Paremie

 0    265 tarjetas    ordo
imprimir jugar test de práctica
 
término definición
ustawa późniejsza ogólna nie uchyla ustawy wcześniejszej szczegółowej
empezar lección
lex posterior generalis non derogat legi priori speciali
ustawa szczegółowa uchyla ustawę ogólną
empezar lección
lex specialis derogat legi generalis
ustawa nadrzędna uchyla ustawę podrzędną
empezar lección
lex superior derogat legi inferiori
prawo nie działa wstecz = ustawa patrzy w przyszłość, a nie w przeszłość
empezar lección
lex retro non agit = lex prospicit, non respicit
gdy ustaje przyczyna, dla której wydano ustawę, traci moc sama ustawa
empezar lección
cessante ratione legis cessat ipsa lex
niesłuszne prawo nie jest prawem
empezar lección
lex iniusta non est lex
pośród wojen prawa milczą
empezar lección
inter arma silent leges
nie ma kary bez ustawy
empezar lección
nulla poena sine lege = nullum crimen sine lege
nie ma przestępstwa bez kary
empezar lección
nullum crimen sine poena
ustawy powinny być interpretowane szerzej, aby została zachowana ich wola
empezar lección
benignius leges interpretandae sunt, quo voluntas earum conservetur
w prawie podoba się bardziej prostota niż złożoność
empezar lección
in legibus magis simplicitas quam difficultas placet
znać ustawy to nie znaczy trzymać się ich słów, lecz rozumieć ich sens i znaczenie
empezar lección
scire leges non hoc est verba earum tenere, sed vim ac potestatem
zwyczaj jest najlepszą wykładnią praw
empezar lección
consuetudo est optima legum interpres
tam, gdzie ustawa nie rozróżnia, i my nie powinniśmy rozróżniać
empezar lección
ubi lex non distinguit nec nos distinguere debemus = lege non distinguente nec rostrum est distinguere
wszelkie prawo ustanawia się ze względu na człowieka
empezar lección
hominum causa omne ius constitutum sit
dziecko poczęte uważa się za już narodzone, wtedy gdy chodzi o jego korzyści
empezar lección
nasciturus pro iam nato habetur quotiens de commodis eius agitur
jeżell umowa jest w części nieważna to nieważność nie rozciąga się na całość umowy
empezar lección
utile per inutile non vitiatur
to, co od początku jest wadliwe nie może być uzdrowione z upływem czasu
empezar lección
quod ab initio est vitiosum, non potest tractu temporis convalescere
potwierdzenie równa się zleceniu
empezar lección
ratihabitio mandato comparatur
zobowiązanie jest węzłem prawnym
empezar lección
obligatio est vinculum
matka jest zawsze pewna
empezar lección
mater semper certa est
za ojca uważa się tego, na kogo wskazuje małżeństwo
empezar lección
pater est quam nuptiae demonstrant
chcącemu nie dzieje się krzywda
empezar lección
volenti non fit iniuria
złodziej zawsze jest uznawany za pozostającego w zwłoce
empezar lección
fur semper moram facere videtur
kontrakt na początku jest dobrowolny, ale następnie staje się przymusowy
empezar lección
contractus ab initio voluntatis est, ex post facto necessitatis
umów należy dotrzymywać
empezar lección
pacta sunt servanda
każda umowa jest pojmowana jako obowiązująca tylko w danych, oznaczonych warunkach
empezar lección
rebus sic stantibus (omnis contractus intellegitur)
elementy treści umowy, co do których strony muszą osiągnąć porozumienie
empezar lección
essentialia contractus
elementy treści umowy, które są w niej zawarte bez porozumienia stron w tym zakresie
empezar lección
naturalia contractus
elementy wprowadzone do umowy, aby szczególnie ukształtować skutki prawne
empezar lección
accidentalia contractus
nie ma zobowiązania, gdy świadczenie jest możliwe
empezar lección
impossibilium nulla obligatio est
z bezprawnego działania nie powstaje zobowiązanie umowne
empezar lección
ex maleficio non oritur contractus
nikt nie może postępować wbrew swoim czynom; nie wolno naruszać wytworzonego swoim zachowaniem zaufania
empezar lección
venire contra factum proprium nemini licet = tu patere legem quam fecisti
