término  |
definición |
|
empezar lección
|
|
ziemia nadawana przez seniora wasalowi w zamian za służbę i pomoc zbrojną, po łacinie feudum
|
|
|
|
empezar lección
|
|
struktura społeczeństwa w systemie feudalnym
|
|
|
|
empezar lección
|
|
uroczystość nadania lenna, podczas której wasal klękał przed seniorem, składał przysięgę wierności, a senior wręczał mu symbol nadania lenna- włócznię, chorągiew lub dokument lenny
|
|
|
|
empezar lección
|
|
władca, król lub książę, jako jedyny nie był niczyim wasalem
|
|
|
Możnowładcy świeccy i duchowni empezar lección
|
|
składali hołd lenny władcy, mogli mieć także swoich wasali. Hrabiowie i baronowie to możnowładcy świeccy, biskupi i opaci-duchowni.
|
|
|
|
empezar lección
|
|
stali na drabinie feudalnej niżej niż możnowładcy, niektórzy jednak byli bezpośrednimi wasalami władcy
|
|
|
|
empezar lección
|
|
podlegali właścicielowi ziemi którą uprawiali, nie składali hołdu lennego swoim panom
|
|
|
|
empezar lección
|
|
szczególne uprawnienia przysługujące określonym osobom lub grupom osób. Nadawane przez władcę, doprowadziły do podziału średniowiecznego społeczeństwa na stany.
|
|
|
|
empezar lección
|
|
szczególnie uprzywilejowany stan, zwolniony z większości podatków. Podlegał własnym sądom-kościelnym, a nie królewskim. Duchowni oprócz funkcji religijnych sprawowali ważne funkcje na dworach władców m.in. doradców.
|
|
|
|
empezar lección
|
|
z czasem przekształcono w szlachtę, miało prawo posiadania ziemi i pełnienia funkcji państwowych, miało obowiązek chronić państwo i jego mieszkańców przed najazdami wroga.
|
|
|
|
empezar lección
|
|
miało prawo samorządu, czyli samodzielnego zarządzania miastem, ale musiało płacić właścicielowi miasta daniny, mieszczanie zajmowali się handlem lub rzemiosłem.
|
|
|
|
empezar lección
|
|
użytkowali ziemię pana, w zamian za co składali mu daninę, musieli pracować określoną liczbę dni w roku w majątku pana, nie mogli opuścić uprawianej przez siebie ziemi i podlegali władzy jej właściciela.
|
|
|
|
empezar lección
|
|
w średniowieczu grupy społeczne posiadające własne prawa i obowiązki
|
|
|
|
empezar lección
|
|
osada obronna wzniesiona w trudnym do zdobycia miejscu
|
|
|
|
empezar lección
|
|
osoba zajmująca się wytwarzaniem i naprawianiem przedmiotów codziennego użytku
|
|
|
|
empezar lección
|
|
utworzenie miasta lub wsi
|
|
|
|
empezar lección
|
|
zajmował się zakładaniem miasta lub wsi, następnie zostawał wójtem.
|
|
|
|
empezar lección
|
|
w imieniu pana pobierał daniny od mieszczan, przewodniczył miejskim sądom i dbał o porządek w mieście
|
|
|
|
empezar lección
|
|
zawierał prawa i obowiązki mieszkańców, wytyczne dotyczące położenia placów i przebiegu ulic, informacje w jakie dni można organizować jarmarki
|
|
|
|
empezar lección
|
|
organizacja rzemieślników danej specjalności, określająca wielkość produkcji, ceny towarów i dbała o jakość produktów.
|
|
|
|
empezar lección
|
|
rzemieślnik nie należący do cechu, który wykonywał gorszej jakości produkty z tańszych materiałów, dziś osoba- źle wykonująca swoją pracę
|
|
|
|
empezar lección
|
|
wybrani przedstawiciele mieszczan, którzy uchwalali obowiązujące mieście prawa i wybierali burmistrza
|
|
|
|
empezar lección
|
|
najważniejszy urzędnik miejski, dbał aby prawa uchwalane przez radę miejską były przestrzegane
|
|
|
|
empezar lección
|
|
sąd miejski złożony z najbogatszych mieszczan
|
|
|
|
empezar lección
|
|
najbogatsza grupa mieszczan- bogaci kupcy, rzemieślnicy i właściciele nieruchomości
|
|
|
|
empezar lección
|
|
najliczniejsza grupa ludności w mieście, drobni kupcy i rzemieślnicy prowadzący własne warsztaty
|
|
|
|
empezar lección
|
|
najbiedniejsi mieszczanie, żebracy, pracownicy najemni w warsztatach i kramach
|
|
|
|
empezar lección
|
|
gruba tkanina wełniana, z której w średniowieczu robiło sie większość ubrań
|
|
|
|
empezar lección
|
|
element fortyfikacji miejskiej, wznosił się poza murami miejskimi, chronił główną bramę wjazdową do miasta
|
|
|
|
empezar lección
|
|
|
|
|
|
empezar lección
|
|
metoda uprawy ziemi rozpowszechniona w średniowieczu, polegająca na podziale pola na trzy części. Na pierwszej jesienią wysiewano zboża ozime, na drugiej wysiewano zboża jare, trzecia była ugorem. Co roku każda część była uprawiana inaczej.
