término |
definición |
ad solemnitatem empezar lección
|
|
czynność, która jest nieważna bez zachowania odpowiedniej formy
|
|
|
in capita empezar lección
|
|
|
|
|
in stirpes empezar lección
|
|
|
|
|
facultas alternativa empezar lección
|
|
|
|
|
mortis causa empezar lección
|
|
|
|
|
cum animo testandi empezar lección
|
|
wola sporządzenia testamentu
|
|
|
favor testamenti empezar lección
|
|
taka interpretacja testamentu, która pozwoli utrzymać ten dokument w formie testamentu
|
|
|
legatum per vindicationem empezar lección
|
|
|
|
|
legatum per damnationem empezar lección
|
|
|
|
|
legatum nominis empezar lección
|
|
legat, którego przedmiotem jest wierzytelność
|
|
|
legatum liberationis empezar lección
|
|
legat powodujący zwolnienie z długu
|
|
|
transmissio hereditatis empezar lección
|
|
przeniesienie prawa do spadku
|
|
|
ex tunc empezar lección
|
|
|
|
|
ex nunc empezar lección
|
|
|
|
|
per facta concludentia empezar lección
|
|
(stanie się spadkobiercą) przez czynności dorozumiane
|
|
|
portio portioni accrescit empezar lección
|
|
udział przyrasta do udziału
|
|
|
qui testamento heres instituitur, in eodem testamento testis esse non potest empezar lección
|
|
kto jest ustanowiony dziedzicem w testamencie, ten nie może być w nim świadkiem
|
|
|
cum viribus hereditatis empezar lección
|
|
odpowiedzialność za długi spadkowe z samej rzeczy wchodzącej w skład majątku spadkowego
|
|
|
pro viribus hereditatis empezar lección
|
|
odpowiedzialność za długi spadkowe tylko w granicach określonej wartości majątku spadkowego
|
|
|
successio anticipata empezar lección
|
|
|
|
|
tempus regit actum empezar lección
|
|
|
|
|
in testamentis plenius testatoris intentionem scrutamur empezar lección
|
|
w testamencie staramy się jak najdokładniej oddać zamiar spadkodawcy (aby interpretacja odzwierciedlała jego intencje)
|
|
|
nullum crimen nulla poena sine lege poenali anteriori empezar lección
|
|
nie ma przestępstwa, nie ma kary, bez wcześniejszej ustawy
|
|
|
sine lege scripta empezar lección
|
|
ustawa musi być spisana (jasno powiedziana)
|
|
|
sine lege certa empezar lección
|
|
jasno określony czyn w ustawie
|
|
|
sine lege praevia empezar lección
|
|
ustawa musi karać na przyszłość
|
|
|
vis absoluta empezar lección
|
|
|
|
|
vis compulsiva empezar lección
|
|
przymus względny (np. groźba)
|
|
|
dolus directus repentinus empezar lección
|
|
zamiar bezpośredni nagły (impuls)
|
|
|
dolus directus praemeditatus empezar lección
|
|
z góry przewidziane działanie
|
|
|
dolus eventualis empezar lección
|
|
|
|
|
culpa empezar lección
|
|
|
|
|
culpa dolo exorta empezar lección
|
|
wina kombinowana, mieszana, umyślno - nieumyślna
|
|
|
iter delicti empezar lección
|
|
formy stadialne przestępstwa
|
|
|
delictum putativum empezar lección
|
|
|
|
|
nemo prudens punit quia peccatum est sed ne peccetur empezar lección
|
|
nikt rozsądny nie karze ponieważ zostało dokonane przestępstwo, lecz aby nie popełniać go w przyszłości
|
|
|
in dubio pro reo empezar lección
|
|
w razie wątpliwości należy orzekać na korzyść pozwanego/oskarżonego
|
|
|
dolus non praesumitus empezar lección
|
|
złego zamiaru się nie domniemywa
|
|
|
reformatio in peius iudici appelatio non licet empezar lección
|
|
sędziemu apelacyjnemu nie wolno zmieniać wyroku na niekorzyść oskarżonego
|
|
|
delicta parentum liberis non nocet empezar lección
|
|
przestępstwa rodziców nie szkodzą dzieciom (dzieci nie powinny ponosić konsekwencji przestępstw rodziców)
