|
término |
definición |
własność (pełne władztwo nad rzeczą), władztwo, władza, panowanie, posiadłość empezar lección
|
|
dominium
|
|
|
właściciel, pan, władca, gospodarz domu, włodarz empezar lección
|
|
dominus
|
|
|
własność, prawo własności, bogactwo, majątek empezar lección
|
|
proprietas
|
|
|
właściciel (także ten, który nie ma prawa używania rzeczy własnej) empezar lección
|
|
proprietarius
|
|
|
prawo na rzeczy, prawo do rzeczy lub prawa na rzeczach, prawa do rzeczy empezar lección
|
|
ius vel iura in re (ad rem)
|
|
|
prawo lub prawa na rzeczy własnej empezar lección
|
|
ius vel iura in re propria
|
|
|
prawo do używania rzeczy własnej lub cudzej empezar lección
|
|
ius utendi
|
|
|
prawo do pobierania pożytków (cywilnych lub naturalnych) z rzeczy własnej lub cudzej empezar lección
|
|
ius fruendi
|
|
|
prawo do posiadania (cywilnego lub naturalnego) rzeczy własnej lub cudzej empezar lección
|
|
ius possidendi
|
|
|
prawo do rozporządzania (dysponowania) rzeczą empezar lección
|
|
ius disponendi
|
|
|
|
empezar lección
|
|
ius abutendi
|
|
|
współwłasność, panowanie wspólne (także nad rzeczą) empezar lección
|
|
condominium
|
|
|
wspólność majątkowa, udział, połączenie, uczestnictwo empezar lección
|
|
communio
|
|
|
część wydzielona we wspólnej własności rzeczy empezar lección
|
|
portio pro diviso
|
|
|
|
empezar lección
|
|
portio divisa
|
|
|
|
empezar lección
|
|
dominium divisum
|
|
|
część ułamkowa (idealna) we wspólnej własności rzeczy empezar lección
|
|
portio pro indiviso
|
|
|
|
empezar lección
|
|
portio indivisa
|
|
|
współwłasność w częściach idealnych empezar lección
|
|
communio pro indiviso
|
|
|
goła własność (właściciel jest pozbawiony faktycznej możliwości wykonywania swego prawa) empezar lección
|
|
dominium nudum
|
|
|
własność śpiąca lub drzemiąca (prawo własności, które jest czasowo zawieszone) empezar lección
|
|
dominium dormiens
|
|
|
własność bez możliwości korzystania z niej empezar lección
|
|
dominium sine re
|
|
|
ziemia, posiadłość wiejska, grunt, parcela, podstawa empezar lección
|
|
fundus
|
|
|
grunt wraz z przynależnymi urządzeniami empezar lección
|
|
fundus instructus
|
|
|
ziemia, grunt, nieruchomość, kraj empezar lección
|
|
solum
|
|
|
ojczyzna, kraj pochodzenia empezar lección
|
|
solum natale
|
|
|
powierzchnia; wszystko to, co na powierzchni ziemi i jest z nią złączone; prawo zabudowy, prawo powierzchni empezar lección
|
|
superficies
|
|
|
korzystający z prawa powierzchni, superficjariusz empezar lección
|
|
superficiarius
|
|
|
dzierżawa wieczysta, emfiteuza empezar lección
|
|
emphyteusis
|
|
|
|
empezar lección
|
|
emphyteuta
|
|
|
|
empezar lección
|
|
obligatio
|
|
|
|
empezar lección
|
|
ligare
|
|
|
węzeł prawny łączący wierzyciela z dłużnikiem empezar lección
|
|
vinculum iuris
|
|
|
wierzyciel, strona uprawniona do żądania świadczenia empezar lección
|
|
creditor
|
|
|
dłużnik, strona obowiązania do świadczenia empezar lección
|
|
debitor
|
|
|
wierzytelność, to do czego uprawniony jest wierzyciel empezar lección
