|
término |
definición |
|
Ecclesia vivit lege Romana empezar lección
|
|
Kościół żyje prawem rzymskim
|
|
|
|
Ius est ars boni et aequi empezar lección
|
|
Prawo jest sztuką stosowania tego co dobre i słuszne
|
|
|
|
Praecepta iuris sunt haec: honeste vivere, alterum non laedere, suum cuique tribuere empezar lección
|
|
Zasady prawa są te: żyć uczciwie, drugiemu nie szkodzić, oddać każdemu, co mu się należy
|
|
|
|
Iustitia est constans et perpetua voluntas ius suum cuique tribuendi empezar lección
|
|
Sprawiedliwość jest określoną stałą wolą rozdzielania każdemu tego, co mu się należy
|
|
|
|
Non omne quod licet, honestum est empezar lección
|
|
Nie wszystko, co jest dozwolone, jest uczciwe
|
|
|
|
Summum ius, summa iniuria empezar lección
|
|
Najwyższe prawo to najwyższa niesprawiedliwość
|
|
|
|
Ius naturale est, quod natura omnia animalia docuit empezar lección
|
|
Prawo naturalne jest to, czego natura nauczyła wszystkie istoty żywe
|
|
|
|
Viva vox iuris civilis empezar lección
|
|
Żywy głos prawa cywilnego
|
|
|
|
Omne ius, quo utimur, vel ad personas pertinet vel ad res vel ad actiones empezar lección
|
|
Wszelkie prawo, którym się posługujemy, odnosi się albo do osób, albo do rzeczy, albo do skarg procesowych (powództw)
|
|
|
|
Vim vi repellere licet empezar lección
|
|
|
|
|
|
Actor sequitur forum rei empezar lección
|
|
Powód idzie za miejscem sądu pozwanego
|
|
|
|
Bis de eadem re ne sit actio empezar lección
|
|
Dwa razy w tej samej sprawie nie przysługuje skarga
|
|
|
|
Confessus pro iudicato est empezar lección
|
|
Kto uznał powództwo, uważany jest za zasądzonego
|
|
|
|
Audiatur et altera pars/audi alteram partem empezar lección
|
|
Należy wysłuchać drugiej strony
|
|
|
|
Ei incumbit probatio qui dicit, non qui negat empezar lección
|
|
Ciężar dowodu (onus probandi) spoczywa na tym kto twierdzi, a nie na tym kto zaprzecza
|
|
|
|
Actori incumbit probatio empezar lección
|
|
Na powodzie spoczywa ciężar dowodu
|
|
|
|
Omnis condemnatio pecuniaria esse debet empezar lección
|
|
Wszelkie zasadzenie powinno być pieniężne
|
|
|
|
Res iudicata ius facit inter partes empezar lección
|
|
Prawomocny wyrok przyjmuje się jako prawdę
|
|
|
|
Reus excipiendo fit actor empezar lección
|
|
Pozwany staje się powodem przez podniesienie zarzutu
|
|
|
|
Nasciturus pro iam nato habetur, quotiens de commodis eius agitur empezar lección
|
|
Mający się narodzić uważany jest za już narodzonego, ilekroć chodzi o jego korzyści
|
|
|
|
Servile caput nullum ius habet empezar lección
|
|
Niewolnik nie ma żadnej osobowości prawnej
|
|
|
|
Tres faciunt collegium empezar lección
|
|
Trzech tworzy stowarzyszenie
|
|
|
|
Si quid universitati debetur, singulis non debetur, nec quod debet universitas, singuli debent empezar lección
|
|
Jeżeli jest się coś dłużnym stowarzyszeniu, to nie pojedynczym osobom (członkom), a dług stowarzyszenia nie jest długiem pojedynczych osób
|
|
|
|
Quod ab initio vitiosum est, non potest tractu temporis convalescere empezar lección
|
|
To, co jest od początku wadliwe, nie może zostać uzdrowione z upływem czasu
|
|
|
|
Nemo plus iuris ad alium transferre potest, quam ipse habet empezar lección
|
|
Nikt nie może przenieść na drugiego więcej prawa niż sam ma
|
|
|
|
Ignorantia iuris nocet empezar lección
|
|
Nieznajomość prawa szkodzi
|
|
|
|
Falsa causa non nocet empezar lección
|
|
Błędna pobudka nie szkodzi
|
|
|
|
Noxa caput sequitur empezar lección
|
|
Skarga podąża za niewolnikiem
|
|
|
|
In conventionibus, contrahentium, voluntatem potius quam verba spectari placuit empezar lección
|
|
W umowach kontrahentów należy uwzględnić bardziej wolę niż słowa
|
|
|
|
Nuptiae sunt coniunctio maris et feminae et consortium omnis vitae, divini et humanis iuris communicatio empezar lección
|
|
Małżeństwo jest związkiem mężczyzny i kobiety oraz wspólnotą całego życia, zespoleniem prawa boskiego i ludzkiego
|
|
|
|
Nuptiae autem sive matrimonium est viri et mulieris coniunctio, individuam consuetudinem vitae continens empezar lección
|
|
Małżeństwo jest związkiem mężczyzny i kobiety obejmującym niepodzielną wspólnotę życia
|
|
|
|
Nuptias non concubitus, sed consensus facit empezar lección
|
|
