término  |
definición |
procesy zewnętrzne kształtujące powierzchnię Ziemii empezar lección
|
|
erozja, transport, akumulacja
|
|
|
|
empezar lección
|
|
|
|
|
|
empezar lección
|
|
niszczenie materiału sklanego
|
|
|
|
empezar lección
|
|
|
|
|
efekty procesów zewnętrznych zależą od: empezar lección
|
|
ukształtowania terenu, budowy geologicznej, warunków klimatycznych
|
|
|
|
empezar lección
|
|
proces, w którym skały ulegają rozkładowi lub rozpadają się na mniejsze fragmenty
|
|
|
|
empezar lección
|
|
nieustanne oddziaływanie czynników atmosferycznych oraz organizmów na skały występujące na powierzchni ziemi
|
|
|
|
empezar lección
|
|
produkt wietrzenia, zewnętrzna część skały o przekształconych właściwościach chemicznych lub fizycznych
|
|
|
|
empezar lección
|
|
mechaniczne (fizyczne), chemiczne, biologiczne
|
|
|
rodzaje wietrzenia mechanicznego empezar lección
|
|
wietrzenie termiczne (insolacyjne), ilaste, mrozowe (zamroz), solne
|
|
|
na czym polega wietrzenie fizyczne? empezar lección
|
|
polega na rozluźnianiu połączeń między minerałami budującymi skalę
|
|
|
skutek wietrzenia mechanicznego empezar lección
|
|
rozpad skały na mniejsze fragmenty o różnej wielkości- od dużych bloków po pojedyncze ziarna
|
|
|
czynnik prowadzący do rozpadu skał (wietrzenie termiczne) empezar lección
|
|
Zmiany temperatury powierzchni skał
|
|
|
czynnik prowadzący do rozpadu skał (wietrzenie ilaste) empezar lección
|
|
zmiany wilgotności ośrodka skalnego
|
|
|
czynnik prowadzący do rozpadu skał (wietrzenie mrozowe i solne) empezar lección
|
|
zwiększenie objętości substancji znajdujących się w próżniach skalnych
|
|
|
do czego prowadzą zmiany temperatury? (wietrzenie termiczne) empezar lección
|
|
do rozszerzania się minerałów w ciągu dnia i do ich kurczenia się w nocy
|
|
|
|
empezar lección
|
|
rozsypanie się skały na pojedyncze ziarna mineralne
|
|
|
co podlega zmianom termicznym skał? empezar lección
|
|
tylko ich zewnętrzna, nasłoneczniona część
|
|
|
|
empezar lección
|
|
zmniejszenie spójności na granicy między wewnętrzna a zewnętrzna częścią skał, co prowadzi do pęknięć
|
|
|
skutek łuszczenia i przykład empezar lección
|
|
zaokrąglone bloki skalne w północnej Australii
|
|
|
przyczyna wietrzenia ilastego empezar lección
|
|
pęcznienie i kurczenie się skał pod wplywem wody
|
|
|
skutek wietrzenia ilastego i przykład empezar lección
|
|
szczeliny w podłożu np. na pustyni Atakama
|
|
|
przyczyna wietrzenia mrozowego (zamrozu) empezar lección
|
|
zamarzanie i rozmarzanie wody wypełniającej pory i szczeliny skalne
|
|
|
obszary o najintensywniejszym wietrzeniu mrozowym empezar lección
|
|
klimat subpolarny, umiarkowany chłodny, wysokie góry i tam gdzie temperatura oscyluje w okolicy 0 stopni
|
|
|
przyczyna wietrzenia solnego empezar lección
|
|
pęcznienie kryształów soli obecnych w szczelinach i porach skalnych
|
|
|
Gdzie wystepuje wietrzenie solne empezar lección
|
|
obszary o suchym klimacie
|
|
|
|
empezar lección
|
|
obejmuje procesy polegające na zmianie składu chemicznego skał- te zmiany zachodzą pod wplywem wody i rozpuszczonych w niej związków chemicznych głównie C02
|
|
|
wietrzenie chemiczne zachodzi na skutek empezar lección