nikt nie może być wysłuchany, gdy powołuje się na swoją niegodziwość
empezar lección
turpitudinem suam allegans nemo audatiur (glossa)
postępuje podstępnie kto żąda, kto domaga się tego, co będzie musiał zwrócić
empezar lección
dolo facit qui petit quod redditurus est
w umowach wola (zamiar) kontrahentów ma pierwszeństwo przed dosłownym brzmieniem umowy
empezar lección
in conventionibus contrahentium voluntas potium quam verba spectanda sunt
w przypadku wątpliwości - na niekorzyść wierzyciela stypulatyrnego
empezar lección
in ambiguitas contra stipulatorem
w umowach zawierają się milcząco także wymagania wynikające z obyczajów i zwyczaju
empezar lección
in contractibus tacite insunt, quae sunt moris et consuetudinis
powierzchnia podąża za gruntem
empezar lección
superficies solo cedit
nikt nie może przenieść nan drugiego więcej praw niż sam posiada
empezar lección
nemo plus iuris ad alium transferre potest, quam ipse habet
posiadacz w dobrej wierze
empezar lección
bonae fidei possessor
lepsze jest położenie posiadającego
empezar lección
melior est conditio possidentis
późniejsza zła wiara nie szkodzi
empezar lección
mala fides superveniens non nocet
zasady ustanawiania służebności, wyprawienie do czyjejś własności
empezar lección
servitutes, iura in re aliena
służebność nie może polegać na pozytywnym działaniu ze strony właściciela nieruchomości służebnejes
empezar lección
servitus in faciendo consistere nequit
służebność należy wykonywać w sposób oględny, tj. przy maksymalnym poszanowaniu uprawnień właściciela nieruchomości obciążonej
empezar lección
servitutibus civiliter utendum est
nie można mieć służebności na własnej rzeczy
empezar lección
nulli res sua servit
kto raz zostanie dziedzicem, zostaje nim na zawsze
empezar lección
semel heres semper heres
opiekun nie może kupić rzeczy podopiecznego
empezar lección
tutor rem pupili emere non potest
siłę można odpierać siłą (=obrona konieczna)
empezar lección
vim vi repellere licet
spadkobranie nie jest niczym innym jak sukcesją w całości prawa jakiue miał zmarły
empezar lección
hereditas nihil aliud est quam successio in universum ius quod defunctus habuerit
nikt nie może umrzeć częściowo z testamentem i częściowo bez testamentu
empezar lección
nemo pro parte testatus, pro parte intestatus decedere potest
zmienną jest wola spadkodawcy, aż do chwili gdy wygaśnie
empezar lección
ambulatoria est voluntas defuncti usque ad vitae supremum exitum
fałszywe (błędne) oznaczenie nie szkodzi
empezar lección
falsa demonstratio non nocet
sąd zna prawo
empezar lección
iura novi curia
sędzia nie liczy
empezar lección
iudex non calculat
gdzie jest uprawnienie, tam znajdzie się środek dla jego urzeczywistnienia
empezar lección
ubi ius, ibi remedium
sędzia podejrzany
empezar lección
iudex suspectus
nikt nie jest sędzią we własnej sprawie
empezar lección
nemo est iudex in propria causa
nie ma sędziego bez powodu
empezar lección
nemo iudex sine actore
niech będzie wysłuchana i druga strona
empezar lección
audiatur et altera pars
dowód ciąży na tym, który coś twierdzi, a nie na tym, który przeczy
empezar lección
ei incumbit probatio, qui dicit, non qui negat
pozwany w przypadku podniesienia zarzutu jest powodem
empezar lección
reus in exceptione actor est
w przypadku wątpliwości na korzyść oskarżonego
empezar lección
in dubio pro reo
rzecz przyłączona dzieli los rzeczy głównej
empezar lección
accessio cedit principali
termin wzywa za człowieka
empezar lección
dies interpellat pro homine
podstęp jest karany w każdym przypadku
empezar lección
dolus omnimodo puniatur
kupno przekreśla najem
empezar lección
emptio tollit locatum
kto milczy, ten zdaje się zgadzać, gdy ktoś mógł i powinien był mówić
empezar lección
qui tacet, consentire videtur ubi loqui potuit et debuit
przeciw prawu boskiemu i ludzkiemu
