| término | definición | |||
|---|---|---|---|---|
|
Ius
|
||||
|
iustitia
|
||||
|
Ius Naturale
|
||||
|
Ius Positivum
|
||||
|
jus civile
|
||||
|
Iure gentium
|
||||
|
Ius Commune
|
||||
|
Ius Singulare
|
||||
|
Ius Soli
|
||||
|
Ius Sanguinis
|
||||
|
Ius Publicum
|
||||
|
Ius Privatum
|
||||
|
Ius in Personam
|
||||
|
Ius ad Rem
|
||||
|
Ius Cogens
|
||||
|
Ius Dispositivum
|
||||
|
Ius Generale
|
||||
|
Ius Speciale
|
||||
|
Ius Disponendi
|
||||
|
Ius Possiniendi
|
||||
|
Ius Freundi
|
||||
|
Ius Acquisitum
|
||||
|
Ius Apellationis
|
||||
|
Ius Avocandi
|
||||
|
Ius Provocationis
|
||||
|
Ius Cavendi
|
||||
|
Ius Coercendi
|
||||
|
Ius Gladii
|
||||
|
Omnis definito in iure civili periculosa est, parum est enim, ut non subverti posset
|
||||
|
Ius est ars boni et aequi
|
||||
|
Ius et fraus numquom cohabitant
|
||||
|
Summum ius, summa iniuria
|
||||
|
Regula est quae rem, quae est breviter enarrat. Non ex regula ius sumatur, sed ex iure, quod est, regula fiat. Per regulam igitur brevis rerum narratio traditur.
|
||||
|
Iustitia ens constans et perpetua voluntas ius sum cuique tribuendi
|
||||
|
Iuris praecepta sunt haec: honeste vivere, alterum non laedere, suum cuique tribuere
|
||||
|
Male iure nostro uti non debemus
|
||||
|
Non omne quod licet, honestum est
|
||||
|
Ignorantia iuris nocet
|
||||
|
Ius civile vigilantibus scriptum est, nec stulis solere succuri
|
||||
|
Publicum ius est quod ad statum rei romanae spectat, privatorum quod ad singulorum utilitatem
|
||||
|
Ius publicum privatorum pactis mutari non potest
|
||||
|
Privatorum conventio Iuri publico non derogat
|
||||
|
lex imperfecta
|
||||
|
LEX MINUS QUAM PERFECTA
|
||||
|
LEX PERFECTA
|
||||
|
LEX PLUS QUAM PERFECTA
|
||||
|
LEX DOMICILII
|
||||
|
LEX PATRIAE
|
||||
|
LEX FORI
|
||||
|
LEX LOCI ACTUS
|
||||
|
LEX LOCI CELEBRATIONIS
|
||||
|
LEX LOCI CONTRACTUS
|
||||
|
LEX REI SITAE
|
||||
|
DURA LEX, SED LEX
|
||||
|
LEX INIUSTA NON EST LEX
|
||||
|
CESSANTE RATIONE LEGIS, CESSAT IPSA LEX
|
||||
|
LEX POSTERIOR DEROGAT PRIORI
|
||||
|
LEX POSTERIOR GENERALIS NON DEROGAT LEGI PRIORI SPECIALI
|
||||
|
LEX SPECIALIS DEROGAT LEGI GENERALI
|
||||
|
LEX SUPERIOR DEROGAT LEGI INFERIORI
|
||||
|
LEX RETRO NON AGIT
|
||||
|
SILENT LEGES INTER ARMA
|
||||
|
NULLA POENA SINE LEGE
|
||||
|
NULLUM CRIMEN SINE LEGE
|
||||
|
NULLUM CRIMEN SINE POENA
|
||||
|
BEIGNIUS LEGES INTERPRETENDAE SUNT, QUO VOLUNTAS EARUM CONSERVETEUR -
|
||||
|
