término |
definición |
Accessio cedit principali empezar lección
|
|
Rzecz łączona dzieli los rzeczy głównej Jezeli przyłącza się rzeczy o mniejszej wartości, które podnoszą wartość rzeczy głównej, to stają się jej częściami składowymi, więc dzielą jej los.
|
|
|
empezar lección
|
|
Powód idzie za sądem pozwanego Właściwym dla złożenia pozwu jest sąd, w którego okolicy mieszka pozwany. Łatwiej jest wtedy pozwanemu się obronić.
|
|
|
empezar lección
|
|
Niech będzie wysłuchana i druga strona Nie ma sprawiedliwego procesu bez wysłuchania argumentów drugiej strony. Każdy ma prawo do bycia wysłuchanym w procesie przez niezawisły i bezstronny sąd
|
|
|
Bis de eadem re agi non potest empezar lección
|
|
Nie można procesować się dwa razy o to samo Zdroworozsądkowe podejście - procesowanie się dwa razy o to samo nie miałoby sensu - res iudicata - powaga rzeczy osądzonej, czyli co jest raz osądzone, nie powinno być rozpatrywane po raz wtóry.
|
|
|
Cessante ratione legis, cessat lex ipsa empezar lección
|
|
Gdy ustaje przyczyna, dla której wydano ustawę, traci moc sama ustawa. Jeżeli dochodzi do sytuacji, w ktorej okoliczności, przez które ustanowiono ustawę ustaną, to ustawa również traci swoją moc.
|
|
|
empezar lección
|
|
Twarde prawo, lecz prawo. Nie można powoływać się na surowość prawa. Prawo mimo swojej surowości nadal jest prawem, które musi być przestrzegane.
|
|
|
El incumbit probatio, qui dicit, non qui negat. empezar lección
|
|
Ciężar dowodu spoczywa na tym kto twierdzi, a nie na tym, kto zaprzecza. Strona, której zależy na uznaniu swoich racji powinna je udowodnić. Stronie oskarżającej, a nie broniącej powinno zależeć na ochronie swoich interesów prawnych.
|
|
|
Executio iuris non habet iniuriam empezar lección
|
|
Egzekwowanie prawa nie jest bezprawiem. To, co wykonywane jest zgodnie z literą prawa, nie może być z nim sprzeczne.
|
|
|
Heredis institutio caput et fundamentum totius testamenti est empezar lección
|
|
Za początek i fundament całego testamentu uważa się ustanowienie dziedzica. Celem testamentu jest wskazanie osoby, która będzie dziedzicem. Testament byłby nieważny, gdyby nie zaczynał się od wskazania dziedzica, bo to on jest odpowiedzialny za całą sytuację prawną po zmarłym.
|
|
|
Hereditas nihil aliud est, quam successio in universum ius, quod defunctus habuerit empezar lección
|
|
Spadkobranie to nic innego, jak sukcesja w całości prawa, jakie miał zmarły. Dziedzic jest odpowiedzialny za dokończenie spraw prawnych spadkodawcy po jego śmierci - zarówno materialne, jak i gospodarcze.
|
|
|
Hominum causa omne ius constitutum sit empezar lección
|
|
Wszelkie prawo ustanawia się ze względu na ludzi. Aby społeczeństwo funkcjonowało prawidłowo, musi powstać ogół norm regulujących zachowania ludzi w społeczeństwie.
|
|
|
Ignorantia iuris nocet, ignorantia facti non nocet empezar lección
|
|
Nieznajomość prawa szkodzi, nieznajomość faktu nie szkodzi. Ze względu na powszechny i bezwzględny charakter prawa, nie można zasłaniać się jego nieznajmością. Można za to powoływać się na nieznajomość konkretnych faktów, bo one nie zawsze mogą być dostępne.
|
|
|
Impossibilium nulla obligatio est empezar lección
|
|
Zobowiązanie do świadczenia niemożliwego jest nieważne. Zasada ta mówi o tym, że zobowiązanie do czynności niemożliwej do zrealizowania nie ma skutków prawnych - jest nieważne z punktu prawa.
|
|
|
empezar lección
|
|
W sytuacjach dwuznacznych należy przyjąć pogląd bardziej korzystny dla stron. Gdy sytuacji nie da się jednoznacznie rozstrzygnąć, należy przyjąć pogląd korzystny dla obu stron.
|
|
|
empezar lección
|
|
W razie wątpliwości, na korzyść pozwanego. Gdy są wątpliwości co do udzielenia powództwa, należy rozstrzygać na korzyść pozwanego, by nie doszło do niesprawiedliwego rozstrzygnięcia.
|
|
|
Iuris prudentia est divinarum atque humanarum rerum notitia, iusti atque iniusti scientia empezar lección
|
|
Biegłość w prawie to znajomość rzeczy boskich i ludzkich oraz wiedza o tym, co sprawiedliwe i niesprawiedliwe. Jurysta jako znawca prawa nie może ograniczać się do znajomości i stosowania prawa - powinien znać również istotę relacji społecznych i znać inne niż prawo systemy normatywne, zarówno te pochodzenia boskiego jak i ludzkiego.
|
|
|
Ius civile vigilantibus scriptum est empezar lección
|
|
Prawo cywilne tworzone jest dla osób starannych. Należy zakładać, że człowiek będzie z najwyższą starannością dbać o swoje sprawy, więc prawo musi być tworzone na tej podstawie.
|
|
|
Ius est ars boni et aequi empezar lección
|
|
Prawo jest sztuką tego, co dobre i sprawiedliwe. Prawo definicją tego, jak postępować dobrze i zgodnie z poczuciem sprawiedliwości.
|
|
|
Iustitia est constans et perpetua voluntas ius suum cuique tribuendi empezar lección
|
|
Sprawiedliwość jest niezmienną i trwałą wolą przyznawania tego, co się komu należy. Zgodnie z arystotelejskim pojęciem, sprawiedliwość to wola przyznawania ludziom korzyści według ich zasług.
|
|
|
Iustitias vestras iudicabo empezar lección
|
|
Osądzę waszą sprawiedliwość Ten wpis widniał w staropolskich trybunałach
|
|
|
Lex posterior derogat legi priori empezar lección
|
|
Ustawa późniejsza uchyla ustawę wcześniejszą Prawo nie jest ustanawiane na wieczność. Reguła ta mówi, że ustawodawca może ustawą późniejszą zmienić ustawę, którą wcześniej uchwalił, gdy istnieje taka konieczność.
|
|
|
empezar lección
|
|
Stanowienie prawa odnosi się do tego co przyszłe, a nie do tego, co przeszłe. Paremia wyraża zakaz stosowania ustawy do sytuacji, które wydarzyły się przed jej wejściem w życie; zakaz retroaktywności prawa.
|
|
|
Male nostro iure uti non debemus empezar lección
|
|
Nie powinniśmy źle korzystać z naszego prawa Wykonywanie prawa przez jedną osobę nie może szkodzić innej osobie, chyba że jest to szczególnie wskazane w prawie. Paremia łączy się z ideą „czerpania korzyści z bezprawia”
|
|
|