|
término |
definición |
|
empezar lección
|
|
ius quo ad personas pertinet
|
|
|
|
empezar lección
|
|
patria potestas
|
|
|
osoba sprawująca władzę w rodzinie empezar lección
|
|
pater familias
|
|
|
|
empezar lección
|
|
manus
|
|
|
|
empezar lección
|
|
dominica potestas
|
|
|
"ile urodzeń tyle stopni" empezar lección
|
|
quod generationes, tot gradus
|
|
|
|
empezar lección
|
|
affinitas
|
|
|
|
empezar lección
|
|
vindicatio filii
|
|
|
spadek po matce, majątek który pochodził od matki empezar lección
|
|
bona materna
|
|
|
majątek, jaki syn otrzymywał w związku ze swoją służbą wojskową empezar lección
|
|
peculium castrense
|
|
|
majątek, jaki syn zdobywał w służbie publicznej empezar lección
|
|
peculium quasi castrense
|
|
|
pozostający własnością syna majątek, który nie pochodził od ojca empezar lección
|
|
bona adventicia
|
|
|
osoby, które pochodziły od wspólnego, bardzo odległego przodka i należały do jednego rodu empezar lección
|
|
gentiles
|
|
|
"małżeństwo jest związkiem mężczyzny i kobiety oraz wspólnotą całego życia, zespoleniem prawa boskiego i ludzkiego" empezar lección
|
|
nuptiae sunt coniunctio maris et feminae et consortium omnis vitae, divini et humanis iuris communicatio
|
|
|
"małżeństwo jest związkiem mężczyzny i kobiety, obejmującym niepodzielną wspólnotę życia" empezar lección
|
|
nuptiae autem sive matrimonium est viri et mulieris coniunctio, individuam consuetudinem vitae continens
|
|
|
zgodna i trwała wola zawarcia małżeństwa empezar lección
|
|
consensus
|
|
|
trwała wola pozostawania w małżeństwie empezar lección
|
|
affectio maritalis
|
|
|
prawna możność zawarcia ważnego rzymskiego małżeństwa empezar lección
|
|
conubium
|
|
|
"małżeństwo powstaje nie poprzez wspólne pożycie, lecz przez zgodne oświadczenia woli" empezar lección
|
|
nuptias non concubitus, sed consensus facit
|
|
|
|
empezar lección
|
|
iustum matrimonium
|
|
|
|
empezar lección
|
|
incestum
|
|
|
małżeństwo, w którym żona wchodziła pod władzę męża empezar lección
|
|
cum manu
|
|
|
małżeństwo, w którym żona nie wchodziła pod władzę męża empezar lección
|
|
sine manu
|
|
|
zwolnienie z obowiązku ponownego zamążpójścia empezar lección
|
|
ius liberorum
|
|
|
|
empezar lección
|
|
sponsalia
|
|
|
|
empezar lección
|
|
arra sponsalicia
|
|
|
"od dawna przyjęto, że małżeństwa są wolne" empezar lección
|
|
libera matrimonia esse antiquitus placuit
|
|
|
wprowadzenie żony do domu męża empezar lección
|
|
deductio in domum mariti
|
|
|
|
empezar lección
|
|
divortium
|
|
|
jednostronne zerwanie małżeństwa empezar lección
|
|
repudium
|
|
|
czas żałoby po rozwodzie, którego wymagano od kobiety empezar lección
|
|
tempus lugendi
|
|
|
wejście żony pod władzę męża empezar lección
|
|
conventio in manum
|
|
|
wejście żony pod władzę męża poprzez użycie formy sakralnej empezar lección
|
|
confarreatio
|
|
|
wejście żony pod władzę męża poprzez pozorna sprzedaż mancypacyjną kobiety empezar lección
|
|
coëmptio
|
|
|
wejście żony pod władzę męża poprzez roczny okres trwania małżeństwa empezar lección
|
|
usus
|
|
|
uniknięcie wejścia żony pod władzę męża poprzez oddalenie się z jego domu na trzy kolejne noce empezar lección
|
|
usurpatio trinoctis
|
|
|
|
empezar lección
|
|
dos
|
|
|
posag przekazywany mężowi przez pater familias żony empezar lección
|
|
dos profecticia
|
|
|
posag przekazywany mężowi przez inną osobę niż pater familias żony np. matkę lub dłużnika empezar lección
|
|
dos adventicia
|
|
|
skarga dobrej wiary o zwrot posagu empezar lección
|
|
actio rei uxoriae
|
|
|
darowizny między małżonkami empezar lección
|
|
