Łacińska terminologia prawnicza

 0    272 tarjetas    antekczemplik
imprimir jugar test de práctica
 
término definición
Prawo
empezar lección
Ius
Sprawiedliwośc
empezar lección
iustitia
Prawo Natury
empezar lección
Ius Naturale
Prawo Stanowione
empezar lección
Ius Positivum
Prawo Cywilne
empezar lección
jus civile
Prawo Narodów
empezar lección
Iure gentium
Prawo Powszechne
empezar lección
Ius Commune
Prawo Wyjątkowe
empezar lección
Ius Singulare
Prawo Ziemii
empezar lección
Ius Soli
Prawo Krwi
empezar lección
Ius Sanguinis
Prawo Publiczne
empezar lección
Ius Publicum
Prawo Prywatne
empezar lección
Ius Privatum
Prawo względem osoby
empezar lección
Ius in Personam
Prawo względem rzeczy
empezar lección
Ius ad Rem
Prawo bezwzględnie obowiązujące
empezar lección
Ius Cogens
Prawo względnie obowiazujące.
empezar lección
Ius Dispositivum
Prawo Ogólne
empezar lección
Ius Generale
Prawo Szczegółowe
empezar lección
Ius Speciale
Prawo do dysponowania
empezar lección
Ius Disponendi
Prawo do posiadania
empezar lección
Ius Possiniendi
Prawo do używania
empezar lección
Ius Freundi
Prawo do nabywania
empezar lección
Ius Acquisitum
Prawo do odwołania do sądu
empezar lección
Ius Apellationis
Prawo do wniesienia zaskarżenia w procesie cywilnym
empezar lección
Ius Avocandi
Prawo do wniesienia zaskarżenia w procesie karnym
empezar lección
Ius Provocationis
Prawo do podjęcia działań prewencyjnych
empezar lección
Ius Cavendi
Prawo do karania
empezar lección
Ius Coercendi
Prawo do wykonywania kary śmierci
empezar lección
Ius Gladii
W prawie cywilnym każda definicja jest niebezpieczna, ponieważ rzadko się zdarza, aby nie można było jej podważyć
empezar lección
Omnis definito in iure civili periculosa est, parum est enim, ut non subverti posset
Prawo jest sztuką stanowienia tego co dobre i słuszne
empezar lección
Ius est ars boni et aequi
Prawo i podstęp nie mogą współżyć
empezar lección
Ius et fraus numquom cohabitant
Najwyższe prawo najwyższą niesprawiedliwością
empezar lección
Summum ius, summa iniuria
Regułą jest to, co opowiada o czymś w sposób skrócony. Prawo nie wynika z reguły, ale reguła wynika z prawa, które istnieje. Przy pomocy reguły krótko prezentujemy jakieś rozwiązanie
empezar lección
Regula est quae rem, quae est breviter enarrat. Non ex regula ius sumatur, sed ex iure, quod est, regula fiat. Per regulam igitur brevis rerum narratio traditur.
