Moja lekcja

genotyp

zespół wszystkich genów organizmu

fenotyp

zespół wszystkich cech morfologicznych, fizjologicznych i biochemicznych danego osobnika

allel

Jedna z wersji danego genu, różna postać genu. Każdy osobnik posiada dokładnie dwa.

homozygota

jeżeli organizm diploidalny posiada w genomie po dwa jednakowe allele danego genu

heterozygota

jeżeli ma dwa inne allele

allel recesywny

cecha recesywna (ozn a)

allel dominujący

cecha dominująca (ozn A), maskuje on działanie allelu recesywnego

homozygota recesywna

jest to homozygota z dwoma allelami recesywnymi, ujawniają się cechy kodowane przez allele recesywne (aa)

homozygota dominująca

homozygota z dwoma allelami dominującymi (AA)

cechy dominujące

kręcone włosy, ciemne włosy, ciemny kolor oczu, piegi, długie rzęsy, odstające uszy, czynnik Rh,...

cechy recesywne

proste włosy, jasne włosy, rude włosy, jasne oczy, krótkie rzęsy,...

czyste linie

homozygotyczne pod względem genu warunkującego daną cechę

Gregor Mendel

czeski zakonnik, twórca dwóch praw o dziedziczności

I prawo Mendla/prawo czystości gamet

podczas tworzenia się gamet dwa czynniki dziedziczne (allele danego genu) rozdzielają się losowo, tak że powstała gameta zawiera tylko jeden z nich

II prawo Mendla

allele różnych par genów dziedziczą się niezależnie od siebie. Oznacza to, że są przekazywane do gamet niezależnie, na drodze segregacji losowej, i tworzą w gametach różne kombinacje z jednakowym prawdopodobieństwem

grupy krwi

0, A, B, AB

dziedziczenie grup krwi

odpowiadają za to trzy różne allele, dominujące I, I i jeden recesywny i

czynnik Rh

oznacza on albo występowanie antygenu D albo nie. Może być recesywny d lub dominujący D

współdominacja

występowanie u jednego osobnika dwóch cech jednocześnie

geny sprzężone

dziedziczone zawsze razem, występujące na jednym chromosomie