término  |
definición |
1. Jakie przepisy rregulują sektor finansów publicznych? empezar lección
|
|
Konstytucja RP, Ustawa o finansach publicznych, ustawa o rachunkowości, ustawa budżetowa, Prawo zamówień publicznych
|
|
|
2. Jakie są jednostki sektora finansów publicznych? empezar lección
|
|
Jednostki budżetowe, Zakłady budżetowe, Agencje wykonawcze i fundusze celowe, Jednostki samorządu terytorialnego, Administracja rządową
|
|
|
3. Jakie są cechy jednostek sektora finansów publicznych? empezar lección
|
|
brak nastawienia na zysk, funkcjonowanie na podstawie przepisów prawa, gospodarowanie środkami publicznymi, podległość kontroli
|
|
|
4. Jakie zadania realizują jednostki sektora finansów publicznych? empezar lección
|
|
realizacja zadań publicznych, gromadzenie dochodów publicznych, wydatkowanie środków publicznych
|
|
|
5. Jakie są zasady finansów publicznych? empezar lección
|
|
zasada jawności, zasada jednoroczności, zasad równowagi, zasada zupełności, zasada szczegółowości
|
|
|
6. Na czym polega kontrola zarządcza w jednostce sektora finansów publicznych? empezar lección
|
|
zarządzanie ryzykiem, efektywność i oszczędność, przestrzeganie prawa i etyki
|
|
|
7. Jakie są podstawowe pojęcia statyczne? empezar lección
|
|
średnią arytmetyczna, mediana i moda, odchylenie standardowe i rozstęp, populacja i próba
|
|
|
8. Skąd pochodzą dane statystyczne? empezar lección
|
|
Główny Urząd Statyczny (GUS), Eurostat, inne źródła
|
|
|
9. Jakie są dochody i wydatki budżetu państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego? empezar lección
|
|
Dochody państwa- to głównie podatki: VAT, PIT CIT, akcyza, a także środki z UE. Zapewniają finansowanie usług ogólnokrajowy. Wydqtki- państwo finansuje np. wojsko, sądy, ochronę zdrowia. Samorządy odpowiadają m.in. za drogi, szkoły, gospodarkę komunalną Dochody samorządów- to m.in. podatki lokalne, subwencje, dotacje. Umożliwiają realizację zadań lokalnych, np. transportu czy edukacji.
|
|
|
10. Jakie są zasady konstrukcji budżetu? empezar lección
|
|
zasada realności, zasada równowagi, zasada szczegółowości i przejrzystości
|
|
|
11. Na czym polega procedura budżetowa? empezar lección
|
|
tworzenie projektu budżetu, uchwalenie budżetu, wykonanie budżetu
|
|
|
12. Jak różnią się dochody i wydatki budżetowe? empezar lección
|
|
Dochody budżetowe- to wpływy do budżetu państwa lub JST, np. z podatków, opłat, subwencji. Służą finansowaniu zadań publicznych. Podział ten pozwala kontrolować, na co i skąd idą pieniądze w budżecie. Wydatki budżetowe- to środki przeznaczane na realizację usług publicznych, np. na szkoły, szpitale, drogi. Mogą być bieżące lub majątkowe (inwestycyjne).
|
|
|
13. Jakie są główne pozycje budżetu państwa, województwa, powiatu I gminy? empezar lección
|
|
Budżet państwa- obrona narodowa, sądy, edukacja ogólnokrajowa, transport krajowy. Dochody głównie z VAT, CIT, PIT, akcyzy. Powiat- oświata ponadpodstawowa, szpitale powiatowe, pomoc społeczna. Dochody: udział w podatkach, dotacje celowe. Gmina- szkoły podstawowe, wodociągi, odpady, oświetlenie ulic. Dochody: podatki lokalne, subwencje, dochody własne. Województwo- transport regionalny, kultura, planowanie przestrzenne. Dochody: udział w podatkach, dotacje celowe.
|
|
|
14. Jakie są źródła finansowania deficytu budżetowego państwa I jednostek samorządu terytorialnego? empezar lección
|
|
Emisja obligacji I bonów skarbowych, pożyczki krajowe i zagraniczne, kredyty bankowe i zaciąganie zobowiązań przez JST.