|
|
creditum
|
|
|
dług, to do czego obowiązany jest dłużnik empezar lección
|
|
debitum
|
|
|
zobowiązanie wynikające z umowy empezar lección
|
|
obligatio ex contractu
|
|
|
delikt, czyn przestępczy, przestępstwo empezar lección
|
|
delictum
|
|
|
zobowiązanie wynikające z deliktu empezar lección
|
|
obligatio ex delicto
|
|
|
zły czyn, przestępstwo, synonim delictum empezar lección
|
|
maleficium
|
|
|
zobowiązanie jakby z kontraktu empezar lección
|
|
obligatio quasi ex contractu
|
|
|
zobowiązanie jakby z deliktu empezar lección
|
|
obligatio quasi ex delicto
|
|
|
|
empezar lección
|
|
do, dare
|
|
|
zobowiązanie do dania, do przeniesienia własności rzeczy empezar lección
|
|
obligatio ad dandum
|
|
|
|
empezar lección
|
|
facio, facere
|
|
|
zobowiązanie do czynienia empezar lección
|
|
obligatio ad faciendum
|
|
|
dostarczam, udzielam, świadczę empezar lección
|
|
praesto, praestare
|
|
|
zobowiązanie do świadczenia empezar lección
|
|
obligatio ad praestandum
|
|
|
zobowiązanie cywilne, zaskarżalne, stanowiące źródło roszczeń chronionych prawnie empezar lección
|
|
obligatio civilis
|
|
|
zobowiązanie naturalne, niezaskarżalne, niestanowiące źródła roszczeń chronionych prawnie empezar lección
|
|
obligatio naturalis
|
|
|
zobowiązanie, którego wykonanie nie jest możliwe, np. do świadczenia rzeczy nieistniejącej empezar lección
|
|
obligatio impossibilis
|
|
|
|
empezar lección
|
|
obligatio alternativa
|
|
|
|
empezar lección
|
|
facultas alternativa
|
|
|
|
empezar lección
|
|
obligatio in solidum
|
|
|
zasada sprzyjania dłużnikowi - nieusuwalne wątpliwości należy rozstrzygać na korzyść dłużnika empezar lección
|
|
favor debitoris
|
|
|
świadczenie w miejsce wykonania empezar lección
|
|
datio in solutum
|
|
|
świadczenie w miejsce wykonania empezar lección
|
|
datio pro soluto
|
|
|
|
empezar lección
|
|
contractus aleatorius
|
|
|
|
empezar lección
|
|
contractus consensualis
|
|
|
|
empezar lección
|
|
contractus realis
|
|
|
|
empezar lección
|
|
contractus litteris
|
|
|
|
empezar lección
|
|
contractus verbalis
|
|
|
|
empezar lección
|
|
contractus gratuitus
|
|
|
|
empezar lección
|
|
contractus onerosus
|
|
|
|
empezar lección
|
|
contractus innominatus
|
|
|
wykładnia przeciwko osobie, która przygotowała projekt umowy empezar lección
|
|
interpretatio contra stipulatorem
|
|
|
zwłoka wierzyciela (wierzyciel nie przyjmuje świadczenia lub nie dokonuje czynności niezbędnej do tego, aby dłużnik mógł wykonać zobowiązanie) empezar lección
|
|
mora creditoris
|
|
|
zwłoka dłużnika, dłużnik nie wykonuje w terminie zobowiązania empezar lección
|
|
mora debitoris
|
|
|
niebezpieczeństwo, ryzyko empezar lección
|
|
periculum
|
|
|
|
empezar lección
|
|
ius retentionis
|
|
|
|
empezar lección
|
|
dolus
|
|
|
wina, niedbalstwo, działanie bezprawne empezar lección
|
|
culpa
|
|
|
|
empezar lección
|
|
culpa lata
|
|
|
wina lekka, niezachowanie wymaganej staranności empezar lección
|
|
culpa levis
|
|
|
najlżejsza wina, najlżejsze zaniedbanie empezar lección
