paremie 1

 0    247 tarjetas    agnieszkakrupinska1
imprimir jugar test de práctica
 
término definición
rządzić
empezar lección
impero
język powszechny
empezar lección
linqua franca
nauka prawa jest znajomością spraw boskich i ludzkich oraz wiedzą o tym, co sprawiedliwe, a co niesprawiedliwe
empezar lección
iuris prudentia est divinarum atque humanarum rerum notitia, iusti atque iniusti
prawo jest sztuką tego co dobre i sprawiedliwe
empezar lección
ius est ars boni et aequi
Sprawiedliwość nie tworzy prawa, ale prawu pomaga
empezar lección
aequitas non facit ius, sed iuri auxiliatur
twarde prawo, ale prawo
empezar lección
dura lex sed lex
czasem najwyższe prawo jest najwyższym bezprawiem
empezar lección
succum ius, summa iniuria
gdy ustaje przyczyna prawa, wygasa sama ustawa
empezar lección
cessante ratione legis cessat ipsa lex
jakim prawem
empezar lección
quo iure
z mocy prawa
empezar lección
ipso iure
spis rzeczy
empezar lección
index rerum
z niczego
empezar lección
ex nihilo
źródła prawa
empezar lección
fontes iuris
źródło stanowienia prawa
empezar lección
fontes iuris oriundi
źródło poznania prawa
empezar lección
fontes iuris cognoscendi
obyczaj przodków
empezar lección
mos maiorum
długotrwałe przyzwyczajenie
empezar lección
longa consuetudo
lokalne zwyczaje
empezar lección
consuetudines loci
sędzia
empezar lección
iudex
prawo publiczne
empezar lección
ius publicum
prywatne prawo
empezar lección
ius privatum
prawo publiczne jest prawem odnoszącym się do interesu państwa
empezar lección
ius publicum est quod ad statum rei Romamae spectat
prawo prywatne jest prawem odnoszącym się do korzyści jednostek
empezar lección
privatum ius est quod ad singulorum utilitatem spectat
prawo bezwzględnie wiążące
empezar lección
ius cogens
prawo względnie wiążące
empezar lección
ius depositivum
prawo partykularne (nie obowiązujące powszechnie)
empezar lección
ius particulate
prawo obowiazujące powszechnie
empezar lección
ius universale
sąd właściwy
empezar lección
forum Romanum
wykaz sądów
empezar lección
census fori
przywilej skorzystania ze szczególnego sądu
empezar lección
privilegium fori
powód idzie na sąd pozwanego
empezar lección
actor sequitur forum rei
ustawa opatrzona sankcją niewazności
empezar lección
lex perfecta
ustawa opatrzona sankcją niewazności oraz karną
empezar lección
lex plus quam perfecta
ustawa opatrzona sankcją karną
empezar lección
lex minus quam perfecta
ustawa bez żadnej sankcji
empezar lección
lex imperfecta
z mocy ustawy, zgodnie z prawem
empezar lección
iuxta legem
wbrew prawu, przeciwko ustawie
empezar lección
contra legem
ominięcie prawa
empezar lección
praeter legem
uzasadnienie, cel, podstawa
empezar lección
ratio
uzasadnienie ustawy, duch prawa
empezar lección
ratio legis
zgodność prawa z jego fundamentalnymi zasadami
empezar lección
ratio iuris
analogia w danym przepisie prawnym
empezar lección
analogia legis
analogia w całym systemie prawa
empezar lección
analogia iuris
przeciwnie
empezar lección
a contrario
domniemanie faktów
empezar lección
praesumptio facti
ustawa ogólna
empezar lección
lex generalis
ustawa szczegółowa
empezar lección
lex specialis
odwyknienie
empezar lección
desuetudo
podaj mi fakty a wskażę tobie prawo
empezar lección
da nihil factum, debo tibi ius
sąd zna prawo
empezar lección
iura novit curia
jasny (przepis) nie podlega interpretacji
empezar lección
clara non sund interpretanda
Nieznajomość prawa szkodzi
empezar lección
ignorantia iuris nocet
