|
término |
definición |
powód idzie za miejscem sądu pozwanego empezar lección
|
|
Actor sequitur forum rei
|
|
|
Przysposobienie (adopcja) naśladuje naturę empezar lección
|
|
Adoptio naturam imitatur
|
|
|
Wola spadkodawcy może być zmieniona aż do ostaniej chwili jego życia. empezar lección
|
|
Ambulatoria enim est voluntas defuncti usque ad vitae supremum exitum
|
|
|
należy wysłuchać też drugiej strony empezar lección
|
|
Audiatur et altera pars
|
|
|
Właściwe jest takie interpretowanie ustawy, które zachowuje zamiar ustawodawcy empezar lección
|
|
Benignus leges interpretandae sunt, quo voluntas earum conservetur
|
|
|
dwa razy w tej samej sprawie nie przysługuje skaraga empezar lección
|
|
Bis de eadem re agi non potest
|
|
|
Gdy ustaje przyczyna, dla której wydano ustawę, traci moc sama ustawa empezar lección
|
|
Cessante ratione legis, cessat lex ipsa
|
|
|
daj mi fakt, a dam ci prawo empezar lección
|
|
Da mihi factum, dabo tibi ius
|
|
|
Działa podstępnie ten, kto żąda tego, co będzie musiał zwrócić empezar lección
|
|
Dolo facit, qui petit, quod redditurus est
|
|
|
|
empezar lección
|
|
Dura lex sed lex
|
|
|
ciężar dowodu spoczywa na tym, kto twierdzi, a nie na tym kto przeczy empezar lección
|
|
Ei incumbit probatio, qui dicit, non qui negat
|
|
|
Wykonywanie prawa nie jest bezprawiem empezar lección
|
|
Executio iuris non habet iniuriam
|
|
|
Fałszywe oznaczenie (przedmiotu czynności) nie szkodzi empezar lección
|
|
Falsa demonstratio non nocet
|
|
|
za początek i fundament całego testamentu uważa się ustanowienie dziedzica empezar lección
|
|
Heredis institutio caput et fundamentum totius testamenti est
|
|
|
Spadkobranie to nic innego, jak sukcesja w całości prawa, jakie miał zmarły. empezar lección
|
|
Hereditatas nihil aliud est, quam successio in univerum ius, quod defunctus habuerit
|
|
|
Wszelkie prawo ustanowione zostało dla ludzi empezar lección
|
|
Hominum causa omne ius constitutum sit
|
|
|
Nieznajomość faktu nie szkodzi empezar lección
|
|
Ignorantia facti non nocet
|
|
|
Nieznajomość prawa szkodzi empezar lección
|
|
Ignorantia iuris nocet
|
|
|
zobowiązanie do (świadczenia) niemożliwego jest nieważne empezar lección
|
|
Impossibilium nulla obligatio est
|
|
|
W sytuacjach dwuznacznych (należy przyjąć pogląd) bardziej korzystny (dla stron) empezar lección
|
|
In dubiis benigniora
|
|
|
W razie wątpliwości, na korzyść pozwanego empezar lección
|
|
In dubio pro reo
|
|
|
|
empezar lección
|
|
Iura novit curia
|
|
|
Oto są nakazy (zasady) prawa: żyć uczciwie, drugiego nie krzywdzić, każdemu oddać to, co mu się należy empezar lección
|
|
Iuris praecepta sunt haec: honeste vivere, alterum non laedere, suum cuique tribuere
|
|
|
Wiedza prawnicza jest znajomością spraw boskich i ludzkich, rozumieniem tego, co sprawiedliwe i niesprawiedliwe empezar lección
|
|
Iuris prudentia est divinarum atque humanarum rerum notitia, iusti atque inuisti scientia
|
|
|
Prawo cywilne jest tworzone dla osób starannych empezar lección
|
|
Ius civile vigilantibus scriptum est
|
|
|
Prawo jest sztuką (stosowania) tego, co dobre i słuszne empezar lección
|
|
Ius est ars boni et aequi
|
|
|
Prawo publiczne nie może być zmienione umowami osób prywatnych empezar lección
|
|
Ius publicum privatorum pactis mutari non potest
|
|
|
Sprawiedliwość to stała i niezmienna wola oddania każdemu tego, co mu się należy empezar lección
|
|
Iustitia est constans et perpetua voluntas ius suum cuique tribuendi
|
|
|
Osądzę waszą sprawiedliwość empezar lección
|
|
Iustitias vestras iudicabo
|
|
|
Ustawa późniejsza uchyla wcześniejszą empezar lección
|
|
Lex posterior derogat priori
|
|
|
|
empezar lección
|
|
Lex retro non agit
|
|
|
Nie piwinniśmy źle korzystać z naszego prawa empezar lección
|
|
Male nostro iure uti non debemus
|
|
|
Matka jest zawsze pewna, ojciec zaś jest ten, na kogo wskazuje małżeństwo empezar lección
|
|