Małżeństwo powstaje nie poprzez wspólne pożycie, lecz przez zgodne oświadczenia woli
|
|
|
|
Libera matrimonia esse antiquitus placuit empezar lección
|
|
Od dawna przyjęto, że małżeństwa są wolne
|
|
|
|
Mater semper certa est empezar lección
|
|
|
|
|
|
Pater est, quem nuptiae demonstrant empezar lección
|
|
Ojcem jest ten na kogo wskazuje małżeństwo
|
|
|
|
Adoptio naturam imitatur empezar lección
|
|
Przysposobienie naśladuje naturę
|
|
|
|
Nemo plus commodi heredi suo relinquit, quam ipse habet empezar lección
|
|
Nikt nie może pozostawić swojemu spadkobiercy więcej korzyści niż sam ma
|
|
|
|
Nemo pro parte testatus, pro parte intestatus decedere potest empezar lección
|
|
Nikt nie może umrzeć rozporządziwszy częściowo w testamencie, a częściowo beztestamentowo
|
|
|
|
Semel heres, semper heres empezar lección
|
|
Raz ustanowiony spadkobierca pozostanie nim na zawsze
|
|
|
|
Hereditas nihil aliud est, quam successio in universum ius, quod defunctus habuerit empezar lección
|
|
Dziedziczenie nie jest niczym innym, jak wejściem w ogół praw, które posiadał zmarły
|
|
|
|
Postumus rumpit testamentum empezar lección
|
|
Pogrobowiec obala testament
|
|
|
|
Separata esse debet possessio a proprietate empezar lección
|
|
Posiadanie powinno być odróżnione od własności
|
|
|
|
Nemo sibi ipse causam possessionis mutare potest empezar lección
|
|
Nikt nie może sam sobie zmienić podstawy posiadania
|
|
|
|
Nemo plus iuris ad alium transferre potest, quam ipse haberet empezar lección
|
|
Nikt nie może przenieść na drugiego więcej prawa niż sam ma
|
|
|
|
Res nullius cedit primo occupanti empezar lección
|
|
Rzecz niczyja przypada temu, kto pierwszy ją zawłaszczył
|
|
|
|
Accessio cedit principali empezar lección
|
|
Rzecz przyłączona przypada głównej
|
|
|
|
Mala fides superveniens non nocet empezar lección
|
|
Później powstałą zła wiara nie szkodzi
|
|
|
|
Servitus in faciendo consistere nequit empezar lección
|
|
Służebność nie może polegać na działaniu ze strony właściciela nieruchomości obciążonej
|
|
|
|
Nulli res sua servit empezar lección
|
|
Nie można mieć służebności na własnej rzeczy
|
|
|
|
Servitus servitutis esse non potest empezar lección
|
|
Nie można ustanawiać służebności na służebności
|
|
|
|
Servitutibus civiliter utendum est empezar lección
|
|
Służebność należy wykonywać w sposób oględny, możliwie oszczędzający prawo właściciela
|
|
|
|
Prior tempore, potior iure empezar lección
|
|
Pierwszy czasem, lepszy prawem
|
|
|
|
Superficies solo cedit empezar lección
|
|
To, co połączone jest z powierzchnią gruntu, należy do gruntu
|
|
|
|
Male enim nostro iure uti non debemus empezar lección
|
|
Nie powinniśmy źle używać swojego prawa
|
|
|
|
Servitutis causa perpetua esse debet empezar lección
|
|
Cel, dla którego powstała służebność musi mieć charakter trwały
|
|
|
|
Impossibilium nulla obligatio est empezar lección
|
|
Nikt nie jest zobowiązany do rzeczy niemożliwych
|
|
|
|
Ad impossibilia nemo obligatur empezar lección
|
|
Zobowiązanie do świadczenia niemożliwego nie mogło powstać
|
|
|
|
Nomina ipso iure divisa empezar lección
|
|
Wierzytelności dzielą się z mocy samego prawa
|
|
|
|
Genus perire non censetur empezar lección
|
|
Uważa się, że gatunek nie ginie
|
|
|
|
Species perit ei cui debetur empezar lección
|
|
Rzecz indywidualnie oznaczona ginie na szkodę wierzyciela
|
|
|
|
Diligentia diligentis patris familias empezar lección
|
|
Staranność zapobiegliwego ojca rodziny
|
|
|
|
Diligentia quam in suis rebus adhibere solet empezar lección
|
|
Staranność, którą dłużnik zawsze stosował w swoich sprawach
|
|
|
|
Magna culpa dolus est empezar lección
|
|
Wielka wina równa się podstępowi
|
|
|
|
Dolus semper praestatur empezar lección
|
|
Za podstęp zawsze się odpowiada
|
|
|
|
Dies interpellat pro homine empezar lección
|
|
Termin wzywa zamiast osoby
|
|
|
|
Fur semper moram facere videtur empezar lección
|
|
Złodzieja zawsze uważa się za znajdującego się w zwłoce
|
|
|
|
Noxa caput sequitur empezar lección
|
|
Odpowiedzialność noksalna idzie za głową sprawcy
|
|
|
|
Diei adiectio pro reo est, non pro stipulatore empezar lección
|
|
Oznaczenie terminu wykonania zobowiązania następuje w interesie dłużnika, a nie wierzyciela
|
|
|
