Moja lekcja
0 108 tarjetas owojcikcg7
| término | definición | |||
|---|---|---|---|---|
|
zobowiązanie, stosunek obligacyjny pomiędzy dwiema stronami- wierzycielem i dłużnikiem, wierzyciel jest uprawniony do otrzymania świadczenia, a dłużnik zobowiązany do wykonania świadczenia.
|
||||
|
prawo podmiotowe względne do domagania się wykonania świadczenia przez dłużnika
|
||||
|
sytuacja prawna dłużnika, polegająca na tym, że ma on obowiązek wykonania świadczenia
|
||||
|
przedmiot zobowiązania, określone zachowanie ludzkie do którego zobowiązuje się dłużnik w interesie wierzyciela, prawidłowe wykonanie świadczenia prowadzi do wygaśnięcia zobowiązania
|
||||
|
obowiązek polegający na wydaniu rzeczy w celu przeniesienia własności lub ustanowienie ograniczonego prawa rzeczowego
|
||||
|
obowiązek dłużnika polegający na wykonaniu określonych czynności lub ich zaniechaniu (non facere)
|
||||
|
świadczenia odszkodowawcze, gwarancyjne i z tytułu poręczenia
|
||||
|
impossibilium nulla est obligatio
|
||||
|
jego rozmiar jest oznaczony przez wskazanie zachowania się dłużnika bez odwoływania się do czynnika czasu
|
||||
|
określone, stałe zachowanie się dłużnika przez czas trwania stosunku zobowiązaniowego
|
||||
|
zachowania, do których zobowiązał się dłużnik powtarzają się w określonych odstępach czasu.
|
||||
|
zobowiązania z kontraktu
|
||||
|
zobowiązania z deliktu
|
||||
|
zobowiązania z różnych innych rodzajów przyczyn
|
||||
|
zobowiązania jak gdyby z kontraktu
|
||||
|
zobowiązania jak gdyby z deliktu
|
||||
|
wynikała z nich odpowiedzialność osobista sprawcy, w późniejszym rozwoju sprawca mógł zawrzeć z pokrzywdzonym układ co do zapłaty pewnej grzywny, przez co pokrzywdzony odstępował od zemsty
|
||||
|
umowy uznane przez prawo cywilne jako rodzące prawne zobowiązanie, zaskarżalne na podstawie causa civilis
|
||||
|
czyn niedozwolony prawa prywatnego/ przestępstwo prawa prywatnego. Tworzy system zamknięty
|
||||
|
obejmowały wszelkie inne przyczyny powstania zobowiązań ze zdarzeń fatycznych i prawnych, nie będących kontraktami ani deliktami
|
||||
|
zobowiązania powstające na podstawie stanu faktycznego rodzącego skutki analogiczne do kontraktu. Przykłady: prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia, bezpodstawne wzbogacenie
|
||||
|
zobowiązania powstające na podstawie stanu faktycznego rodzącego skutki analogiczne do deliktu. Przykłady: wypadnięcie lub wylanie czegoś z pomieszczenia, skutkujące powstaniem szkody
|
||||
|
mają charakter umowny ponieważ powstały z kontraktów- umów zaskarżalnych według prawa cywilnego
|
||||
|
wynikały z deliktów
|
||||
|
jedna strona jest dłużnikiem, druga wierzycielem - są to wszystkie kontrakty stricti iuris.
|
||||
|
obydwie strony są jednocześnie dłużnikami i wierzycielami - są to wszystkie kontrakty bonae fidei
|
||||
|
dwustronny charakter wynika z istoty zobowiązania (a zatem od początku są dwustronnie zobowiązujące). Wszystkie zobowiązanie literalne, werbalne i pożyczka spośród werbalnych są jednostronne. Są to wszystkie zobowiązania konsensualne poza zleceniem.