|
|
|
|
empezar lección
|
|
zabezpieczała glebę przed wyjałowieniem i pozwalała uzyskać większe plony
|
|
|
|
empezar lección
|
|
drewniany zaostrzony konar ciągnięty przez woły lub konie poprzednik pługa
|
|
|
|
empezar lección
|
|
narzędzie rolnicze do wykonywania orki, dzięki metalowemu lemieszowi orał głębiej i dokładniej niż radło
|
|
|
|
empezar lección
|
|
powstrzymywanie się od spożywania pokarmów, w tym mięsa
|
|
|
|
empezar lección
|
|
wyrzeczenie się wygód, a nawet zadanie sobie cierpienia
|
|
|
|
empezar lección
|
|
organizowali procesje, podczas których wymierzali sobie karę chłosty, ponieważ wierzyli, że w ten sposób odkupią grzechy swoje i innych
|
|
|
|
empezar lección
|
|
zbiór przepisów obowiązujących w danym zgromadzeniu zakonnym, określający prawa i obowiązki zakonników i zasady ich postępowania
|
|
|
|
empezar lección
|
|
zasada, która zabrania duchownym zakładania rodzin
|
|
|
|
empezar lección
|
|
w VI w. założył na Monte Cassino zakon benedyktynów
|
|
|
|
empezar lección
|
|
utrzymywały się tylko z tego co im ofiarują wierni
|
|
|
|
empezar lección
|
|
zakonnicy zajmujący się przepisywaniem ksiąg
|
|
|
|
empezar lección
|
|
miejsce, w którym przepisywano księgi
|
|
|
|
empezar lección
|
|
ręcznie wykonywana ilustracja w księdze
|
|
|
|
empezar lección
|
|
ozdobna pierwsza litera akapitu, dziś pierwsza litera imienia lub nazwiska
|
|
|
|
empezar lección
|
|
wspólnota duchownych, której siedzibą jest klasztor
|
|
|
|
empezar lección
|
|
|
|
|
|
empezar lección
|
|
miała silny związek z chrześcijaństwem, jej głównym zadaniem było głoszenie chwały Boga, przybliżanie prawd wiary, miała nie tylko zachwycać pięknem, ale i uczyć, była anonimowa
|
|
|
|
empezar lección
|
|
w średniowieczu artyści nie podpisywali swych dzieł, gdyż wierzyli, że tworzą na chwałę Boga, a nie dla osobistej chwały
|
|
|
|
empezar lección
|
|
wczesnośredniowieczny styl w architekturze, charakteryzujący się masywnymi kamiennymi konstrukcjami o grubych murach i małych oknach. Niezbyt wysokie wieże pełniły funkcje obronę i obserwacyjne. Sklepienia i łuki miały kształt półkoli.
|
|
|
|
empezar lección
|
|
element stylu romańskiego, półkoliste pomieszczenie przylegające do kościoła, w którym zwykle umieszczano dodatkowy ołtarz
|
|
|
|
empezar lección
|
|
obramowanie drzwi, ozdobione płaskorzeźbami i kolumnami
|
|
|
|
empezar lección
|
|
późnośredniowieczny styl w architekturze, charakteryzujący się lekkimi strzelistymi konstrukcjami z cegły, o dużych oknach ozdobionych witrażami, łukami oporowymi oraz przyporami, podtrzymującymi ściany, wysokimi wieżami, ostrych łukach
|
|
|
|
empezar lección
|
|
okrągłe ozdobne okno umieszczane nad wejściem do kościoła, charakterystyczne dla gotyku
|
|
|
zabytki średniowiecza w Polsce empezar lección
|
|
kamienny kościół w Tumie pod Łęczycą-styl romański, bazylika Mariacka w Gdańsku, kościół Mariacki w Krakowie-styl gotycki; srebrny relikwiarz świętego Zygmunta, ołtarz Wita Stwosza w kościele Mariackim.
|
|
|
|
empezar lección
|
|
miejsce przechowywania zboża
|
|
|
|
empezar lección
|
|
miejsce w którym mieli się zboże
|
|
|