Sprawiedliwość jest stałą i trwałą wolą oddania każdemu, co mu się należy
empezar lección
Iustitia ens constans et perpetua voluntas ius sum cuique tribuendi
Nakazy prawa to: żyć uczciwie, nie wyrządzać szkody innemu, oddać każdemu co jego
empezar lección
Iuris praecepta sunt haec: honeste vivere, alterum non laedere, suum cuique tribuere
Nie powinniśmy źle używać naszego prawa
empezar lección
Male iure nostro uti non debemus
Nie wszystko co dozwolone jest uczciwe
empezar lección
Non omne quod licet, honestum est
Nieznajomość prawa szkodzi
empezar lección
Ignorantia iuris nocet
Prawo cywilne jest tworzone dla osób starannych, nie przyszło przychodzić z pomocą głupim
empezar lección
Ius civile vigilantibus scriptum est, nec stulis solere succuri
Prawem publicznym jest to, które ma na względzie dobro państwa rzymskiego, prywatnym - które ma na względzie dobro jednostek
empezar lección
Publicum ius est quod ad statum rei romanae spectat, privatorum quod ad singulorum utilitatem
Prawo publiczne nie może zostać zmienione przez prywatną umowę
empezar lección
Ius publicum privatorum pactis mutari non potest
Porozumienie prywatne nie uchyla prawa publicznego
empezar lección
Privatorum conventio Iuri publico non derogat
Prawo niedoskonałe
empezar lección
lex imperfecta
prawo mniej niz doskonałe
empezar lección
LEX MINUS QUAM PERFECTA
prawo doskonałe
empezar lección
LEX PERFECTA
prawo wiecej niz doskonałe
empezar lección
LEX PLUS QUAM PERFECTA
porządek prawny ze względu na zamieszkanie
empezar lección
LEX DOMICILII
porzadek prawny ze wzgledu na obywatelstwo
empezar lección
LEX PATRIAE
porządek prawny ze względu na siedzibe sądu
empezar lección
LEX FORI
porządek prawny ze względu na miejsce dokonania aktu prawnego
empezar lección
LEX LOCI ACTUS
porządek prawny ze względu na dokonanie uroczystego aktu prawnego
empezar lección
LEX LOCI CELEBRATIONIS
porządek prawny ze względu na miejsce zawarcia umowy
empezar lección
LEX LOCI CONTRACTUS
porządek prawny ze względu na miejsce położenia rzeczy
empezar lección
LEX REI SITAE
twarde prawo, ale prawo
empezar lección
DURA LEX, SED LEX
prawo niesprawiedliwe nie jest prawem
empezar lección
LEX INIUSTA NON EST LEX
Jeśli znika uzasadnienie ustawy znika tez ustawa
empezar lección
CESSANTE RATIONE LEGIS, CESSAT IPSA LEX
Ustawa późniejsza uchyla wcześniejsza
empezar lección
LEX POSTERIOR DEROGAT PRIORI
Późniejsze prawo ogólne nie uchyla wcześniejszego szczegółowego
empezar lección
LEX POSTERIOR GENERALIS NON DEROGAT LEGI PRIORI SPECIALI
Prawo szczegółowe uchyla prawo ogólne
empezar lección
LEX SPECIALIS DEROGAT LEGI GENERALI
Prawo wyższego rzędu uchyla prawo niższego
empezar lección
LEX SUPERIOR DEROGAT LEGI INFERIORI
Prawo nie działa wstecz
empezar lección
LEX RETRO NON AGIT
Milczą ustawy wobec oręża
empezar lección
SILENT LEGES INTER ARMA
Nie ma kary bez ustawy
empezar lección
NULLA POENA SINE LEGE
Nie ma przestępstwa bez ustawy
empezar lección
NULLUM CRIMEN SINE LEGE
Nie ma przestępstwa bez kary
empezar lección
NULLUM CRIMEN SINE POENA
Ustawy wtedy są właściwiej interpretowane, gdy zachowuje się ich ducha
empezar lección
BEIGNIUS LEGES INTERPRETENDAE SUNT, QUO VOLUNTAS EARUM CONSERVETEUR -
Znawstwo ustawy nie polega na przyswojeniu sobie jej słów ale treści i mocy prawnej
empezar lección
SCIRE LEGES NON HOC EST VERBA EARUM TENERE, SED VIM AC POTESTATEM
W ustawach bardziej podoba się prostota jak trudność