SCIRE LEGES NON HOC EST VERBA EARUM TENERE, SED VIM AC POTESTATEM
|
||||
|
IN LEGIBUS MAGIS SIMPLICITAS QUAM DIFFICULTAS PLACET
|
||||
|
CONSUETUDO EST OPTIMA LEGUM INTERPRES
|
||||
|
UBI LEX NON DISTINGUIT, NEC NOS DISTINGUERE DEBEMUS
|
||||
|
FAS EST
|
||||
|
CONTRA IUS FASQUE
|
||||
|
PER FAS ET NEFAS
|
||||
|
ARGUMENTUM A MAIORI AD MINUS
|
||||
|
ARGUMENTUM A MINORI AD MAIUS
|
||||
|
ARGUMENTUM A CONTRARIO
|
||||
|
ARGUMENTUM A SIMILI
|
||||
|
ARGUMENTUM PER ANALOGIA
|
||||
|
ARGUMENTUM EX SILENTIO
|
||||
|
IUS QUOD AD PERSONAS PERTINET
|
||||
|
MATRIMONIUM
|
||||
|
CONIUX / MARITA / UXOR
|
||||
|
CONIUX / MARITUS / VIR
|
||||
|
MATRIMONIUM LEGITIMUM
|
||||
|
MATRIMONIUM PUTATIVUM
|
||||
|
PARENTES / GENITORES
|
||||
|
ASCENDENTES
|
||||
|
DESCENDENTES
|
||||
|
COGNATUS
|
||||
|
AFFINIS
|
||||
|
PATER FAMILIAS
|
||||
|
HOMINUM CAUSA OMNE IUS CONSTITUTUM SIT
|
||||
|
IUS NATURALE ES QUOD NATURA OMNIA ANIMALIA DOCUIT
|
||||
|
MATER SEMPER CERTA EST
|
||||
|
PATER EST QUAM NUPITAE DEMONSTRAT
|
||||
|
BONA/BONUM
|
||||
|
RES CORPORALES ET INCORORALES
|
||||
|
DOMINUM/PROPRIETAS
|
||||
|
IURA IN RE ALIENA
|
||||
|
ACTIO IN REM
|
||||
|
REI VINDICATIO
|
||||
|
ACTIO NEGATORIA
|
||||
|
NEMO PLUS IURIS AD ALIUM TRANSFERRE POTEST, QUAM IPSE HABET
|
||||
|
SUPERFICIES SOLO CEDIT
|
||||
|
SERVITUS IN FACIENDO CONSISTERE NEQUIT
|
||||
|
SERVITUTIBUS CIVILITER UTENDUM EST
|
||||
|
SERVITUS SERVITUTIS ESSE NON POTEST
|
||||
|
NEMINI RES SUA SERVIT
|
||||
|
OBLIGATIO
|
||||
|
OBLIGATIO EX LEGE
|
||||
|
OBLIGATIO EX CONTRACTU
|
||||
|
OBLIGATIO EX DELICTO
|
||||
|
OBLIGATIO QUASI EX CONTRACTU
|
||||
|
OBLIGATIO QUASI ES DELICTO
|
||||
|
OBLIGATIO NATURALIS
|
||||
|
OBLIGATIO CIVILIS
|
||||
|
OBLIGATIO IN SOLIDUM
|
||||
|
OBLIGATIO PRO RATA
|
||||
|
CAUSA
|
||||
|
CAUSA OBLIGANDI VEL ACQUIRENDI
|
||||
|
CAUSA SOLVENDI
|
||||
|
CAUSA DONANDI
|
||||
|
CREDITOR / DEBITOR
|
||||
|
OBLIGATIO EST VINCULUM IURIS
|
||||
|
SOLUTIO
|
||||
|
DATIO IN SOLUTUM
|
||||
|
OBLIGATIO ALTERNATIVA
|
||||
|
FACULTAS ALTERNATIVA
|
||||
|
MORA
|
||||
|
MORA DEBITORIS
|
||||
|
MORA CREDITORIS
|
||||
|
MORA SOLVENDI
|
||||
|
MORA ACCIPIENTI
|
||||
|
INTERPELLATIO
|
||||
|
MORA EX REI FIT
|
||||
|
FUR SEMPER MORAM FACERE VIDETUR
|
||||
|
PERICULUM
|
||||
|
PERICULUM IN MORA
|
||||
|
PERICULUM DEBITORIS
|
||||
|
PERICULUM LOCATORIS
|
||||
|
CULPA
|
||||
|
VIS MAIOR
|
||||
|
CASUS
|
||||
|
CASUS FORTUNIS
|
||||
|
CASUS MIXTUS
|
||||
|
DOLUS
|
||||
|
DOLUS DIRECTUS
|
||||
|
DOLUS DIRECTUS COLORATUS
|
||||