donationes inter virum et uxorem
|
|
|
|
empezar lección
|
|
donatio ante nuptias
|
|
|
darowizna z powodu małżeństwa empezar lección
|
|
donatio propter nuptias
|
|
|
|
empezar lección
|
|
uxor
|
|
|
|
empezar lección
|
|
liberi naturales
|
|
|
związek mający cechy małżeństwa empezar lección
|
|
matrimonium iuris gentium
|
|
|
|
empezar lección
|
|
adulterium
|
|
|
|
empezar lección
|
|
quasi sine patre filii
|
|
|
"matka zawsze jest pewna" empezar lección
|
|
mater semper certa est
|
|
|
"ojcem jest ten, na którego wskazuje małżeństwo" empezar lección
|
|
pater is est, quem nuptiae demonstrant
|
|
|
|
empezar lección
|
|
adoptio
|
|
|
arrogacja, czyli przyjęcie do rodziny agnatycznej mężczyzny sui iuris, wraz z całym jego majątkiem i podległą mu familią empezar lección
|
|
arrogatio
|
|
|
przysposobienie dziecka jako syna lub wnuka empezar lección
|
|
adoptio in locum nepotis
|
|
|
"przysposobienie naśladuje naturę" empezar lección
|
|
adoptio naturam imitatur
|
|
|
adopcja pełna, czyli adopcja dziecka przez jego krewnego wstępnego empezar lección
|
|
adoptio plena
|
|
|
adopcja niepełna, czyli adopcja dziecka przez osobę obcą empezar lección
|
|
adoptio minus plena
|
|
|
osoba adoptująca dziecko i niebędąca z nim spokrewniona empezar lección
|
|
pater adoptivus extraneus
|
|
|
legitymacja dziecka polegająca na zawarciu małżeństwa przez rodziców żyjących w konkubinacie empezar lección
|
|
legitimatio per subsequens matrimonium
|
|
|
legitymacja dziecka poprzez udzielenie jej przez cesarza osobnym rozporządzeniem empezar lección
|
|
legitimatio per rescriptum principis
|
|
|
prawo porzucenia noworodków przez ojca ojca rodziny empezar lección
|
|
ius exponendi
|
|
|
|
empezar lección
|
|
ius vitae ac necis
|
|
|
|
empezar lección
|
|
iudicium domesticum
|
|
|
opieka, którą objęte były dzieci od urodzenia do osiągnięcia dojrzałości, nieposiadające pater familias empezar lección
|
|
tutela impuberum
|
|
|
|
empezar lección
|
|
cura minorum
|
|
|
kuratela nad chorym umysłowo empezar lección
|
|
cura furiosi
|
|
|
|
empezar lección
|
|
cura prodigi
|
|
|
|
empezar lección
|
|
tutela testamentaria
|
|
|
|
empezar lección
|
|
tutela legitima
|
|
|
opieka wyznaczona przez pretora lub namiestnika prowincji empezar lección
|
|
tutela dativa
|
|
|
zatwierdzenie czynności prawnej zawieranej przez pupila empezar lección
|
|
auctoritatis interpositio
|
|
|
powództwo pupila przeciwko opiekunowi o rozliczenie ze sprawowania opieki empezar lección
|
|
actio tutelae
|
|
|
skarga skierowana przeciwko opiekunowi dziecka lub niedojrzałego, z powodu złego sprawowania opieki i nadużywania zaufania empezar lección
|
|
accusatio suspecti tutoris
|
|
|
skarga, którą mógł wnieść były pupil z powodu przywłaszczenia przez opiekuna części lub całości jego majątku empezar lección
|
|
actio rationibus distrahendis
|
|
|
|
empezar lección
|
|
tutela mulierum
|
|
|
dawne cywilne prawo spadkowe empezar lección
|
|
hereditas
|
|
|
system dziedziczenia oparty na prawie pretorskim empezar lección
|
|
bonorum possessio
|
|
|
|
empezar lección
|
|
heres
|
|
|
"dziedziczenie jest niczym innym, jak wejściem w całość sytuacji prawnomajątkowej, w jakiej znajdował się zmarły" empezar lección
|
|
hereditas nihil aliud est, quam successio in universum ius, quod defunctus habuerit
|
|
|
"nikt nie może pozostawić swojemu spadkobiercy więcej korzyści, niż sam ma" empezar lección
|
|
nemo plus commodi heredi suo relinquit, quam ipse habet
|
|
|
"nikt nie może umrzeć, rozrządziwszy częściowo w testamencie, a częściowo beztestamentowo" empezar lección
|
|
nemo pro parte testatus, pro parte intestatus decedere potest