nikomu nie szkodzi ten kto korzysta ze swojego prawa
empezar lección
qui suo iure utitur, neminem laedit
jasno wyrażone
empezar lección
expressis verbis
na pierwszy rzut oka
empezar lección
prima facie
gdy ustaje przyczyna ustawy, wygasa sama ustawa
empezar lección
cessante ratione legis cessat ipse lex
prawo jest fundamentem królestw
empezar lección
iustitia ist fundamentum regnorum
umów należy dotrzymywać
empezar lección
pacta sund servanta
Sprawiedliwość jest stałą i niezmienną wolą przyznania tego co się komu należy
empezar lección
Iustitia est constans et perpetua voluntas ius suum cuique tribuendu
takie są zalecenia prawa: żyć uczciwie, drugiemu nie szkodzić, oddać to co się komu należy
empezar lección
Iuris praecepta sunt haec: honeste vivere, alterum non laedere, suum cuique trib
Nie wszystko, co jest dozwolone, jest uczciwe
empezar lección
Non omne quod licet honestum est
dobro ludzi jest najwyższym prawem
empezar lección
salus populi suprema lex esto
czymże jest społeczeństwo, jeśli nie opartym na prawie zbiorem obywateli
empezar lección
quid est enim civitas nisi iuris societas civium
Gdzie społeczeństwo, tam prawo
empezar lección
ubi societas, ibi civitas, ibi ius
Prawa milczą podczas wojny
empezar lección
silent leges inter arma
prawo dobre od złego możemy oddzielić tylko moralnością prawa naturalnego
empezar lección
legem bonam a mala nulla alia nisi naturae norma dividere possumus
wszelkie prawo winno być stanowione ze względu na ludzi
empezar lección
hominum causa omneius constitutum sit
wyrok tworzy prawo między stronami
empezar lección
sententia facit ius inter partes
Prawo nie działa wstecz
empezar lección
lex retro non agit
ponieważ sprawy przybrały taki obrót
empezar lección
rebus sci stantibus
nikt nie może być sędzią we własnej sprawie
empezar lección
nemo ist iudex in propria causa
ten ma możliwość interpretacji prawa, kto je ustanawia
empezar lección
cuius ist condere, eius ist abrogare
Nikt nie jest wiarygodnym świadkiem we własnej sprawie
empezar lección
Nullus idoneus testis in ve sua intellegitur
Nieznajomość prawa boli, nieznajomość faktów nie szkodzi
empezar lección
ignorantia iuris nocet, ignorantia facti non nocet
w podobnych sprawach powinny zapacać podobne orzeczenia
empezar lección
de similibus idem est iudicum
pierwszy w czasie lepszy w sprawie (zaspokajanie zastawów)
empezar lección
prior tempore potior iure
dowieść powinien ten kto twierdzi a nie kto przeczy
empezar lección
ei incumbit probatio qui dicit, non qui negat
niech nie wychodzi sędzia ponad żądanie stron
empezar lección
ne eat iudex ultra petita partium
ustawa późniejsza uchyla wcześniejszą
empezar lección
lex posterior derogat legi priori
ustawa szczegółowa uchyla ustawę ogólną
empezar lección
lex specialis derogat legi generali
ustawa nadrzędna uchyla podrzędną
empezar lección
lex superior derogat legi inferiori
ustawa ogólna późniejsza nie uchyla ustawy szczegółowej wcześniejszej
empezar lección
lex posterior generali non derogat legi priori speciali
gdzie taki sam sens ustawy, takie same postanowienia ustawy
empezar lección
ubi eadem legis ratio, ibi eadem legis dispositio
powinno się orzekać nie na podstawie przykładów, a na podstawie praw (nie ma precedensów)
empezar lección
non exemplis, sed legibus indicandum est
w prawach podoba się bardziej prostota niż zawiłość
empezar lección
In legibus magis simplicitas quam difficultas placet
prawa powinny być zrozumiałe przez wszystkich
empezar lección
leges ab omnibus intellegi debent