|
DOLUS EVENTUALIS
|
||||
|
DOLUS PREMEDITATUR
|
||||
|
DOLUS DIRECTUS REPENTINUS
|
||||
|
DOLUS SUBSEQUENS
|
||||
|
CULPA NEGLEGENTIA
|
||||
|
CULPA LATA
|
||||
|
CULPA LEVIS
|
||||
|
CULPA LEVIS IN CONCRETO
|
||||
|
CULPA LEVIS IN ABSTRACTO
|
||||
|
CULPA IN CONTRAHENDO
|
||||
|
CULPA IN CUSTODIENDO
|
||||
|
CULPA IN ELIGENDO
|
||||
|
VOLENTI NON FIT INIURIA
|
||||
|
CASUS SENTIT DOMINUS
|
||||
|
CASUS A NULLO PRESTANTUS
|
||||
|
CONTRACTUS
|
||||
|
SUBSTANTIALIA CONTRACTUS
|
||||
|
ACCIDENTIALIA CONTACTUS
|
||||
|
NATURALIA CONTRACTUS
|
||||
|
BONA FIDES / MALA FIDES
|
||||
|
UTILE PER INUTILE NON VITIATUR
|
||||
|
PACTA SUNT SERVANDA
|
||||
|
REBUS SIC STANTIBUS OMNIS PROMISIO INTELLEGITUR
|
||||
|
IMPOSSIBILIUM NULLA OBLIGATIO EST
|
||||
|
RATIHABITIO MANDATO COMOPARATUR
|
||||
|
QUOD AB INITIO VITIOSUM EST, NON POTEST TRACTU TEMPORIS CONVALESCERE
|
||||
|
VENIRE CONTRA FACTUM PROPRIUM NEMINI LICET
|
||||
|
TURPITUDINEM SUAM ALLEGANS NEMO AUDITUR
|
||||
|
DOLO FACIT QUI PETIT QUOD REDDITURUS EST
|
||||
|
CLARA NON SUNT INTERPRETANDA
|
||||
|
IN DUBIO CONTRA PROFERENTEM
|
||||
|
IN AMBIGUITAS CONTRA STIPULATOREM
|
||||
|
CLAUSULAE INSOLITAE INDUCUNT SUSPICIONEM
|
||||
|
IN CONVENTIONIBUS CONTRAHENTIUM VOLUNTATEM POTIUS QUAM VERBA SPECTARI PLACUIT
|
||||
|
IN CONTRACTIBUS TACITE INSUNT, QUAE SUNT MORIS ET CONSUETUDUNIS
|
||||
|
HEREDITAS
|
||||
|
SUCCESSIO
|
||||
|
DEFUNCTUS
|
||||
|
HERES
|
||||
|
MORTIS CAUSA
|
||||
|
INTER VIVOS
|
||||
|
EX TESTAMENTO
|
||||
|
AB INTESTADO
|
||||
|
CONTRA TABULAS
|
||||
|
AMBULATORIA ENIM EST VOLUNTAS DEFUNCTI USQUE AD VITAE SUPREMUM EXITUM
|
||||
|
FALSA CAUSA NON NOCET
|
||||
|
FALSA DEMONSTRATIO NON NOCET
|
||||
|
NASCITURUS PRO IAM NATO HABETUR QUOTIENS DE COMMODIS EIUS AGITUR
|
||||
|
PLUS NUNCUPATUM, MINUS SCRIPTUM
|
||||
|
NOVISSIMA VOLUNTAS SERVATUR
|
||||
|
FAVOR TESTAMENTI
|
||||
|
Corpus Iuris Civilis
|
||||
|
Quod tibit non novet et alli probest non prohibetur
|
||||
|
fas
|
||||
|
Abusus non tollit usum= ex abusu non est argumentum ad desuetudinem
|
||||
|
In ius vocatio
|
||||
|
Ius superius
|
||||
|
Lex aquilia
|
||||
|
Lex contractus
|
||||
|
Lex Divina
|
||||
|
Lex positiva seu humana
|
||||
|
Lex prospicit, non respicit
|
||||
|
Lex retro agit in mitius
|
||||
|
Iudices electionis custodes
|
||||
|
Fiscus non erubescit
|
||||
|
Machina computatoria efficentior est quam abacus
|
||||
|
Quis custodiet custodes ipsos
|
||||
|
Matrimonium non praesumitur
|
||||
|
Consens/affectic maritalis
