|
término |
definición |
|
a contrario empezar lección
|
|
wychodząc z przeciwnego założenia
|
|
|
|
a posteriori empezar lección
|
|
na podstawie zaistniałych już faktów, z następstwa, w drodze indukcji
|
|
|
|
a priori empezar lección
|
|
bez podstaw, bezzasadnie, bez względu na fakty czy argumenty (wnioskować z góry)
|
|
|
|
ab absurdo empezar lección
|
|
wychodząc z fałszywego założenia, absurdu
|
|
|
|
ab initio empezar lección
|
|
|
|
|
|
accidentalia negotii empezar lección
|
|
dodatkowe części składowe czynności prawnej, podmiotowo istotne składniki treści czynności prawnej
|
|
|
|
ad absurdum empezar lección
|
|
rozumowanie prowadzące do niedorzeczności
|
|
|
|
ad acta (deponere) empezar lección
|
|
odłożyć do akt, do archiwum (przenośnie: sprawa zakończona)
|
|
|
|
ad exemplum empezar lección
|
|
|
|
|
|
ad hoc empezar lección
|
|
doraźnie, tylko w tym przypadku
|
|
|
|
ad libitum empezar lección
|
|
|
|
|
|
ad litteram empezar lección
|
|
|
|
|
|
ad personam empezar lección
|
|
w odniesieniu do konkretnej osoby
|
|
|
|
ad probationem empezar lección
|
|
|
|
|
|
ad rem empezar lección
|
|
do rzeczy, bez dygresji, do sedna sprawy
|
|
|
|
ad vocem empezar lección
|
|
nawiązując do poprzedniej wypowiedzi, do głosu (poprzednika)
|
|
|
|
advocatus diaboli empezar lección
|
|
|
|
|
|
alieno nomine empezar lección
|
|
|
|
|
|
altera pars empezar lección
|
|
druga strona, przeciwnik w sporze
|
|
|
|
analogia iuris empezar lección
|
|
|
|
|
|
analogia legis empezar lección
|
|
|
|
|
|
animus possidendi pro alieno empezar lección
|
|
wola posiadania dla drugiego
|
|
|
|
animus rem sibi habendi, animus possidendi empezar lección
|
|
wola posiadania dla siebie
|
|
|
|
argumentum a contrario empezar lección
|
|
uzasadnienie z przeciwieństwa
|
|
|
|
argumentum a maiori ad minus empezar lección
|
|
argument od większego do mniejszego
|
|
|
|
argumentum a minori ad maius empezar lección
|
|
wnioskowanie z mniejszego o większym
|
|
|
|
beneficium inventarii empezar lección
|
|
dobrodziejstwo inwentarza
|
|
|
|
bona caduca empezar lección
|
|
majątek bez właściciela, dobra przypadające państwu
|
|
|
|
bona fides, bona fide empezar lección
|
|
dobra wiara, w dobrej wierze
|
|
|
|
casus fortuitus empezar lección
|
|
|
|
|
|
causa cognita empezar lección
|
|
|
|
|
|
causa donandi empezar lección
|
|
podstawa prawna przysporzeń o charakterze darmym
|
|
|
|
causa finita empezar lección
|
|
|
|
|
|
causa iusta empezar lección
|
|
|
|
|
|
causa obligandi empezar lección
|
|
podstawa zaciągnięcia zobowiązania
|
|
|
|
clausula rebus sic stantibus empezar lección
|
|
zastrzeżenie, że umowa obowiązuje w istniejących okolicznościach, które nie ulegną zmianie
|
|
|
|
communi consensu empezar lección
|
|
za zgodą ogółu, przy powszechnej zgodzie
|
|
|
|
communis opinio empezar lección
|
|
|
|
|
|
condicio sine qua non empezar lección
|
|
warunek nieodzowny, warunek bez którego nie może zaistnieć dana czynność
|
|
|
|
contra legem empezar lección
|
|
wbrew ustawie, sprzecznie z prawem
|
|
|
|
contra/adversus bonos mores empezar lección
|
|
|
|
|
|
contrariis reiectis empezar lección
|
|
po odrzuceniu tezy przeciwnej
|
|
|
|
corpus delicti empezar lección
|
|
przedmiot będący dowodem popełnienienia przestępstwa