empezar lección
IN LEGIBUS MAGIS SIMPLICITAS QUAM DIFFICULTAS PLACET
Zwyczaj jest najlepszym sposobem interpretowania ustawy
empezar lección
CONSUETUDO EST OPTIMA LEGUM INTERPRES
Tam, gdzie prawo nie rozróżnia, nie powinniśmy rozróżnienia wprowadzać
empezar lección
UBI LEX NON DISTINGUIT, NEC NOS DISTINGUERE DEBEMUS
Jest godziwe
empezar lección
FAS EST
Przeciw prawu boskiemu
empezar lección
CONTRA IUS FASQUE
wszelkimi dozwolonymi i niedozwolonymi środkami
empezar lección
PER FAS ET NEFAS
argument z większego na mniejsze
empezar lección
ARGUMENTUM A MAIORI AD MINUS
argument z mniejszego na większe
empezar lección
ARGUMENTUM A MINORI AD MAIUS
argument z przeciwieństwa
empezar lección
ARGUMENTUM A CONTRARIO
argument z podobieństwa
empezar lección
ARGUMENTUM A SIMILI
argument z analogii
empezar lección
ARGUMENTUM PER ANALOGIA
argument z milczenia
empezar lección
ARGUMENTUM EX SILENTIO
Prawo dotyczące osób
empezar lección
IUS QUOD AD PERSONAS PERTINET
Małżeństwo
empezar lección
MATRIMONIUM
żona
empezar lección
CONIUX / MARITA / UXOR
mąż
empezar lección
CONIUX / MARITUS / VIR
małżeństwo zgodne z prawem, skuteczne
empezar lección
MATRIMONIUM LEGITIMUM
małżeństwo domniemane, nieważne
empezar lección
MATRIMONIUM PUTATIVUM
rodzice
empezar lección
PARENTES / GENITORES
wstępni
empezar lección
ASCENDENTES
zstępni
empezar lección
DESCENDENTES
krewny ze wspólnym przodkiem (krewny poprzez krew)
empezar lección
COGNATUS
powinowaty
empezar lección
AFFINIS
męski zwierzchnik rodziny
empezar lección
PATER FAMILIAS
wszelkie prawo jest ustanowione z uwagi na człowieka
empezar lección
HOMINUM CAUSA OMNE IUS CONSTITUTUM SIT
prawem natury jest to czego matka natura nauczyła wszelkie stworzenia
empezar lección
IUS NATURALE ES QUOD NATURA OMNIA ANIMALIA DOCUIT
matka zawsze jest pewna
empezar lección
MATER SEMPER CERTA EST
ojcem jest ten na kogo wskazuje małżeństwo
empezar lección
PATER EST QUAM NUPITAE DEMONSTRAT
dobro
empezar lección
BONA/BONUM
rzeczy materialne i niematerialne
empezar lección
RES CORPORALES ET INCORORALES
władztwo
empezar lección
DOMINUM/PROPRIETAS
prawo na rzeczy cudzej
empezar lección
IURA IN RE ALIENA
powództwo o charakterze rzeczowym
empezar lección
ACTIO IN REM
skarga wydobywcza (wystąpienie o zwrot rzeczy) – z każdego powodu, z każdej przy
empezar lección
REI VINDICATIO
skarga negatoryjna
empezar lección
ACTIO NEGATORIA
nikt nie może przenieść an drugiego więcej praw niż sam posiada
empezar lección
NEMO PLUS IURIS AD ALIUM TRANSFERRE POTEST, QUAM IPSE HABET
to co na powierzchni, przypada gruntowi
empezar lección
SUPERFICIES SOLO CEDIT
służebność nie może polegać na działaniu
empezar lección
SERVITUS IN FACIENDO CONSISTERE NEQUIT
służebności używa się w sposób oględny
empezar lección
SERVITUTIBUS CIVILITER UTENDUM EST
nie może być służebności na służebności
empezar lección
SERVITUS SERVITUTIS ESSE NON POTEST
nie może być służebności na rzeczy własnej
empezar lección
NEMINI RES SUA SERVIT
zobowiązanie
empezar lección
OBLIGATIO
zobowiązanie powstałe na podstawie ustawy
empezar lección
OBLIGATIO EX LEGE
zobowiązanie powstałe na podstawie umowy
empezar lección
OBLIGATIO EX CONTRACTU
zobowiązanie powstałe na podstawie czynu niedozwolonego
empezar lección
OBLIGATIO EX DELICTO
zobowiązanie jak gdyby z kontraktu
empezar lección
OBLIGATIO QUASI EX CONTRACTU
zobowiązanie jak gdyby z deliktu
empezar lección
OBLIGATIO QUASI ES DELICTO
