wds

cechy etnicznosci wg smitha

nazwa zbiorowosci, przekonanie o wspolnym pochodzeniu, wspolne dzieje, wlasna odrebna kultura, zwiazek z okreslonym terytorium, poczucie solidarnosci i tozsamosci

trzy rozumienia narodu

etniczne, polityczne, kulturowe

malzenstwo

zwiazek miedzy dwojgiem ludzi zyjacych razem w spolecznie uznanej i aprobowanej relacji seksualnej

pokrewienstwo

rodzaj wiezow miedzy ludzmi albo opartych na pochodzeniu, zainicjowanych przez malzenstwo lub adopcje

rodzina nuklearna

dwojka doroslych ludzi zyjacych w jednym gospodarstwie z dziecmi

rodzina rozszerzona

gdy jeszcze inni krewni procz malzonkow i dzieci zamieszkuja w tym samym domostwie

poligynia

mezczyzna ma wiecej niz jedna zone

poliandria

kobieta ma wiecej niz jednego meza

funkcje rodziny

prokreacyjna, wychowawczo-socjalizacyjna, opiekuncza, emocjonalno-seksualna, ekonomiczna, stratyfikacyjna, integracyjno-kontrolna, rekreacyjno-towarzyska

egzogamia

zwiqzki zawierana miedzy czlonkami roznych grup

endogamia

zwiazki zawierane w obrebie grupy

homogamia

podobni poslubiaja podobnych

koncepcje wladzy

asymetryczne (stosunek zaleznosci, nierownosc), zbiorowe (wladza jako zbiorowe osiagniecie)

trzy wymiary wladzy

podejmowanie decyzji, ustanawianie porzadku obrad i debat, wplywanie na pragnienia i mysli ludzi

wladza w ujeciu maxa webera

wladza oznacza kazda szanse przeprowadzenia walsnej woli w obrebie jakiegos stosunku spolecznego, takze wbrew oporowi

podstawy wladzy

wladza oparta na sile (nieprawomocna), wladza oparta na posluszenstwie (wladza prawomocna)

trzy typy panowania max weber

racjonalny, tradycjonalny, charyzmatyczny

definicje religii przedmiotowe

bog, bostwo, nadzmyslowe, rzeczywistosc nieempiryczna, nieskonczonosc, swietosc

definicje funkcjonalne durkheim czym religia nie zawsze jest

nie zawsze zaklada wiare w jednego boga (politeizm), nie zawsze zaklada wiare w bostwo (religie filozoficzne), nie zawsze objasnia geneze powstania swiata i czlowieka, nie zawsze zawiera nakazy i zakazy

czym jest religia durkheim

systemem powiazanych ze soba wierzen i praktyk odnoszacych sie do rzeczy swietych to znaczy wyodrebnionych i zakazanych wierzen i praktyk laczacyh wyznawcow w jedna wspolnote moralna zwana kosciolem

parametry religijnosci

globalny stosunek do wiary, wiedza religijna, ideologia religijna, praktyki religijne, wspolnota religijna, moralnosc religijna

dobra bedace podstawa nierownosci

dobra materialne, wladza, prestiz, wyksztalcenie, zdrowie

cechy stanowiace o nierownosci

plec, etnicznosc, rasa, miejsce zamieszkania, wielkosc rodziny pochodzenia, wyksztalcenie, zdrowie

teoria nierownosci marksa

kryterium: stosunek do srodkow produkcji, burzuazja-proletariat, dychotomiczny model struktury klasowej

teoria nierownosci webera

klasy posiadania, klasy zarobkowe, klasy spoleczne, stany

stany wg webera

zbiory luszi ktorzy w ramach pewnego zwiazku skutecznie rowzcza sobie prawo do szczegolnego szacunku stanowego oraz monopoli

teoria nierownosci warnera

odrzucenie pojecia ekonomicznego klasy a skupienie sie na prestizu, klasa wyzsza wyzsza, nizsza wyzsza, wyzsza srednia, nizsza srednia, wyzsza nizsza, nizsza nizsza

teoria nierownosci davisa i moora

funkcjonalna koniecznosc uwartswienia, determinanty rangi pozycji: roznice donioslosci funkcjonalnej, roznicze liczebnosci kadr

teoria akumulacji przewag mertona i sztompki

efekt mateusza (przywileje maja tendencje do powiekszania sie, a uposledzenia do poglebiania sie), konwersja pozycji (wysoka pozycja w jednej hierarchi ulatwia uzyskanie wysokiej pozycji w drugiej i na odwrot)

kapital spoleczny

zbior rzeczywistych i potencjalnych zasobow jakie wiaza sie z posiadaniem trwalej sieci mniej lub bardzoj zinstytucjonalizowanyxh zwiqzkow wspartych na wzajemnej znajomosci i uznaniu

