGA), lecz będacych sygnałem zakończenia translacji.
koenzym
empezar lección
organiczny kofaktor enzymu, zwykle uczestniczy w reakcji chemicznej jako nośnik elektronów, protonów lub określonych grup chemicznych.
koenzym A
empezar lección
organiczny kofaktor odpowiedzialny za przenoszenie grup chemicznych pochodzacych z kwasów organicznych.
koewolucja
empezar lección
wspólna ewolucja dwóch lub większej liczby gatunków pozostajacych w ścisłej zależności ekologicznej.
kofaktor
empezar lección
niebiałkowa substancja, której obecność jest niezbędna do katalitycznej aktywności enzymu; k. moga być nieorganiczne (zwykle jony metali) lub organiczne (koenzymy).
kohezja, spójność
empezar lección
wzajemne przyleganie czasteczek.
kohorta
empezar lección
grupa osobników w jednym wieku.
kolagen
empezar lección
białko będace głównym składnikiem włókien w tkance łacznej.
kolchicyna
empezar lección
zwiazek hamujacy podział komórek eukariotycznych przez wiazanie się z tubulina mikrotubul, będacych głównym składnikiem wrzeciona podziałowego.
kolenchyma, zwarcica
empezar lección
żywa tkanka zbudowana z komórek o nierównomiernie zgrubiałych pierwotnych ściankach komórkowych, jest tkanka wzmacniajaca pędy roślin zielnych.
koleoptyl
empezar lección
osłonka wierzchołka wzrostu pędu niektórych jednoliściennych.
kolonia
empezar lección
grupa luźno zwiazanych komórek lub osobników tego samego gatunku.
komensalizm
empezar lección
rodzaj symbiozy, w której jeden organizm korzysta z drugiego, nie przynoszac mu pożytku ani nie wyrzadzajac
komora 1
empezar lección
jedna z kilku przestrzeni wypełnionych płynem mózgowo-rdzeniowym w mózgu.
komora 2
empezar lección
jedna z komór serca, do której dostaje się krew z przedsionka.
komórka
empezar lección
podstawowa strukturalna i funkcjonalna jednostka życia zbudowana z materii organicznej.
komórka dwubiegunowa, k. bipolarna
empezar lección
rodzaj neuronu w siatkówce oka; odbiera sygnał od fotoreceptorów (komórek pręcikowych i czopkowych) i przekazuje komórce zwojowej.
komórka korka
empezar lección
komórka budujaca korek, powstaje na zewnatrz miazgi korkotwórczej wskutek jej podziałów, dojrzałe k.k. sa martwe, a ich zadaniem jest ochrona przed utrata wody.
komórka lini płciowej
empezar lección
komórka zwierzęca należaca do lini komórek, które po podziale mejotycznym stana się gametami.
komórka prezentujaca antygen
empezar lección
komórka wiażaca i prezentujaca antygeny pochodzenia egzogennego oraz własne białka powierzchniowe. Komórkami tego typu sa komórki dendrytyczne, makrofagi, limfocyty B.
komórka towarzyszaca, k. przyrurkowa
empezar lección
komórka łyka roślin okrytonasiennych współdziałajaca z członem rurki sitowej w transporcie cukrów.
komórka założycielska
empezar lección
komórka dajaca poczatek lini komórek, np. komórkom lini płciowej u Caenorhabditis elegans.
komórka zwojowa
empezar lección
rodzaj neuronu w siatkówce oka; otrzymuje impulsy od komórek dwubiegunowych.
komórki dendrytyczne
empezar lección
grupa komórek obronnych występujacych w wielu tkankach, wychwytujacych przeciwciała i prezentujacych je limfocytom T.
komórki glejowe
empezar lección
komórki tkanki nerwowej odżywiajace neurony, izolujace je od innych tkanek i pełniacych funkcję podporowa.
komórki płomykowe
empezar lección
komórki wchodzace w skład układu osmoregulujacego płazińców i zawierajace rzęski.
komórki śluzowe
empezar lección
jednokomórkowe gruczoły wydzielajace śluz.
komórkowa odporność
empezar lección
rodzaj odporności nabytej (swoistej) uwarunkowana obecnościa limfocytów T.
kompensacyjny mechanizm, kompensacja dawki
empezar lección
mechanizm wyrównujacy dawki genów położonych na chromosomach płci u organizmów o chromosomowej dterminacji płci. Aktywność genów sprzężonych z płcia jest dzięki niemu jednakowa lub bardzo zbliżona u osobników obu płci.
kompetycyjny inhibitor
empezar lección
substancja wiażaca się z miejscem aktywnym enzymu, unieczynniajac go i powodujac zmniejszenie szybkości danej reakcji.
kompleks antygen-przeciwciało
empezar lección
połaczenie czasteczki antygenu z przeciwciałem.
kompleks enzym-substrat
empezar lección
czasowe połaczenie enzymu z substratem podczas katalizowanej reakcji.
komplementarny DNA
empezar lección
DNA syntetyzowany przez odwrotna transkryptazę na matrycy RNA.