|
|
culpa levissima
|
|
|
|
empezar lección
|
|
casus fortuitus
|
|
|
|
empezar lección
|
|
vis maior
|
|
|
|
empezar lección
|
|
casus maior
|
|
|
staranność (wymagana od dłużnika przy wykonaniu zobowiązania) empezar lección
|
|
diligentia
|
|
|
|
empezar lección
|
|
exactissima diligentia
|
|
|
wina w kontraktowaniu, tj. w procesie zawierania umowy empezar lección
|
|
culpa in contrahendo
|
|
|
|
empezar lección
|
|
culpa in custodiendo
|
|
|
|
empezar lección
|
|
culpa in eligendo
|
|
|
brak doświadczenia, brak wymaganych umiejętności empezar lección
|
|
imperitia
|
|
|
|
empezar lección
|
|
stipulatio poenae
|
|
|
|
empezar lección
|
|
damnum emergens
|
|
|
|
empezar lección
|
|
lucrum cessans
|
|
|
kompensacja (potrącenie) uzyskanych korzyści ze szkodą wynikającą ze zdarzenia, które te korzyści przyniosło empezar lección
|
|
compensatio lucri cum damno
|
|
|
odsetki, procent, korzyść empezar lección
|
|
usurae
|
|
|
|
empezar lección
|
|
usurae ex mora
|
|
|
|
empezar lección
|
|
usurae conventionalis (ex pacto)
|
|
|
formalne zwolnienie z długu empezar lección
|
|
acceptilatio
|
|
|
odnowienie, nowacja (zobowiązania) empezar lección
|
|
novatio
|
|
|
cesja, przelew wierzytelności empezar lección
|
|
cessio
|
|
|
przelew, którego podstawę prawną stanowi przepis prawa (nie zaś umowa między cedentem i cesjonariuszem) empezar lección
|
|
cessio legis
|
|
|
|
empezar lección
|
|
compensatio
|
|
|
|
empezar lección
|
|
delegatio
|
|
|
zlanie, zmieszanie, konfuzja długu i wierzytelności (dłużnik nabywa wierzytelność przysługującą komuś w stosunku do niego i w ten sposób staje się własnym wierzycielem) empezar lección
|
|
confusio
|
|
|
zbieg tytułów nieodpłatnych (wierzyciel otrzymuje nieodpłatnie rzecz oznaczoną indywidualnie, która należała mu się na innej podstawie prawnej) empezar lección
|
|
concursus causarum lucrativum
|
|
|
|
empezar lección
|
|
mutuum
|
|
|
|
empezar lección
|
|
commodatum
|
|
|
|
empezar lección
|
|
depositum
|
|
|
|
empezar lección
|
|
depositum irregulare
|
|
|
dający na przechowanie, deponent empezar lección
|
|
deponens
|
|
|
przechowawca, depozytariusz empezar lección
|
|
depositarius
|
|
|
|
empezar lección
|
|
fiducia
|
|
|
|
empezar lección
|
|
stipulatio
|
|
|
|
empezar lección
|
|
emptio - venditio
|
|
|
|
empezar lección
|
|
locatio conductio
|
|
|
|
empezar lección
|
|
rei
|
|
|
umowa o dzieło (dawniej najmu dzieła) empezar lección
|
|
operis faciendi
|
|
|
umowa o pracę (dawniej najmu pracy) empezar lección
|
|
operarum
|
|
|
|
empezar lección
|
|
emptio - venditio rei
|
|
|
kupno nadziei (rzeczy jeszcze nieistniejącej; zakłada się, że rzecz zaistnieje) empezar lección
|
|
emptio spei
|
|
|
kupno rzeczy przyszłej, ale spodziewanej empezar lección
|
|
emptio rei speratae
|
|
|
odpowiedzialność sprzedawcy za wady prawne rzeczy sprzedanej (po tym jak osoba uprawniona do rzeczy skorzystała ze swego prawa, np. prawowity właściciel zażądał jej wydania) empezar lección
|
|
evictio
|
|
|
|
empezar lección
