|
término |
definición |
|
consequentia per inductionem empezar lección
|
|
z następstwa, w drodze indukcji
|
|
|
|
a priori empezar lección
|
|
bez względu na fakty czy argumenty (wnioskować z „góry”)
|
|
|
|
ab initio empezar lección
|
|
|
|
|
|
accessio temporis empezar lección
|
|
|
|
|
|
accidentalia negotii empezar lección
|
|
dodatkowe części składowe czynności prawnej, podmiotowo istotne składniki treści czynności prawnej
|
|
|
|
actio in rem empezar lección
|
|
powództwa o ochronę praw na rzeczy
|
|
|
|
ad acta (deponere) empezar lección
|
|
odłożyć do akt, do archiwum (przenośnie: sprawa zakończona)
|
|
|
|
ad exemplum empezar lección
|
|
|
|
|
|
ad hoc empezar lección
|
|
doraźnie, tylko w tym przypadku
|
|
|
|
ad personam empezar lección
|
|
do osób, w odniesieniu do (konkretnej) osoby
|
|
|
|
ad rem empezar lección
|
|
do rzeczy; wrócić do tematu, do sedna sprawy
|
|
|
|
ad vocem empezar lección
|
|
nawiązując do poprzedniej wypowiedzi, do głosu (poprzednika)
|
|
|
|
alieno nomine empezar lección
|
|
|
|
|
|
altera pars empezar lección
|
|
druga strona, przeciwnik w sporze
|
|
|
|
analogia iuris empezar lección
|
|
|
|
|
|
analogia legis empezar lección
|
|
|
|
|
|
argumentum a contrario empezar lección
|
|
uzasadnienie (twierdzenie, dowód) z przeciwieństwa
|
|
|
|
argumentum a maiori ad minus empezar lección
|
|
wnioskowanie z większego o mniejszym
|
|
|
|
argumentum a minori ad maius empezar lección
|
|
wnioskowanie z mniejszego o większym
|
|
|
|
argumentum ad personam empezar lección
|
|
argument odnoszący sie do osoby (argument osobisty)
|
|
|
|
argumentum ex (a) silentio empezar lección
|
|
|
|
|
|
bona fide empezar lección
|
|
|
|
|
|
casus fortuitus empezar lección
|
|
|
|
|
|
casus mixtus empezar lección
|
|
|
|
|
|
causa empezar lección
|
|
przyczyna, powód, podstawa prawna
|
|
|
|
clausula generalis empezar lección
|
|
|
|
|
|
clausula rebus sic stantibus empezar lección
|
|
zastrzeżenie, że umowa obowiązuje w istniejących oklicznościach, które nie ulegną zmianie
|
|
|
|
communis opinio empezar lección
|
|
powszechny pogląd, powszechna opinia
|
|
|
|
condicio sine qua non empezar lección
|
|
warunek nieodzowny; warunek bez którego nie może zaistnieć dana czynność
|
|
|
|
consensus empezar lección
|
|
|
|
|
|
contra legem empezar lección
|
|
wbrew ustawie, sprzecznie z prawem
|
|
|
|
corpus delicti empezar lección
|
|
przedmiot będący dowodem popełnienia przestępstwa
|
|
|
|
cui bono? empezar lección
|
|
|
|
|
|
culpa empezar lección
|
|
|
|
|
|
culpa dolo exorta empezar lección
|
|
|
|
|
|
culpa in contrahendo empezar lección
|
|
niedbalstwo przy zawieraniu umowy
|
|
|
|
culpa in custodiendo empezar lección
|
|
|
|
|
|
culpa in eligendo empezar lección
|
|
|
|
|
|
culpa lata empezar lección
|
|
|
|
|
|
damnum emergens empezar lección
|
|
|
|
|
|
de facto empezar lección
|
|
faktycznie, istotnie, w istocie, w rzeczywistości, w praktyce
|
|
|
|
de lege ferenda empezar lección
|
|
co do przyszłego unormowania, co do prawa postulowanego (o ustawie, która ma być uchwalona)
|
|
|
|
de lege lata empezar lección
|
|
z punktu widzenia prawa obowiązującego, (o ustawie obowiązującej)
|
|
|
|
desuetudo empezar lección
|
|
utrata mocy obowiązującej aktu prawnego wskutek jego długotrwałego niestosowania lub nieprzestrzegania
|
|
|
|
diligentia quam suis rebus empezar lección
|
|
staranność dokładana przy prowadzeniu własnych spraw
|
|
|
|
dolus directus empezar lección
|
|
|
|
|
|
dolus eventualis empezar lección
|
|
|
|
|
|
dolus malus empezar lección
|
|
|
|
|
|
donatio cum modo empezar lección
|
|
arowizna z poleceniem/ darowizna obciążliwa
|
|
|
|
erga omnes empezar lección
|
|
|
|
|
|
error facti empezar lección
|
|
błąd co do faktu (stanu faktycznego)
