|
término |
definición |
|
et est pactio duorum pluriumve in idem placitum et consensus empezar lección
|
|
umowa jest porozumieniem i zgodą dwóch, albo więcej osób co do tego samego
|
|
|
|
pacta servanda sunt (pacta sunt servanda) empezar lección
|
|
pakty należy dotrzymywać (pakty należy dotrzymywać)
|
|
|
|
pacta quae contra leges constitutionesque vel contra bonos mores fiunt nullam vim habere indubitati iuris est empezar lección
|
|
umowy które są przeciw ustawom, komstytucjom cesarskim albo przeciw dorym obyczajom nie mają żadnej mocy prawnej
|
|
|
|
contractus est ultro citroque obligationem empezar lección
|
|
kontrakt jest wzajemnym zobowiązaniem
|
|
|
|
furiosi voluntas nulla est empezar lección
|
|
chory umysłowo nie ma woli
|
|
|
|
furiosus nullum negotium gerere potest, quia non intellegit, quid agat empezar lección
|
|
chory umysłowo nie może dokonać żadnej czynności prawnej, albowiem nie wie, co czyni
|
|
|
|
furiosus tempore intermissi furiosis testamentum facere potest empezar lección
|
|
chory umysłowo w czasie remisji choroby może sporządzić testament
|
|
|
|
mente captus testamentum facere non potest empezar lección
|
|
niedorozwinięty umysłowo nie może sporządzić testamentu
|
|
|
|
errantis nulla voluntas est empezar lección
|
|
wola błędnie działającego jest żadna
|
|
|
|
errantis consensus nullus est empezar lección
|
|
żadna jest zgoda błędnie działającego
|
|
|
|
alienius dolus nocere alteri non debet empezar lección
|
|
nikomu nie powinien szkodzić cudzy podstęp
|
|
|
|
dolus non praesumitur empezar lección
|
|
złego zamiaru nie domniemywa się
|
|
|
|
metus est instantis vel futuri periculi causa mentis trepidatio empezar lección
|
|
bojaźń jest niepokojem umysłu co do zagrożenia teraźniejszego lub przyszłego
|
|
|
|
vis autem est maioris rei impetus, qui repelli non potest empezar lección
|
|
przemoc jest zatem nadmierną siłą, której nie można się oprzeć
|
|
|
|
qui vim facit dolo malo facit empezar lección
|
|
kto stosuje siłę, czyni to w złym zamiarze
|
|
|
|
vim vi repellere licet empezar lección
|
|
siłę godzi się odeprzeć siłą
|
|
|
|
mater semper certa est, pater quem nuptiae demonstrant empezar lección
|
|
matka jest zawsze pewna, ojcem jest ten na kogo wskazuje małżeństwo
|
|
|
|
nasciturus pro iam nato habetur, quotiens de commodis eius agitur empezar lección
|
|
ten który ma się narodzić uważany jest za juz narodzonego ilekroć chodzi o jego korzyści
|
|
|
|
nuptiae consistere non possunt nisi consentiant omnes empezar lección
|
|
nie może istnieć małżeństwo, chyba ze wszyscy się na nie zgodzą
|
|
|
|
adoptio naturam imitatur empezar lección
|
|
|
|
|
|
adoptio est legitimus actus, naturam imitans, quo libero nobis quaerimus empezar lección
|
|
adopcja jest naśladującym naturę aktem prawnym poprzez który uzyskujemy dzieci
|
|
|
|
curatores minores sibi ipsis petent empezar lección
|
|
małoletni może prosić o ustanowienie opiekuna
|
|
|
|
lex retro non agit empezar lección
|
|
|
|
|
|
ignorantia iuris nocet, ignorantia facti non nocet empezar lección
|
|
nieznajomość prawa szkodzi, nieznajomość faktu nie szkodzi
|
|
|
|
dura lex sed lex empezar lección
|
|
|
|
|
|
nemo plus iuris ad alium transferre potest quam ipse habet empezar lección
|
|
nie można przenieść na drugiego więcej praw niż ma się samemu
|
|
|
|
iustitia est constans et perpetua voluntas ius suum cuique tribuendi empezar lección
|
|
sprawiedliwość jest stałą i niezmienną wolą oddania każdemu co mu się należy
|
|
|
|
nemo iudex idomeus in propoa causa empezar lección
|
|
nikt nie jest odpowiednim sędzią we własnej sprawie
|
|
|
|
iurisprudentia est divinarum atque humanarum rerum notitia iusti atque iniusti scientia empezar lección
|
|
jurysprudencja jest znajomością spraw boskich i ludzkich oraz wiedzą o tym, co zgodne i niezgodne z prawem
|
|
|
|
volenti non fit iniura empezar lección
|
|
chcącemu nie dzieje się krzywda.