empezar lección
contra ius fasque
jest rzeczą godziwą
empezar lección
fas est
wszelkimi środkami godziwymi i niegodziwymi
empezar lección
per fast et nefas
prawo jest sztuką tego, co dobre i sprawiedliwe
empezar lección
ius est ars boni et aequi
prawo ma na względzie sprawiedliwość
empezar lección
ius recipsit aequitatem
prawo i działanie podstępne nigdy nie współistnieją
empezar lección
ius et fraus nonquam cohabitant
nie powinniśmy źle korzystać z naszych praw
empezar lección
male iure nostro uti non debemus
najwyższe prawo, najwyższym bezprawiem
empezar lección
summum ius, summum iniuria
sprawiedliwość jest niezmienną i trwałą wolą oddania każdemu, co się komu należy
empezar lección
iustitia est constans et perpetua voluntas ius suum cuique tribuendi
nakazy prawa są następujące: żyć uczciwie, drugiemu nie szkodzić, każdemu oddać, co mu się należy
empezar lección
iuris praecepta sunt haec: honeste vivere, alterum non laedere, suum cuiqe tribuere
nie powinniśmy źle używać naszego prawa
empezar lección
male iure nostro uti non debemus
nie wszystko, co dozwolone, jest uczciwe
empezar lección
non omne quod licet honestum est
prawem publicznym jest to, które dotyczy spraw państwa rzymskiego, prywatnym zaś to, które ma na względzie korzyść jednostek
empezar lección
publicum ius est, quod ad statum rei Romanae spectat: privatorum, quod ad singulorum utilitatem
prawo publiczne nie może być zmieniane przez umowy osób prywatnych
empezar lección
ius publicum privatorum pactis mutari non potest
prywatna umowa nie uchyla przepisów prawa publicznego
empezar lección
privatorum conventio iuri publico non derogat
nieznajomość prawa szkodzi, nieznajomość faktu nie szkodzi
empezar lección
ignorantia iuris nocet, ignorantia factum non nocet
prawo cywilne jest tworzone dla osób starannych
empezar lección
ius civile vigilantibus scriptum est
nie zwykło się przychodzić z pomocą głupim
empezar lección
nec stultis salere succurri
ustawa późniejsza uchyla ustawę wcześniejszą
empezar lección
lex posterior derogat legi priori
prawo cywilne/prawo obywatelskie
empezar lección
ius civile
na wezwanie sądu
empezar lección
in ius vocatio
prawo natury
empezar lección
ius naturale
prawo narodów
empezar lección
ius gentium
prawo krwi
empezar lección
ius sanguinis
prawo ziemi
empezar lección
ius soli
prawo wspólne
empezar lección
ius commune
prawo prywatne
empezar lección
ius privatum
prawo publiczne
empezar lección
ius publicum
uprawnienie przysługujące względem konkretnej osoby (dłużnika) występujące w stosunkach zobowiązaniowych
empezar lección
ius in personam
uprawnienie względem rzeczy, skuteczne względem wszystkich osób, które naruszają, przysługuje właścicielowi
empezar lección
ius in rem
uprawnienie bezwzględnie obowiązujące
empezar lección
ius cogens
uprawnienie względnie obowiązujące
empezar lección
ius dispositivum
uprawnienie o charakterze ogólnym, generalnym
empezar lección
ius generale
uprawnienie o charakterze szczególnym
empezar lección
ius speciale
prawo rozporządzania obiektem
empezar lección
ius disponendi
prawo do posiadania i faktycznego władania obiektem
empezar lección
ius possidendi
prawo do pobierania pożytków, czerpania korzyści z posiadanej własnośći
empezar lección
ius fruendi
prawo do nabywania rzeczy
empezar lección
ius acquisitum/ius quaesitum
uprawnienie do odwołania się do sądu
empezar lección
ius avocandi
uprawnienie do wniesienia środka zaskarżenia w procesie cywilnym
empezar lección
ius apellationis
uprawnienie do wniesienia środka zaskarżenia w procesie karnym
empezar lección
ius provocationis
uprawnienie do podjęcia działań prewencyjnych
empezar lección
ius cavendi
prawo nakładania kar; uprawnienie do karania
empezar lección
ius coercendi
prawo miecza - uprawnienie do orzekania i wykonyania kary śmierci
empezar lección
ius gladii
przywilej (p...)