|
|
|
|
cui bono? empezar lección
|
|
|
|
|
|
cui prodest empezar lección
|
|
|
|
|
|
culpa in contrahendo empezar lección
|
|
niedbałość przy zawieraniu umowy, wina w kontraktowaniu
|
|
|
|
culpa in eligendo empezar lección
|
|
|
|
|
|
culpa in custodiendo empezar lección
|
|
|
|
|
|
culpa lata empezar lección
|
|
|
|
|
|
de facto empezar lección
|
|
|
|
|
|
de iure empezar lección
|
|
zgodnie z obowiązującym prawem
|
|
|
|
de lege ferenda empezar lección
|
|
co do przyszłego unormowania, co do prawa postulowanego (o ustawie, która ma być ustalona)
|
|
|
|
de lege lata empezar lección
|
|
z punktu widzenia obowiązującego prawa
|
|
|
|
desuetudo empezar lección
|
|
utrata mocy obowiązującej aktu prawnego wskutek jego długotrwałego niestosowania lub nieprzestrzegania
|
|
|
|
diligentia quam suis rebus empezar lección
|
|
staranność właściwa przy prowadzeniu własnych spraw
|
|
|
|
dolus malus, dolo male empezar lección
|
|
szczególnie zły zamiar, w złym zamiarze
|
|
|
|
erga omnes empezar lección
|
|
|
|
|
|
error facti empezar lección
|
|
błąd co do faktu (stanu faktycznego)
|
|
|
|
error in persona empezar lección
|
|
|
|
|
|
error iuris empezar lección
|
|
|
|
|
|
essentialia negotii empezar lección
|
|
przedmiotowo istotne składniki treści czynności prawnej
|
|
|
|
et cetera empezar lección
|
|
|
|
|
|
ex iure (lege) empezar lección
|
|
|
|
|
|
ex nunc empezar lección
|
|
|
|
|
|
ex officio empezar lección
|
|
|
|
|
|
ex tunc empezar lección
|
|
|
|
|
|
expressis verbis empezar lección
|
|
wyraźnie, dobitnymi słowami
|
|
|
|
extra ordinem empezar lección
|
|
|
|
|
|
facta concludentia empezar lección
|
|
zdarzenia faktyczne, które wyrażają domniemaną wolę danej osoby; wyrażenie określające dorozumiane oświadczenie woli
|
|
|
|
favor debitoris empezar lección
|
|
ochrona dłużnika, przychylność dla dłużnika
|
|
|
|
favor testamenti empezar lección
|
|
przychylna interpretacja testamentu
|
|
|
|
forum contractus empezar lección
|
|
sąd właściwy ze względu na miejsce zawarcia umowy
|
|
|
|
forum delicti commissi empezar lección
|
|
sąd właściwy ze względu na miejsce popełnienia przestępstwa
|
|
|
|
forum domicilli empezar lección
|
|
sąd właściwy ze względu na miejsce zamieszkania
|
|
|
|
forum rei sitae empezar lección
|
|
sąd właściwy ze względu na miejsce położenia rzeczy
|
|
|
|
in absentia empezar lección
|
|
pod nieobecność, podczas nieobecności
|
|
|
|
in abstracto empezar lección
|
|
w oderwaniu (od konkretnej sytuacji)
|
|
|
|
incompatibilitas empezar lección
|
|
zakaz równoczesnego piastowania określonych stanowisk publicznych
|
|
|
|
in extenso empezar lección
|
|
w całości, dokładnie, w pełnym brzmieniu, w całej rozciągłości
|
|
|
|
in flagranti empezar lección
|
|
|
|
|
|
in fraudem legis empezar lección
|
|
|
|
|
|
in futuro empezar lección
|
|
|
|
|
|
in nomine empezar lección
|
|
|
|
|
|
in spe empezar lección
|
|
|
|
|
|
inter partes empezar lección
|
|
|
|
|
|
inter praesentes (absentes) empezar lección
|
|
między obecnymi (nieobecnymi)
|
|
|
|
inter vivos empezar lección
|
|
|
|
|
|
ipso facto empezar lección
|
|
tym samym, z samego faktu, na mocy samego faktu
|
|
|
|
ipso iure empezar lección
|
|
mocy prawa, z mocy samego prawa