kondensacji reakcja
empezar lección
reakcja, w której dwa monomery łacza się kowalencyjnie, w wyniku czego wydziela się czasteczka wody.
konidiofor
empezar lección
wyspecjalizowana strzępka wytwarzajaca konidia (zarodniki konidialne).
konidium, zarodnik konidialny
empezar lección
bezpłciowy zarodnik grzybów powstajacy na szczycie wyspecjalizowanej strzępki zwanej konidioforem.
koniugacja 1
empezar lección
proces płciowy niektórych protistów polegajacy na wymianie materiału genetycznego między dwiema komórkami (orzęski) lub fuzji dwóch komórek (niektóre glony)
koniugacja 2
empezar lección
połaczenie dwóch komórek bakteryjnych i jednokierunkowe przekazanie DNA z jednej bakterii do drugiej.
koniugacja mejotyczna, synapsis
empezar lección
łaczenie się chromosomów homologicznych w pary podczas profazy I podziału mejotycznego.
konkurencja
empezar lección
współzawodnictwo między dwoma osobnikami lub większa ich liczba w celu wykorzystania tych samych podstawowych zasobów, np. pokarmu, wody, światła słonecznego lub przestrzeni życiowej.
konkurencyjnego wypierania (wykluczania) zasada
empezar lección
zasada głoszaca, że gatunki o identycznych wymaganiach życiowych nie moga zajmowac tej samej niszy ekologicznej; zwykle jeden z nich zdobywa przewagę i wypiera konkurenta.
konsumpcyjne przeludnienie
empezar lección
nadmierne zużycie zasobów przez poszczególnych członków populacji ludzkiej, powodujace degradację środowiska naturalnego.
kontrolna grupa
empezar lección
w doświadczeniu biologicznym grupa organizmów niepoddawana działaniu zmieniajacego się badanego czynnika; stanowi podstawę porównania i weryfikacji otrzymanych wyników.
kontrolowane kojarzenie
empezar lección
kojarzenie osobników z różnych linii czystych i obserwowanie rozwoju potomstwa w warunkach laboratoryjnych.
konwergentny obwód, o. zbieżny
empezar lección
szlak bodźców nerwowych, w którym neuron postsynaptyczny jest kontrolowany przez sygnały wysyłane przez dwa lub więcej neuronów presynaptycznych.
konwersja lizogenna
empezar lección
zmiana właściwości bakterii spowodowana obecnościa profaga.
kopalne paliwo
empezar lección
materiał palny występujacy obecnie w skorupie ziemskiej powstały ze szczatków organizmów żyjacych przed milionami lat, np. ropa naftowa, gaz ziemny, węgiel.
kora 1
empezar lección
zewnętrzna część narzadu, np. nerki
kora 2
empezar lección
zewnętrzna warstwa zdrewniałych łodyg i korzeni, obejmuje wszystkie tkanki położone na zewnatrz od miazgi łykodrzewnej.
kora mózgowa
empezar lección
zewnętrzna warstwa mózgu zbudowana z istoty szarej, zawierajaca głównie ciała komórkowe neuronów.
kora nadnerczy
empezar lección
zewnętrzna część nadnerczy; wydziela hormony steroidowe, tj. mineralokortykoidy i glukokortykoidy.
kora pierwotna
empezar lección
tkanka między skóra a tkanka naczyniowa w łodygach i korzeniach wielu roślin zielnych.
korepresor
empezar lección
zwiazek, który wiaże się z białkiem represorowym i przekształca je w postać aktywna, zdolna do zablokowania aktywności genu.
korkowica, peryderma
empezar lección
wtórna tkanka okrywajaca zdrewniałych pędów i korzeni, złożona z komórek korka, miazgi korkotwórczej, miękiszu korkowego i pozostałości tkanek pierwotnych.
korona
empezar lección
zespół płatków kwiatu.
kortyzol
empezar lección
hormon steroidowy wydzielany przez korę nadnerczy, regulujacy długoterminowa reakcję organizmu na stres; stymuluje wytwarzanie w watrobie glukozy z innych substancji pokarmowych, co skutkuje wzrostem poziomu glukozy we krwi.
korzenie szkarpowe
empezar lección
silne, grube korzenie wyrastajace poziomomz dolnych części pnia (płytko wrastajace w podłoże) i wypierajace niektóre drzewa tropikalne.
korzeń kurczliwy
empezar lección
wyspecjalizowany korzeń, który kurczac się, wciaga podziemne organy (bulwy, cebule) w głab gleby.
korzeń oddechowy, pneumatofor
empezar lección
korzeń wyrastajacy ponad powierzchnię wody na obszarach bagnistych, wyspecjalizowany w pobieraniu powietrza i dostarczaniu go korzeniom podwodnym.
korzeń zarodkowy, radykula
empezar lección
zawiàzek korzenia w zarodku roślin nasiennych.
kosmek
empezar lección
wielokomórkowa wypustka na powierzchni tkanki lub narzadu; np. palczaste wypustki błony śluzowej jelita cienkiego.
kosmopolityczny gatunek
empezar lección
gatunek, którego zasięg obejmuje prawie cała kulę ziemska.

Debes iniciar sesión para poder comentar.