|
término |
definición |
przPrawo jest sztuką tego co dobre i sprawiedliwe empezar lección
|
|
Ius est ars boni et aequi
|
|
|
|
empezar lección
|
|
dura lex sed lex
|
|
|
czasem najwyższe prawo jest najwyższym bezprawiem empezar lección
|
|
succum ius summa iniuria
|
|
|
gdy wygasa przyczyna prawa, wygasa samo prawo empezar lección
|
|
cessante ratione legis cessat ipsa lex
|
|
|
|
empezar lección
|
|
pacta sund servanta
|
|
|
wyrok tworzy prawo między stronami empezar lección
|
|
sententia facit ius inter partes
|
|
|
|
empezar lección
|
|
lex retro non agit
|
|
|
Nikt nie może być sędzią we własnej sprawie empezar lección
|
|
nemo est iudex in propria causa
|
|
|
ten kto tworzy prawo ten odwołuje empezar lección
|
|
cuius est condere eius est abrogare
|
|
|
ten interptretuje prawo kto je tworzy empezar lección
|
|
eius est interpretari leges cuius est condere
|
|
|
Nieznajomość prawa szkodzi empezar lección
|
|
ignorantia iuris nocet
|
|
|
ciężar udowodnienia spoczywa na tym który twierdzi a nie na tym który przeczy empezar lección
|
|
ei incumbit probatio qui dicit non qui negat
|
|
|
niech nie wychodzi sędzia ponad żądania stron empezar lección
|
|
ne eat iudex ultra petita partium
|
|
|
prawo późniejsze uchyla wcześniejsze empezar lección
|
|
lex posterior derogat legi priori
|
|
|
prawo szczegółowe uchyla ogólne empezar lección
|
|
lex specialis derogat legi generali
|
|
|
prawo wyższego rzędu uchyla prawo niższego rzędu empezar lección
|
|
lex superior derogat legi inferiori
|
|
|
prawo późniejsze ogólne nie uchyla prawa wcześniejszego szczegółowego empezar lección
|
|
lex posterior generalis non derogat legi priori speciali
|
|
|
|
empezar lección
|
|
fontes iuris
|
|
|
|
empezar lección
|
|
fontes iuris oriundi
|
|
|
|
empezar lección
|
|
fontes iuris cognoscendi
|
|
|
|
empezar lección
|
|
ius publicum
|
|
|
|
empezar lección
|
|
ius privatum
|
|
|
prawo bezwzględnie obowiązujące empezar lección
|
|
ius cogens
|
|
|
|
empezar lección
|
|
ius depositivum
|
|
|
prawo dysponowania własnością empezar lección
|
|
ius dispositivum
|
|
|
przywilej skorzystania ze szczególnego sądu empezar lección
|
|
privilegium fori
|
|
|
powód idzie na sąd pozwanego empezar lección
|
|
actor sequitur forum rei
|
|
|
ustawa opatrzona sankcją nieważności empezar lección
|
|
lex perfecta
|
|
|
ustawa opatrzona sankcją karną oraz nieważności empezar lección
|
|
lex plus quam perfecta
|
|
|
ustawa opatrzona sankcją karną empezar lección
|
|
lex minus quam perfecta
|
|
|
ustawa nieopatrzona żadną sankcją empezar lección
|
|
lex imperfecta
|
|
|
zgodnie z prawem (ustawą) empezar lección
|
|
iuxta legem
|
|
|
|
empezar lección
|
|
praeter legem
|
|
|
|
empezar lección
|
|
contra legem
|
|
|
jasne nie wymaga interpretacji empezar lección
|
|
clara non sund interpretanda
|
|
|
kto korzysta z własnego prawa, nikomu nie szkodzi empezar lección
|
|
qui suo iure utitur, neminem laedit
|
|
|
|
empezar lección
|
|
delictum
|
|
|
|
empezar lección
|
|
crimen
|
|
|
|
empezar lección
|
|
corpus delicti
|
|
|
oświadczenie woli złożone również w sposób dorozumiały (np. pasażer wsiadający do autobusu per facta concludentia zawiera umowe o przewóz) empezar lección
