Moja lekcja

 0    78 tarjetas    bezdrzwikamila
descargar mp3 imprimir jugar test de práctica
 
término język polski definición język polski
ratyfikacja
empezar lección
zatwierdzenie umowy międzynarodowej przez uprawniony do tego organ państwowy. W Polsce umowy międzynarodowe ratyfikuje tylko Prezydent RP.
abolicja
empezar lección
ustawowe doraźne (jednorazowe) darowanie pewnych przestępstw i wykroczeń, polegające na zakazie wszczęcia postępowania karnego lub nakazie umorzenia postępowania już wszczętego.
amnestia
empezar lección
akt łaski wydany w formie ustawy, który polega na częściowym lub całkowitym darowaniu kar za popełnione oraz orzeczone prawomocnym wyrokiem sądowym przestępstwo lub wykroczenie. Amnestia obejmuje zwykle złagodzenie kary lub jej darowanie.
mediacja
empezar lección
jest dobrowolną, poufną metodą rozwiązywania sporu, w której strony sporu, z pomocą bezstronnego i neutralnego mediatora, samodzielnie dochodzą do porozumienia.
unikameralizm
empezar lección
to cecha systemu politycznego polegająca na istnieniu tylko jednej izby w parlamencie danego państwa.
bikameralizm
empezar lección
element ustroju politycznego, polegający na istnieniu w parlamencie danego państwa dwóch izb: niższej i wyższej.
kontrasygnata
empezar lección
dodatkowe podpisanie aktu prawnego przez drugą osobę, potwierdzające jego ważność i przenoszące pełną odpowiedzialność polityczną i prawną na podpisującego. W Polsce robi to Prezes Rady Ministrów
prerogatywa
empezar lección
szczególne prawo, przywilej związany z zajmowanym stanowiskiem; w systemie parlamentarnym określenie kompetencji głowy państwa, które nie wymagają kontrasygnaty. W Polsce są to wyłączne i osobiste uprawnienia Prezydenta.
vacatio legis
empezar lección
to okres pomiędzy ogłoszeniem aktu normatywnego a jego wejściem w życie (przeważnie jest to 14 dni, ale może być skrócony czy przedłużony).
interpelacja
empezar lección
jedna z form kontroli parlamentarnej dotycząca spraw o charak jednostkowym, odnoszących się do prowadzonej przez rząd polityki w i z oraz zadań publicznych realizowanych przez adm rządową. Parlamentarzysta kieruje ją na piśmie do członka rządu.
impeachment
empezar lección
przywilej parlamentu w kulturze prawnej anglosaskiej polegający na oskarżeniu wysokiego urzędnika państwowego o popełnienie czynu niezgodnego z prawem; usunięcie takiej osoby z zajmowanego stanowiska
asesor
empezar lección
urzędnik prokuratury, sądu lub notariatu, który odbył aplikację i nie uzyskał nominacji; członek prezydium zebrania, np. kolegium sądowego.
świadek incognito
empezar lección
świadek, którego dane osobowe, z uwagi na zagrożenie, pozostają wyłącznie do wiadomości sądu i prokuratora.
kasacja
empezar lección
nadzwyczajny środek odwoławczy w postępowaniu karnym, kasację rozpatruje Sąd Najwyższy.
przysposobienie
empezar lección
forma przyjęcia do rodziny osoby obcej. Jest to przybranie dziecka za swoje (adopcja).
aborcja
empezar lección
zabieg celowego przerwania ciąży.
konkordat
empezar lección
umowa międzynarodowa zawierana między państwem a Stolicą Apostolską, regulująca sprawy dotyczące obu stron.
ekstradycja
empezar lección
wydanie przez państwo władzom innego p osoby przebywającej na terytorium p wydającego, dokonywane w sytuacji, gdy osoba ta podejrzana jest o popełnienie na terytorium p zwracającego się z wnioskiem o ek czynu przestępczego lub w celu odbycia kary
wywłaszczenie
empezar lección
pozbawienie prawa własności przez państwo.
lustracja
empezar lección
to proces ujawniania pracy w organach bezpieczeństwa komunistycznej Polski i współpracy z nimi osób pełniących funkcje publiczne. Osoby takie zobowiązane są do złożenia oświadczenia lustracyjnego
apatryda
empezar lección
osoba nieposiadająca obywatelstwa żadnego państwa.
populizm
empezar lección
głoszenie prostych idei politycznych, popieranych przez większość społeczeństwa, która nie zastanawia się nad długofalowymi skutkami podejmowanych teraz decyzji. Głoszenie idei zgodnych z oczekiwaniami, aby zdobyć poparcie i władzę.
nepotyzm
empezar lección
faworyzowanie członków rodziny przy obsadzaniu stanowisk i przydzielaniu godności.