|
|
pretium
|
|
|
|
empezar lección
|
|
opus
|
|
|
dzieło, które należy wykonać empezar lección
|
|
opus faciendum
|
|
|
|
empezar lección
|
|
mandatum
|
|
|
|
empezar lección
|
|
mandator
|
|
|
|
empezar lección
|
|
mandatarius
|
|
|
spółka (dzisiejsza spółka cywilna) empezar lección
|
|
societas
|
|
|
|
empezar lección
|
|
socius
|
|
|
kontrakt estymatoryjny, pierwowzór współczesnej umowy komisu empezar lección
|
|
aestimatum
|
|
|
|
empezar lección
|
|
aestimatio
|
|
|
|
empezar lección
|
|
permutatio rei
|
|
|
|
empezar lección
|
|
transactio
|
|
|
|
empezar lección
|
|
donatio
|
|
|
|
empezar lección
|
|
animus donandi
|
|
|
|
empezar lección
|
|
donator
|
|
|
prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia (działanie w interesie innej osoby, bez uprzedniego porozumienia z nią) empezar lección
|
|
negotiorum gestio
|
|
|
osoba, w której interesie podejmowane jest działanie empezar lección
|
|
dominus negotii
|
|
|
osoba, która działa w cudzym interesie, bez uprzedniego uzgodnienia empezar lección
|
|
gestor
|
|
|
|
empezar lección
|
|
solutio indebiti
|
|
|
skarga procesowa (powództwo) o zwrot świadczenia empezar lección
|
|
condictio
|
|
|
skarga o zwrot świadczenia nienależnego empezar lección
|
|
condictio indebiti
|
|
|
skarga o zwrot świadczenia spełnionego w zamierzonym celu, który nie został osiągnięty empezar lección
|
|
condictio ob rem
|
|
|
skarga o zwrot świadczenia spełnionego w zamierzonym celu, który nie został osiągnięty empezar lección
|
|
condictio causa data causa non secuta
|
|
|
kolejna nazwa skargi o zwrot świadczenia spełnionego w zamierzonym celu, który nie został osiągnięty empezar lección
|
|
condictio ob causam datorum
|
|
|
skarga o zwrot świadczenia spełnionego w celu niemoralnym empezar lección
|
|
condictio ob turpem causam
|
|
|
skarga o zwrot świadczenia spełnionego bez podstawy prawnej, np. w wykonaniu nieważnej umowy empezar lección
|
|
condictio sine causa
|
|
|
|
empezar lección
|
|
furtum
|
|
|
|
empezar lección
|
|
furtum rei
|
|
|
|
empezar lección
|
|
furtum possessionis
|
|
|
|
empezar lección
|
|
furtum usus
|
|
|
bezprawie, nieprawość, niesprawiedliwość empezar lección
|
|
iniuria
|
|
|
bezprawne wyrządzenie szkody empezar lección
|
|
damnum iniuria datum
|
|
|
oszustwo na szkodę wierzycieli, pokrzywdzenie wierzycieli przez czynność dłużnika polegającą na wyzbywaniu się majątku empezar lección
|
|
fraus creditorum
|
|
|
skarga Pauliańska, powództwo pauliańskie, tj. powództwo o uznanie za bezskuteczną w stosunku do wierzyciela czynność prawną dłużnika dokonaną z pokrzywdzeniem tego wierzyciela empezar lección
|
|
actio Pauliana
|
|
|
zbrodnia, przestępstwo prawa publicznego, tj. przeciw interesom społeczeństwa i najważniejszym interesom jednostki, oskarżenie, zarzut, wina empezar lección
|
|
crimen
|
|
|
przestępstwo umyślne, przestępstwo popełnione z winy umyślnej empezar lección
|
|
crimen dolosum
|
|
|
oszukańczy, podstępny, chytry empezar lección
|
|
dolosus
|
|
|
przestępstwo popełnione bez złego zamiaru empezar lección
