→ Łacina - Grupa A → Empezar lección

término		definición
IUS EST ARS BONI ET AEQUI empezar lección		prawo jest sztuką tego co dobre i słuszne
• DURA LEX, SED LEX empezar lección		twarde prawo, ale prawo
• SUMMUM IUS, SUMMA INIURIA empezar lección		najwyższe prawo (może stać się) najwyższym bezprawiem
• CESSANTE RATIONE LEGIS CESSAT IPSA LEX empezar lección		gdy ustaje przyczyna wydania ustawy, traci moc sama ustawa
• IURIS PRAECEPTA SUNT HAEC HONESTE VIVERE, ALTERUM NON LAEDERE, SUUM CUIQUE TRIBUERE empezar lección		takie są wskazówki prawa: żyć uczciwie, drugiemu nie szkodzić, oddać każdemu to co mu się należy (sprawiedliwość)
• PACTA SUNT SERVANDA empezar lección		umów należy dotrzymywać
• SENTENTIA FACIT IUS INTER PARTES empezar lección		wyrok tworzy prawo między stronami
• LEX RETRO NON AGIT empezar lección		prawo nie działa wstecz
RETROACTIO empezar lección		(retroaktywność) - prawo dopuszcza retroaktywność przepisów (ale nie w KK i finansowym)
• NEMO EST IUDEX IN PROPRIA CAUSA empezar lección		nikt nie jest sędzią we własnej sprawie
• CUIUS EST CONDERE, EIUS EST ABROGARE empezar lección		kto stanowi ustawę, ten może ją uchylić
• EIUS EST INTERPRETARI LEGES, CUIUS EST CONDERE empezar lección		ten kto interpretuje prawo, ten je stanowi
• IGNORANTIA IURIS NOCET empezar lección		nieznajomość prawa szkodzi
• EI INCUMBIT PROBATIO QUI DICIT, NON QUI NEGAT empezar lección		dowieść winien ten kto twierdzi, nie kto przeczy
• NE EAT IUDEX ULTRA PETITA PARTIUM empezar lección		niech nie wychodzi sędzia ponad żądania stron
• LEX POSTERIOR DEROGAT LEGI PRIORI empezar lección		ustawa późniejsza uchyla ustawę wcześniejszą
• LEX SPECIALIS DEROGAT LEGI GENERALI empezar lección		ustawa szczególna uchyla ustawę ogólną
• LEX SUPERIOR DEROGAT LEGI INFERIORI empezar lección		ustawa nadrzędna uchyla ustawę podrzędną
• LEX POSTERIOR GENERALI NON DEROGAT LEGI PRIORI SPECIALI empezar lección		ustawa późniejsza ogólna nie uchyla ustawy wcześniejszej szczególnej
• NEMINEM CAPTIVABIMUS NISI IURE VICTUM empezar lección		nikogo nie więzimy bez wyroku sądowego
• FONTES IURIS empezar lección		źródła prawa
• FONTES IURIS ORUDNI empezar lección		źródła prawa w znaczeniu materialnym
• FONTES IURIS COGNOSCENDI empezar lección		źródła prawa w znaczeniu poznawczym
• IUS PUBLICUM empezar lección		prawo publiczne
• IUS PRIVATUM empezar lección		prawo prywatne
• IUS COGENS empezar lección		prawo kognitywne (norma bezwzględnie wiążąca)
• IUS DISPOSITIVUM empezar lección		prawo dyspozytywne (norma względnie wiążąca)
• PRIVILEGIUM FORI empezar lección		przywilej sądownictwa
• ACTOR SEQUITUR FORUM REI empezar lección		powód idzie za sądem pozwanego
• LEX PERFECTA empezar lección		prawo doskonałe
• LEX PLUS QUAM PERFECTA empezar lección		prawo więcej niż doskonałe
• LEX MINUS QUAM PERFECTA empezar lección		prawo mniej niż doskonałe
• LEX IMPERFECTA empezar lección		prawo niedoskonałe
• IUXTA LEGEM empezar lección		zachowanie zgodne z prawem
• CONTRA LEGEM empezar lección		zachowanie wbrew prawu
• PRAETER LEGEM empezar lección		zachowanie w celu obejścia prawa
• CLARA NON SUNT INTERPRETANDA empezar lección		jasnych rzeczy się nie interpretuje
• QUI SUO IURE UTITUR, NEMINEM LAEDIT empezar lección		kto używa zgodnie swoich praw, nie szkodzi drugiemu