|
|
|
15. Na czym polega system sprawozdawczości budżetowej? empezar lección
|
|
regularne raportowanie, zgodność z ustawą o finansach publicznych, sprawozdania trafiają do Ministerstwa Finansów I RIO
|
|
|
16. Na czym polega analiza budżetu państwa I jednostki samorządu terytorialnego? empezar lección
|
|
porównywanie planu z wykonaniem, ocena efektywności wydatków, wskazywanie nadwyżek lub deficytów
|
|
|
17. Jakie są przyczyny i skutki zmian w pozycjach budżetowych? empezar lección
|
|
Przyczyny zmian- to m.in. zmiany gospodarcze, inflacja, decyzje rządu lub samorządu, sytuacje nadzwyczajne (pandemia). Zmiany te wymagają decyzji organów stanowiących (np. rady gminy, Sejmu). Skutki- mogą prowadzić do zwiększenia deficytu, konieczności nowelizacji budżetu lub ograniczenia wydatków.
|
|
|
18. Na czym polega analiza stopnia wykonania budżetu państwa I budżetu JST? empezar lección
|
|
Obliczanie procentowej realizacji dochodów I wydatków- porównuje się planowane kwoty z faktycznie zrealizowanymi. *(Udzielenie absolutorium oznacza stwierdzenie prawidłowości działania finansowego organu wykonawczego w określonym przedziale czasowym.)* Identyfikacja niewykorzystanych środków lub przekroczeń- pozwala ocenić jakość zarządzania finansami. Ocena wykonania budżetu jest podstawą do udzielenia absolutorium.
|
|
|
19. Jak analizuje się strukturę wydatków I dochodów jednostek i zakładów budżetowych? empezar lección
|
|
Podział na źródła dochodów- np dotacje, opłaty, wpływy własne. Pozwala ocenić samodzielność finansową. Porównywanie z latami poprzednimi- pomaga wykryć trendy i zmiany w gospodarowaniu środkami. Analiza wydatków według celów- np. inwestycje, wynagrodzenia, utrzymanie. Ułatwia podejmowanie decyzji o racjonalizacji kosztów.
|
|
|
20. Co to są finanse publiczne? empezar lección
|
|
To system gromadzenia i wydatkowania środków publicznych- obejmuje budżet państwa, budżety samorządów, fundusze celowe. Ich podstawą są dochody z podatków, opłat i dotacji. Finanse publiczne podlegają szczególnej kontroli i zasadom przejrzystości. Służą realizacji zadań publicznych, jak edukacja, zdrowie, bezpieczeństwo czy inwestycje.
|
|
|
21. Jakie są podstawowe zasady finansów publicznych? empezar lección
|
|
Zasada jawności- finanse publiczne muszą być przejrzyste i dostępne dla obywateli. Informacje o budżetach są publikowane I poddawane kontroli. Zasada równowagi i zupełności- planowane wydatki muszą mieć pokrycie, a wszystkie dochody i wydatki muszą być ujęte w budżecie. Zapobiega to ukrywaniu środków i nadmiernemu zadłużeniu. Zasada jednoroczności- budżet planuje się na okres jednego roku. Po jego zakończeniu następuje rozliczenie i kontrola.
|
|
|
22. Czym jest budżet państwa? empezar lección
|
|
Budżet państwa to roczny plan finansowy, który określa dochody I wydatki rządu, Uchwała go Sejm w formie ustawy. Jest elementem szerszego systemu finansów publicznych i musi być zgodny z zasadami gospodarności i celowości. Stanowi podstawę funkcjonowania państwa- finansuje m.in. wojsko, sądy, administrację, zdrowie i edukację.
|
|
|
23. Jakie są etapy procedury uchwalania budżetu państwa? empezar lección
|
|
1. Przygotowanie projektu- Minister Finansów opracowuje projekt budżetu na podstawie założeń makroekonomicznych. Uchwalenie i podpisania- po uchwaleniu przez Sejm I zatwierdzeniu przez Senat, Prezydent podpisuje ustawę budżetową. 2. Prace parlamentarne- Sejm analizuje projekt, prowadzi czytania i głosowania. Budżet może być zmieniony przez poprawki.
|
|
|