klientelizm
empezar lección
popieranie i protegowanie przez osoby wpływowe osób świadczących na ich rzecz usługi.
korupcja
empezar lección
przyjmowanie łapówek przez urzędników lub funkcjonariuszy.
wotum nieufności
empezar lección
uchwała parlamentu wyrażająca dezaprobatę dla działalności rządu lub któregoś z ministrów, potrzeba wniosku złożonego przez co najmniej 69 posłów.
wotum zaufania
empezar lección
uchwała parlamentu aprobująca politykę rządu.
konstruktywne wotum nieufności
empezar lección
wotum nieufności ze wskazaniem kandydata na premiera, może je złożyć grupa co najmniej 46 posłów.
Exposé
empezar lección
programowe wystąpienie premiera lub ministra, wygłaszane zwykle w parlamencie po objęciu stanowiska, dotyczące założeń najbliższej polityki.
plebiscyt
empezar lección
głosowanie ludności zamieszkującej dane terytorium dla rozstrzygnięcia ważnej kwestii związanej z tym terytorium.
ława przysięgłych
empezar lección
instytucja władzy sądowniczej, w skład której wchodzą zwykli obywatele, a nie sędziowie zawodowi.
promulgacja
empezar lección
ogłoszenie aktu normatywnego, konieczne do uzyskania przez ten akt mocy obowiązującej.
globalizacja
empezar lección
zespół samorzutnych zmian zachodzących w skali ogólnoświatowej na wszystkich płaszczyznach współczesnego życia. Jej istotą jest upowszechnianie się podobnych zjawisk, tendencji, zachowań i narastanie współzależności, co prowadzi do ujednolicania świata.
aktorzy globalizacji
empezar lección
Podmioty, które szczególnie wpływają na procesy globalizacji, np. państwa, wielkie korporacje międzynarodowe, organizacje rządowe i pozarządowe czy środki masowego przekazu.
norma prawna
empezar lección
wynikająca z przepisów reguła postępowania.
przepis prawa
empezar lección
elementarna część ustawy lub innego aktu normatywnego
akt prawny
empezar lección
ujęty w odpowiedniej formie wyraz woli państwa.
hipoteza
empezar lección
wskazuje adresata normy i warunki / okoliczności zastosowania normy.
dyspozycja
empezar lección
zawiera opis pożądanego lub zabronionego przez państwo zachowania.
sankcja
empezar lección
to część normy prawnej, w której wskazuje się, jaką odpowiedzialność poniesie adresat normy za nierespektowanie zakazu lub nakazu określonego w dyspozycji normy w warunkach określonych w hipotezie.
Lex imperfecta (prawo niedoskonałe)
empezar lección
norma prawna pozbawiona jakiejkolwiek sankcji.
sankcja nieważności
empezar lección
czynność prawna dokonana niezgodnie z prawem jest nieważna – nie wywołuje skutków prawnych.
nieważność bezwzględna
empezar lección
nieważność następuje z mocy prawa; jakby nigdy nie miała miejsca.
definicja legalna
empezar lección
definicja określonego pojęcia zawarta w przepisie prawnym, która wiążąco ustala znaczenie określonego pojęcia (zwrotu) na użytek danego aktu normatywnego.
prawo
empezar lección
jest to zbiór norm postępowania, ustanowionych przez państwo, których przestrzeganie zabezpieczone jest sankcją.
prawo pozytywne
empezar lección
prawo stanowione przez ludzi
stosowanie prawa
empezar lección
to sformalizowane działanie kompetentnych organów państwa, polegające na podejmowaniu decyzji władczych. Stosowaniem prawa mogą zajmować się wyłącznie organy państwowe.
kodeks
empezar lección
ustawa regulująca w sposób kompleksowy określoną dziedzinę stosunków społecznych prawnie istotnych.
precedens
empezar lección
jest to decyzja organu państwowego podjęta przy rozstrzyganiu konkretnej sprawy, która staje się wzorem dla innych rozstrzygnięć w kolejnych, podobnych sprawach.
common law
empezar lección
porządek prawny charakterystyczny dla krajów anglosaskich. Prawo powstaje głównie w drodze precedensów.
system prawa
empezar lección
całokształt obowiązujących w państwie przepisów, z uwzględnieniem ich podziału na gałęzie, odpowiednio uporządkowanych i zhierarchizowanych. Ma charakter dynamiczny. powinien być zupełny i spójny.
gałąź prawa
empezar lección
obejmuje zespół norm regulujących stosunki prawne z zakresu określonej dziedziny stosunków społecznych.
wykładnia
empezar lección
interpretacja prawa; zespół czynności zmierzających do ustalenia właściwej treści norm prawnych zawartych w przepisach.
