biologia definicje 2

 0    84 tarjetas    Kaaamilkaaaaa
descargar mp3 imprimir jugar test de práctica
 
término język polski definición język polski
antyrównoległe nici DNA
empezar lección
nici dwuniciowej czasteczki DNA zorientowane w przeciwnych kierunkach: koniec 5' jednej nici znajduje się obok końca 3' drugiej nici.
aorta
empezar lección
największa, główna tętnica kręgowca; wychodzi z lewej komory serca (ptaków i ssaków) i rozgałęzia się, rozprowadzajac krew do wszystkich części ciała z wyjatkiem płuc.
Apicomplexa
empezar lección
grupa pasożytniczych protistów niemajacych narzadów ruchu; ich postaciami inwazyjnymi sa sporozoity.
apoenzym
empezar lección
białkowa część enzymu; a. wymaga obecności specyficznego kofaktora (np. koenzymu), aby mógł się stać aktywny, enzymem.
apomiksja
empezar lección
sposób rozmnażania polegajacy na bezpłciowym wytwarzaniu owoców i nasion.
apoplast
empezar lección
układ utworzony głównie ze ścian komórkowych komórek roślinnych. W obrębie a. odbywa się transport wody i soli mineralnych.
apoptoza
empezar lección
typ programowej śmierci komórki; a. jest procesem fizjologicznym zachodzacym podczas rozwoju organizmu oraz w ciagu jego dalszego życia.
Archaeplastida
empezar lección
monofiletyczna supergrupa eukariontów majacych plastydy otoczone dwiema błonami- zewnętrzna i wewnętrzna; obejmuje krasnorosty, zielenic i rośliny làdowe.
archaik, eon archaiczny
empezar lección
eon obejmujacy czas od powstania Ziemi, ok. 4,6 mld lat temu, do 2,5 mld lat temu; w tym okresie powstało życie.
archegonium, rodnia
empezar lección
wielokomórkowe gametangium żeńskie roślin (organ płciowy) zawierajace komörke jajowa.
archeony
empezar lección
organizmy prokariotyczne odznaczajace sie specyficznymi cechami, np. brakiem peptydoglikanu w ścianie komórkowej, odróżniajacymi je wyraźnie od bakterii. A. tworza jedna z dwóch domen organizmów prokariotycznych.
areał osobniczy
empezar lección
obszar geograficzny, który zwierzę rzadko odpuszcza.
askokarp
empezar lección
owocnik workowców
asocjacyjne obszary, a. okolice
empezar lección
obszary kory mózgowej łaczace obszary sensoryczne i motoryczne; sa odpowiedzialne za myślenie, uczenie się, pamięć, zdolności językowe i osobowość.
astrocyt
empezar lección
typ komórki glejowej, część a. jest zdolna do fagocytozy; inne reguluja skład płynu zewnatrzkomórkowego w ośrodkowym układzie nerwowym.
asymilacja azotu, przyswajanie azotu
empezar lección
przekształcenie nieorganicznego azotu (azotanów -NO3- lub amoniaku -NH3) w czasteczki organiczne budujace organizm, część cyklu azotowego.
asymilacja węgla, wiazanie węgla
empezar lección
reakcje redukcji w procesie fotosyntezy, polegajace na wbudowaniu węgla pochodzacego z dwutlenku węgla w czasteczki organiczne, z których ostatecznie powstaja weglowodany.
atom
empezar lección
najmniejsza czasteczka pierwiastka chemicznego zachowujaca jego właściwości chemiczne.
atomowa jednostka masy
empezar lección
przybliżona masa protonu lub neutronu, a dokładniej 1/12 masy atomu węgla, co równa się 1,660 540 x 10 '-27 kg; a.j.m. jest zwana również daltonem.
atomowa liczba
empezar lección
liczba protonów w jadrze atomu danego pierwiastka.