|
||||
|
zobowiązania początkowo jednostronnie zobowiązujące, które na skutek późniejszych okoliczności mogą stać się dwustronnie zobowiązujące. Są to wszystkie zobowiązania realne poza pożyczką i zleceniem
|
||||
|
chronologicznie starsze, wykonanie zobowiązania dokładnie wedle jego brzmienia. Zawsze są jednostronnie obowiązujące. Są to wszystkie kontrakty literalne, werbalne oraz pożyczka
|
||||
|
wykonanie zobowiązania zgodnie z zasadami „dobrej wiary" W przypadku zwłoki naliczane są odsetki z mocy prawa, szkoda uwzględnia nie tylko wartość rzeczy zniszczonej ale także potencjalnie utracone zyski
|
||||
|
pozbawione cechy zaskarżalności (brak elementu odpowiedzialności dłużnika - możliwa była jednak odpowiedzialność podmiotu trzeciego)
|
||||
|
Nomina ipso iure divisa
|
||||
|
takie, w których jest wiele podmiotów (wierzycieli lub dłużników) oraz jedno świadczenie
|
||||
|
solidarność dłużników - polegała na tym, że wierzyciel mógł domagać się całości świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, kilku z nich lub nawet jednego, a wykonanie świadczenia przez któregokolwiek z dłużników zwalniało pozostałych
|
||||
|
solidarność wierzycieli - polegała na tym, że dłużnik może spełnić świadczenie do rąk jednego spośród kilku wierzycieli, a przez zaspokojenie któregokolwiek z nich zobowiązanie wygasa względem wszystkich
|
||||
|
prawo żądania od współdłużników aby zwrócili mu w odpowiednich częściach to co za nich zapłacił; prawo współwierzycieli do domagania się od tego spośród nich, który przyjął świadczenie, do wydania im odpowiednich, przypadających na nich części świadczenia
|
||||
|
każdy z kilku dłużników zobowiązany jest do wykonania całego świadczenia osobno, a wykonanie przez jednego nie zwalnia pozostałych z długu.
|
||||
|
przelew wierzytelności- przeniesienie wierzytelności z dotychczasowego wierzyciela na drugą osobę na podstawie zawartej między nimi umowy, zgoda dłużnika nie była potrzebna
|
||||
|
zgodne porozumienie stron co do przeniesienia wierzytelności - było ważne i skuteczne choćby przyczyna prawna cesji była wadliwa.
|
||||
|
genus perire non censetur
|
||||
|
species perit ei cui debetur
|
||||
|
wynagrodzenie za korzystnie z cudzego kapitału, obliczane według wysokości stopy procentowej w stosunku do wysokości kapitału i czasu jego eksploatacji
|
||||
|
pobieranie odsetek ponad dozwoloną stopę procentową
|
||||
|
pobieranie odsetek od odsetek
|
||||
|
gdy dłużnik obowiązany jest do kilku świadczeń ale po wykonaniu jednego z nich staje się zwolniony od zobowiązania. Prawo wyboru przedmiotu świadczenia zależało od umowy albo od rozrządzenia ostatniej woli
|
||||
|
upoważnienie przemienne- zachodziło gdy zobowiązanie obejmowało tylko jedno świadczenie lecz dłużnik miał prawo zastąpić to świadczenie innym
|
||||
|
Wina dłużnika- umyślne działanie lub zaniechanie dłużnika zmierzające do naruszenia interesów wierzyciela albo zaniedbanie należytej staranności, niedbalstwie
|
||||
|
grube niedbalstwo- gdy dłużnik zaniedbał takiej staranności, jaką normalnie zachowuje każdy przeciętny człowiek
|
||||
|
lekka wina- gdy zachodziło zaniedbanie przez dłużnika takiej stranności jaka cechuje szczególnie sumiennego i zapobiegliwego człowieka