|
|
|
|
error in persona empezar lección
|
|
|
|
|
|
error iuris empezar lección
|
|
|
|
|
|
essentialia negotii empezar lección
|
|
przedmiotowo istotne składniki treści czynności prawnej
|
|
|
|
ex aequo et bono empezar lección
|
|
|
|
|
|
ex nunc empezar lección
|
|
|
|
|
|
ex officio empezar lección
|
|
|
|
|
|
ex post empezar lección
|
|
|
|
|
|
ex tunc empezar lección
|
|
od wtedy, od tamtej chwili, z mocą wsteczną
|
|
|
|
exceptio veritatis empezar lección
|
|
|
|
|
|
expressis verbis empezar lección
|
|
wypowiedziane wyraźnie słowami; dobitnymi słowami, wyraźnie, dokładnie, dobitnie
|
|
|
|
facta concludentia empezar lección
|
|
zdarzenia faktyczne, które wyrażają domniemaną wolę danej osoby; wyrażenie określające dorozumiane oświadczenie woli
|
|
|
|
facta notoria empezar lección
|
|
fakty notoryjne, powszechnie znane
|
|
|
|
falsa demonstratio empezar lección
|
|
mylne oznaczenie (rzeczy albo osoby)
|
|
|
|
falsus procurator empezar lección
|
|
pełnomocnik działający bez umocowania
|
|
|
|
favor debitoris empezar lección
|
|
ochrona dłużnika, przychylność dla dłużnika
|
|
|
|
favor testamenti empezar lección
|
|
przychylna interpretacja testamentu
|
|
|
|
fictio iuris empezar lección
|
|
|
|
|
|
fontes iuris cognoscendi empezar lección
|
|
|
|
|
|
fontes iuris oriundi empezar lección
|
|
źródła powstania (tworzenia) prawa
|
|
|
|
forma ad eventum empezar lección
|
|
forma czynności prawnej zastrzeżona dla wywołania określonych skutków
|
|
|
|
forma ad probationem empezar lección
|
|
forma czynności prawnej zastrzeżona dla celów dowodowych
|
|
|
|
forma ad solemnitatem empezar lección
|
|
forma czynności prawnej zastrzeżona pod rygorem nieważności
|
|
|
|
forum contractus empezar lección
|
|
sąd właściwy ze względu na miejsce zawarcia umowy
|
|
|
|
forum delicti commissi empezar lección
|
|
sąd właściwy ze względu na miejsce popełnienia czynu niedozwolonego (miejsce popełnienia przestępstwa)
|
|
|
|
forum deprehensionis empezar lección
|
|
sąd miejsca zatrzymania podejrzanego
|
|
|
|
forum domicilli empezar lección
|
|
sąd właściwy ze względu na miejsce zamieszkania
|
|
|
|
forum rei sitae empezar lección
|
|
sąd właściwy ze względu na miejsce położenia rzeczy
|
|
|
|
hereditas iacens empezar lección
|
|
|
|
|
|
in absentia empezar lección
|
|
pod nieobecność, podczas nieobecności
|
|
|
|
in abstracto empezar lección
|
|
w oderwaniu od konkretnej sytuacji, ogólnie, abstrakcyjnie
|
|
|
|
in articulo mortis empezar lección
|
|
w obliczu (bliskiej) śmierci
|
|
|
|
in extenso empezar lección
|
|
w całości, dokładnie, w pełnym brzmieniu
|
|
|
|
in fine empezar lección
|
|
|
|
|
|
in flagranti empezar lección
|
|
|
|
|
|
in fraudem legis empezar lección
|
|
|
|
|
|
incompatibilitas empezar lección
|
|
niepołączalność, zakaz równoczesnego piastowania określonych stanowisk publicznych
|
|
|
|
inter partes empezar lección
|
|
|
|
|
|
inter vivos empezar lección
|
|
|
|
|
|
ipso facto empezar lección
|
|
tym samym, na mocy samego faktu
|
|
|
|
ipso iure empezar lección
|
|
mocy prawa (z mocy samego prawa)
|
|
|
|
iudex inhabilis empezar lección
|
|
sędzia wyłączony ze sprawy
|
|
|
|
iudex suspectus empezar lección
|
|
sędzia podejrzany (o stronniczość)
|
|
|
|
ius cogens empezar lección
|
|
przepisy bezwzględnie obowiązujące
|
|
|
|
ius dispositivum empezar lección
|
|
przepisy względnie obowiązujące
|
|
|
|
ius sanguinis empezar lección
|
|
prawo krwi (zasada nabycia obywatelstwa)
|
|
|
|
ius soli empezar lección
|
|
prawo ziemi (zasada nabycia obywatelstwa)
|
|
|
|
lege non distinguente empezar lección
|
|
ustawa nie czyni różnicowania
|
|
|
|
lex generalis empezar lección
|
|
|
|
|
|
lex imperfecta empezar lección
|
|