|
|
|
|
lex non obligat nisi promulgata empezar lección
|
|
ustawa nje obowiązuje jeśli nie zostala promulugowana
|
|
|
|
leges ab omnibus intellegi debent empezar lección
|
|
ustawy powinny byc zrozumiale dla wszystkich
|
|
|
|
clara non sunt interpretanda empezar lección
|
|
to co jest jasne nie wymaga interpretacji
|
|
|
|
lege non distinguente nec nostrum est distinguere empezar lección
|
|
gdy ustawa nie rozroznia i nasza rzecza nie jest rozrozniac
|
|
|
|
contra legem facit qui id facit quod lex prohibet in fraudem vero qui salvis verbis legis sententiam eius circumvenit empezar lección
|
|
przeciw ustawie postępuje ten, kto czyni to czego ustawa zabrania; omija ją natomiast ten kto nie naruszając jej słów obchodzi jej treść
|
|
|
|
lex superior derogat legi inferiori empezar lección
|
|
akt prawny wyższej rangi uchyla akt prawny niższej rangi
|
|
|
|
lex specialis derogat legi generali empezar lección
|
|
ustawa szczególna uchyla ustawę ogólną
|
|
|
|
lex posteriori derogat legi priori empezar lección
|
|
ustawa pozniejsza uchyla ustawe wczesniejsza
|
|
|
|
lex posteriori generalis non derogat legi priori speciali empezar lección
|
|
późniejsza ustawa ogólna nie znosi mocy obowiązującej wcześniejszej ustawy szczególnej
|
|
|
|
res corporales sunt quae tangi possunt, incorporales quae tangi non possunt empezar lección
|
|
rzeczy materialne są te, których można dotknąć; rzeczy niematerialne są te, których nie mozna dotknąć
|
|
|
|
genus perire non potest empezar lección
|
|
|
|
|
|
species perit ei cui debetur empezar lección
|
|
rzecz oznaczona indywidualnir przypada temu komu ona się należy
|
|
|
|
accessio cedit principali empezar lección
|
|
przyrost przypada rzeczy glownej
|
|
|
|
fructus sine usu esse non potest empezar lección
|
|
nie można pobierać pożytku z rzeczy bez prawa jej używania
|
|
|
|
usucapio est adiectio dominii per continuationem possessionis temporis lege definiti empezar lección
|
|
zasiedzenie jest nabyciem własności przez nieprzerwane posiadanie w czasie prawem określonym
|
|
|
|
possessio non est iuris sed facti empezar lección
|
|
posiadanie nie jest prawem ale stanem faktycznyn
|
|
|
|
nemo sibi ipse causam possessionis mutare potest empezar lección
|
|
nikt sam sobie nie może zmienić podstawy posiadania
|
|
|
|
possideri autem possunt, quae sunt corporalia empezar lección
|
|
posiadac mozna tylko rzeczy materialne
|
|
|
|
possessor malae fidei ullo tempore non praescribit empezar lección
|
|
posiadacz w złej wierze niezależnie od upływu czasu nie uzyska skutku zasiedzeni
|
|
|
|
separata debet possessio a proprietate empezar lección
|
|
należy rozróżnić pomiędzy posiadaniem a własnością
|
|
|
|
superficies solo cedit empezar lección
|
|
to co znajduje się na powoerzchni ziemi przypada gruntowi
|
|
|
|
servitus in faciendo consistere nequit empezar lección
|
|
służebność nie może polegac na (pozytywnym) działaniu
|
|
|
|
nulli res sua servit empezar lección
|
|
nikomu rzecz własna nie może być służebną
|
|
|
|
servitus servitutis esse non potes empezar lección
|
|
nie moze istniec slużebność służebności
|
|
|
|
servitutibus civiliter utendum est empezar lección
|
|
służebności należy wykonywać łagodnie (w sposob cywilizowany)
|
|
|
|
praedia debent esse vicina empezar lección
|
|
grunty (władający i zlużebny) powinny byc w pobliżu
|
|
|
|
usus fructus est ius alienis rebus itendi fruendi salva rerum substantia empezar lección
|
|
użytkowanie jest prawem używania cudzych rzeczy i pobierania z nivh pożytków z zachowaniem istoty rzeczy
|
|
|
|
pignoris causa est indivisa empezar lección
|
|
podstawa zastawu jest niepodzielna
|
|
|