zobowiązanie naturalne (bez przymusu)
empezar lección
OBLIGATIO NATURALIS
zobowiązanie cywilne (obowiązkowe)
empezar lección
OBLIGATIO CIVILIS
zobowiązanie solidarne
empezar lección
OBLIGATIO IN SOLIDUM
zobowiązanie podzielne
empezar lección
OBLIGATIO PRO RATA
przyczyna
empezar lección
CAUSA
przyczyna skierowana na nabycie
empezar lección
CAUSA OBLIGANDI VEL ACQUIRENDI
podstawa spełnienia zobowiązania
empezar lección
CAUSA SOLVENDI
podstawa darowizny
empezar lección
CAUSA DONANDI
wierzyciel/dłużnik
empezar lección
CREDITOR / DEBITOR
zobowiązanie jest węzłem prawnym
empezar lección
OBLIGATIO EST VINCULUM IURIS
spełnienie zobowiązania
empezar lección
SOLUTIO
swiadczenie w miejscu wykonania
empezar lección
DATIO IN SOLUTUM
zobowiązanie przemienne
empezar lección
OBLIGATIO ALTERNATIVA
upoważnienie przemienne
empezar lección
FACULTAS ALTERNATIVA
zwłoka
empezar lección
MORA
zwłoka dłużnika
empezar lección
MORA DEBITORIS
zwłoka wierzyciela
empezar lección
MORA CREDITORIS
zwłoka w zakresie świadczenia
empezar lección
MORA SOLVENDI
zwłoka w odbiorze świadczenia
empezar lección
MORA ACCIPIENTI
wezwanie do świadczenia
empezar lección
INTERPELLATIO
wezwanie do świadczenia
empezar lección
MORA EX REI FIT
złodziej zawsze jest postrzegany jako będący w zwłoce
empezar lección
FUR SEMPER MORAM FACERE VIDETUR
ryzyko
empezar lección
PERICULUM
ryzyko w czasie zwłoki
empezar lección
PERICULUM IN MORA
ryzyko zdarzeń losowych ponosi dłużnik
empezar lección
PERICULUM DEBITORIS
ryzyko ponosi najemca, dzierżawca
empezar lección
PERICULUM LOCATORIS
wina
empezar lección
CULPA
siła wyższa
empezar lección
VIS MAIOR
przypadek, sytuacja
empezar lección
CASUS
przypadek nieprzewidziany/zdarzenie przypadkowe
empezar lección
CASUS FORTUNIS
przypadek mieszany (połączenie dwóch sytuacji: niestaranności dłużnika oraz zdar
empezar lección
CASUS MIXTUS
zamiar
empezar lección
DOLUS
zamiar bezpośredni
empezar lección
DOLUS DIRECTUS
zamiar o szczególnym zabarwieniu. Wyst. przy przestępstwach kierunkowych. Wymaga
empezar lección
DOLUS DIRECTUS COLORATUS
zamiar ewentualny
empezar lección
DOLUS EVENTUALIS
zamiar zaplanowany
empezar lección
DOLUS PREMEDITATUR
zamiar bezpośredni nagły, bez zastanowienia
empezar lección
DOLUS DIRECTUS REPENTINUS
zamiar nastepczy
empezar lección
DOLUS SUBSEQUENS
niestarannośc/niedbalstwo
empezar lección
CULPA NEGLEGENTIA
grube niedbalstwo
empezar lección
CULPA LATA
lżejsze niedbalstwo
empezar lección
CULPA LEVIS
zaniedbanie staranności, takiej jaką się przykłada we włanych sprawach
empezar lección
CULPA LEVIS IN CONCRETO
zaniedbanie wzorcowej staranności
empezar lección
CULPA LEVIS IN ABSTRACTO
niedbalstwo przy zawieraniu umowy
empezar lección
CULPA IN CONTRAHENDO
niedbalstwo w nadzorze
empezar lección
CULPA IN CUSTODIENDO
niedbalstwo w wyborze
empezar lección
CULPA IN ELIGENDO
chcącemu nie dzieje się krzywda
empezar lección
VOLENTI NON FIT INIURIA
właściciel rzeczy ponosi skutki zdarzenia przypadkowego, powodującego uszkodzeni
empezar lección
CASUS SENTIT DOMINUS
nikt nie jest zobowiązany do świadczeń z powodu losowego zdarzenia
empezar lección
CASUS A NULLO PRESTANTUS
umowa
empezar lección
CONTRACTUS
elementy konieczne umowy
empezar lección
SUBSTANTIALIA CONTRACTUS
elementy dodatkowe umowy
empezar lección
ACCIDENTIALIA CONTACTUS
elementy obowiązujące z mocy prawa(niezawarte)
empezar lección
NATURALIA CONTRACTUS
dobra wiara/zła wiara
empezar lección