|
|
per facta concludentia
|
|
|
przedmiotowo istotne składniki czynności prawnej empezar lección
|
|
essentialia negotii
|
|
|
przedmiotowo nieistotne składniki czynności prawnej empezar lección
|
|
naturalia negotii
|
|
|
dodatkowe nietypowe zapiski do czynności prawnej empezar lección
|
|
accidentalia negotii
|
|
|
|
empezar lección
|
|
dies a quo
|
|
|
|
empezar lección
|
|
dies ad quem
|
|
|
dobro wspólne dla wszystkich empezar lección
|
|
res omnium communes
|
|
|
to co na powierzchni, przynależy gruntowi empezar lección
|
|
superficies solo cedit
|
|
|
nie można przekazać więcej praw niż się samemu posiada empezar lección
|
|
nemo plus iuris in alium transferre potest quam ipse habet
|
|
|
nikt nie może sobie zmienić podstawy prawnej posiadania empezar lección
|
|
nemo sibi ipse causam possesionis mutare potest
|
|
|
przeniesienie własności przez jej wskazanie empezar lección
|
|
longa manu traditio
|
|
|
gdy użytkownik rzeczy jest już niejako jej posiadaczem (np. leasing) empezar lección
|
|
brevi manu traditio
|
|
|
przeniesienie własności przez wydanie rzeczy empezar lección
|
|
traditio corporalis
|
|
|
|
empezar lección
|
|
conditio sine qua non
|
|
|
|
empezar lección
|
|
ex lege
|
|
|
poczęty uważany za już urodzony jeśli chodzi o jego prawa (jeśli urodzi się żywy) empezar lección
|
|
nasciturus pro iam nato habetur
|
|
|
przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza empezar lección
|
|
cum viribus hereditatis
|
|
|
przyjęcie spadku gdzie odpowiada się za ewentualne długi tylko do wysokości spadku empezar lección
|
|
pro viribus hereditatis
|
|
|
gdy legatariusz staje się właścicielem legatu w momencie przyjęcia spadku przez spadkobiercę empezar lección
|
|
legatum per vindicationem
|
|
|
gdy legatariusz otrzymuje jedynie prawo do roszczenia legatu od spadkobiercy empezar lección
|
|
legatum per damnationem
|
|
|
|
empezar lección
|
|
matrimoniale foedus
|
|
|
małźeństwo musi być wolne empezar lección
|
|
matrimonia libera esse debent
|
|
|
małżeństwo zawarte i skonsumowane empezar lección
|
|
matrimonium ratum et consumatum
|
|
|
separacja od łóżka i stołu empezar lección
|
|
separatio quoad torum et mensam
|
|
|
|
empezar lección
|
|
matert semper certa est
|
|
|
na ojca wskazuje małźeństwo empezar lección
|
|
pater es quem nutiapae demonstrant
|
|
|
dzieci z nieprawego łoża legitymują się przez późniejsze małżeństwo ich rodziców empezar lección
|
|
filii illegitimi legitimiantur per subsequens matrimonium parentum
|
|
|
do rzeczy niemożliwych nie można się zobowiązać empezar lección
|
|
impossibilium nulla obligato est
|
|
|
dłużnik ma obowiązek świadczyć inną rzecz tego samego gatunku empezar lección
|
|
genus perire non censetur
|
|
|
rzeczywista szkoda majątkowa empezar lección
|
|
damnum emergens
|
|
|
|
empezar lección
|
|
lucrum cessans
|
|
|
wyrównanie zysku ze stratami empezar lección
|
|
compensatio lucri cum damno
|
|
|
zobowiązanie przemienne (A bądź B) empezar lección
|
|
obligatio alternativa
|
|
|
zdolność do zmiany świadczenia gdy podstawowe jest niemożliwe do wykonania empezar lección
