|
término |
definición |
|
In legibus magis simplicitas quam difficultas placet empezar lección
|
|
W ustawach bardziej podoba się prostota niż zawiłość
|
|
|
|
Ubi eadem legis ratio, ibi eadem legis dispositio empezar lección
|
|
Przy takim samym sensie ustawy, takie same postanowienia (dyspozycje) ustawy
|
|
|
|
Optima est legum interpres consuetudo empezar lección
|
|
Zwyczaj jest najlepszym interpretatorem ustaw (najlepszą wykładnią prawa)
|
|
|
|
Leges ab omnibus intellegi debent empezar lección
|
|
Przepisy prawne muszą być zrozumiałe dla wszystkich
|
|
|
|
Leges bonae ex malis moribus procreantur empezar lección
|
|
Dobre ustawy rodzą się ze złych obyczajów
|
|
|
|
Legem bonam a mala nulla alia nisi naturae norma dividere possumus empezar lección
|
|
Dobre prawo od złego możemy odróżnić miarą prawa natury
|
|
|
|
Scire leges non hoc est verba earum tenere, sed vim ac potestatem empezar lección
|
|
Znać ustawy (prawo) to nie znaczy trzymać się słów ustawy, ale jej treści i mocy działania
|
|
|
|
Iura non in singulas personas, sed generaliter constituuntur empezar lección
|
|
Prawa są stanowione nie ze względu na konkretne (poszczególne) osoby, lecz dla wszystkich
|
|
|
|
Satius enim esse impunitum relinqui facinus nocentis quam innocentem damnari empezar lección
|
|
Lepiej pozostawić bezkarnym występek złoczyńcy (nie ukarać winnego) niż skazać niewinnego
|
|
|
|
Cessante ratione legis cessat ipsa lex empezar lección
|
|
Gdy ustaje powód (przyczyna) wydania (obowiązywania) ustawy, traci moc sama ustawa
|
|
|
|
Non omne quod licet honestum est empezar lección
|
|
Nie wszystko, co jest dozwolone, jest godziwe
|
|
|
|
Sententia facit ius inter partes empezar lección
|
|
Wyrok tworzy prawo między stronami
|
|
|
|
Libertas inaestimabilis res est empezar lección
|
|
Wolność jest rzeczą bezcenną
|
|
|
|
Vim vi repellere licet empezar lección
|
|
|
|
|
|
Male nostro iure uti non debemus empezar lección
|
|
Nie powinniśmy źle korzystać z przysługującego nam prawa
|
|
|
|
Nullum idoneus testis in re sua intellegitur empezar lección
|
|
Nikt nie może być wiarygodnym świadkiem we własnej sprawie
|
|
|
|
Poena constituitur in emendationem hominum empezar lección
|
|
Kara ustanowiona jest w celu poprawienia ludzi
|
|
|
|
Res nullius cedit primo occupanti empezar lección
|
|
Rzecz niczyja staje się własnością pierwszego, który ją zagarnął
|
|
|
|
Vigilanti bus, non dormmmientibus, iura subveniunt empezar lección
|
|
Czuwającym, a nie śpiącym przychodzą na pomoc prawa
|
|
|
|
Volenti et scienti non fit iniuria empezar lección
|
|
Chcącemu i wiedzącemu nie dzieje się krzywda
|
|
|
|
Ignoranti a legis neminem excusat empezar lección
|
|
Nieznajomość prawa nikomu nie uwalnia od skutków prawnych
|
|
|
|
Culpa lata dolo aequiparatur empezar lección
|
|
Wina umyślna jest zawsze ze złym zamiarem
|
|
|
|
Ex iniura ius non oritur empezar lección
|
|
Z bezprawia nie rodzi się prawo
|
|
|
|
Nemo ex suo delicto meliorem suam condictionem facere potest empezar lección
|
|
Nikt z tytułu przestępstwa (deliktu) nie może uczynić lepszej swej sytuacji
|
|
|
|
Hominum causa omne ius constitutum sit empezar lección
|
|
Ze względu na ludzi wszelkie prawo zostało ustanowione
|
|
|
|
Quid leges sine moribus, vanae proficiunt empezar lección
|
|
Co prawa bez obyczaju niewiele znaczą
|
|
|
|
Moribus ornes, legibus emendes empezar lección
|
|
Ozdobione obyczaje, naprawione ustawami
|
|
|
|
Corruptissima republica plurimae leges empezar lección
|
|
W najbardziej skorumpowanym państwie najwięcej praw (Im większy nieład w państwie, tym liczniejsze ustawy)
|
|
|
|
Iustitia est constans et perpetua voluntas ius suum cuique tribuendi empezar lección
|
|
Sprawiedliwość jest określoną stałą wolą rozdzielania każdemu tego, co mu się należy
|
|
|
|
Iustitias vestras iudicabo empezar lección
|
|
Sprawiedliwość Waszą sądzić będę
|
|
|
|
Legem brevem esse oportet empezar lección
|
|
Prawo powinno być zwięzłe i krótkie
|
|
|
|
Vanae voces populi non sunt audiendae empezar lección
|
|
Nie należy dawać posłuchu czczym głosom tłumu, sędzia nie powinien ulegać naciskom
|
|
|
|
Iustitia non novit patrem nec matrem, solam veritatem spectat empezar lección
|
|
Sprawiedliwość nie zna ojca ani matki, ma wzgląd jedynie na prawdę
|
|
|
|
finis coronat opus empezar lección
|
|
|
|
|
|
in fine empezar lección
|
|
na końcu, w końcowej części
|
|
|