atomowa masa
empezar lección
całkowita liczba protonów i neutronöw w atomie, wyraża sie w atomowych jednostkach masy lub daltonach.
auksyna
empezar lección
hormon roślinny uczestniczacy w różnych typach wzrostu i rozwoju, np. wydłużaniu pędu, ukorzenianiu sadzonek, dominacji wierzchołkowej, do auksyn należy m.in. kwas indolilooctowy.
australopiteki
empezar lección
wczesne hominidy (Hominidae) żyjace, jak wykazały dane kopalne, w okresie 6-1 mln lat temu; rozróżnia się kilka gatunków należacych do trzech rodzajów: Ardipithecus, Austalopithecus, Paranthropus.
autoimmunizacyjna choroba
empezar lección
choroba polegajaca na tym, że organizm wytwarza przeciwciała skierowane przeciwko własnym komórka lub tkankom.
autokrynna regulacja
empezar lección
typ regulacji, w której czasteczka sygnałowa (np. hormon) jest wydzielana do przestrzeni miedzykomórkowej i oddziałuje na komórki, które ja wytwarzaja.
autonomiczny układ nerwowy
empezar lección
część układu nerwowego obwodowego regulujaca czynność narzadów wewnętrznych cial, np. mięśni gładkich, mięśnia sercowego i gruczołów; dzieli się na współczulny (sympatyczny) i przywspółczulny (parasympatyczny) układ nerwowy.
autopoliploid
empezar lección
poliploid zawierajacy więcej niż dwa jednakowe zespoły chromosomów właściwe gatunkowi, do którego należy
autoradiografia I
empezar lección
metoda wykrywania substancji promieniotwórczej za pomoca emulsji fotograficznej czułejna emitowa e przez tę substancję promieniowanie
autoradiografia II
empezar lección
Sluży do badania lokalizacji w komórkach (tkankach) pierwiastków i zwiazków chemicznych znakowanych radioizotopami
autosom
empezar lección
każdy chromosom niebędacy chromosomem płci (X lub Y).
autotrof
empezar lección
organizm syntetyzujacy złożone zwiazki organiczne z prostych zwiazków nieorganicznych, zwany również producentem lub producentem I rzędu (pierwotnym).
Avogadro liczba
empezar lección
liczba jednostek (np. atomów, czasteczek, jonów) w jednym molu dowolnej substancji; wynosi ona 6,02x10'23.
azotowy cykl, krażenie azotu
empezar lección
krażenie azotu w biosferze Ziemi od środowiska abiotycznego poprzez organizmy żywe ponownie do środowiska abiotycznego.
azotu wiazanie, przyswajanie azotu
empezar lección
przekształcanie przez niektóre bakterie azotu atmosferycznego (N2) w amoniak (NH3); reakcja ta jest częścia cyklu azotowego.
bakterie I
empezar lección
organizmy prokariotyczne majace peptydoglikan w ścianie komórkowej
bakterie II
empezar lección
większość b. to destruenci, pozostałe natomiast sa pasożytami lub autotrofami. B. tworza jedna z dwóch domen organizmów prokariotycznych.
bakteriofag, fag
empezar lección
wirus infekujacy bakterie (dosłownie "zjadacz bakterii").
bańka
empezar lección
woreczkowata struktura, np. w uchu wewnętrznym- rozszerzenie przy końcu každego z przewodów półkolistych.
baroreceptory
empezar lección
receptory czuciowe w niektórych naczyniach krwionośnych wrażliwe na zmiany ciśnienia krwi.
