|
término |
definición |
|
pacta sunt servanda empezar lección
|
|
|
|
|
|
patria potestas in pietate debet, non atrocitate consistere empezar lección
|
|
władza ojcowska powinna opierać się na miłości, nie okrucieństwie
|
|
|
|
periculum empezar lección
|
|
|
|
|
|
perpetuatio obligationis empezar lección
|
|
uwiecznienie zobowiązania; nałożenie na dłużnika będącego w zwłoce odpowiedzialności za szkody, które wynikają za popadnięcie w zwłokę
|
|
|
|
persona empezar lección
|
|
podmiot mający zdolność prawną
|
|
|
|
possessio empezar lección
|
|
|
|
|
|
privatorum conventio iuri publico non derogat empezar lección
|
|
umowa prywatna nie uchyla prawa publicznego
|
|
|
|
properietas empezar lección
|
|
|
|
|
|
publicum ius est, quod ad statum rei Romanae spectat privatum, quod as singulorum utilitatem empezar lección
|
|
prawo publiczne jest prawem odnoszącym się do interesu państwa, a prawo prywatne jest prawem dotyczącym korzyści poszczególnych jednostek
|
|
|
|
quis custodiet ipsos custodes? empezar lección
|
|
kto pilnował będzie samych strażników?
|
|
|
|
quod ab initio vitiosum est, non potest tractu temporis convalescere empezar lección
|
|
to, co od początku jest wadliwe, nie może być uzdrowione z upływem czasu; zobowiązania nieważnego, nie da się później uczynić ważnym
|
|
|
|
ratihabitio mandato comparatur empezar lección
|
|
zatwierdzenie równa się zleceniu; ten, kto bez uzasadnienia zawierał umowę, skoro później nastąpiło zatwierdzenie, zawierał tę umowę skutecznie
|
|
|
|
ratio decidendi empezar lección
|
|
podstawa rozstrzygnięcia, sens prawa
|
|
|
|
ratio empezar lección
|
|
sposób, reguła, racjonalność
|
|
|
|
rebus sic stantibus [omnis contractus intelligitur] empezar lección
|
|
każda umowa obowiązuje na warunkach z momentu jej zawarcia; jeżeli stan rzeczy istotnie się zmienił, to umowa nie będzie rodziła skutków prawnych
|
|
|
|
regula est quae rem, quae est breviter enarrat empezar lección
|
|
regułą jest to, co opisuje rzecz zwięźle
|
|
|
|
non ex regula ius sumatur, sed ex iure, quod est, regula fiat empezar lección
|
|
prawo nie wynika z reguły. ale z istniejącego prawa wynika reguła
|
|
|
|
res corporales et incorporales empezar lección
|
|
obiekty materialne i niematerialne
|
|
|
|
res empezar lección
|
|
|
|
|
|
salus populi suprema lex esto empezar lección
|
|
dobro publiczne niech będzie najwyższym prawem
|
|
|
|
scire leges non hoc est verba earum tenere, sed vim ac potestatem empezar lección
|
|
znać ustawy to nie trzymać się ich słów, ale rozumieć ich sens i znaczenie
|
|
|
|
semper empezar lección
|
|
|
|
|
|
servitutibus civiliter utendum est empezar lección
|
|
służebnośc powinna być wykonywana w sposób najbardziej przyjazny/najmniej uciążliwy
|
|
|
|
solutio empezar lección
|
|
spełnienie świadczenia, zachowanie dłużnika zgodnie z treścią zobowiązania
|
|
|
|
solvens praesumitur solvere suo nomine empezar lección
|
|
domniemywa się, że świadczący działa w swoim imieniu
|
|
|
|
sua culpa empezar lección
|
|
|
|
|
|
summum ius summa iniuria empezar lección
|
|
najwyższe prawo najwyższym bezprawiem; zbyt surowe stosowanie litery prawa może prowadzić do niesprawiedliwości
|
|
|
|
ubi lex non distinguit, nec nos distinguere debemus empezar lección
|
|
tam, gdzie prawo nie rozróżnia, nie powinniśmy rozróżnienia wprowadzać
|
|
|
|
utile per inutie non vitiatur empezar lección
|
|
to, co jest użyteczne nie doznaje szkody ze strony tego, co nieużyteczne
|
|
|
|
utilitas empezar lección
|
|
|
|
|
|
venire contra factum proprium nemini licet empezar lección
|
|
nie wolno występować przeciwko temu, co wynika z własnych czynów
|
|
|
|
venire contra factum proprium non valet empezar lección
|
|
niekomu nie wolno występować wbrew wytworzonemu przez siebie zaufaniu
|
|
|
|
vis absoluta empezar lección
|
|
|
|
|
|
vis cui humana infirmitas resistere non potest empezar lección
|
|
siła, której ludzka słabość nie może się przeciwstawić
|
|
|
|
vis maior empezar lección
|
|
|
|
|
|
volent non fit iniuria empezar lección
|
|
nie dzieje się bezprawie temu, kto to akceptuje; jeżeli naruszenie interesów prawnych nastąpiło za zgodą poszkodowanego, to nie było to działanie bezprawne
|
|
|
|
turpitudinem suam allegans nemo audiatur empezar lección
|
|
nikt nie będzie wysłuchany, kto powołuje się na własną niegodziwość
|
|
|
|
substantialia contractus empezar lección
|
|
te elementy każdej umowy, co do których strony muszą osiągnąć porozumienie, ponieważ te elementy są kluczowe dla ważności umowy
|
|
|
|
tu patere legem quam fecisti empezar lección
|
|
powinieneś przestrzegać prawa, które wydałeś
|
|
|
|
rei vindicatio empezar lección
|
|
roszczenie windykacyjne (uprawnienie właściciela do żądania zwrotu rzeczy, którą ktoś włada bezprawnie)
|
|
|
|
superficies solo cedit empezar lección
|
|
to, co jest na powierzchni przypada gruntowi (właścicielowi gruntu)
|
|
|
|
servitutes empezar lección
|
|
|
|
|
|
servitus in faciendo consistere nequit empezar lección
|
|
służebność nie może polegać na działaniu
|
|
|
|
servitus servitutis esse non potest empezar lección
|
|
nie może istnieć służebność na innej służebności
|
|
|
|
successio empezar lección
|
|
|
|
|
|
plus nuncupatum, minus scriptum empezar lección
|
|
więcej powiedziano, niż napisano; przy interpretacji testamentu nie ograniczaj się do tego, co napisane, a weź pod uwagę okoliczności
|
|
|
|
reus empezar lección
|
|
|
|
|
|
res iudicata empezar lección
|
|
stan rzeczy sądzonej; prawomocność orzeczenia
|
|
|
|
res iudicata pro veritate accipitur/habetur empezar lección
|
|
to, co orzeczono, przyjmuje się za prawdziwe
|
|
|
|
reus exceptiendo fit actor empezar lección
|
|
w zakresie zarzutu procesowego, pozwany staje sie powodem
|
|
|
|
ubi ius, ibi remedium empezar lección
|
|
tam, gdzie prawo, tam i środek prawny
|
|
|
|
reformatio in peius iudici apellato non licet empezar lección
|
|
sądowi drugiej instancji nie wolno zmieniać wyroku na niekorzyść tego, co wniósł środek zaskarżenia
|
|
|
|
res iudicata, ne bis in idem empezar lección
|
|
nie można, jeśli doszło do prawomocnego ukończenia postępowania, to nie można ponownie wnieść skargi o to samo
|
|
|