|
||||
|
Materna iura non possunt aboleri
|
||||
|
Partus sequitur ventrem
|
||||
|
Patria potestas in pietate debet non atrocitate consistere
|
||||
|
Solvens praesumitur solvere suo nomine
|
||||
|
Perpetuatio obligationis
|
||||
|
Pretium affectionis
|
||||
|
Delegatus
|
||||
|
Accipiens
|
||||
|
Assignatus utitur iure autoris
|
||||
|
Damnum sine iniuria esse potest
|
||||
|
Damnum quod quis sua culpa sentit sibi debet, non aliis imputare
|
||||
|
pactum
|
||||
|
conditio
|
||||
|
Conditio existens ad initium negotii retrotrahitur
|
||||
|
Dies – a quo/ ad quem
|
||||
|
modus
|
||||
|
Ex tunc/ Ex nunc
|
||||
|
Bona fidei possessor fructus consumptos suos facit
|
||||
|
Bona fides praesumitur
|
||||
|
In testamentis plenius voluntates testantium interpretamur
|
||||
|
actor
|
||||
|
reus
|
||||
|
Nemo iudex sine actore
|
||||
|
Actio semel extincta non reviviscit
|
||||
|
Res iudicata / ne bis in idem
|
||||
|
Res iudicata pro veritate accipitur
|
||||
|
Actor sequitur forum rei
|
||||
|
Nemo tenetur seipsum accusare
|
||||
|
Actori incumbit onus probandi= Ei incumbit probatio, qui dicit, non qui negat
|
||||
|
Reus excipiendo fit actor = Reus in exceptione actor est
|
||||
|
Non debet actori licere quod reo non permittur
|
||||
|
Audiatur et altera pars
|
||||
|
Iudex suspectus/ Iudex inhabilis
|
||||
|
Nemo est iudex in propria causa= nemo simul actor et iudex
|
||||
|
Iura novit curia
|
||||
|
Ubi ius ibi remedium
|
||||
|
Iudicis est ius dicere, non dare
|
||||
|
In dubio pro reo / In dubio semper id quod minus est, debetur
|
||||
|
Iudex non dedit plus, quod petens ipse requirit/ ne ultra petita
|
||||
|
Reformatio in peius iudici apellatio non licet
|
||||
|
Ius superius
|
||||
|
Lex falcidia
|
||||
|
Lex contractus
|
||||
|
Lex causae
|
||||
|
Ambulatoria est voluntas defuncti usque ad vitae supremum exitum
|
||||
|
Zmienną jest wola spadkodawcy, aż do momentu, kiedy jego życie wygaśnie
|
||||
|
Proces
|
||||
|
Actio personalis moritur cum persona / delicta parentium liberis non nocet
|
||||
|
Actio semel extincta non reviviscit
|
||||
|
Res iudicata, ne bis in idem / res iudicata pro veritate accipitur
|
||||
|
Actor sequitur forum rei (forum est ubi domicilim est)
|
||||
|
Actor non condemnatur
|
||||
|
Actori incumbit onus probandi = Ei incumbit probatio, qui dicit, non qui negat
|
||||
|
Reus exceptiendo fit actor = Reus in exceptione actor est
|
||||
|
Non debet actori licere, quor reo non permittur
|
||||