término  |
definición |
|
empezar lección
|
|
|
|
|
powstanie alfabetu fenickiego empezar lección
|
|
|
|
|
|
empezar lección
|
|
XVIII wiek p.n.e. - pierwszy spisany kodeks praw (oko za oko)
|
|
|
pierwsze igrzyska olimpijskie w Grecji empezar lección
|
|
|
|
|
|
empezar lección
|
|
753 p.n.e. - według legendy wykarmiony przez wilczycę Romulus
|
|
|
Powstanie republiki w Rzymie empezar lección
|
|
509 p.n.e. - wygnanie tarkwiniusza pysznego
|
|
|
|
empezar lección
|
|
490 p.n.e.- Grecja powstrzymuje atak Persji
|
|
|
Bitwa po Termopilami i Salaminą empezar lección
|
|
480 p.n.e. - drugie odparcie ataku Persji po xwyci\estwie na morzy pod Salaminą mimo klęski w wąwozie Termopile
|
|
|
Bitwy pod Granik, Issos i Gaugamelą empezar lección
|
|
433-433 p.n.e. - podboje Aleksandra Macedońskiego
|
|
|
|
empezar lección
|
|
431-404 p.n.e. - Ateny kontra Sparta. Wojna zakończona klęską Aten
|
|
|
|
empezar lección
|
|
III-II w.p.n.e. wojny Rzymu z Kartaginą zakończone podbiciem jej przez Rzymian
|
|
|
|
empezar lección
|
|
73 p.n.e. - powstanie niewolników w Rzymie zakończone ich klęską
|
|
|
zabójstwo Juliusza Cezara empezar lección
|
|
|
|
|
Panowanie Oktawiana Augusta empezar lección
|
|
27 p.n.e. - 14 n.e. - okres pokoju "Pax Romana"
|
|
|
`Nadanie obywatelstwa wolnym mieszkańcom cesarstwa Rzymskiego empezar lección
|
|
|
|
|
wolnośc wyznawania Chrześcijaństwa w Rzymie empezar lección
|
|
|
|
|
Ostatnie igrzyska olimpijskie w Grecji empezar lección
|
|
|
|
|
Upadek cesarstwa zachodniorzymskiego empezar lección
|
|
476 - pozbawienie władzy Romulusa Augustulusa
|
|
|
Ucieczka Mahometa z Mekki do Medyny empezar lección
|
|
|
|
|
|
empezar lección
|
|
732 - odparcie ataku arabów na Europę przez Karola Młota
|
|
|
Koronacja Karola Wielkiego na cesarza empezar lección
|
|
800- reaktywowanie cesarstwa zachodnirzymskiego
|
|
|
|
empezar lección
|
|
843- podział cesarstwa zachodnio rzymskiego miezy synów Karola Wielkiego
|
|
|
Koronacja Ottona I na cesarza empezar lección
|
|
962-początek Rzeszy Niemieckiej
|
|
|
|
empezar lección
|
|
966 - Mieszko I z rąk Czechów przez małżeństwo z Dobrawą
|
|
|
|
empezar lección
|
|
972- pierwsza bitwa polskiego rycerstwa i zwycięstwo Mieszka I
|
|
|
|
empezar lección
|
|
997- męczeńska śmierć w czasie wyprawy chrystianizacyjnej w Prusach
|
|
|
|
empezar lección
|
|
1000- zgoda cesarza na koronację Bolesława Chrobrego
|
|
|
|
empezar lección
|
|
1018- pokój z Niemcami korzystny dla Bolesława Chrobrego (Łużyce, Milsko i Morawy do Polski). Wsparcie wyprawy Bolesława na Kijów
|
|
|
Koronacja Bolesława Chrobrego empezar lección
|
|
|
|
|
|
empezar lección
|
|
1054- podział kościoła na katolicki i prawosławny
|
|
|
Koronacja Bolesława Śmiałego empezar lección
|
|
1076- opowiedzenie się władcy po stronie papieża Grzegorza VII w sporze o inwestyturę. Trzy lata później Bolesław zostaje wygnany za zamordowanie biskupa Stanisława
|
|
|
|
empezar lección
|
|
1109- bohaterska obrona miasta podczas najazdu Henryka V na Polskę
|
|
|
|
empezar lección
|
|
1122- koniec sporu papieża z cesarzem o inwestyturę
|
|
|
|
empezar lección
|
|
1138- testament Bolesława Krzywoustego
|
|
|
Sprowadzenie Krzyżaków do Polski empezar lección
|
|
1226- Konrad Mazowiecki do ziemi chełmińskiej
|
|
|
|
empezar lección
|
|
1241- najazd Mongołów. Klęska i śmierć Henryka Pobożnego
|
|
|
Zagarnięcie Pomorza Gdańskiego przez Krzyżaków empezar lección
|
|
|
|
|
Koronacja Władysława Łokietka empezar lección
|
|
1320- koniec rozbicia dzielnicowego w Polsce
|
|
|
|
empezar lección
|
|
1331- nierozstrzygnięta bitwa polsko krzyżacka