nikogo nie uwięzimy bez wyroku sądowego
empezar lección
neminem captivabimus nisi iure victum
Rzym przemówił (najwyższa instancja), sprawa jest rozstrzygnięta
empezar lección
Roma locuta, causa finita est
przestępstwo
empezar lección
delictum
dowód przestępstwa
empezar lección
corpus delicti
zbrodnia
empezar lección
crimen
w czynnosciach nieformalnych oświadczenie woli złożone w sposób dowolny, również dorozumiały
empezar lección
per facta concludentia
jednostronnie zamierzona, nieujawniona jednak na zewnątrz niezgodność woli z oświadczeniem polegająca na złożeniu tego oświadczenia bez zamiaru wywołania skutków prawnych
empezar lección
reservatio formalis
przedmiotowo istotne składniki treści czynności prawnej, np. miejsce wykonania umowy
empezar lección
essentialia negotii
przedmiotowo nieistotne składniki czynności prawnej
empezar lección
naturalia negoti
nietypowe, dodatkowe postanowienia do czynności prawnej
empezar lección
accidentalia negoti
termin początkowy
empezar lección
dies a quo
termin końcowy
empezar lección
dies ad quem
rzeczy wspólne dla wszystkich (dobro publiczne)
empezar lección
res omnium communes
to co jest na powierzchni przypada gruntowi
empezar lección
superficies solo cedit
skarga co do rzeczy - skuteczna co do wszystkich
empezar lección
actio in rem - erga omnes
prawo posiadania
empezar lección
ius possidenti
prawo użytkowania (aż do zużycia, wraz z możliwością pobierania pożytków)
empezar lección
ius utendi (abutendi, fruendi)
prawo rozporządzania własnością
empezar lección
ius disponendi
prawo absolutne niczym nieograniczone
empezar lección
ius infinitum
nie można dać komuś więcej praw niż się posiada
empezar lección
nemo plus iuris in alium transferre potest, quam ipse habet
na zasadzie zwykłej zgody
empezar lección
solo consensu
doliczenie czasu posiadania poprzednika
empezar lección
adessio possesionis
władza zwierzchnia
empezar lección
dominium directum
władza podległa
empezar lección
dominium utile
współwłasność
empezar lección
condominium pro indiviso
zamiar władania rzeczą, wola posiadania
empezar lección
animus rem sibi habendi
nikt nie może sobie zmienić podstawy posiadania
empezar lección
nemo sibi ipse causam possessionis mutare potest
wola posiadania dla drugiego (np. rodzic)
empezar lección
animus possidendi pro alieno
Kaucja która ma pokryć ewentualne przyszłe szkody
empezar lección
cautio domni infecti
przeniesienie posiadania rzeczy przez ich wskazanie
empezar lección
longa manu traditio
przeniesienie posiadania przez wydanie rzeczy
empezar lección
traditio corporalis
gdy nabywający rzecz jest juz niejako jej posiadaczem (np. leasing)
empezar lección
traditio brevi manu
przeniesienie własności bez wydania rzeczy
empezar lección
consuitutum possessorum
nikomu nie zostanie odrzucona skarga
empezar lección
nemini deneganda
warunek niezbędny
empezar lección
conditio sine qua non
z mocy prawa
empezar lección
ex lege
sukcesja uniwersalna, w przypadku spadkobrania - gdy dziedzic jednym aktem wstępuje w ogół praw majątkowych
empezar lección
successio in universitatem
dziecko poczęte uważa się się za już urodzone (jeśli chodzi o jego prawa)
empezar lección
nasciturus pro iam nato habetur
zdolność do zmiany (świadczenia, jesli istnieje tylko jedno, a dłużnik nie jest w stanie go wykonać, może zastąpić innym świadczeniem)
empezar lección
facultas alternativa
czynność prawna na wypadek śmierci
empezar lección
mortis causa
przy odczytywaniu testamentu iść z duchem testatora (testowania?)