Barra ciałko
empezar lección
skondensowany nieaktywny chromosom X widoczny w postaci gęstego skupienia w jadrze interfazowym komórek somatycznych samic ssaków.
barwnik
empezar lección
substancja wybiórczo absorbujaca światło o określonej długości fali.
bazydiokarp
empezar lección
owocnik grzyba podstawkowego (podstawczaka)
bazydiospora, zarodnik podstawkowy
empezar lección
jeden z grupy (zwykle czterech) zarodników płciowych powstajacych na podstawce podstawczaka.
bentos
empezar lección
zespół organizmów zamieszkujacych dno wód, organizmy te przyczepiaja sie do dna, dráżá w nich korytarze lub poruszaja sie po jego powierzchni.
beta-oksydacja
empezar lección
zachodzace przed właczeniem w cykl kwasu cytrynowego enzymateczne utlenienie kwasów tłuszczowych do grup acetylowych zwiazanych z koenzymem A.
bezjamowiec
empezar lección
zwierzę niemajace wtórnej jamy ciała (celomy).
bezkręgowiec
empezar lección
zwierzę niemajace kręgosłupa; b. stanowia około 95% wszystkich zwierzat.
bezpłodność mieszańców, sterylność mieszańców
empezar lección
mechanizm rozrodczej izolacji postzygotycznej polegajacy na niezdolności mieszańców międzygatunkowych do rozrodu.
beztleniowiec bezwzględny, anaerob obligatoryjny
empezar lección
organizm mogacy żyć jedynie w środowisku beztlenowym.
beztlenowiec względny, anaerob fakultatywny
empezar lección
organizm zdolny do oddychania tlenowego, lecz w warunkach beztlenowych zdolny także do uzyskiwania energii za pomoca fermentacji, np. drożdże.
beztlenowiec, anaerob
empezar lección
organizm zdolny do życia tylko w środowisku pozbawionym tlenu czasteczkowego.
beztlenowy, anaerobowy
empezar lección
zdolny do życia (organizm) lub zachodzacy (proces) tylkonw środowisku pozbawionym tlenu.
bezżuchwowce, bezszczękowce
empezar lección
gromada kręgowców niemajacych szczęk i parzystych kończyn, obejmujaca minogi, śluzice i wiele form kopalnych.
biała isiota, substancja biała
empezar lección
tkanka nerwowa mózgu i rdzenia kręgowego zbudowana z włókien nerwowycn mielinowych.
białka G
empezar lección
grupa białek wiażacych GTP i uczestniczacych w przenoszeniu sygnałów przez błonę komórkowa.
białka opiekuńcze, chaperony, chaperony molekularne I
empezar lección
białka wspomagajace właściwe zwijanie się innych białek w odpowiednia strukturę przestrzenna.
białka opiekuńcze, chaperony, chaperony molekularne II
empezar lección
b.o. nie ustalaja właściwej konformacji białek, lecz tylko ułatwiaja jej uzyskanie.
białka osocza
empezar lección
grupa białek, do których należa globuliny, albuminyi fibrynogen, znajdujacych się w osoczu krwi.
białka towarzyszace mikrotubulom, BTM I
empezar lección
grupa białek dzielonych na strukturalne i motoryczne.
białka towarzyszace mikrotubulom, BTM II
empezar lección
pierwsze reguluja formowanie mikrotubul i łacza je z innymi składnikami cytoszkieletu; drugie dyneiny i kinezyny, wykorzystujac ATP, przemieszczaja się wzdluż mikrotubul, uczestniczac w transporcie komórkowym.
białka wiażace chlorofil
empezar lección
około 15 różnych białek wiażacych się z czasteczkami chlorofiluw błonach tylakoidów.
białka wiażace jednoniciowy DNA
empezar lección
białka uczestniczace w replikacji DNA; wiaża się z rozdzielonymi nićmi DNA, zapobiegajac odtwarzaniu się podwójnej helisy DNA do chwili zakończenia kopiowania obu nici.
białko
empezar lección
wieloczasteczkowy zwiazek organiczny zbudowany z konwalencyjnie połaczonych aminokwasów; zawiera węgiel, wodór, tlen, azot, siarkę.