|
||||
|
zaniedbanie staranności cechującej zapobiegliwego pater familias
|
||||
|
Diligentia diligentis patris familias
|
||||
|
zaniedbanie staranności, jaką cechował się sam dłużnik przy prowadzeniu własnych spraw
|
||||
|
diligentia quam suis rebus adhibere solet
|
||||
|
odpowiedzialność za najmniejszy nawet brak staranności oraz nieumiejętność
|
||||
|
dolus semper praestatur
|
||||
|
magna culpa dolus est
|
||||
|
szczególny obowiązek strzeżenia rzeczy będącej przedmiotem świadczenia· miała charakter obiektywny - dłużnik odpowiadał zarówno za zawinioną, jak i przypadkową utratę lub uszkodzenie rzeczy
|
||||
|
uwolnienie się od odpowiedzialności przez wykazanie braku winy
|
||||
|
przypadek losowy
|
||||
|
następstwo siły wyższej
|
||||
|
uszczerbek w majątku wierzyciela powstały wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania przez dłużnika lub z bezprawnego działania pewnej osoby
|
||||
|
wykonanie wszystkiego, co przy realizacji zobowiązania zostało zaniedbane lub przywrócenie do stanu sprzed powstania szkody
|
||||
|
stypulacja karna- za jej pomocą strony mogły umownie oznaczyć wysokość odszkodowania. Dłużnik zobowiązywał się w niej do zapłaty pewnej sumy na wypadek gdyby nie dokonał zobowiązania
|
||||
|
Zwłoka- gdy dłużnik ze swojej winy nie wykonuje we właściwym czasie świadczenia bądź gdy wierzyciel bez uzasadnionego powodu nie przyjmuje świadczenia należycie mu zaofiarowanego
|
||||
|
zwłoka dłużnika- gdy roszczenie wierzyciela było już w całej pełni wymagalne i nic nie stało na przeszkodzie wniesieniu przez niego skargi
|
||||
|
wezwanie dłużnika przez wierzyciela do spełnienia świadczenia gdy termin świadczenia nie był oznaczony.
|
||||
|
Dies interpellat pro homine
|
||||
|
Fur semper moram facere videtur
|
||||
|
skargi za pomocą których wierzyciele mogli występować przeciwko zwierzchnikowi z tytułu zobowiązań zaciągniętych przez podległą im osobę
|
||||
|
z tytułu zobowiązań zaciągniętych przez osoby którym właściciel udzielił peculium
|
||||
|
z zobowiązań zaciągniętych w związku z żeglugą zarobkową
|
||||
|
z zobowiązań zaciągniętych w ramach prowadzonej przez filius familias bądź niewolnika zarobkowej działalności gospodarczej
|
||||
|
z zobowiązań zaciągniętych na polecenie zwierzchnika
|
||||
|
z każdej czynności prawnej która przynosiła zwierzchnikowi korzyść majątkową
|
||||
|
odpowiedzialność zwierzchnika familijnego za delikty, których dopuściły się osoby alieni iuris oraz niewolnicy
|
||||
|
noxa caput sequitur
|
||||
|
stypulacyjna umowa między wierzycielem a osobą trzecią zwaną poręczycielem, na podstawie której poręczyciel przyjmował odpowiedzialność za cudzy dług
|
||||
|
danie wierzycielowi prawnej możliwości zaspokojenia swej pretensji w drodze sprzedaży rzeczy dłużnika w razie braku zapłaty
|
||||
|
przyjęcie odpowiedzialności za cudzy dług
|
||||
|
zabezpieczenie przez osoby trzecie przyjmujące na siebie odpowiedzialność za zapłatę długu przez dłużnika
|
||||
|
rodzaj poręczenia stypulacyjnego dostępnego jedynie obywatelom rzymskim, mającego na celu zabezpieczenie zobowiązania głównego, które również musiało mieć charakter stypulacyjny. wygasało po 2 latach
|
||||
|