|
|
|
|
empezar lección
|
|
1343- pokojowe odzyskanie przez Kazimierza Wielkiego kujaw i ziemi dobrzyńskiej
|
|
|
Założenie Akademii Krakowskiej empezar lección
|
|
1364- Kazimierz Wielki (uczta u Wierzynka)
|
|
|
Śmierć Kazimierza Wielkiego empezar lección
|
|
1370- koniec panowania Piastów, a początek Andegawenów w Polsce
|
|
|
|
empezar lección
|
|
1374- Ludwik Węgierski w zamian za prawa córki Jadwigi do tronu (postanowienia wszystkich przywilejów razem z datami dał jakiś czas temu p. Trojanowski na office)
|
|
|
|
empezar lección
|
|
1385- połączenie Polski i Litwy pod berłem Jadwigi i Jagiełły
|
|
|
|
empezar lección
|
|
1410- bitwa Polski (i Litwy) z Krzyżakami i wielkie zwycięstwo polskiego rycerstwa
|
|
|
|
empezar lección
|
|
1411- kończy wielką wojnę z zakonem (1409-1411)- odzyskanie przez Litwę Żmudzi
|
|
|
|
empezar lección
|
|
1444- śmierć w bitwie z Turkami króla Władysława IV Warneńczyka
|
|
|
|
empezar lección
|
|
1453- koniec Średniowiecza
|
|
|
|
empezar lección
|
|
1466- kończy wojnę trzynastoletnią (1454-1466) z Krzyżakami- odzyskujemy Pomorze Gdańskie
|
|
|
|
empezar lección
|
|
1492- Włoch K. Kolumb dopływa do wysp Karaibskich i przez przypadek odkrywa nowy kontynent. Alternatywna data końca Średniowiecza.
|
|
|
|
empezar lección
|
|
1505- ważny przywilej szlachecki zabraniający władcy wprowadzania nowych praw i podatków bez zgody sejmu
|
|
|
|
empezar lección
|
|
1517- wystąpienie Marcina Lutra piętnujące nadużycia w kościele. Początek reformacji.
|
|
|
Wyprawa Ferdynanda Magellana empezar lección
|
|
1519-1522- opłynięcie Ziemi dookoła dało ostateczny dowód na kulistość naszej planety.
|
|
|
|
empezar lección
|
|
1525- sekularyzacja zakonu i złożenie przez Albrechta Hohenzollerna hołdu lennego Zygmuntowi Staremu. Ostateczne rozwiązanie sprawy krzyżackiej.
|
|
|
Obrady soboru trydenckiego empezar lección
|
|
1545-1563- odpowiedź kościoła katolickiego na reformację. Poszukiwanie sposobów na uporanie się z nią (indeks ksiąg zakazanych, seminaria duchowne)
|
|
|
|
empezar lección
|
|
1555- pokój kończący wojnę religijną w Rzeszy stwierdzając zasadę czyj kraj, tego religia, czyli panujący narzuca wyznanie poddanym.
|
|
|
|
empezar lección
|
|
1569- połączenie Polski i Litwy unią realną (postanowienia unii z Litwą też na office od p. Jacka)
|
|
|
śmierć Zygmunta II Augusta empezar lección
|
|
1572- koniec panowania Jagiellonów w Polsce. Początek epoki wolnych elekcji.
|
|
|
|
empezar lección
|
|
1573- wolność wyznania w Polsce. Stajemy się jednym z niewielu tak tolerancyjnych krajów.
|
|
|
|
empezar lección
|
|
1573- wybrany zostaje Henryk Walezy i zaprzysięga artykuły henrykowskie, czyli zasady ustrojowy RP i pacta conventa, czyli osobiste zobowiązania wobec poddanych.
|
|
|
Ucieczka Henryka Walezego empezar lección
|
|
1574- Henryk Walezy ucieka z kraju aby zdobyć tron francuski
|
|
|
Kampanie Moskiewskie Stefana Batorego empezar lección
|
|
1579-1581- oblężenia Połocka, Wielkich Łuków i Pskowa. Wojna wygrana zakończona pokojem w Jamie Zapolskim.
|
|
|
|
empezar lección
|
|
1605- wygrana bitwa Polsko Szwedzka. Dowodził w niej słynny hetman Jan Karol Chodkiewicz
|
|
|
|
empezar lección
|
|
1610- wygrana bitwa polsko-rosyjska, w jej wyniku na krótko przejęliśmy władzę na Kremlu
|
|
|
|
empezar lección
|
|
1618-1648- wojna religijna w Rzeszy zakończona pokojem Westfalskim. W wyniku tego konfliktu liczba ludności Niemiec zmniejszyła się o 1/3
|
|
|
|
empezar lección
|
|
1620- klęska z Turkami, w wyniku której Polska stała się po pokoju w Buczaczu formalnie lennem tureckim.
