Strunowce

Podział strunowców

osłonice, bezczaszkowce, kręgowce

Wspólne cechy wszystkich strunowców

obecność struny grzbietowej, cewkowatego układu nerwowego, szczelin skrzelowych oraz metameryczny układ mięśni

Co znaczy ‘metameryczny układ mięśni’?

układ mięśni jest segmentalny

Co świadczy o tym, że zaliczamy stekowce do zwierząt wtóroustych?

W ich rozwoju zarodkowym otwór odbytowy powstaje w miejscu pragęby, a otwór gębowy tworzy się wtórnie w pobliżu przedniego odcinka ciała.

Opisz ogólny plan budowy strunowców.

przypomina plan ogólny budowy pierwoustych, ale odwrócony o 180’. Układ krążenia leży po stronie brzusznej, poniżej przewodu pokarmowego, a układ nerwowy po grzbietowej.

Scharakteryzuj osłonice.

strunowce o prostym planie budowy: struna grzbietowa zachowuje się u nich przez całe życie lub występuje jedynie u larw. Są to zwierzęta morskie o osiadłym (żachwy) lub planktonowym (ogonice, sprzągle) trybie życia.

Co to tunika?

Wytwór nabłonka u osłonic; galaretowata osłonka.

Scharakteryzuj lancetnika.

najbardziej znany przedstawiciel bezczaszkowców; niewielkie zwierzę, kształt lancetowaty, bez wyodrębnionej części głowowej. Silne mięśnie pełnią narząd ruchu. Posiada narządy hydrostatyczne.

Co to narządy hydrostatyczne u lancetnika?

pomocne przy aktywnym poruszaniu się nieparzyste fałdy odgrywające rolę płetwy grzbietowej, ogonowej i brzusznej oraz parzyste listewkowate płetwy boczne.

Opisz wewnętrzną budowę lancetnika.

wyraźna metameria; ułożenie mięśni w poprzeczne odcinki, zwane miomerami. Przez całe ciało biegnie elastyczna struna grzbietowa.

Opisz układ krwionośny lancetnika.

Układ krwionośny zamknięty. Bezbarwna krew krąży w jednym obiegu. Brak serca, jego funkcję pełni kurczące się naczynie krwionośne (zatoka żylna).

Opisz krążenie krwi u lancetnika.

zatoka żylna > (ku przodowi) tętnica brzuszna > naczynia krwionośne wnikające do skrzeli (natlenowanie) > aorta > część głowowa/tylna część ciała i narządy. Odtlenowana krew zbiera się w dwóch bocznych żyłach tylnych oraz w dwóch żyłach przednich i płynie do zatoki żylnej. Krew z narządów zbierana jest przez nieparzystą żyłę wrotną, która w wątrobie rozgałęzia się na sieć naczyń włosowatych. Naczynia te zbierają się ponownie, tworząc uchodzącą do zatoki żylnej żyłę wątrobową.

Opisz powiązanie układu oddechowego i pokarmowego u lancetnika.

oba układy są ściśle ze sobą powiazane. Gardziel w okolicy skrzelowej silnie się rozszerza, jest poprzebijana szczelinami skrzelowymi i nosi nazwę kosza skrzelowego. Jego ściany są silnie ukrwione i zachodzi tam wymiana gazowa.

Opisz układ pokarmowy u lancetnika.

Znajduje się bezpośrednio pod struną grzbietową. Rozpoczyna się dużym otworem przedgębowym, po bokach którego usytuowany jest wieniec czułków (funkcje czuciowe). Otwór przedgębowy > otwór gębowy > gardziel > endostyl > jelito > odbyt.

Co to endostyl u lancetnika?

Bruzda biegnąca wzdłuż gardzieli (po spodniej stronie). Komórki endostylu wydzielają substancje bogate w jod, zlepiające cząstki pokarmowe.

Opisz układ wydalniczy u lancetnika.

Narządami wydalniczymi są nefrydia, znajdujące się w grzbietowej części gardzieli. Zgrupowane są w około 100 par zespołów. Składają się z solenocytów otoczonych naczyniami krwionośnymi. Produkty przemiany materii przenikają z naczyń krwionośnych do solenocytów, skąd ruch wici przesuwa je do kanalików, otwierających się do jamy okołoskrzelowej (okołogardzielowej). Z jamy produkty przemiany materii (głównie amoniak) usuwane są wraz z wodą na zewnątrz.

Co to solenocyty u lancetnika?

Komórki podobne do komórek płomykowych (które od występujących u płazińców różnią się obecnością tylko jednej, długiej wici zamiast ich pęczka).

Opisz układ nerwowy u lancetnika.

Układ nerwowy zbudowany z cewki nerwowej, przebiegającej nad struną grzbietową. Odchodzą od niej rozmieszczone metamerycznie parzyste nerwy boczne (tworzą obwodową cześć układu nerwowego). Od części mózgowej biegną dwie pary nerwów głowowych. Korzenie grzbietowe unerwiają ścianę ciała i narządy wewnętrzne, a brzuszne – miomery. Lancetnik nie ma mózgu, a jedynie niewielkie rozszerzenie cewki na przednim końcu ciała – tzw. pęcherzyk mózgowy. Nie ma oczu, tylko tzw. "oczka Hessego".

Opisz układ rozrodczy i proces rozmnażania lancetnika.

Rozdzielnopłciowość. Organy rozrodcze: jądra u samca i jajniki u samicy. Brak przewodów wyprowadzających komórki rozrodcze. Pękanie gonad > (wypadanie dojrzałych komórek płciowych) jama okołoskrzelowa > otwór atrialny > wydostanie na zewnątrz. Zapłodnienie zewnętrzne. Larwa asymetryczna (po lewej otwór gębowy, po prawej szczeliny skrzelowe) pokryta urzęsionym nabłonkiem (dzięki niemu się unosi).

Co to tzw. "oczka Hessego" u lancetnika?

ale reaguje na światło dzięki skupiska komórek światłoczułych porozrzucanych wzdłuż całej cewki nerwowej.