|
|
|
|
empezar lección
|
|
heredes domestici
|
|
|
|
empezar lección
|
|
heredes extranei
|
|
|
osoby, które podlegały władzy rodzinnej spadkodawcy do chwili jego śmierci empezar lección
|
|
sui heredes
|
|
|
|
empezar lección
|
|
heredes necessarii
|
|
|
możność nieprzyjęcia spadku przez odpowiednie oświadczenie woli (dobrodziejstwo powstrzymania się) empezar lección
|
|
beneficium abstinendi
|
|
|
|
empezar lección
|
|
heredes voluntarii
|
|
|
testament, który był uroczystym aktem publicznym na zgromadzeniach ludowych i przy udziale kolegium kapłanów empezar lección
|
|
testamentum calatis comitiis
|
|
|
testament dla żołnierzy w czasie wojny, żołnierz wypowiadał swą ostatnią wolę w jakiejkolwiek formie przed towarzyszami broni empezar lección
|
|
testamentum in procinctu
|
|
|
testament prywatny, podpisany i opieczętowany przez testatora i siedmiu obecnych równocześnie świadków empezar lección
|
|
testamentum tripertitum
|
|
|
testament holograficzny, własnoręcznie napisany i podpisany przez testatora bez udziału świadków empezar lección
|
|
testamentum per holographam scripturam
|
|
|
testament publiczny, pisemny i oddany opiece cesarza empezar lección
|
|
testamentum principi oblatum
|
|
|
testament publiczny, ostatnia wola podyktowana do protokołu urzędowego empezar lección
|
|
testamentum apud acta conditum
|
|
|
testament żołnierski, ważny jedynie w czasie wyprawy wojennej empezar lección
|
|
testamentum militis
|
|
|
kodycyl potwierdzony w testamencie empezar lección
|
|
codicillus confirmatus
|
|
|
kodycyl niepotwierdzony w testamencie empezar lección
|
|
codicillus non confirmatus
|
|
|
osoba, której testator nie potrafił jasno określić w chwili sporządzenia testamentu empezar lección
|
|
personae incertae
|
|
|
|
empezar lección
|
|
hereditas damnosa
|
|
|
niezdolność do nabycia spadku z testamentu empezar lección
|
|
incapacitas
|
|
|
|
empezar lección
|
|
indignitas
|
|
|
testament nieważny z powodu braku przepisanej formy empezar lección
|
|
testamentum non iure factum
|
|
|
testament odrzucony przez wszystkich powołanych lub gdy nikt z powołanych nie dożył otwarcia spadku empezar lección
|
|
testamentum desertum
|
|
|
testament, który stał się nieważny dopiero po jego sporządzeniu (np. wskutek utraty przez testatora zdolności do sporządzania testamentu) empezar lección
|
|
testamentum irritum
|
|
|
testament, który stał się nieważny z powodu odwołania go (np. późniejszym, nowym testamentem) lub pojawienia się pogrobowca empezar lección
|
|
testamentum ruptum
|
|
|
testament nieważny z powodu pominięcia w nim syna empezar lección
|
|
testamentum nullius momenti
|
|
|
udzielenie spadku przez pretora, które dziedzic cywilny może podważyć empezar lección
|
|
bonorum possessio sine re
|
|
|
udzielenie spadku przez pretora dla dziedzica cywilnego lub wbrew niemu empezar lección
|
|
bonorum possessio cum re
|
|
|
zasada przy sporządzaniu testamentu: wszelkie czynności musiały być dokonane wjednym miejscu i czasie, bez przerw empezar lección
|
|
unitas actus
|
|
|
spadkobierca oznaczonej rzeczy empezar lección
|
|
heres ex re certa
|
|
|
tendencja do utrzymania ważności testamentu empezar lección
|
|
favor testamenti
|
|
|
"raz ustanowiony spadkobierca jest nim na zawsze" empezar lección
|
|
semel heres, semper heres
|
|
|
|
empezar lección
|
|
condicio viduitatis
|
|
|
|
empezar lección
|
|
substitutio vulgaris
|
|
|
|
empezar lección
|
|
heres substitutus
|
|
|
spadkobierca ustanowiony w pierwszym rzędzie empezar lección
|
|
heres institutus
|
|
|
|
empezar lección
|
|
exheredatio
|
|
|