|
|
|
|
empezar lección
|
|
1627- zwycięstwo ze Szwedami na morzu. Ogromny sukces naszej floty.
|
|
|
|
empezar lección
|
|
1648- zbrojne powstanie kozaków, którzy pod wodzą Bohdana Chmielnickiego wygrali bitwy z Polakami (Korsuń, Żółte Wody) i związali się unią z Rosją (Perejasław)
|
|
|
|
empezar lección
|
|
1655-1660 niszczycielski napad Szwedów z bohaterską obroną Częstochowy zakończony pokojem w Oliwie.
|
|
|
|
empezar lección
|
|
1673- Zwycięstwo Jana III Sobieskiego nad Turkami
|
|
|
|
empezar lección
|
|
1683- ostatni wielki sukces polskiej armii, która pod wodzą Jana III Sobieskiego uratowała Wiedeń od zdobycia przez Turków
|
|
|
|
empezar lección
|
|
1717- sejm, którego postanowienia zostały narzucone przez Rosjan. Zostały przyjęte w milczeniu („milczenie oznacza zgodę”)
|
|
|
|
empezar lección
|
|
1764- wybrany zostaje ostatni król Stanisław August Poniatowski
|
|
|
|
empezar lección
|
|
|
|
|
Sejm Rozbiorowy/ Powołanie KEN empezar lección
|
|
1773- potwierdzenie I Rozbioru Polski, ale także przeprowadzenie reform w RP
|
|
|
Deklaracja Niepodległości USA empezar lección
|
|
1776- po wygranej wojnie z Wielką Brytanią USA ogłasza swoją niepodległość
|
|
|
Konstytucja Stanów Zjednoczonych empezar lección
|
|
1787- pierwsza na świecie konstytucja, z której 80% obowiązuje do dziś
|
|
|
Wybuch rewolucji francuskiej empezar lección
|
|
1789- obalenie władzy absolutnej we Francji
|
|
|
|
empezar lección
|
|
1791- druga na świecie, pierwsza w Europie konstytucja. Jak na nasze warunki była postępowa. Postanowienia w podr.
|
|
|
|
empezar lección
|
|
1793- dokonany przez Prusy i Rosję (bez Austrii)
|
|
|
Powstanie Kościuszkowskie empezar lección
|
|
1794- ostatnia próba zbrojnego ratunku państwa Polskiego (bitwa kosynierów pod Racławicami)
|
|
|
|
empezar lección
|
|
1795- dokonany przez Rosję, Austrię i Prusy. Polska znika z mapy Europy
|
|
|
|
empezar lección
|
|
1797- Jan Henryk Dąbrowski tworzy polskie legiony, które mają walczyć u boku Napoleona we Francji
|
|
|
Utworzenie Księstwa Warszawskiego empezar lección
|
|
1807- na mocy pokoju w Tylży powstaje to podległe Napoleonowi państwo
|
|
|
Wyprawa Napoleona na Rosję empezar lección
|
|
1812-1813- zakończyła się ona klęską Napoleona i zapoczątkowała jego upadek, który przypieczętowały późniejsze bitwy pod Lipskiem i Waterloo
|
|
|
Obrady Kongresu Wiedeńskiego empezar lección
|
|
1814-1815- nowy porządek w Europie po upadku Napoleona. Utworzenie Królestwa Polskiego, Wielkiego Księstwa Poznańskiego i Rzeczpospolitej Krakowskiej („czwarty rozbiór Polski”)
|
|
|
|
empezar lección
|
|
1830-1831- walka narodowowyzwoleńcza. Udało się zawiązać regularne oddziały i odnieść kilka sukcesów (Stoczek, Olszynka Grochowska, Dębe Wielkie), ale nieporadność dowódców (Jana Skrzyneckiego) doprowadziła do klęski.
|
|
|
|
empezar lección
|
|
1846- krótkotrwałe powstanie w Krakowie i okolicach zakończone klęską między innymi przez rabację galicyjską.
|
|
|
|
empezar lección
|
|
1846- akcja podjudzonych przez Austriaków chłopów, którzy wymordowali za nagrodą szlachciców. Dowodził nimi Jakub Szela
|
|
|
|
empezar lección
|
|
1848- seria powstań narodowych w całej Europie, jednak poza Francją były one nieskuteczne, a zmiany chwilowe
|
|
|
|
empezar lección
|
|
1863-1864- powstanie zorganizowane przez „czerwonych”. Walki przyjęły formę wojny partyzanckiej, a regularnych oddziałów nie udało się sformować. Ostatni dowódca Romuald Traugutt został rozstrzelany w Cytadeli.
|
|
|