aparat państwa
empezar lección
zespół organów powołanych do realizacji funkcji państwa.
legitymizacja władzy
empezar lección
akceptacja władzy przez obywateli.
społeczeństwo obywatelskie
empezar lección
rodzaj społeczeństwa demokratycznego, w którym obywatele świadomie uczestniczą w życiu publicznym, są aktywni i odpowiedzialni oraz posiadają zdolność samoorganizacji.
obywatelskie nieposłuszeństwo
empezar lección
polega na tym, że jednostka celowo narusza obowiązujące prawo, by osiągnąć istotny społecznie cel. Obywatele powinni korzystać z takiej formy nacisku, dopiero wtedy, gdy zostaną wyczerpane metody zgodne z prawem.
preambuła
empezar lección
uroczysty wstęp do aktu prawnego.
nowelizacja
empezar lección
oznacza zmianę treści, uchylenie lub dodanie nowych przepisów do obowiązującego aktu prawnego.
glosa
empezar lección
komentarz do konkretnego orzeczenia, np. sądowego.
demokracja bezpośrednia
empezar lección
władza sprawowana jest bezpośrednio przez ogół uprawnionych do tego obywateli.
demokracja przedstawicielska
empezar lección
ogół obywateli upoważnia swoich reprezentantów do sprawowania władzy w ich imieniu.
referendum
empezar lección
wyrażenie swojego stanowiska w głosowaniu przez ogół uprawnionych do tego obywateli.
wyrok
empezar lección
orzeczenie sądu, rozstrzygające merytorycznie o kwestii będącej przedmiotem postępowania sądowego. Wyrok kończy postępowanie w danej instancji.
dewolutywność
empezar lección
stan prawny przenoszący postępowanie do organu wyższej instancji.
suspensywność
empezar lección
stan prawny towarzyszący zazwyczaj dewolutywności, polegający na wstrzymaniu wykonania zaskarżanego orzeczenia do czasu wydania rozstrzygnięcia przez organ odwoławczy.
państwo unitarne
empezar lección
państwo jednolite, tzn mające takie samo prawo, ustrój oraz adm w obrębie granic. Wszystkie jednostki wchodzące w jego skład są tak samo zorganizowane i podporządkowane tym samym instytucjom.
prymat ustawy
empezar lección
zasada, w myśl której ustawy są podstawowym trybem stanowienia prawa.
kworum
empezar lección
min liczba członków zgromadzenia, niezbędna do prowadzenia obrad lub podjęcia wiPrzykładowo uchwalenie ustawy przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej wymaga obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów (230 p.)
partia polityczna
empezar lección
jest dobrowolną organizacją, występującą pod określoną nazwą, stawiającą sobie za cel udział w życiu publicznym poprzez wywieranie metodami demokratycznymi wpływu na kształtowanie polityki państwa lub sprawowanie władzy publicznej.
stan nadzwyczajny
empezar lección
przewidziana w Konstytucji sytuacja szczególnego zagrożenia, gdy zwykłe środki sprawowania władzy są niewystarczające i potrzebne jest przyjęcie specjalnych rozwiązań.
dyrektywa
empezar lección
akt prawa UE wymagający implementacji do krajowego porządku prawnego (np. w formie ustaw). Wskazują cele do osiągnięcia przez p członk, terminy, pozostawiają p swobodę w sposobie ich realizacji, adresaci: wszystkie lub wybrane p członk
ubezwłasnowolnienie
empezar lección
pozbawienie lub ograniczenie zdolności do czynności prawnych określonej osoby przez sąd. Następuje z powodu choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń
zachowek
empezar lección
instytucja polskiego prawa spadkowego mająca na celu zabezpieczenie interesów najbliższych krewnych spadkodawcy, w przypadku pominięcia ich w testamencie.
przestępstwo ścigane z urzędu
empezar lección
przestępca jest ścigany przez organy państwa niezależnie od tego, czy taka jest wola pokrzywdzonego i czy on sam podjął inicjatywę w celu wszczęcia postępowania.
podatek
empezar lección
jest publicznoprawne, nieodpłatne, przymusowe oraz bezzwrotne świadczenien pieniężne na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu lub gminy, wynikające z ustawy podatkowej.
akt administracyjny
empezar lección
wydane na podstawie prawa jednostronne i władcze oświadczenie woli organu administracji publicznej ustalające konkretną sytuację prawną indywidualnie oznaczonego adresata i wiążące dla obu stron stosunku administracyjnoprawnego.
terroryzm
empezar lección
metoda walki politycznej polegająca na stosowaniu przemocy i zastraszaniu ludzi w celu wymuszenia działań na rządach lub społeczeństwach

Debes iniciar sesión para poder comentar.