Moja lekcja

Czym jest biblioteka?

Instytucja, która gromadzi, przechowuje, i udostępnia wszelkiego rodzaju dokumenty oraz informuje o nich

Misja i Użytkownicy

publiczne, naukowe, pedagogiczne, szkolne fachowe i zakładowe, obsługujące specjalne grupy użytkowników,

Zakres tematyczny zbiorów

• ogólne (uniwersalne) • specjalne (specjalistyczne): medyczne, techniczne, teatralne, wojskowe, ekonomiczne itp.

• Zasięg działania

o narodowe (krajowe); regionalne; wojewódzkie; powiatowe; miejskie; gminne; filialne

• Podstawy formalno-prawne

o Samoistne (odrębny byt prawny); Niesamoistne (część, agenda instytucji)

• Własność, źródło finansowania

o Państwowe; samorządowe; społeczne; kościelne; instytucji i związków; prywatne

• Formy udostępniania

tradycyjne; cyfrowe; ogólnie dostępne; zamknięte; prezencyjne; wypożyczające; ruchome

• Rodzaj instytucji

muzealne, archiwalne, teatralne, uczelniane, kościelne, domów kultury, instytutów naukowo-badawczych, więzienne, parlamentarne, sanatoryjne, szpitalne, okrętowe, PAN, władz i urzędów itp

Biblioteka Narodowa jest biblioteką

o uniwersalną, krajową, publiczną, naukową, samoistną, państwową, ogólnie dostępną, wypożyczającą, ponadto jest instytucją kultury

Biblioteka Jagiellońska jest biblioteką

• uniwersalną, krajową, naukową, niesamoistną, państwową, ogólnie dostępną, wypożyczającą

Inne typy bibliotek

dzielnicowa, jeniecka, ruchoma, centralna, domowa, kościelna, powszechna, podręczna, główna, prezencyjna, konspiracyjna, rodowa, prywatna, wędrowna (objazdowa), wzorcowa, płatna, składowa, fundacyjna, depozytowa, filialna, publiczno-szkolna itp.

DOKUMENT

utrwalony na nośniku materialnym wyraz myśli ludzkiej, zwykle przeznaczony do rozpowszechniania Kryteria podziału: • rzeczowe, odnoszące się do treści • formalne – odnoszące się do cech pozatreściowych

1. Sposób przekazu i utrwalenia treści

• Piśmiennicze (tekstowe) • Niepiśmiennicze (pozatekstowe) o Oglądowe o Słuchowe (audialne) o Oglądowo-słuchowe (audiowizualne)

2. Nośnik fizyczny

• Konwencjonalne • Niekonwencjonalne: mikroformy // taśmy, kasety, płyty itp. // nośniki elektroniczne

3. Pochodzenie i sposób powstania

Pierwotne (prymarne): w postaci autorskiej (oryginalnej) • Pochodne: na podstawie dokumentu pierwotnego: opis., karta katalogowa, baza bibliograficzna, filmografia itp. Wtórne: reprodukcja, kopia dokumentu pierwotnego (identyczna treść, różny nośnik)

4. Zasięg upowszechniania

• Publikowane • Niepublikowane: materiały archiwalne, dokumentacja wewnętrzna, prace studialne, niektóre prace na stopnie naukowe itp.

5. Stopień dostępności dokumentów opublikowanych

• powszechnie dostępne (wysokonakładowe, dostępne w sieci księgarskiej) • o ograniczonym udostępnianiu • do użytku wewnętrznego, poufne, tajne • dostępne jedynie bibliograficznie • dostępne w sieciach rozległych np. w Internecie

6. Forma wydawnicza

• Wydawnictwa: dokumenty samoistne wydawniczo i piśmienniczo np. książka, czasopismo, norma, opis patentowy itp. • Utwory: samoistne piśmienniczo, ale niesamoistne wydawniczo, np. artykuł w czasopiśmie, rozdział w pracy zbiorowej