BONA FIDES / MALA FIDES
użyteczne nie doznaje uszczerbku przez to co wadliwe
empezar lección
UTILE PER INUTILE NON VITIATUR
umów należy dotrzymywać
empezar lección
PACTA SUNT SERVANDA
każde przyrzeczenie jest pojmowane jako obowiązujące w określonych warunkach
empezar lección
REBUS SIC STANTIBUS OMNIS PROMISIO INTELLEGITUR
to, co niemożliwe nie jest zobowiązaniem
empezar lección
IMPOSSIBILIUM NULLA OBLIGATIO EST
zatwierdzenie równa się zleceniu
empezar lección
RATIHABITIO MANDATO COMOPARATUR
to co od początku jest wadliwe nie może być uzdrowione z upływem czasu
empezar lección
QUOD AB INITIO VITIOSUM EST, NON POTEST TRACTU TEMPORIS CONVALESCERE
nie wolno wystepowac przeciwko temu, co wynika z wlasnych czynów
empezar lección
VENIRE CONTRA FACTUM PROPRIUM NEMINI LICET
nikt kto powołuje się na własną niegodziwośc nie bedzie wysłuchany
empezar lección
TURPITUDINEM SUAM ALLEGANS NEMO AUDITUR
podstępnie czyni ten, kto żąda czego co bedzie musiał zwrócić
empezar lección
DOLO FACIT QUI PETIT QUOD REDDITURUS EST
to co oczywiste nie podlega wykładni
empezar lección
CLARA NON SUNT INTERPRETANDA
w przypadku wątpliwości przeciw temu, kto wywołał wątpliwośc
empezar lección
IN DUBIO CONTRA PROFERENTEM
w przypadku wątpliwości przeciwko wierzycielowi stypulacyjnemu (kt. proponował t
empezar lección
IN AMBIGUITAS CONTRA STIPULATOREM
postanowienia umowne powodują podejrzliwośc
empezar lección
CLAUSULAE INSOLITAE INDUCUNT SUSPICIONEM
w umowach bardziej podoba się wola stron, jak uwzględnianie słów umowy
empezar lección
IN CONVENTIONIBUS CONTRAHENTIUM VOLUNTATEM POTIUS QUAM VERBA SPECTARI PLACUIT
w umowach w sposób milczący są zawarte elementy, wynikające z obyczajów i zwyczajów
empezar lección
IN CONTRACTIBUS TACITE INSUNT, QUAE SUNT MORIS ET CONSUETUDUNIS
spadek
empezar lección
HEREDITAS
dziedziczenie
empezar lección
SUCCESSIO
zmarły
empezar lección
DEFUNCTUS
dziedzic
empezar lección
HERES
czynności na wypadek smierci
empezar lección
MORTIS CAUSA
czynności za życia
empezar lección
INTER VIVOS
dziedziczenie na podstawie testamentu
empezar lección
EX TESTAMENTO
dziedziczenie beztestamentowe
empezar lección
AB INTESTADO
dziedziczenie przeciwtestamentowe
empezar lección
CONTRA TABULAS
wola spadkodawcy może być zmieniona aż do śmierci
empezar lección
AMBULATORIA ENIM EST VOLUNTAS DEFUNCTI USQUE AD VITAE SUPREMUM EXITUM
błędna przyczyna nie szkodzi
empezar lección
FALSA CAUSA NON NOCET
błędne oznaczenie nie szkodzi
empezar lección
FALSA DEMONSTRATIO NON NOCET
dziecko poczęte, uważane jest za już narodzone ilekroć chodzi o jego korzyść
empezar lección
NASCITURUS PRO IAM NATO HABETUR QUOTIENS DE COMMODIS EIUS AGITUR
więcej powiedziano, mniej napisano
empezar lección
PLUS NUNCUPATUM, MINUS SCRIPTUM
najnowsza wola jest wiążąca
empezar lección
NOVISSIMA VOLUNTAS SERVATUR
przychylna interpretacja testamentu
empezar lección
FAVOR TESTAMENTI
korpus prawa cywilnego
empezar lección
Corpus Iuris Civilis
To, co tobie nie szkodzi a drugiemu może przynieść korzyść nie jest zakazane
empezar lección
Quod tibit non novet et alli probest non prohibetur
najstarsze znaczenie prawa
empezar lección
fas
nadużycie nie niweczy używania = nadużycie nie jest argumentem za utratą
empezar lección
Abusus non tollit usum= ex abusu non est argumentum ad desuetudinem
wezwanie do sądu
empezar lección
In ius vocatio
orzeczenie
empezar lección
Ius superius
ustawa
empezar lección