kultura materialna

budynki, stroje, narzedzia pracy, naczynia, instrumenty

kultura duchowa

wytwor dazen do idealow piekna, dobr prawdy, sprawiedliwosci, zespoly idei wyobrazan, sztuki, symbolow

czym jest kultura

system aksjo-normatywny

obszar regulacji kulturowych

normatywna(sposoby dzialania), idealna, materialna

anatomia kultury

elementy/rysy kultury, kompleksy kulturowe, konfiguracje kulturowe

kultura poznawcza

przekonania, poglady, opinie

kultura moralna

relacje laczace jednostki w przestrzeni miedzyludzkiej

kultura estetyczna

wytwory sztuki artystycznej badz uzytkowej

rodzina: akty

konstytucja: art 18, kodeks rodzinny i opiekunczy: art1.1, art1.2 i art 23

rezimy polityczne

totalitaryzm, autokracja i demokracja

systemy polityczne

parlamentarni-gabinetowy, prezydencki, polprezydencki

systemy wyborcze

wiekszosciowe, proporcjonalne

warstwy spoleczne (sztompka)

wspolnoty zlozone z ludzi podobnie usytuowanych w hierarchii stratyfikacji i powstajace ponad i w poprzek roznych przynaleznosci grupowych czy zajmowanych pozycji

ruchliwosc pionowa

awans degradacja zmiana pozycji

ruchliwosc wewnatrzpokoleniowa

wewnatrz pokolenia

ruchliwosc miedzypokoleniowa

ruchliwosc calych kategorii spolecznych wzgledem ich rodzicow

strefa kultury antonina kloskowska

dziedzina wartosci pozbawionych praktycznej uzytecznosci

odmiany swiadomosci spolecznej

myslenie potoczne, wyobrazenia na temat swiata naturalnego, ideologie, opinia publiczna, wiedza naukowa, sztuka

atrybutowe ujecie socjologiczne opini publicznej

cecha publicznosci

rzeczowe ujecie opini publicznej

publicznosc

ujecie agregatowe opini pub

suma opinii

kolektywistyczne ujecie op

opinia publiczna to opinie jednostek plus procesy komunikowania sie i wzajemnego wplywu

definicja opinii publicznej

zbior dominujacych w danej spolecznosci opinii w kwestiach publicznych, waznych dla niej i w danym czasie

zachowanie

ruch fizyczny

dzialanie

ruch fizyczny ktoremu w umysle dzialajacego towarzyszy jakies znaczenie (weber)

dzialanie spoleczne

gdy dzialanie swoim znaczeniem zorientowane jest na innych

czynnosci spoleczne

dziaania skierowane ku innym ludziom i regulowane przez system aksjonormatywny

typu dzialania max weber

celowo-racjonalne, wartosciowo-racjonalne, afektywne, tradycjonalne

dwa etapy rozumiejia dzialan

rozumienie bezposrednie, rozumienie wyjasniajace motywy

interpetacja dzialan alfreda schutza

motyw in-order-to i motyw because-of

kontakt spoleczny sztompka

para dzialan spolecznych zorientowanych ku sobie

interakcja sztompka

dynamiczna zmienna sekwencja wzajmenie zorientowanych dzialan partnerow ktorzy modyfikuja swoje dzialania w zaleznosci od tego co robi lubi mowi ten drugi

cztery jednosci interakcji

osob, akcji, miejsca, czasu

interakcje powtarzalne

te same osoby, podobna tresc, nieregularnosc

interakcje regularne

pojedyncze interakcje ukladaja sie w czasowy rytm

interakcje regulowane

istnieje powinnosc

stosunek spoleczny sztompka

wielosc interakcji miedzy tymi samymi partnerami ktore sa nie tylko powtarzalne czy regularne ale i regulowane

prestiz

miejsce na drabinie stratyfikacji spolecznej

miejsce w systemie spolecznym

ralph linton, wyroznione i nazwane w danej kulturze typowe miejsce w spoleczenstwie ktorze zajmowac moze wiele osob

role spoleczne

ralph linton: zinstytucjonalizowane zwiazki normatywnych praw i zobowiazan (strukturalny funkcjonalizm), rola aktywnie tworzona przyjmowana i odgrywana (mead)

konglomerat pozycji, status set

zbior pozycji ktore zajmuje rownoczesnie dana osoba sztompka

krag spoleczny

zbior pozycji otaczajacych dana pozycje powiazanych z nia typowymi dla niej stosunkami spolecznymi

organizacja spoleczna

zintegrowany zbior pozycji spolecznych i stosunkow spolecznych realizujacych wspolnie jakies istotne spoleczbie funkcje tworzacy jakas swoista calosc odroznialna od innych podobnych calosci