empezar lección
cum amino testandi
zasada interpretacji tesamentu za główny cel biorąca realizację woli testatora
empezar lección
favor testamenti
w pełnym tego słowa znaczeniu
empezar lección
sensu scricto
legatariusz staje się właścicielem legatu ex lege z chwila przyjęcia spadku przeZ spadkobiercę
empezar lección
legatum per vindicationem
Legatariusz otrzymywał jedynie roszczenie do dziedzica o wypełnienie treści testamentu, nie stawał się właścicielem ex lege
empezar lección
legatum per domnationem
dodatek do testamentu, dodatkowe postanowienia spadkodawcy
empezar lección
codicillus
prawo przyjęcia spadku w określonym terminie
empezar lección
transmissio hereditatis
przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza
empezar lección
cum viribus hereditatis
przyjęcie spadku gdzie za długi spadkodawca odpowiada do wysokości spadku
empezar lección
pro viribus hereditatis
przyszły spadek
empezar lección
successio anticipata
skarga służąca ochronie praw dziedzica do odzyskania spadku jako całości
empezar lección
hereditatis petitio
oddzielenie dóbr
empezar lección
separatium bonorum
małżeństwo nieistniejące
empezar lección
matrimonium non existens
umowa małżeńska
empezar lección
matrimoniale foedus
zgoda małżeńska;
empezar lección
consensus matrimonialis
małżeństwa powinny być wolne
empezar lección
matrimonia libera esse debent
zaręczyny
empezar lección
sponsalia
Obietnica małżeńska
empezar lección
matrimonii promissio
nikt, kto powołuje się na własną niegodziwość, nie będzie wysłuchany
empezar lección
nemo turpitudinem suam allegans audiatur
małżeństwo zawarte i dopełnione (skonsumowane)
empezar lección
matrimonium ratum et consummatum
żadna włada ludzka nie może rozerwać małżeństwa
empezar lección
matrimonium nulla humana potestate dissolvi potest
separacja od łoża i stołu
empezar lección
separatio quoad torum et mensam
Separacja trwała i stała
empezar lección
separatio perpetua
separacja czasowa
empezar lección
separatio temporanea
małżeństwo nieskonsumowane
empezar lección
matrimonium non consumatum
Separacja przy pozostawionym węźle małżeńskim
empezar lección
separatio manente vinculo
Matka jest zawsze pewna
empezar lección
mater semper certa est
na ojca wskazuje małżeństwo
empezar lección
pater est quem nuptiae demonstrant
domniemanie niezdolności do zapłodnienia
empezar lección
impotentia generandi
impotencja
empezar lección
impotentia coeundi
dzieci z nieprawego łoża
empezar lección
liberi vulgo concepti
dzieci pochodzące z małżeństwa
empezar lección
filii legitimi
nieślubne dzieci
empezar lección
filii illegitimi
dzieci z nieprawego łoża są legitymowane przez pózniej zawarte (następujące) małżeństwo
empezar lección
filii illegitimi legitimiantur per subsequens matrimonium parentum
zarzut pozwanego o ojcostwo, że w okresie poczęcia dziecka matka obcowała także z innym mężczyzną
empezar lección
exceptio plurium concumbentium
domniemane małżeństwo
empezar lección
matrimonium putativum
przysposobiony związany z całą rodziną
empezar lección
adoptio plena
przysposobiony związany tylko z rodzicami
empezar lección
adoptio minus plena
przysposobienie najpełniejsze (nie chcą rodzice, aby znał rodziców biologicznych)
empezar lección
adoptio plenissima
przysposobienie naśladuje naturę
empezar lección
adoptio naturam imitatur
in vitro
empezar lección
