Moja lekcja

Wypowiedzi opisowe

Stwierdzają, że tak a tak jest albo tak a tak nie jest. Są prawdziwe lub fałszywe.

Wypowiedzi pozaopisowe

wypowiedzi dyrektywalne oraz wypowiedzi wyrażające oceny

Wypowiedzi dyrektywalne

mają wpływać na zachowania osób, do których są skierowane; pełnią funkcję sugestywną.

Dyrektywa celowościowa

wyrażenie, które głosi, co należy czynić, ażeby osiągnąć zamierzony rezultat.

Czynność konwencjonalna

To czynność psychofizyczna której reguły sensu nakazują przypisywać jej określony sens kulturowy.

Norma postępowania

To wypowiedź która nakazuje lub zakazuje jej adresatą aby w określonych okolicznościach postępowali w określony sposób.

Norma postępowania zawiera

określenie adresata - określenie okoliczności - nakaz albo zakaz zachowania się

Adresat normy

to ktoś komu norma nakazuje albo zakazuje określonego postępowania

Normodawca

Osoba lub zorganizowana grupa osób która ustanawia normę

normy autonomiczne

tanowione przez normodawcę dla samego siebie

normy heteronomiczne

stanowione przez normodawcę dla innych podmiotów

Realizowanie normy

zachowanie się adresata normy w sposób wyznaczony przez tą normę

Przekroczenie normy

zachowanie się adresata normy w sposób niezgodny z normą

Norma znajduję zastosowanie jeżeli

powstanie zespół okoliczności wskazanych w normie, w których adresat normy ma postąpić w sposób w tej normie wyznaczony

Zakres zastosowania normy

klasa takich możliwych przyszłych sytuacji, w których norma znajduje zastosowanie

Zakres normowania normy

klasa przyszłych zachowań adresata normy, które norma ta wyznacza mu do spełnienia

Uzasadnienie tetyczne normy

norma obowiązuje, jeżeli taką normę ustanowił albo uznał ktoś, komu należy dawać posłuch ze względu na jego szczególną pozycję społeczną

Uzasadnienie aksjologiczne normy

norma obowiązuje, jeżeli argumentem przemawiającym za jej realizowaniem jest to, że czyny nakazane przez tę normę do spełnienia są godne aprobaty, a czyny zakazane godne dezaprobaty

Uzasadnienie autonomiczne normy

odwołanie się do ocen własnych tej osoby, która daną normę uznaję za obowiązującą

uzasadnienie heteronomiczne normy

odwołanie do ocen innych podmiotów, jakiegoś autorytetu

Obowiązywanie normy w sensie behawioralnym

gdy adresaci zachowują się zgodnie z tą normą lub gdy jest dostatecznie prawdopodobne, że za niezrealizowanie tej normy adresatów spotka jakaś dolegliwość.

Norma prawna

norma postępowania, która została ustanowiona albo uznana przez upoważniony organ państwa, będąca normą generalną i abstrakcyjną.

Norma prawna składa się z:

Hipotezy - Dyspozycji - Sankcji

normy niedoskonałe (leges imperfectae)

za niezrealizowanie danej normy prawodawca nie przewiduje wymierzania adresatowi jakiejś sankcji

normy powiązane funkcjonalnie:

sankcjonowane i sankcjonujące zwane sprzężonymi.

Norma sankcjonująca

norma, która określonym adresatom nakazuje wymierzać sankcje za niezrealizowanie nakazów wyznaczonych w innej normie (normie sankcjonowanej)

Norma sankcjonowana

norma postępowania wyznaczająca określonemu podmiotowi w określonych okolicznościach jakieś zachowanie, ale taka, z którą jest związana (sprzężona) inna norma – sankcjonująca

Norma merytoryczna

norma prawna, która nakazuje albo zakazuje jakiegoś zachowania o charakterze czynności konwencjonalnej

Norma kompetencyjna

normy, które udzielają jakiemuś podmiotowi kompetencji (upoważnienia) do dokonania określonych czynności konwencjonalnych, z takim skutkiem, że przez jej dokonanie powstaną albo zaktualizują się obowiązki innych podmiotów

Proces powstawania prawa

proces społeczny, w rezultacie którego kształtują się albo zostają ukształtowane normy prawne o określonej treści, obowiązujące w określonej grupie społecznej

Fakty prawotwórcze

stanowienie, ustawa, kształtowanie się prawa zwyczajowego, precedens prawotwórczy

Źródła prawa to

fakty prawo tworzące oraz rezultaty tych faktów.

Prawo zwyczajowe

xd

Akt uznania normy

czynność podjęcia przez organ państwa decyzji na podstawie normy zwyczajowej.

Stanowienie

zynność konwencjonalna kompetentnego organu państwa, poprzez którą organ ów “żąda”, aby normy prawne o ukształtowanej przez niego treści były realizowane.

Współstanowienie

polega na tym, że akt stanowienia jest dokonywany przez co najmniej dwa podmioty

Umowa

fakt prawotwórczy, czynność co najmniej dwustronna, poprzez którą strony uczestniczące w umowie ustalają wiążące je normy generalne i abstrakcyjne.

Precedens prawotwórczy

organ państwa rozstrzyga określoną trudną sprawę, mimo że w obowiązującym systemie prawa brak jest podstaw do rozstrzygnięcia lub też podstawy te są niedostatecznie określone

Pisane źródła prawa to...

stanowienie oraz umowa

Niepisane źródła prawa

prawo zwyczajowe oraz precedens prawotwórczy

Proces prawodawczy w państwach demokratycznych jest uregulowany szczegółowo

zawiera:

Zamknięty system źródeł prawa oznacza że:

rawo może być tworzone jedynie w formach wskazanych w konstytucji lub jedynie przez podmioty, które konstytucja do tego upoważnia.

Faza przygotowawcza procesu prawodawczego

zaczyna się od podjęcia zamysłu, by uregulować prawnie jakąś dziedzinę spraw