|
|
rozpuszczania minerałów pod wplywem wody, utleniania niektórych składników minerałów, uwodniania- przyłączania cząstek wody do minerałów oraz uweglanowieniq- działania na skalę kwasu węglowego
|
|
|
skutki i przykład wietrzenia chemicznego empezar lección
|
|
powstawanie w skałach zaglebien przypominających plastry miodu - wybrzeże Kalifornii
|
|
|
|
empezar lección
|
|
pośrednie między wietrzeniem chemicznym, a fizycznym, rozwoj i aktywność życiowa organizmów maja wpływ na zmiany fizyczne i chemiczne skał
|
|
|
wietrzenie biologiczne w wietrzeniu chemicznym empezar lección
|
|
różne substancje wydzielone przez systemy korzeniowe roślin zmieniają skład chemiczny skał
|
|
|
wietrzenie biologiczne w wietrzeniu fizycznym empezar lección
|
|
rozkruszanie skal może być powodowane przez zwierzęta ryjące w ziemii lub korzenie drzew
|
|
|
skutek wietrzenia biologicznego empezar lección
|
|
rozrastanie się korzeni drzew może powodować poszerzanie szczelin w skałach litych
|
|
|
czynniki prowadzące do rozpadu skał empezar lección
|
|
zmiany temperatury powierzchni skał, zmiany wilgotności ośrodka skalnego, zwiększenie objętości substancji znajdujących się w prozniach skalnych
|
|
|
|
empezar lección
|
|
procesy polegające na tym, że wiatr kształtuje powierzchnię Ziemii porzez erozje, transport i akumulacje
|
|
|
Intensywność procesów eolicznych jest uwarunkowana: empezar lección
|
|
kierunkiem, częstością wystepowania oraz prędkością wiatru, podatnością podłoża na wywiewanie i ścieranie, warunkami klimatycznymi, działalnością człowieka
|
|
|
podatność podłoża na wywiewanie i ścieranie zależy od: empezar lección
|
|
wielkości ziaren mineralnych, wilgotności podłoża, stopnia pokrycia roślinnością
|
|
|
|
empezar lección
|
|
niszcząca działalność wiatru, dzieli się na deflacje i korozje
|
|
|
|
empezar lección
|
|
polega na wywiewaniu cząstek mineralnych z powierzchni zbudowanych ze skał luźnych
|
|
|
formy utworzone w wyniku deflacji empezar lección
|
|
misy deflacyjne (niecki deflacyjne), ostance deflacyjne, bruk deflacyjny
|
|
|
|
empezar lección
|
|
rysowanie, polerowanie, ścieranie i drążenie skał przez twarde ziarna mineralne unoszone przez wiatr, modelowanie istniejących form skalnych
|
|
|
misy deflacyjne (niecki deflacyjne) empezar lección
|
|
pustynia Naimb, rozległe zagłębienia terenu powstałe w wyniku wywiewania dużych ilości piasku i pyłu na obszary pozbawione roślinności
|
|
|
|
empezar lección
|
|
pagórki o stromych stokach, które powstały w wyniku nierównomiernego wywiewania piasku i pyłu
|
|
|
|
empezar lección
|
|
pokrywa złożona z większych fragmentów skalnych, powstała w skutek wywiewania drobniejszego materiału
|
|
|
formy powstałe w wyniku korazji empezar lección
|
|
graniaki wiatrowe, grzyby skalne, bruzdy korazyjne
|
|
|
|
empezar lección
|
|
glazy i okruchy skalne o ściętych wypolerowanych powierzchniach i wyraźnie zaznaczonych krawędziach
|
|
|
|
empezar lección
|
|
Pustynia Zachodnia w Egipcie, pojedyncze skałki o kształcie zbliżonym do grzyba
|
|
|
|
empezar lección
|
|
wąskie i podłużne zagłębienia oddzielone od siebie ostrymi grzbietami skalnymi- jardangami
|
|
|