in vitro (poczęty w probówce)
in vivo
empezar lección
poczęty naturalnie
węzeł prawny, stosunek prawny
empezar lección
vinculum iuris
obowiązek
empezar lección
obligare
do rzeczy niemożliwych nie można się zobowiązać
empezar lección
impossibilium nulla obligatio est
dłużnik ma obowiązek świadczyć inną rzecz tego samego gatunki
empezar lección
genus perire non cansetur
rzecz indywidualnie oznaczona ginie na szkodę wierzyciela - obowiązek świadczenia przemienia się w obowiązek odszkodowania za nie wykonanie zobowiązania
empezar lección
species perit ei cui debetur
rzeczywista szkoda majątkowa
empezar lección
damnum emergens
utracone korzyści
empezar lección
lucrum cessans
cena ogólna, powszechna
empezar lección
pretium commune
cena jednostkowa
empezar lección
pretium singulate
cena sentymentalna, bezcenna
empezar lección
pretium affectionis
wyrównanie korzyści ze stratami, potrącenie zysku ze straty
empezar lección
compensatio lucri cum damno
prawo zatrzymania rzeczy
empezar lección
ius retentionis
zobowiązanie przemienne, z treści zobowiązania wynika możliwość spełnienia więce
empezar lección
obligatio alternativa
upoważnienie przemienne (dłużnik może zwolnić się od swojego zobowiązania, spełniając inne świadczenie, jeśli świadczenie główne nie jest możliwe do spełnienia)
empezar lección
facultas alternativa
droga postępowania
empezar lección
via facti
korzyść na osobę trzecią
empezar lección
pactum in favorem tertii
zarzut niedopełnienia zobowiązania kontraktu
empezar lección
exceptio non adimpleti contractus
wina umyślna
empezar lección
dolus
wina nieumyślna
empezar lección
culpa
wina w wyborze
empezar lección
culpa in eligendo
przypadek wzięty z praktyki
empezar lección
casus
siła wyższa
empezar lección
vis maior
połączenie pomylenie
empezar lección
confusio
odstąpienie
empezar lección
cessio
odstąpienie od prawa
empezar lección
cessio legis
skarga pauliańska wobec osób które odniosły korzyści z nieuczciwego rozporządzenia majątkiem przez dłużnika
empezar lección
actio pauliana
kupno rzeczy przyszłej
empezar lección
emptio rei speratae
kupno szansy
empezar lección
emptio spei
rzeczy wyłączone z obrotu prawnego
empezar lección
res extra commercium
dobro wspólne
empezar lección
res omnium communes
kto ma korzyści na tym spoczywa ryzyko utraty
empezar lección
cuius commodum eius periculum
rzeczy powiedziane i przyrzeczone
empezar lección
dicta et promissa
nie osiągnięcie celu świadczenia
empezar lección
conditio causa data causa non secuta
poczucie członkostwa
empezar lección
affectio (animus) societatis
czas do namysłu
empezar lección
Tempus deliberandi
postępowanie nieprocesowe (niesporne)
empezar lección
iurisdictio voluntaria
prawo postępowania procesowego
empezar lección
lex fori processualis
należy wysłuchać drugiej strony
empezar lección
audiatur et altera pars
panowie sporu - powód i pozwany
empezar lección
domini litis
nie ma sędziego bez osoby skarżącej (nie ma sprawy bez oskarżenia)
empezar lección
nemo iudex sine actore
prawo jest spisane dla osób czuwających, ostrożnych
empezar lección
vigilantibus iura sunt scripta
przed powstaniem sporu
empezar lección
ante litem natam
po powstaniu sporu
empezar lección
post litem natam
sąd właściwy w chwili wszczęcia sprawy, pozostaje właściwy aż do ukończenia postępowania
empezar lección
perpetuatio fori