empezar lección
privilegium
przywilej (ius...)
empezar lección
ius singulare
uprzywilejowane traktowane w trakcie procesu
empezar lección
privilegium causae
przywilej przysługujący określonej grupie podmiotów
empezar lección
privilegium favorabile
przywileje skarbowe
empezar lección
privilegia fisci
surowe prawo, ale prawo
empezar lección
dura lex, sed lex
ustawa falcydyjska
empezar lección
lex falcidia
prawo ludzkie
empezar lección
lex humana
prawo właściwe dla umowy, której dotyczy postępowanie
empezar lección
lex contractus
argument z większego na mniejsze
empezar lección
argumentum a maiori ad minus
argument z mniejszego na większe
empezar lección
argumentum a minoru ad maius
wnioskowanie z przeciwieństw
empezar lección
argumentum a contrario
argument z podobieństwa
empezar lección
argumentum a simili
argument z analogii
empezar lección
argumentum per analogia
argument z milczenia
empezar lección
argumentum ex silentio
ustawa niedoskonała
empezar lección
lex imperfecta
ustawa więcej niż doskonała
empezar lección
lex plus quam imperfecta
ustawa mniej niż doskonała
empezar lección
lex minus quam imperfecta
porządek prawnny właściwy dla danej sprawy
empezar lección
lex causae
prawo włąściwe dla miejsca zamieszkania podmiotu
empezar lección
lex domicilii
prawo sądu, który rozpatruje daną sprawę
empezar lección
lex fori
prawo miejsca dokonania działania
empezar lección
lex loci actus
prawo miejsca dokonania aktu uroczystego
empezar lección
lex loci celebrationis
prawo miejsca, w którym została zawarta umowa
empezar lección
lex loci contractus
prawo ojczyste obywatela
empezar lección
lex patriae
prawo miejsca położenia rzeczy (nieruchomości)
empezar lección
lex rei sitae
zbiór prawa cywilnego
empezar lección
corpus iuris civilis
dobro, majątek, mienie (l. poj.)