norma prawna pozbawiona jakiejkolwiek sankcji
|
|
|
|
lex minus quam perfecta empezar lección
|
|
norma prawna opatrzona sankcją represyjną (karną)
|
|
|
|
lex perfecta empezar lección
|
|
norma prawna opatrzona sankcją nieważności
|
|
|
|
lex plus quam perfecta empezar lección
|
|
norma prawna opatrzona sankcją represyjną (karną) oraz sankcją nieważności
|
|
|
|
lex specialis empezar lección
|
|
ustawa specjalna, przepis szczególny
|
|
|
|
lucida intervalla empezar lección
|
|
przerwy w chorobie psychicznej („jasne przerwy”)
|
|
|
|
lucrum cessans empezar lección
|
|
|
|
|
|
mala fide empezar lección
|
|
|
|
|
|
modus operandi empezar lección
|
|
|
|
|
|
mortis causa empezar lección
|
|
|
|
|
|
mutatis mutandis empezar lección
|
|
po zmianie tego, co powinno być zmienione
|
|
|
|
nasciturus empezar lección
|
|
dziecko poczęte, lecz jeszcze nienarodzone
|
|
|
|
naturalia negotii empezar lección
|
|
przedmiotowe nieistotne elementy czynności prawnej
|
|
|
|
neglegentia empezar lección
|
|
|
|
|
|
negotium claudicans empezar lección
|
|
czynność prawna kulejąca (wadliwa)
|
|
|
|
negotium non existens empezar lección
|
|
czynność prawna nieistniejąca
|
|
|
|
non liquet empezar lección
|
|
|
|
|
|
numerus clausus empezar lección
|
|
określona liczba, liczba zamknięta, ograniczona, wyliczenie enumeratywne
|
|
|
|
onus probandi empezar lección
|
|
|
|
|
|
per analogiam empezar lección
|
|
przez podobieństwo, analogię
|
|
|
|
per facta concludentia empezar lección
|
|
przez zaistnienie pewnych faktów; w sposób dorozumiany
|
|
|
|
persona non grata empezar lección
|
|
|
|
|
|
post mortem empezar lección
|
|
|
|
|
|
praesumptio iuris ac de iure empezar lección
|
|
domniemanie niedopuszczające przeciwdowodu
|
|
|
|
praesumptio iuris tantum empezar lección
|
|
domniemanie możliwe do obalenia
|
|
|
|
pro publico bono empezar lección
|
|
|
|
|
|
quorum empezar lección
|
|
liczba członków podmiotu zbiorowego, których obecność podczas głosowania jest konieczna, aby decyzje w nim podjęte były ważne
|
|
|
|
ratio legis empezar lección
|
|
podstawa (przyczyna, motyw, cel, sens) uchwalenia danej ustawy
|
|
|
|
rebus sic stantibus empezar lección
|
|
przy zachowaniu istniejących okoliczności
|
|
|
|
reductio ad absurdum empezar lección
|
|
sprowadzenie rozumowania do niedorzeczności
|
|
|
|
reformatio in peius empezar lección
|
|
zmiana na gorsze, zmiana orzeczenia na niekorzystne
|
|
|
|
res iudicata empezar lección
|
|
sprawa osądzona (zakończona prawomocnym wyrokiem)
|
|
|
|
restitutio in integrum empezar lección
|
|
przywrócenie do stanu pierwotnego (poprzedniego)
|
|
|
|
sensu largo empezar lección
|
|
|
|
|
|
sensu stricto empezar lección
|
|
|
|
|
|
sententia non existens empezar lección
|
|
|
|
|
|
successio singularis empezar lección
|
|
|
|
|
|
successio universalis empezar lección
|
|
sukcesja ogólna (uniwersalna)
|
|
|
|
suo nomine empezar lección
|
|
|
|
|
|
terminus a quo empezar lección
|
|
termin początkowy (od którego rozpoczynają się skutki czynności prawnej)
|
|
|
|
terminus ad quem empezar lección
|
|
termin końcowy (do którego trwają skutki czynności prawnej)
|
|
|
|
terminus ante quem empezar lección
|
|
termin, przed którym coś nastąpiło lub ma nastąpić
|
|
|
|
terminus post quem empezar lección
|
|
termin, po którym coś ma nastąpić
|
|
|
|
terminus praeclusivus empezar lección
|
|
termin ostateczny (prekluzyjny)
|
|
|
|
utilitas publica empezar lección
|
|
|
|
|
|
vacatio legis empezar lección
|
|
okres pomiędzy ogłoszeniem aktu prawnego a jego wejściem w życie
|
|
|
|
verba legis empezar lección
|
|
|
|
|
|
vis absoluta empezar lección
|
|
|
|
|
|
vis compulsiva empezar lección
|
|
|
|
|
|
vis maior empezar lección
|
|
|
|
|
|
votum separatum empezar lección
|
|
|
|
|