dziedziczenie wedle głów (w równych częściach) empezar lección
|
|
in capita
|
|
|
dziedziczenie wedle szczepów (udział przypadający na ojca w równych częściach) empezar lección
|
|
in stirpes
|
|
|
|
empezar lección
|
|
proximi agnati
|
|
|
pierwsza klasa dziedziczenia beztestamentowego prawa pretorskiego (dzieci) empezar lección
|
|
unde liberi
|
|
|
druga klasa dziedziczenia beztestamentowego prawa pretorskiego (spadkobiercy prawa cywilnego) empezar lección
|
|
unde legitimi
|
|
|
trzecia klasa dziedziczenia beztestamentowego prawa pretorskiego (krewni kognatyczni) empezar lección
|
|
unde cognati
|
|
|
czwarta klasa dziedziczenia beztestamentowego prawa pretorskiego (małżonkowie) empezar lección
|
|
unde vir et uxor
|
|
|
"pogrobowiec obala testament" empezar lección
|
|
postumus rumpit testamentum
|
|
|
|
empezar lección
|
|
nominatim
|
|
|
|
empezar lección
|
|
inter ceteros
|
|
|
testament sprzeczny z moralnymi obowiązkami rodzinnymi empezar lección
|
|
testamentum inofficiosum
|
|
|
skarga zmierzająca do unieważnienia testamentu pomijającego rodzinę empezar lección
|
|
uerela inofficiosi testamenti
|
|
|
zachowek (minimalna część, jaką powinni otrzymać najbliżsi członkowie rodziny ze spadku) empezar lección
|
|
pars legitima
|
|
|
skarga o uzupełnienie zachowku empezar lección
|
|
actio ad supplendam legitimam
|
|
|
wypowiedzenie wobec świadków przewidzianych uroczystych słów, stwierdzających przyjęcie spadku empezar lección
|
|
cretio
|
|
|
wykonanie przez osobę powołaną do spadku czynności ujawniających wolę przyjęcia spadku (dorozumiane oświadczenie woli) empezar lección
|
|
pro herede gestio
|
|
|
proste, zupełnie nieformalne oświadczenie woli przyjęcia spadku empezar lección
|
|
nuda voluntas
|
|
|
|
empezar lección
|
|
hereditas iacens
|
|
|
czas do namysłu (przyjęcie spadku) empezar lección
|
|
spatium deliberandi
|
|
|
|
empezar lección
|
|
curator hereditatis iacentis
|
|
|
łączenie się w całość majątku spadkobiercy z majątkiem odziedziczonym empezar lección
|
|
confusio bonorum
|
|
|
oddzielenie masy spadkowej od majątku osobistego spadkobiercy empezar lección
|
|
separatio bonorum
|
|
|
dobrodziejstwo inwentarza empezar lección
|
|
beneficium inventarii
|
|
|
skarga z tytułu prawa do spadku empezar lección
|
|
hereditatis petitio
|
|
|
interdykt nakazujący wydanie wszystkich rzeczy należących do spadku empezar lección
|
|
quorum bonorum
|
|
|
majątkowa wspólnota współspadkobierców prawa cywilnego empezar lección
|
|
consortium
|
|
|
zaliczenie na dział spadkowy empezar lección
|
|
collatio bonorum
|
|
|
włączenie do masy spadkowej majątku nabytego od czasu emancypacji empezar lección
|
|
collatio bonorum emancipati
|
|
|
włączenie do masy spadkowej posagu empezar lección
|
|
collatio dotis
|
|
|
włączenie do masy spadkowej majątku otrzymanego od spadkodawcy za jego życia (np. darowizny) empezar lección
|
|
collatio descendentium
|
|
|
ustawa falcydyjska - spadkobiercy po wypłacie legatów musi pozostać co najmniej 1/4 czystego spadku empezar lección
|
|
lex Falcidia
|
|
|
|
empezar lección
|
|
fideicommissum hereditatis
|
|
|
|
empezar lección
|
|
heres fiduciarius
|
|
|
wszelkie przysporzenia majątkowe z mocy ostatniej woli, które nie były ani spadkiem, ani żadną postacią zapisu empezar lección
|
|
mortis causa capio
|
|
|
darowizna na wypadek śmierci empezar lección
|
|
donatio mortis causa
|
|
|
|
empezar lección
|
|
zacznij się uczyć tumanie
|
|
|
|
empezar lección
|
|
nomen gentilicium
|
|
|
"kobieta jest początkiem i końcem swojej rodziny" empezar lección
|
|
mulier autem familiae suae et caput et finis est
|
|
|