empezar lección
bonum
rzeczy materialne
empezar lección
res corporales
zobowiązanie
empezar lección
obligatio
własność
empezar lección
dominium/proprietas
prawa na rzeczy cudze
empezar lección
iura in re aliena
posiadanie
empezar lección
possessio
prawo, które dotyczy osób (reguluje stosunki rodzinne)
empezar lección
ius quod ad personas pertinet
małżeństwo
empezar lección
matrimonium
żona
empezar lección
coniux/marita/uxor
mąż
empezar lección
coniux/maritus/vir
małżeństwo zgodne z prawem, skuteczne
empezar lección
matrimonium legitimum
małżeństwo domniemane, nieważne
empezar lección
matrimonium putativum
rodzice
empezar lección
genitores/parentes
wstępni
empezar lección
ascendentes
krewny
empezar lección
cognatus
powinowaty
empezar lección
affinis
wierzyciel
empezar lección
creditor
dłużnik
empezar lección
debitor
zobowiązanie wynikające z umowy
empezar lección
obligatio ex contractu
zobowiązanie wynikające z czynu niedozwolonego
empezar lección
obligatio ex delicto
zobowiązanie jak gdyby wynikające z umowy
empezar lección
obligatio quasi ex contractu
zobowiązanie wynikające jak gdyby z czynu niedozwolonego
empezar lección
obligatio quasi ex delicto
zobowiązanie powstające z mocy samego prawa
empezar lección
obligatio ex lege
zobowiązania naturalne (nie wymuszalne w sądzie)
empezar lección
obligatio naturalis
zobowiązania cywilne (można wymusić w oparciu o prawo)
empezar lección
obligatio civilis
zobowiązanie ciąży na solidarnej grupie (odpow. -łączna)
empezar lección
obligatio in solidum
zobowiązanie rozpada się na ileś podmiotów
empezar lección
obligatio pro rata
sprawa / przyczyna, powód jakiegoś zdarzenia
empezar lección
causa
podstawa powstania zobowiązania nabycia
empezar lección
causa obligandi vel acquirendi
podstawa świadczenia
empezar lección
causa solvendi
podstawa dokonania darowizny
empezar lección
causa donandi
sprawa cywilna
empezar lección
causa civilis
sprawa karna
empezar lección
causa criminalis
sprawa rozponana, zakończona
empezar lección
causa cognita
słuszna podstawa objęcia w posiadanie
empezar lección
iusta causa possiidendi
słuszna podstawa przeniesienia własności
empezar lección
iusta causa traditionis
w tym, co większe jest to, co mniejsze
empezar lección
in maiore minus est
dzień pozywa za człowieka
empezar lección
dies interpellat pro homine
wina
empezar lección
culpa
zły zamiar, podstęp
empezar lección
dolus
zamiar z premedytacją (dokładnie zaplanowany)
empezar lección
dolus premeditatus
zamiar bezpośredni
empezar lección
dolus directus
zamiar zabarwiony (z motywem)
empezar lección
dolus coloratus
zamiar ewentualny
empezar lección
dolus eventualis
zamiar nagły, gwałtowny
empezar lección
dolus repentinus
zamiar powstający w trakcie, następstwo
empezar lección
dolus subsequens
wina zaniedbania
empezar lección
culpa neglegentia
zaniedbanie
empezar lección
neglegantia
cieżkie niedbalstwo
empezar lección
culpa lata
lekkomyślność
empezar lección
culpa levis
niedołożenie staranności takiej jak w swoich własnych sprawach
empezar lección
culpa in concreto
wina abstrakcyjna (wynikająca z abstrakcyjnego wzorca)
empezar lección
culpa in abstracto
wina w kontraktowaniu (nierzetelne postępowanie podczas zawierania umowy)
empezar lección
culpa in contrahendo
wina w nadzorze
empezar lección
culpa in custodiendo
wina w wyborze
empezar lección
culpa in eligendo
przypadek, zdarzenie przypadkowe
empezar lección
casus
przypadek losowy
empezar lección
casus fortuitus
skutki przypadku odczuwa właściciel
empezar lección
cacus sentit dominus
z powodu przypadku nie można od nikogo domagać się odszkodowania
empezar lección
casus a nullo praestantur
siła wyższa
empezar lección
vis maior
siła absolutna
empezar lección
vis absoluta
zmora
empezar lección
zwłoka
ryzyko w czasie zwłoki
empezar lección
periculum in mora
ryzyko ciążące na dłużniku
empezar lección
periculum debitoris
ryzyko ciążące na najemcy, dzierżawcy
