Moja lekcja

SES-mobilność odnosi się do zmian w statusie społeczno-ekonomicznym (SES) w ciągu życia — czyli do tego, czy ktoś awansuje, spada w dół, czy pozostaje na tym samym poziomie.

u seniorów 70+ cechy typu D silniej przewidują ryzyko śmiertelności, • wpływają na zdrowie mocniej niż tradycyjne czynniki ryzyka,

Badania eksperymentalne mają wysoką kontrolę nad zmiennymi, ale przez to ich wyniki często mają niską trafność ekologiczną — nie zawsze przekładają się na naturalne warunki życia ludzi

Wyjaśnienie: Badanie Steptoe et al. wykazało trend spadkowy — osoby starsze w Polsce deklarują niższą satysfakcję z życia w porównaniu do osób młodszych.

To jest poprawna odpowiedź. Badania pokazują, że pozytywny dobrostan chroni zdrowie niezależnie od poziomu negatywnych emocji – czyli działa ochronnie samo w sobie, a nie tylko jako „odwrotność” depresji.

To dokładna wartość podawana w literaturze psychologii pozytywnej – czynniki socjodemograficzne wyjaśniają bardzo mały fragment wariancji dobrostanu.

To właśnie oni opublikowali w 2000 roku słynny artykuł w American Psychologist, który stał się fundamentem Psychologii Pozytywnej.

To jest prawidłowa odpowiedź — w psychologii wyróżnia się dwa główne podejścia do dobrostanu: • hedonistyczne (skupione na przyjemności i satysfakcji), • eudajmonistyczne (skupione na rozwoju, sensie, samorealizacji).

To również jest poprawna odpowiedź, ponieważ badania pokazują, że styl lękowy koreluje z: • wyższym poziomem stresu, • dłuższą rekonwalescencją po zabiegach, • zaburzeniami pracy osi HPA i większą reaktywnością stresową.

1. Mechanizmy biologiczne 2. 3. Zachowania prozdrowotne Wspólne uwarunkowania genetyczne

To jest prawidłowa odpowiedź, bo pomiar cech osobowości (np. neurotyczności, sumienności) pozwala przewidywać zachowania zdrowotne i ryzyko niezdrowych nawyków.

To jedyna prawidłowa odpowiedź — polisomnografia jest gold standard w diagnostyce snu, bo obiektywnie bada wiele parametrów jednocześnie (EEG, EMG, EOG, oddech, saturacja itp.).

Dane zbierane są w jednym punkcie czasowym, więc nie wiadomo, co pojawiło się wcześniej. • Można stwierdzić korelację, ale nie przyczynowość. • Nie da się ustalić, czy A wpływa na B, czy B wpływa na A.

Nie wpływa głównie na: ✖ funkcje węchowe ✖ poziom optymizmu ✖ ocenę satysfakcji z pracy

tylko u osób poniżej 70 roku życia. U osób starszych dominującym czynnikiem ryzyka staje się wiek, dlatego wpływ typu D słabnie

1. publikowano tylko te „fajne” wyniki, 2. brało w nich udział zbyt mało osób, 3. źle mierzono typ D, dzieląc ludzi w sztuczny sposób.

Opcje: • Częstotliwość wykonywania działania • Wsparcie bliskich • Motywacja uczestników • Wszystkie pozostałe odpowiedzi

Nadciśnienie tętnicze – zwiększa ryzyko udarów i chorób serca. 2. Palenie tytoniu – odpowiada za choroby płuc, serca i liczne nowotwory. 3. Wysoki poziom glukozy we krwi – powiązany z cukrzycą i jej powikłaniami.

Po pewnym poziomie zaspokojenia podstawowych potrzeb dalszy wzrost PKB nie zwiększa proporcjonalnie szczęścia.

→ Te wymiary wspierają zdrowie fizyczne i lepsze funkcjonowanie organizmu.

Różnica kluczowa: → Hedonia = „czuję się dobrze teraz”. → Eudajmonia = „staję się lepszą wersją siebie i żyję w zgodzie z wartościami”.

nnymi słowy: • Ryff = rozwój, sens, kompetencje, psychologiczne zdrowie. • PERMA = emocje, relacje, osiągnięcia, zaangażowanie.