|
|
|
|
ius cogens empezar lección
|
|
przepisy bezwzględnie obowiązujące
|
|
|
|
ius sanguinis empezar lección
|
|
|
|
|
|
lege artis empezar lección
|
|
prawidłowo, wg reguł sztuki
|
|
|
|
lex generalis empezar lección
|
|
|
|
|
|
lex imperfecta empezar lección
|
|
norma prawna pozbawiona jakiejkolwiek sankcji
|
|
|
|
lex minus quam perfecta empezar lección
|
|
norma prawna opatrzona sankcją represyjną (karną)
|
|
|
|
lex perfecta empezar lección
|
|
norma prawna opatrzona sankcją nieważności
|
|
|
|
lex plus quam perfecta empezar lección
|
|
norma prawna opatrzona sankcją represyjną (karną) oraz sankcją nieważności
|
|
|
|
lex specialis empezar lección
|
|
ustawa specjalna, przepis szczególny
|
|
|
|
lucrum cessans empezar lección
|
|
|
|
|
|
modus operandi empezar lección
|
|
|
|
|
|
mortis causa empezar lección
|
|
|
|
|
|
mutatis mutandis empezar lección
|
|
po zmianie tego, co powinno być zmienione
|
|
|
|
naturalia negotii empezar lección
|
|
przedmiotowo nieistotne składniki treści czynności prawnej
|
|
|
|
negotium claudicans empezar lección
|
|
|
|
|
|
non liquet empezar lección
|
|
|
|
|
|
nuumerus clausus empezar lección
|
|
określona liczba, liczba zamknięta, ograniczona, wyliczenie enumeratywne
|
|
|
|
onus probandi empezar lección
|
|
|
|
|
|
ope exceptionis empezar lección
|
|
|
|
|
|
pars legitima empezar lección
|
|
|
|
|
|
per analogiam empezar lección
|
|
przez analogię, podobieństwo
|
|
|
|
per procura empezar lección
|
|
w zastępstwie, na podstawie pełnomocnictwa
|
|
|
|
persona non grata empezar lección
|
|
|
|
|
|
post factum empezar lección
|
|
|
|
|
|
post mortem empezar lección
|
|
|
|
|
|
pro publico bono empezar lección
|
|
|
|
|
|
quorum empezar lección
|
|
liczba członków podmiotu zbiorowego, których obecność podczas głosowania jest konieczna, aby decyzje w nim podjęte były ważne
|
|
|
|
ratio legis empezar lección
|
|
cel ustawy, racja prawna, uzasadnienie ustawy
|
|
|
|
reductio ad absurdum empezar lección
|
|
sprowadzenie rozumowania do niedorzeczności
|
|
|
|
reformatio in peius empezar lección
|
|
zmiana na gorsze, zmiana orzeczenia na niekorzystne
|
|
|
|
sensu largo empezar lección
|
|
|
|
|
|
sensu stricto empezar lección
|
|
|
|
|
|
solo consensu empezar lección
|
|
samym porozumieniem, z samego porozumienia
|
|
|
|
status quo empezar lección
|
|
|
|
|
|
sub condicione empezar lección
|
|
|
|
|
|
successio singularis empezar lección
|
|
|
|
|
|
successio universalis empezar lección
|
|
Sukcesja ogólna (uniwersalna)
|
|
|
|
terminus a quo empezar lección
|
|
termin początkowy (od którego rozpoczynają się skutki czynności prawnej)
|
|
|
|
terminus ad quem empezar lección
|
|
termin końcowy (do którego trwają skutki czynności prawnej)
|
|
|
|
terminus ante quem empezar lección
|
|
termin, przed którym coś nastąpiło lub ma nastąpić
|
|
|
|
terminus post quem empezar lección
|
|
termin, po którym coś ma nastąpić
|
|
|
|
terminus praeclusivus empezar lección
|
|
termin ostateczny (prekluzyjny)
|
|
|
|
tertium non datur empezar lección
|
|
nie ma trzeciej możliwości
|
|
|
|
ut infra empezar lección
|
|
|
|
|
|
ut supra empezar lección
|
|
|
|
|
|
vacatio legis empezar lección
|
|
okres pomiędzy ogłoszeniem aktu prawnego a jego wejściem w życie