Lex aquilia
element czynności
empezar lección
Lex contractus
prawo boskie
empezar lección
Lex Divina
prawo ludzkie
empezar lección
Lex positiva seu humana
prawo patrzy w przyszłośc a nie w przeszłosc
empezar lección
Lex prospicit, non respicit
prawo działa wstecz, gdy służy łagodzeniu
empezar lección
Lex retro agit in mitius
sędziowie strażnikami wyborów
empezar lección
Iudices electionis custodes
skarb państwa nie rumieni się
empezar lección
Fiscus non erubescit
komputer jest skuteczniejszy niż liczydło
empezar lección
Machina computatoria efficentior est quam abacus
kto ustrzeże samych strzegących
empezar lección
Quis custodiet custodes ipsos
nie domniemywa się małżeństwa
empezar lección
Matrimonium non praesumitur
konsensus, zamiar pozostnania w małżeństwie
empezar lección
Consens/affectic maritalis
prawo macierzyste nie może być uchylone
empezar lección
Materna iura non possunt aboleri
płód podąża za kobietą, która urodziła dziecko
empezar lección
Partus sequitur ventrem
Władza ojcowska powinna polegać na trosce, nie na srogości
empezar lección
Patria potestas in pietate debet non atrocitate consistere
domniemywa się, że świadczący działa w swoim imieniu
empezar lección
Solvens praesumitur solvere suo nomine
uwiecznienie zobowiązania
empezar lección
Perpetuatio obligationis
cena z upodobania
empezar lección
Pretium affectionis
przekazany
empezar lección
Delegatus
odbiorca
empezar lección
Accipiens
Przekazany działa w ramach przekazującego
empezar lección
Assignatus utitur iure autoris
szkoda może stnieć bez bezprawia
empezar lección
Damnum sine iniuria esse potest
szkoda, której ktoś doznaje z uwagi na swoją winę, jego obciąża i nie może być przypisana komuś innemu
empezar lección
Damnum quod quis sua culpa sentit sibi debet, non aliis imputare
porozumienie
empezar lección
pactum
warunek
empezar lección
conditio
warunek wywołuje skutek od momentu dokonania czynności
empezar lección
Conditio existens ad initium negotii retrotrahitur
termin od kiedy / do kiedy
empezar lección
Dies – a quo/ ad quem
polecenie
empezar lección
modus
od momentu dokonania/ od momentu zaistnienia warunku
empezar lección
Ex tunc/ Ex nunc
posiadacz w dobrej wierze nie musi płacić wartości pożytków, które zużył
empezar lección
Bona fidei possessor fructus consumptos suos facit
dobra wiara jest domniemana
empezar lección
Bona fides praesumitur
w testamentach uwzględniamy pełną wolę testatora
empezar lección
In testamentis plenius voluntates testantium interpretamur
strona aktywna w procesie /powód/oskarżyciel
empezar lección
actor
strona, przeciwko której proces się toczy/pozwany
empezar lección
reus
nie ma sędziego bez powoda (nie prowadzi się postępowania jeśli nie została złoż
empezar lección
Nemo iudex sine actore
skarga, która raz zostanie skonsumowana, nie może być ożywiona
empezar lección
Actio semel extincta non reviviscit
stan rzeczy osądzonej / nie po raz drugi to samo
empezar lección
Res iudicata / ne bis in idem
rozstrzygnięcie uznaje się za prawdziwe
empezar lección
Res iudicata pro veritate accipitur
powód podąża za sądem pozwanego/ właściwy jest sąd pozwanego
empezar lección
Actor sequitur forum rei
nikt nie jest zobowiązany do oskarżania samego siebie
empezar lección
Nemo tenetur seipsum accusare
ciężar dowodu obciąża powoda= ciężar dowodu spoczywa na tym, kto twierdzi a nie na tym, kto przeczy
empezar lección