|
|
crimen culposum
|
|
|
naganny, godny nagany, zawiniony empezar lección
|
|
culposus
|
|
|
|
empezar lección
|
|
ius poenale
|
|
|
zły zamiar, podstęp, oszustwo, czyn złej wiary empezar lección
|
|
dolus
|
|
|
zamiar bezpośredni (sprawca chce popełnić czyn zabroniony) empezar lección
|
|
dolus directus
|
|
|
zamiar ewentualny, wynikowy (sprawca przewiduje zamiar popełnienia czynu zabronionego i godzi się na jego popełnienie) empezar lección
|
|
dolus eventualis
|
|
|
zamiar bezpośredni o szczególnym zabarwieniu empezar lección
|
|
dolus coloratus
|
|
|
barwny, pozorny, fałszywy empezar lección
|
|
coloratus
|
|
|
|
empezar lección
|
|
dolus malus
|
|
|
zamiar nieokreślony lub niezupełnie określony empezar lección
|
|
dolus indeterminatus
|
|
|
nieokreślony, nieskończony, nierozstrzygnięty empezar lección
|
|
indeterminatus
|
|
|
zamiar przypadkowy, zamiar uboczny, dosł. przydarzający się empezar lección
|
|
dolus incidens
|
|
|
|
empezar lección
|
|
dolus quasi eventualis
|
|
|
zamiar następczy, zamiar, który powstał po dokonaniu przestępstwa empezar lección
|
|
dolus subsequens
|
|
|
zachęta, namowa, podżeganie (np. do popełnienia przestępstwa) empezar lección
|
|
instigatio
|
|
|
podmiot niosący pomoc, wspierający empezar lección
|
|
subiectum auxilians
|
|
|
usiłowanie popełnienia przestępstwa empezar lección
|
|
conatus delicti
|
|
|
usiłowanie, zamiar, próba, dążenie empezar lección
|
|
conatus
|
|
|
przestępstwo usiłowane, usiłowanie przestępstwa empezar lección
|
|
delictum tentatum
|
|
|
czas popełnienia przestępstwa empezar lección
|
|
tempus commissi delicti
|
|
|
miejsce popełnienia przestępstwa empezar lección
|
|
locus commissi delicti
|
|
|
popełnić, dopuścić się czegoś, dokonywać empezar lección
|
|
committo
|
|
|
|
empezar lección
|
|
delictum commissum
|
|
|
|
empezar lección
|
|
delictum consummatum
|
|
|
|
empezar lección
|
|
delictum iteratum
|
|
|
powtórne przestępstwo, recydywa empezar lección
|
|
crimen repetitum
|
|
|
powtórzyć, wznawiać, wracać empezar lección
|
|
repeto
|
|
|
przestępstwo zdrady stanu empezar lección
|
|
crimen perduellionis
|
|
|
zdrada stanu, kraju lub inne działania naruszające interesy państwa empezar lección
|
|
perduellio
|
|
|
|
empezar lección
|
|
crimen incendii
|
|
|
|
empezar lección
|
|
incendium
|
|
|
|
empezar lección
|
|
crimen falsi
|
|
|
kłamstwo, oszustwo, nieprawda, fałszowanie empezar lección
|
|
falsum
|
|
|
przestępstwo przemocy (popełnione zwłaszcza z użyciem broni), przestępstwo gwałtownego działania przeciw porządkowi państwa empezar lección
|
|
crimen vis
|
|
|
|
empezar lección
|
|
homicidium
|
|
|
|
empezar lección
|
|
colluctatio
|
|
|
kradzież, rzecz skradziona empezar lección
|
|
furtum
|
|
|
osoba zdolna do popełnienia przestępstwa empezar lección
|
|
doli capax
|
|
|
|
empezar lección
|
|
capax
|
|
|
osoba niezdolna do popełnienia przestępstwa empezar lección
|
|
doli incapax
|
|
|
|
empezar lección
|
|
defensio necessaria
|
|
|