Mater semper certa est, pater vero is est, quem nuptiae demonstrant
|
|
|
Urząd jurysdykcyjny nie troszczy się o drobnostki empezar lección
|
|
Minima non curat praetor
|
|
|
Lepsza jest pozycja tego, który posiada empezar lección
|
|
Melior est condicio possidentis
|
|
|
Dziecko poczęte uważa się za już narodzone, ilekroć chodzi o jego korzyść empezar lección
|
|
Nasciturus pro iam nato habetur, quotiens de commodis eius agitur
|
|
|
Ten sam proces nie będzie rozpoczynany dwukrotnie empezar lección
|
|
Ne bis in idem contestetur
|
|
|
Niech sędzia nie wychodzi poza żądanie stron empezar lección
|
|
Ne aet iudex ultra petita partium
|
|
|
Powołujący się na własny występek nie będzie wysłuchany empezar lección
|
|
Nemo audiatur propriam turpitudinem allegans
|
|
|
Nikt nie jest sędzią we własnej sprawie. empezar lección
|
|
Nemo est iudex in propria causa
|
|
|
Nikt sam nie może umrzeć pozostawiając dziedzica do części spadku, część zaś beztestamentowo. empezar lección
|
|
Nemo pro parte testatus, pro parte intestatus decedere potest
|
|
|
Z reguły tworzy się prawo, lecz regułę tworzy się na podstawie prawa empezar lección
|
|
Non ex regula ius sumatur sed ex iure quod est regula fiat
|
|
|
Nie wszystko, co dozwolone jest uczciwe empezar lección
|
|
Non omne, quod licet, honestum est
|
|
|
|
empezar lección
|
|
Nulla poena sine lege
|
|
|
Małżeństwo powstaje przez porozumienie, a nie faktyczne pożycie empezar lección
|
|
Nuptias non concubitus, sed consensus facit
|
|
|
Wszelka definicja w prawie cywilnym jest niebezpieczna, ponieważ rzadko kiedy nie można jej podważyć empezar lección
|
|
Omnis definitio in iure civili periculosa est: parum est enim, ut non subverti posset
|
|
|
Zwyczaj jest najlepszą wykładnią prawa empezar lección
|
|
Optima legum interpres consuetudo
|
|
|
Pierwszy w czasie lepszy w prawie empezar lección
|
|
Prior tempore potior iure
|
|
|
To, co od początku jest wadliwe, nie może być uzdrowione z upływem czasu empezar lección
|
|
Quod ab initio vitiosum est, non potest tractu temporis convalescere
|
|
|
Czego nie ma w aktach, nie ma na świecie (jest bez znaczenia dla sędziego) empezar lección
|
|
Quod non est in actis, non est in mundo
|
|
|
Co należy się wspólnocie, nie należy się jej członkom empezar lección
|
|
Quod universitati debetur, singulis non debetur
|
|
|
Ile urodzeń, tyle stopni. empezar lección
|
|
Quot generationes tot gradus
|
|
|
Sędziemu apelacyjnemu nie wolno zmieniać wyroku na niekorzyść odwołującego się empezar lección
|
|
Reformatio in peius iudici appellato non licet
|
|
|
Dobro narodu niechaj będzie najwyższym prawem empezar lección
|
|
Salus populi suprema lex esto
|
|
|
Znajomość praw polega nie na pamiętaniu ich dosłownie, ale na umiejętności stosowania ich sensu (treści i mocy prawnej) empezar lección
|
|
Scire leges non hoc est verba earum tenere, sed vim ac potestatem
|
|
|
Kto raz zostanie dziedzicem pozostaje nim na zawsze empezar lección
|
|
Semel heres, semper heres
|
|
|
Nie należy rozszerzać wyjątków empezar lección
|
|
Singularia non sunt extendenda
|
|
|
Najwyższe prawo (może stać się) najwyższym bezprawiem empezar lección
|
|
Summum ius, summa iniuria
|
|
|
Jeden świadek, żaden świadek empezar lección
|
|
Testis unus, testis nullus
|
|
|
Trzy osoby tworzą stowarzyszenie empezar lección
|
|
Tres faciunt collegium
|
|
|
Gdzie prawo, tam środek do jego realizacji empezar lección
|
|
Ubi ius, ibi remedium
|
|
|
Tam gdzie ustawa nie rozróżnia, nie powinniśmy rozróżniać empezar lección
|
|
Ubi lex non distinguit, nec nos distinguere debemus
|
|
|
Nie należy dawać posłuchu czczym głosom tłumu empezar lección
|
|
Vanae voces populi non sunt audiendae
|
|
|
Nie wolno występować przeciwko temu, co wynika z własnych czynów empezar lección
|
|
Venire contra factum proprium nemini licet
|
|
|
|
empezar lección
|
|
Vim vi repellere licet
|
|
|
chcącemu nie dzieje się krzywda empezar lección
|
|
Volenti non fit iniuria
|
|
|