|
|
|
crimina morte extinguuntur empezar lección
|
|
przestępstwa wygasają razem ze śmiercią
|
|
|
reus in exceptione actor est empezar lección
|
|
pozwany w wyniku ekscepcji wstępuje na miejsce powoda
|
|
|
ei incumbit probatio qui dicit non qui negat empezar lección
|
|
dowód spoczywa na powodzie
|
|
|
in criminalibus probationes debent esse luce clariores empezar lección
|
|
w sprawach karnych dowody powinny być jaśniejsze niż światło
|
|
|
dominus litis empezar lección
|
|
oskarżyciel jest panem procesu
|
|
|
qud non est in actis non est in mundo empezar lección
|
|
czego nie ma w aktach, tego nie ma na świecie
|
|
|
verba volant, scripta manent empezar lección
|
|
słowa uratują/to, co zapisane, pozostaje
|
|
|
testis ex auditu empezar lección
|
|
zdawać sprawę z tego, cośmy słyszeli
|
|
|
delictum iuris gentium empezar lección
|
|
przestępstwa prawa międzynarodowego
|
|
|
victimologia empezar lección
|
|
|
|
|
incognito empezar lección
|
|
nieoficjalny/nie dający się poznać
|
|
|
ex officio empezar lección
|
|
|
|
|
iudex inhabilis empezar lección
|
|
sędzia wyłączony z procesu z mocy prawa
|
|
|
iudex suspectus empezar lección
|
|
sędzia wyłączony z procesu na wniosek/żądanie stron
|
|
|
nemo iudex in propria (sua) causa empezar lección
|
|
nikt nie może być sędzią we własnej sprawie
|
|
|
forum delicti commissi empezar lección
|
|
sąd właściwy ze względu na miejsce popełnienia przestępstwa
|
|
|
forum praeventionis empezar lección
|
|
sąd właściwy ze względu na pierwszeństwo podjęcia procesu
|
|
|
perpetuatio fori empezar lección
|
|
uwiecznienie właściwości sądowej
|
|
|
forum connexitatis causarum empezar lección
|
|
sąd właściwy ze względu na łączność spraw
|
|
|
connexorum idem est iudicium empezar lección
|
|
ten sam sąd dla połączenia kilku spraw
|
|
|
causa principalis empezar lección
|
|
główny czyn, z powodu którego prowadzi się postępowanie
|
|
|
causa accessoria empezar lección
|
|
|
|
|
res iudicata pro veritate habetur empezar lección
|
|
ustalenia zawarte w wyroku przyjmuje się jako prawdę
|
|
|
ne bis in idem crimen iudicetur empezar lección
|
|
nie można toczyć przestępstwa dwa razy w tej samej sprawie
|
|
|
confessio est regina probationum empezar lección
|
|
przyznanie się jest królową dowodzenia
|
|
|
geminat peccatum, quam delicti non pudet empezar lección
|
|
kto nie wstydzi się przestępstwa, podwaja swoją winę
|
|
|
gravior culpa gravior pena empezar lección
|
|
czym większa wina, tym wyższa powinna być kara
|
|
|
errare humanum est empezar lección
|
|
mylić się jest rzeczą ludzką
|
|
|
nemo se ipsum accusare tenetur empezar lección
|
|
nikt nie jest zobowiązan do obciążania samego siebie
|
|
|
nemo prohibetur pluribus defensionibus uti empezar lección
|
|
nikomu nie zakazuje się aby miał wielu obrońców
|
|
|
propter falsa empezar lección
|
|
|
|
|
propter nova empezar lección
|
|
z powodu nowych okoliczności, których sąd nie znał podczas wydawania wyroku
|
|
|
propter melius empezar lección
|
|
ze względu na większe dobro
|
|
|
propter memoriam empezar lección
|
|
|
|
|
sententia debet esse conformis libello empezar lección
|
|
wyrok powinien być zgodny z aktem oskrżenia
|
|
|
ius et furi dicitur empezar lección
|
|
nawet złodziej powinien mieć prawo do sprawiedliwego wyroku sądowego
|
|
|
iurisdictio voluntaria empezar lección
|
|
|
|
|
in dubio pro curia empezar lección
|
|
w razie wątpliwości należy rozpatrywać sprawy przed sądem
|
|
|
lex fori processualis empezar lección