obrona, zastępstwo w sądzie, środek obrony empezar lección
|
|
defensio
|
|
|
konieczność, stan wyższej konieczności empezar lección
|
|
necessitas
|
|
|
|
empezar lección
|
|
culpa
|
|
|
wina kombinowana, wina wywodząca się ze złego zamiaru empezar lección
|
|
culpa dolo exorta
|
|
|
współwina, wina zależna od przyczynienia się poszkodowanego empezar lección
|
|
culpa concurrens
|
|
|
działać wspólnie, zbiegać się, schodzić empezar lección
|
|
concurro
|
|
|
kara zagrożona ustawą, grzywna, kara umowna w razie niewykonania zobowiązania, prywatna kara pieniężna, zemsta, pokuta empezar lección
|
|
poena
|
|
|
|
empezar lección
|
|
poena legitima
|
|
|
kara śmierci, kara główna empezar lección
|
|
poena capitalis
|
|
|
|
empezar lección
|
|
poena capitis
|
|
|
|
empezar lección
|
|
caput
|
|
|
kara odpowiednia do popełnionego przestępstwa empezar lección
|
|
poena digna
|
|
|
|
empezar lección
|
|
poena vindicativa
|
|
|
|
empezar lección
|
|
poena medicinalis
|
|
|
|
empezar lección
|
|
poena pecuniaris
|
|
|
|
empezar lección
|
|
poena nummaria
|
|
|
|
empezar lección
|
|
accusatio
|
|
|
|
empezar lección
|
|
accusator
|
|
|
obrona, zastępstwo w sądzie, domaganie się jakiegoś prawa podmiotowego, środek obrony, przyczyna uniewinnienia empezar lección
|
|
defensio
|
|
|
obrońca, przedstawiciel, zastępca; ten, kto usprawiedliwia empezar lección
|
|
defensor
|
|
|
obrońca sądowy, adwokat, doradca prawny empezar lección
|
|
advocatus
|
|
|
„adwokat Boga”, postulator w postępowaniu beatyfikacyjnym empezar lección
|
|
advocatus Dei
|
|
|
„adwokat diabła”; wynajdujący zarzuty w postępowaniu beatyfikacyjnym empezar lección
|
|
advocatus diaboli
|
|
|
aresztowanie, ujęcie, wykrycie, złapanie na gorącym uczynku empezar lección
|
|
deprehensio
|
|
|
uwięzienie, doprowadzenie do więzienia empezar lección
|
|
ductio in vincula
|
|
|
doprowadzenie do sądu, prowadzenie empezar lección
|
|
ductio
|
|
|
dowód oskarżenia, dowód obciążający empezar lección
|
|
probatio accusationis
|
|
|
dowód obrony, dowód odciążający empezar lección
|
|
probatio excusationis
|
|
|
dowód z relacji osoby trzeciej empezar lección
|
|
probatio de relato
|
|
|
fakt zrelacjonowany, zdarzenie zrelacjonowane, opowiedziane empezar lección
|
|
factum relatum
|
|
|
|
empezar lección
|
|
probatio de audito
|
|
|
|
empezar lección
|
|
corpus delicti
|
|
|
narzędzie przestępstwa, narzędzie zbrodni empezar lección
|
|
instrumentum sceleris
|
|
|
narzędzie, sprzęt, przybory empezar lección
|
|
instrumentum
|
|
|
zbrodnia, występek, nikczemność empezar lección
|
|
scelus
|
|
|
korzyści majątkowe pochodzące z przestępstwa empezar lección
|
|
producta sceleris
|
|
|
|
empezar lección
|
|
productum
|
|
|
wyrok karny, wyrok w sprawie karnej empezar lección
|
|
sententia poenalis
|
|
|
wyrok karny, wyrok w sprawie karnej empezar lección
|
|
decretum poenale
|
|
|
skarga karna, powództwo karne do dochodzenia zapłaty tytułem kary za popełniony delikt prywatny (nie zaś z powodu popełnionego crimen publicum) empezar lección
|
|
actio poenalis
|
|
|