wzorowana na sponsio forma poręczenia dostępna jednak także Latynom oraz peregrynom. Zanikła w początku okresu poklasycznego
|
||||
|
forma stypulacyjnego poręczenia dostępna wszelkim podmiotom i mogąca zabezpieczyć wszelkie zobowiązania - w tym naturalne i deliktowe
|
||||
|
suma pieniężna bądź rzecz którą jedna strona wręczała drugiej przy zawarciu umowy. Jego celem było potwierdzenia zawarcia umowy i ułatwienie dowodu tego faktu
|
||||
|
zadatek w formie odszkodowania za niedojście umowy do skutku należnego od strony która jednostronnie odstąpiła od umowy
|
||||
|
zwolnienie się z zobowiązania wykonując inne świadczenie niż było przewidziane w treści zobowiązania
|
||||
|
dodatkowy akcesoryjny wierzyciel, miał status analogiczny do wierzyciela solidarnego: mógł dochodzić wierzytelności na drodze sądowej, zwolnić dłużnika ze zobowiązania, jego uprawnienia miały charakter osobisty i nie były dziedziczne
|
||||
|
osoba uprawniona do przyjęcia świadczenia, która nie miała statusu wierzyciela - nie mógł wytoczyć powództwa przeciw dłużnikowi, ani zwolnić go ze zobowiązania
|
||||
|
Diei adiectio pro reo est, non pro stipulatore
|
||||
|
formalny sposób zwolnienia dłużnika ze zobowiązań pochodzących z kontraktów werbalnych oraz kontraktów literalnych
|
||||
|
gdy dłużnik winien był różne sumy z różnych interesów zawieranych z tym samym wierzycielem to za jej pomocą zmieniano wszystkie te długi na jeden dług stypulacyjny
|
||||
|
przy kontraktach konsensualnych - przeciwieństwo konsensusu, a zatem zgodna wola umorzenia zobowiązania przez formalne zwolnienie dłużnika ujawniona w jakiejkolwiek formie
|
||||
|
odnowienie zobowiązania - umorzenie zobowiązania poprzez zastąpienie go innym zobowiązaniem z nowym elementem, wchodzącym w miejsce poprzedniego
|
||||
|
wierzyciel upoważniał swego dłużnika, do wydania przedmiotu świadczenia odbiorcy przekazu. Skutek: zmiana wierzyciela
|
||||
|
delegacja bierna - dłużnik upoważniał inną osobę, do wydania przedmiotu świadczenia swemu wierzycielowi. Skutek: zmiana dłużnika
|
||||
|
dotychczasowy dłużnik nabywa wierzytelność lub dotychczasowy wierzyciel nabywa dług
|
||||
|
zbieg tytułów darmych [nieodpłatnych] - dotychczasowy wierzyciel nabywa przedmiot świadczenia oznaczony indywidualnie na równie korzystnych warunkach
|
||||
|
nieformalna umowa o zrzeczenie się świadczenia
|
||||
|
umorzenie pewnej wierzytelności wskutek przeciwstawienia jej wzajemnej wierzytelności ze strony dłużnika
|
||||
|
zgodne oświadczenie woli dwóch stron zmierzające do zawiązania między nimi zobowiązania jako obligacyjnego stosunku prawnego i wywołania określonych skutków prawnych.
|
||||
|
pacta sunt servanda
|
||||
|
cywilna zaskarżalność niektórych zwykłych umów
|
||||
|
jednostronne przyrzeczenie świadczenia
|
||||
|
elementem który powoduje zaskarżalność umowy jest wręczenie rzeczy
|
||||
|
elementem który powoduje zaskarżalność umowy jest wypowiedzenie przez strony pewnych przepisanych słów w oznaczony sposób
|
||||
|
elementem który powoduje zaskarżalność umowy jest użycie pewnej ustalonej formy pisemnej
|
||||
|
elementem który powoduje zaskarżalność umowy jest zgodne porozumienie się stron
|
||||
|
umowy niezaskarżalne
|
||||