empezar lección
periculum locatoris
ryzyko kupującego
empezar lección
periculum emptoris
umów należy dotrzymywać
empezar lección
pacta sunt servanda
w określonym stanie rzeczy
empezar lección
rebus sic stantibus
nie wolno występować przeciwko temu co wynika z własnych czynów
empezar lección
venire contra factum proprium nemini licet
powinieneś przestrzegać prawa, które uczyniłeś
empezar lección
tu patere legem quam fisci
powołujący się na własny występek nie będzie wysłuchany
empezar lección
turpitudinem suam allegans nemo audiatur
działa podstępnie ten, co żąda tego, co będzie musiał zwrócić
empezar lección
dolo facit qui petit quod redditurus est
prawo nakazuje, a nie dyskutuje
empezar lección
lex iubeat non dispute
damnum
empezar lección
szkoda
naprawienie szkody
empezar lección
damnum compensare
utracone korzyści
empezar lección
lucrum cessants
rzeczywiście istniejąca szkoda
empezar lección
damnum emergens
spełnienie świadczenia/wykonanie zobowiązania
empezar lección
solutio
rzecz
empezar lección
res
czas
empezar lección
tempus
miejsce
empezar lección
locum
świadczenie na zaspokojenie
empezar lección
datio in solutum
zdolność
empezar lección
facultas
upoważnienie przemienne
empezar lección
facultas alternativa
zobowiązanie przemienne
empezar lección
obligatio alternativa
zwłoka dłużnika
empezar lección
mora debitoris
zwłoka świadczącego
empezar lección
mora solvendi
wezwanie do spełnienia świadczenia
empezar lección
interpellatio
zwłoka po przekroczeniu wcześniej ustalonego terminu
empezar lección
mora ex rei fit
uwiecznienie zobowiązania
empezar lección
perpetuatio obligationis
zwłoka wierzyciela
empezar lección
mora creditoris
zwłoka przyjmującego świadczenie
empezar lección
mora accipienti
umowa, kontrakt, zobowiązanie umowne
empezar lección
contractus
umowa dwustronna
empezar lección
contractus bilateralis
umowa nienazwana
empezar lección
contractus innominatus
umowa dożywotnia
empezar lección
contractus vitalitus
umowa dobrej wiary
empezar lección
contractus bonae fidei
umowa ścisłego prawa
empezar lección
contractus stricti iuris
dobra wiara
empezar lección
bona fides
pierwszy w czasie lepszy w prawie
empezar lección
prior tempore, potior iure
władztwo, własność
empezar lección
dominium
prawo do używania i pobierania korzyści
empezar lección
ius utendi et fruendi
powództwo negatoryjne
empezar lección
actio negatoria
wydobycie rzeczy (skarga celem wydobycia, odebrania rzeczy)
empezar lección
rei vindicatio
posiadania (faktyczne władanie)
empezar lección
possessio
przedmiot materialny (faktyczne posiadanie)
empezar lección
corpus
zamiar (nastawienie aby traktować rzecz jak swoją)
empezar lección
animus
posiadanie (corpus + animus)
empezar lección
possessio
dzierżenie (corpus bez animus)
empezar lección
detentio
posiadacz w dobrej wierze
empezar lección
bonae fidei possessor
wiara publiczna
empezar lección
fides publica
powiernictwo
empezar lección
fiducia
fikcja prawna
empezar lección
fictio iuris
spadek
empezar lección
hereditas
dziedziczenie testamentowe
empezar lección
hereditas ex testamento
dziedziczenie wbrew testamentowi
empezar lección
hereditas contra tabulas
dziedziczenie beztestamentowe
empezar lección
hereditas ab intestato
wstąpienie w czyjąś sytuację prawną
empezar lección
successio
wstąpienie w całość praw
empezar lección
successio universalis
wstąpienie w określone prawo
empezar lección
successio singularis
testament holograficzny (własnoręczny)
empezar lección
testamentum holographum
testament mistyczny (odwołujący się do innego dokumentu)
empezar lección
testamentum per relationem
testament nieważny
empezar lección
testamentum ruptum
sędzia nie powinien wychodzić ponad żądanie stron
empezar lección
ne eat ultra petita partium
pozwany podnoszący zarzut staje się powodem
empezar lección
reus in exceptione actor est

Debes iniciar sesión para poder comentar.