stan prawny odnośnie przyczyny
empezar lección
legitimatio ad causam
stan prawny odnośnie procesu
empezar lección
legitimatio ad processus
zmiana posiadacza z powodu śmierci
empezar lección
successio mortis causa
zmiana posiadacza między żywymi
empezar lección
successio inter vivos
odroczenie rozprawy
empezar lección
prorogatio fori
zarzuty przekupstwa mataczenie
empezar lección
excetpiones peremptoriae
zarzuty opóźniania procesu
empezar lección
exceptiones dilatoriae
zarzuty uchylania się
empezar lección
exceptiones declinatoriae
nie dwa razy w tej samej sprawie
empezar lección
ne bis in idem
zmiana na gorsze
empezar lección
reformatio in peius
sąd nie zajmuje się rzeczami błachymi
empezar lección
de minimis non curat praetor
ofiara przestępstwa
empezar lección
victima
żadna zbrodnia i kara bez wcześniejszej ustawy karnej - "nie ma przestępstwa bez ustawy"
empezar lección
Nullum crimen nulla poena sine lege poenali anteriori
przymus FIZYCZNY - pozbawienie możliwości fizycznego kierowania ruchami ciała
empezar lección
Vis absoluta
przymus PSYCHICZNY - stwarzanie zewnętrznych uciążliwych warunków zachowania się osobie składającej oświadczenie dowodowe
empezar lección
Vis compulsiva
zły zamiar, bezpośredni zamiar popełnienia przestępstwa
empezar lección
Dolus directus
zły zamiar nagły (wnioskuje ze w afekcie)
empezar lección
Dolus directums repentinus
zły zamiar zaplanowany. Zamiar bezpośredni przemyślany
empezar lección
Dolus directus praemeditatus
Zamiar ewentualny: zachodzi, gdy sprawca możliwość popełnienia czynu zabronionego przewiduje i na to się godzi
empezar lección
Dolus eventualis
tzw. wina kombinowana umyślności z nieumyślnością. Np. pobicie z nieumyślnym spowodowaniem śmierci
empezar lección
Culpa dolo exorta
pochód przestępstwa - każde przestępstwo umyślne może potencjalnie przejść przez cztery etapy: 1. zamiar 2. przygotowanie 3. usiłowanie 4. dokonanie
empezar lección
Iter delicti
domniemanie przestępstwa
empezar lección
Delicum putativum
nie każe sie dlatego ze popełniono przewinienie, lecz po to żeby go nie popełniano
empezar lección
Nemo prudens punit quia peccatum est sed ne peccetur
w razie wątpliwości na korzyść oskarżonego
empezar lección
in dubio pro reo
złego czynu nie domniemuje się
empezar lección
złego czynu nie domniemuje się
nie wolno zmieniać (wyroku) na niekorzyść (odwołującego się) (Jeżeli apelację składa oskarżony/skazany
empezar lección
Reformatio in peius iudici appellatio non licet
przestępstwa rodziców nie szkodzą dzieciom
empezar lección
Delicta paretnum liberis non nocent
czego nie ma w aktach, nie ma na świecie (jest bez znaczenia dla sędziego)
empezar lección
Quod non est in actis non est in mundo
świadkowie znający sprawę ze słyszenia
empezar lección
Testis ex auditu
przyczyna główna
empezar lección
causa principalis
sprawę osądzoną ostatecznie uważa się za rozstrzygniętą; wyrok sądu uważa się za prawdę
empezar lección
Res iudicata pro veritate habetur
nie można osądzać dwa razy tego samego przestępstwa
empezar lección
Ne bis in idem crimen iudicetur
przyznanie się do winy jest królową dowodów
empezar lección
Confessio est regina probationum
wznowienie sprawy w wyniku fałszywych dowodów
empezar lección
Propter falsa
wznowienie sprawy w wyniku nowych dowodów
empezar lección
propter nova

Debes iniciar sesión para poder comentar.