|
|
|
|
vis absoluta empezar lección
|
|
|
|
|
|
vis compulsiva empezar lección
|
|
|
|
|
|
vis maior empezar lección
|
|
|
|
|
|
votum separatum empezar lección
|
|
|
|
|
|
ius dispositivum empezar lección
|
|
przepisy względnie obowiązujące
|
|
|
|
argumentum ex (a) silentio empezar lección
|
|
|
|
|
|
clausula generalis empezar lección
|
|
|
|
|
|
fictio iuris empezar lección
|
|
|
|
|
|
fontes iuris cognoscendi empezar lección
|
|
|
|
|
|
fontes iuris oriundi empezar lección
|
|
źródła powstania (tworzenia) prawa
|
|
|
|
lege non distinguente empezar lección
|
|
ustawa nie czyni różnicowania
|
|
|
|
praesumptio iuris ac de iure empezar lección
|
|
domniemanie niedopuszczające przeciwdowodu
|
|
|
|
praesumptio iuris tantum empezar lección
|
|
domniemanie możliwe do obalenia
|
|
|
|
in fine empezar lección
|
|
|
|
|
|
ius soli empezar lección
|
|
|
|
|
|
utilitas publica empezar lección
|
|
|
|
|
|
verba legis empezar lección
|
|
|
|
|
|
nasciturus empezar lección
|
|
dziecko poczęte, lecz jeszcze nienarodzone
|
|
|
|
negotium non existens empezar lección
|
|
czynność prawna nieistniejąca
|
|
|
|
per facta concludentia empezar lección
|
|
przez zaistnienie pewnych faktów; w sposób dorozumiany
|
|
|
|
suo nomine empezar lección
|
|
|
|
|
|
ex post empezar lección
|
|
|
|
|
|
falsa demonstratio empezar lección
|
|
mylne oznaczenie rzeczy albo osoby
|
|
|
|
forma ad eventum empezar lección
|
|
forma czynności prawnej zastrzeżona dla wywołania określonych skutków
|
|
|
|
forma ad probationem empezar lección
|
|
forma czynności prawnej zastrzeżona dla celów dowodowych
|
|
|
|
forma ad solemnitatem empezar lección
|
|
forma czynności prawnej zastrzeżona pod rygorem nieważności
|
|
|
|
actio in rem empezar lección
|
|
powództwa o ochronę praw na rzeczy
|
|
|
|
hereditas iacens empezar lección
|
|
|
|
|
|
in articulo mortis empezar lección
|
|
w obliczu (bliskiej) śmierci
|
|
|
|
mala fide empezar lección
|
|
|
|
|
|
ex aequo et bono empezar lección
|
|
|
|
|
|
facta notoria empezar lección
|
|
fakty notoryjne, powszechnie znane
|
|
|
|
falsus procurator empezar lección
|
|
pełnomocnik działający bez umocowania
|
|
|
|
iudex inhabilis empezar lección
|
|
sędzia wyłączony ze sprawy
|
|
|
|
iudex suspectus empezar lección
|
|
sędzia podejrzany (o stronniczość)
|
|
|
|
res iudicata empezar lección
|
|
sprawa osądzona (zakończona prawomocnym wyrokiem)
|
|
|
|
restitutio in integrum empezar lección
|
|
przywrócenie do stanu pierwotnego (poprzedniego)
|
|
|
|
sententia non existens empezar lección
|
|
|
|
|
|
casus mixtus empezar lección
|
|
|
|
|
|
causa empezar lección
|
|
|
|
|
|
consensus empezar lección
|
|
|
|
|
|
culpa empezar lección
|
|
|
|
|
|
culpa dolo exorta empezar lección
|
|
|
|
|
|
damnum emergens empezar lección
|
|
|
|
|
|
dolus directus empezar lección
|
|
|
|
|
|
dolus eventualis empezar lección
|
|
|
|
|
|
donatio cum modo empezar lección
|
|
darowizna z poleceniem/ darowizna obciążliwa
|
|
|
|
exceptio veritatis empezar lección
|
|
|
|
|
|
forum deprehensionis empezar lección
|
|
sąd miejsca zatrzymania podejrzanego
|
|
|
|
lucida intervalla empezar lección
|
|
przerwy w chorobie psychicznej
|
|
|
|
neglegentia empezar lección
|
|
|
|
|