białko aktywujace geny katabolityczne
empezar lección
białko regulatorowe aktywowane przez przyłaczenie cAMP; w formie aktywnej stymuluje transkrypcję operonu lac i inne operony kodujace enzymy kataboliczne.
białko transbłonowe
empezar lección
integralne białko błonowe, tkwiace w dwuwarstwie lipidowej i przechodzace przez cała jej grubość.
białko wiażace androgeny
empezar lección
białko wytwarzane przez komórki Sertoliego w jadrach, wiaże testosteron.
biblioteka cDNA
empezar lección
zbiór fragmentów DNA będacych kopiami eukariotycznego mRNA pozbawionego intronów. Kopie te, zwane komplementarnym DNA (cDNA) uzyskuje się z udziałem odwrotnej transkryptazy.
biblioteka genomowa
empezar lección
zbiór tysięcy fragmentów DNA reprezentujacych cały DNA zawarty w danym genomie.
biegunowe jadra
empezar lección
haploidalne jadra komórki centralnej w woreczku zalażkowym roślin okrytozaláżkowych, łaczace się z gameta męska (jadrem plemnikowym) podczas zapłodnienia podwójnego w triploidalna (3n) komórke macierzystá bielma.
bierna odporność
empezar lección
odporność nabyta czasowo, uzyskana dzięki obecności przeciwciał wytworzonych przez inny organizm.
bierny kanał jonowy
empezar lección
kanał w błonie komórkowej umożliwiajacy transport specyficznych jonów, np. Na+, K+ lub Cl-
Bikonta
empezar lección
jeden z dwóch głównych kladów eukariontów majacy przodka odwóch wiciach.
binominalna nomenklatura, nazewnictwo dwuimienne
empezar lección
zasada konstruowania nazw gatunköw z dwóch wyrazów: pierwszego- będacego nazwa rodzaju i drugiego- będacego nazwa gatunku.
bioakumulacja
empezar lección
odkładanie się w organiźmie substancji toksycznych, np. pestycydów.
biofilm
empezar lección
nieregularna warstwa mikroorganizmów zanurzonych w wydzielanym przez nie śluzie, pokrywajaca stałe lub płynne podłoże.
biogeografia
empezar lección
gałaź biologii zajmujaca się geograficznym rozmieszczeniem organizmów na Ziemi w przyszłości i obecnie.
bioinformatyka
empezar lección
dyscyplina nauki zajmujaca się komputerowym gromadzeniem, przechowywaniem i porównaniem danych o sekwencji DNA różnych osobników jednego gatunku oraz różnych gatunków.
biologia systemowa
empezar lección
dziedzina biologii integrujaca wiedzę o poszczególnych częściach badanych układów w celu zrozumienia całości.
biologiczna różnorodność
empezar lección
różnorodność żywych organizmów rozpatrywana na trzech poziomach: genetycznym, gatunkowym i na poziomie ekosystemów, zwana również bioróżnorodnościa.
biologiczne spotęgowanie
empezar lección
wzrost stężenia zwiazków toksycznych w ciałach organizmów w miarę przechodzenia przez kolejne poziomy w sieci troficznej.
biom
empezar lección
duży wyodrębniony region biosfery charakteryzujacy się zbliżonymi: klimatem, gleba, flora, fauna.
biomasa
empezar lección
ilość żywej materii zawarta w organizmach ekosystemu wyrażona w jednostkach masy.
biopsja trofoblastu
empezar lección
metoda badań prenatalnych polegajaca na pobraniu fragmentu kosmyka łożyska i analizie jego komórek. Zaleta tej metody jest wczesna wykrywalność ewentualnych ciężkich wad płodu.
bioremediacja
empezar lección
biotechnologiczne oczyszczanie niebezpiecznie skażonego chemicznie środowiska (ladowego i wodnego) za pośrednictwem mikroorganizmów (bakterii lub grzybów) lub roślin (selektywnie akumulujacych toksyny).

Debes iniciar sesión para poder comentar.