Actori incumbit onus probandi= Ei incumbit probatio, qui dicit, non qui negat
pozwany jest powodem (podniesienie przez pozwanego zarzutu czyni go powodem/pozwany w zakresie podniesionego zarzutu jest powodem)
empezar lección
Reus excipiendo fit actor = Reus in exceptione actor est
nie powinno być dozwolone powodowi to czego nie wolno pozwanemu
empezar lección
Non debet actori licere quod reo non permittur
niech będzie wysłuchana druga strona
empezar lección
Audiatur et altera pars
– sędzia podejrzany/ sędzia niezdolny do orzekania w konkretnej sprawie
empezar lección
Iudex suspectus/ Iudex inhabilis
nikt nie może być sędzią we własnej sprawie= nie może być ktoś jednocześnie powodem i sędzią
empezar lección
Nemo est iudex in propria causa= nemo simul actor et iudex
sąd zna prawo
empezar lección
Iura novit curia
tam gdzie prawo, tak jest ochrona prawna i środek jego realizacji
empezar lección
Ubi ius ibi remedium
zadaniem sędziego jest stosować/wyrażać prawo a nie je tworzyć
empezar lección
Iudicis est ius dicere, non dare
w przypadku wątpliwości na korzyść oskarżonego/ jeśli jest wątpliwość, zasądza się mniej
empezar lección
In dubio pro reo / In dubio semper id quod minus est, debetur
sędzia nie da więcej jak sam powód wnosi/ nie ponad żądanie/oczekiwanie powoda
empezar lección
Iudex non dedit plus, quod petens ipse requirit/ ne ultra petita
zmiana na gorsze nie jest dozwolona sędziemu w apelacji (zmiana wyroku apelacyjnego na niekorzyść odwołującego się nie jest dozwolona)
empezar lección
Reformatio in peius iudici apellatio non licet
rozstrzygnięcie sądu
empezar lección
Ius superius
ustawa
empezar lección
Lex falcidia
element czynności
empezar lección
Lex contractus
stosujemy prawo właściwe danej sprawie
empezar lección
Lex causae
Zmienną jest wola spadkodawcy, aż do momentu, kiedy jego życie wygaśnie
empezar lección
Ambulatoria est voluntas defuncti usque ad vitae supremum exitum
W testamentach zmierzamy do poznania pełnej woli spadkodawcy
empezar lección
Zmienną jest wola spadkodawcy, aż do momentu, kiedy jego życie wygaśnie
postępowanie, konflikt interesów
empezar lección
Proces
skarga o charakterze osobistym wygasa z chwilą śmierci (nie przechodzą na spadkobiorców) / czyny rodziców nie szkodzą dzieciom
empezar lección
Actio personalis moritur cum persona / delicta parentium liberis non nocet
Roszczenie raz wygasłe nie odżywa.
empezar lección
Actio semel extincta non reviviscit
Prawo mocne zakończenie sprawy wyklucza co do zasady możliwość ponownego postępowania / Rzecz osądzona traktowana jest jako prawdziwa
empezar lección
Res iudicata, ne bis in idem / res iudicata pro veritate accipitur
właściwy jest sąd miejsca zamieszkanie pozwanego
empezar lección
Actor sequitur forum rei (forum est ubi domicilim est)
Powód nie może być zasądzony.
empezar lección
Actor non condemnatur
Ciężar dowodu spoczywa na powodzie = C.D. spoczywa na tym kto mówi, a nie kto milczy
empezar lección
Actori incumbit onus probandi = Ei incumbit probatio, qui dicit, non qui negat
podniesienie przez pozwanego zarzutu czyni go powodem / pozwany w zakresie podniesionego zarzutu jest powodem
empezar lección
Reus exceptiendo fit actor = Reus in exceptione actor est
Nie powinno być zezwolone powodowi to, na co nie zgadzamy się względme pozwanego (obie strony traktowane jednakowo)
empezar lección
Non debet actori licere, quor reo non permittur

Debes iniciar sesión para poder comentar.