|
|
facultas alternativa
|
|
|
|
empezar lección
|
|
dolus
|
|
|
|
empezar lección
|
|
culpa
|
|
|
|
empezar lección
|
|
emptio rei speratae
|
|
|
|
empezar lección
|
|
emptio spei
|
|
|
rzeczy wyłączone z obrotu prawnego empezar lección
|
|
res extra commercium
|
|
|
kto ma korzyści na tym spoczywa ryzyko utraty empezar lección
|
|
cuius commodum eius periculum
|
|
|
Prawo postępowania procesowego empezar lección
|
|
lex fori processualis
|
|
|
należy wysłuchać drugiej strony empezar lección
|
|
audiatur et altera pars
|
|
|
panowie sporu (powód i pozwany) empezar lección
|
|
domini litis
|
|
|
nie ma sprawy (sędziego) bez oskarżenia empezar lección
|
|
nemo iudex sine actore
|
|
|
|
empezar lección
|
|
ante litem natam
|
|
|
|
empezar lección
|
|
post litem natam
|
|
|
nie dwa razy w tej samej sprawie empezar lección
|
|
ne bis in idem
|
|
|
|
empezar lección
|
|
error in iudicando
|
|
|
|
empezar lección
|
|
error in procedendo
|
|
|
Stosuje się prawo miejsca gdzie toczy się spór empezar lección
|
|
lex fori – lex loci processus
|
|
|
|
empezar lección
|
|
comitas gentium
|
|
|
Prawo miejsca gdzie przestępstwo zostało popełnione empezar lección
|
|
lex loci delicti commissi
|
|
|
przestępstwo prawa narodów (zbrodnie wojenne, piractwo, terroryzm, fałszerstwa pieniędzy, handel ludźmi etc.) empezar lección
|
|
delictum iuris gentium
|
|
|
|
empezar lección
|
|
ius sanguinis
|
|
|
|
empezar lección
|
|
ius soli
|
|
|
|
empezar lección
|
|
Persona non grata
|
|
|
nie ma przestępstwa bez ustawy, nie ma kary bez ustawy oraz ustawa nie działa wstecz empezar lección
|
|
Nullum crimen nulla poena sine lege poenali anteriori
|
|
|
przymus absolutny, fizyczny empezar lección
|
|
vis absoluta
|
|
|
|
empezar lección
|
|
vis compulsiva
|
|
|
|
empezar lección
|
|
dolus directus
|
|
|
zamiar nagły, impulsywny, w afekcie empezar lección
|
|
dolus directus repentinus
|
|
|
zamiar przemyślany, z premedytacją empezar lección
|
|
dolus directus praemeditatus
|
|
|
gdy sprawca przewiduje możliwość popełnienia przestępstwa i godzi się na to empezar lección
|
|
dolus eventualis
|
|
|
wina kombinowana, połączenie nieumyślności z umyślnością, jak np zabójstwo w wyniku pobicia empezar lección
|
|
culpa dolo exorta
|
|
|
wątpliwości nie dające się usunąć w drodze czynności dowodowych sąd musi rozstrzygać na korzyść oskarżonego empezar lección
|
|
in dubio pro reo
|
|
|
Złego zamiaru nie domniemuje się empezar lección
|
|
dolus non praesumitur
|
|
|
Sądowi apelacyjnemu nie wolno zmieniać wyroku na niekorzyść pozwanego (gdy apelował pozwany) empezar lección
|
|
Reformatio in peius iudici appellatio non licet
|
|
|
Tego czego nie ma w aktach, tego nie ma na świecie empezar lección
|
|
Quod non est in actis non est in mundo
|
|
|
nikogo nie sądzi się dwa razy za to samo przestępstwo empezar lección
|
|
Ne bis in idem crimen iudicetur
|
|
|
Przyznanie się oskarżonego jest królową dowodów empezar lección
|
|
Confessio est regina probationum
|
|
|
sprawę osądzoną uważa się za prawdę empezar lección
|
|
Res iudicata pro veritate habetur
|
|
|
|
empezar lección
|
|
Vim vi repellere licet
|
|
|
