IX Prawo i postępowanie karne

delicta iuris gentium

przestępstwa prawa narodów

victima

ofiara, poszkodowany

nullum crimen nulla poena sine lege poenali anteriori

nie jest przestępstwem czyn popełniony bez wcześniejszej ustawy karnej

sine lege scripta

bez ustawy pisanej

sine lege certa

bez pewnej ustawy

sine lege praevia

bez ustawy wcześniejszej

vis

siła

vis ac metus

groźba

vis pirivata

moc prywatna (oskarżenie prywatne)

vis publica

moc publiczna (oskarżenie z urzędu)

vis legis

moc ustawy

vis testamenti

moc testamentu

vis probandi

moc dowodów

vis absoluta

przymus fizyczny wykluczający istnienie woli i czynu zabronionego

vis compulsiva

siła uderzająca, nagła; przymus kompulsywny (psychiczny). Bojaźń wywołana groźbą, przymus psychiczny połączony z obawą przed realizacją groźby. Nie wyłącza on woli i czynu, ale winę sprawcy, np. zmuszenie do popełnienia czynu zabronionego poprzez grożenie

dolus generalis

zamiar ogólny: sprawca chce popełnienia jakiegoś czynu zabronionego, ale nie precyzuje jakiego

dolus directus

zły zamiar bezpośredni

dolus directus repentinus

zły zamiar nagły

dolus directus praemeditatus

zły zamiar zamierzony

dolus eventualis

zły zamiar ewentualny (godzenie się)

culpa dolo exorta

wina pochodząca ze złego zmiaru. Wina kombinowana, polegająca na takim połączeniu umyślności z nieumyślnością, w którym znamiona przestępstwa typu podstawowego objęte są umyślnością, natomiast następstwa czynu powodujące wyższą karalność- nieumyślnością.

iter delicti

ścieżka przestępstwa. Przestępstwo umyślne może potencjalnie przejść 4 etapy: 1) zamiar, 2) przygotowanie, 3) usiłowanie 4) dokonanie.

delictum putativum

przestępstwo urojone, "sprawca" myśli, że je popelnił. Mylnie uważa, że czyn, który popełnił, jest przestępstwem.

in dubio pro reo - pro libertate

w razie wątpliwości na korzyść pozwanego - na korzyść wolności

dolus non praesumitur

złego zamiaru nie domniemuje się

nemo prudens punit quia peccatum est sed ne peccetur

nikt rozumnt nie karze dlatego, że popełniono przestępstwo, lecz dlatego, aby nie było popełnione

reformatio in peius iudici appellato non licet

sędziemy apelacyjnemu nie wolno zmieniać wyroku na niekorzyść odwołującego się

delicta parentum liberis non nocent

przestępstwa rodziców nie szkodzą dzieciom (indywidualizacja odpowiedzialności karnej)

reus in exceptione actor est

pozwany podnosząc zarzut występuje w charakterze powoda

quod non est in actis non est in mundo

to, czego nie ma w aktach nie istnieje na świecie (ten, kto twierdzi musi udowodnić)

verba volant scripta manent

słowa ulatują, pisma pozostają

testis ex auditu

świadek ze słyszenia

nemo iudex in propria (sua) causa

nikt nie może być sędzią we własnej sprawie

forum praeventionis

miejsce, gdzie zapobieżono przestępstwu

forum connexitatis causarum

miejsce, gdzie sprawy się zbiegły (gdy w jednej sprawie rozpatruje się kilka czynów)

causa principalis

sprawa główna

causa accessoria

sprawa wypadkowa, uboczna

res iudicata pro veritate habetur

sprawę osądzoną uważa się za prawdziwą

ne bis in idem crimen iudicetur

nie wolno dwa razy osądzać tego samego przestępstwa

confessio est regina probationum

przyznanie się do winy jest królową dowodów

propter falsa

ze względu na fałszywe dowody, dokumenty - przyczyna wznowienia postępowania

propter nova

ze względu na nowe dowody, dokumenty - przyczyna wznowienia postępowania