|
|
|
|
|
iudicium - artus trium persona rum empezar lección
|
|
sąd to postępowanie trzech osób
|
|
|
audiatur et altera pars empezar lección
|
|
należy wysłuchać również drugiej strony
|
|
|
domini litis empezar lección
|
|
|
|
|
nemo iudem sine actore empezar lección
|
|
nie ma procesu bez powoda
|
|
|
vigilantibus iura sunt scripts empezar lección
|
|
prawa są stanowione dla osób starannych
|
|
|
ne eat iudex ultra petita partium empezar lección
|
|
sędzia nie zasądza więcej od żądania powoda
|
|
|
ante litem natam empezar lección
|
|
umowa o zmianę właściwości sądowej przed powstaniem procesu
|
|
|
post litem natam empezar lección
|
|
umowa o zmianę właściwości sądowej po powstaniu procesu
|
|
|
perpetuatio fori empezar lección
|
|
ustanowienie właściwego sądu
|
|
|
actor sequitur forum rei empezar lección
|
|
powód idzie do sądu pozwanego
|
|
|
qui rem in iudicium ducit empezar lección
|
|
ten, kto wszczyna sprawę przed sądem/powód
|
|
|
contra quam res iudicium deducitur empezar lección
|
|
ten, przeciwko komu jest prowadzona sprawa przed sądem/pozwany
|
|
|
legitimatio ad causa empezar lección
|
|
upoważnienie do wszczynania procesu ze względu na przysługujące prawa podmiotowe
|
|
|
legitimatio ad processus empezar lección
|
|
kto może wystąpić w konkretnym procesie
|
|
|
successio mortis causa empezar lección
|
|
następstwo procesowe z powodu śmierci
|
|
|
successio inter vivos empezar lección
|
|
następstwo na skutek umowy między jedną ze stron a osobą trzecią
|
|
|
res iudicata - inter partes empezar lección
|
|
wyrok w procesie cywilnym wiąże tylko strony procesu
|
|
|
ad quam empezar lección
|
|
|
|
|
post quam empezar lección
|
|
po upływie (pewnego) terminu
|
|
|
prorogatio fori empezar lección
|
|
umowne ustalenie właściwości sądu
|
|
|
prorogatio iurisdictionis empezar lección
|
|
|
|
|
negatio per positionem alterius empezar lección
|
|
w postępowaniu pozwany może zaprzeczać podnosząc nowe twierdzenia
|
|
|
exceptiones non sunt extendae empezar lección
|
|
zarzuty procesowe nie powinny być interpretowane rozszerzająco
|
|
|
replicatio empezar lección
|
|
odpowiedź pozwanego na roszczenie powoda
|
|
|
duplicatio empezar lección
|
|
odpowiedź powoda na replicatio
|
|
|
onus proferendi empezar lección
|
|
ciężar przedstawienia sprawy
|
|
|
onus probandi empezar lección
|
|
ciężar przedstawienia dowodów
|
|
|
causa petendi empezar lección
|
|
|
|
|
ei incumbit probatio qui dicit non qui negat empezar lección
|
|
ciężar dowodu spoczywa na powodzie a nie na tym kto zaprzecza
|
|
|
ne bis in idem empezar lección
|
|
niech nie orzeka się dwa razy w tej samej sprawie
|
|
|
ne bis de eadem re sit actio empezar lección
|
|
skarga nie przysługuje dwa razy w tej samej sprawie
|
|
|
sententia facit ius inter partes empezar lección
|
|
wyrok tworzy prawo między stronami
|
|
|
res iudicatia pro veritate accipitur empezar lección
|
|
wyrok przyjmuje się jako prawdę
|
|
|
reformatio in peius empezar lección
|
|
|
|
|
de minimis non curat praetor empezar lección
|
|
sędzia nie troszczy się o zmiany minimalne
|
|
|
error in iudicando empezar lección
|
|
błąd przy wyroku, który został wydany
|
|
|
error in procedendo empezar lección
|
|
błąd w czasie postępowania sądowego
|
|
|
absolutio ab instantia empezar lección
|
|
|
|
|
votum separatum empezar lección
|
|
|
|
|
dies interpellat pro homine empezar lección
|
|
termin, na podstawie którego nie trzeba wzywać dłużnika do spełnienia świadczenia
|
|
|