• ABROGATA LEGE ABROGANTE NON REVIVISCIT LEX ABROGATA empezar lección		uchylenie ustawy uchylającej ustawę nie przywraca uchyloną ustawę
• EXCLUSA CENSENTUR OMNIA, QUAE LEX ENUMERANDO NON INCLUSIT empezar lección		włączone wszystkie prawa, które ustawa wymieniając nie wyłączyła
• LEX NON OBLIGAT NISI PROMULGATA empezar lección		prawo nie obowiązuje bez ogłoszenia
• DELICTUM empezar lección		przestępstwo (prawa prywatnego)
• CRIMEN empezar lección		zbrodnia
• CORPUS DELICTI empezar lección		przedmiot przestępstwa
• PER FACTA CONCLUDENTIA empezar lección		w sposób dorozumiały
• DIES A QUO empezar lección		termin początkowy zobowiązania
• DIES AD QUEM empezar lección		termin kończący zobowiązania
• RES OMNIUM COMMUNES empezar lección		rzeczy wszystkim wspólne
• SUPERFICIES SOLO CEDIT empezar lección		to, co na powierzchni należy do gruntu
• NEMO PLUS IURIS IN ALIUM TRANSFERRE POTEST QUAM IPSE HABET empezar lección		nikomu nie można przekazać więcej praw niż samemu się posiada
• NEMO SIBI IPSE CAUSAM POSSESSIONIS MUTARE POTEST empezar lección		nikt nie może sam sobie zmienić prawa posiadania
• LONGA MANU TRADITIO empezar lección		przeniesienie praw za pomocą długiej ręki (poprzez wskazanie, bez fizycznego zetknięcia się z rzeczą)
• BREVI MANU TRADITIO empezar lección		przeniesienie posiadania za pomocą krótkiej ręki (przeniesienie posiadania samoistnego na posiadacza zależnego albo dzierżyciela)
• TRADITIO CORPORALIS empezar lección		przeniesienie posiadania polegająca na wydaniu rzeczy
• CONDITIO SINE QUA NON empezar lección		warunek, bez którego nie
• ACTA PUBLICA PROBANT SE IPSA empezar lección		akta publiczne mówią same za siebie
• VIS MAIOR empezar lección		siła wyższa
• ET NON FACERE FACERE EST empezar lección		wstrzymanie się od działania, to też działanie
• EX LEGE empezar lección		z mocy prawa
• NASCITURUS PRO IAM NATO HABETUR empezar lección		dziecko poczęte uważa się za narodzone (warunek: musi urodzić się żywe)
• CUM VITIBUS HEREDITATIS ograniczenie do majątku spadkowego empezar lección		z mocy spadku (spadkobierca odpowiada za długi spadkowe tylko przedmiotami należącymi do spadku)
• PRO VITIBUS HEREDITATIS empezar lección		do wysokości spadku (spadkobierca odpowiada za długo spadkowe w prawdzie całym swoim majątkiem, ale tylko do wysokości wartości aktywów spadku)
• MATRIMONIALE FOEDUS empezar lección		umowa małżeńska
• MATRIMONIA LIBERA ESSE DEBENT empezar lección		małżeństwa powinny być wolne
• MATRIMONIUM RATUM ET CONSUMMATUM empezar lección		małżeństwo dopełnione i skonsumowane
• SEPARATIO QUOAD TORUM ET MENSAM empezar lección		separacja co do łoża i stołu
• MATER SEMPER CERTA EST empezar lección		matka jest zawsze pewna
• PATER EST QUEM NUPTIAE DEMONSTRANT empezar lección		ojcem jest ten, na którego wskazuje małżeństwo
• FILII ILLEGITIMI LEGITIMIANTUR PER SUBSEQUENS MATRIMONIUM PARENTUM empezar lección		dzieci z nieprawego łoża są legitymowane przez zawarcie małżeństwa rodziców
• IMPOSSIBILIUM NULLA OBLIGATIO EST empezar lección		do niemożliwego nie można się zobowiązać
• GENUS PERIRE NON CENSETUR empezar lección		nie wydaje się, żeby gatunek mógł zginąć (dłużnik ma obowiązek świadczyć inną rzecz tego samego gatunku
• DAMNUM EMERGENS empezar lección		rzeczywista szkoda majątkowa (rynkowa wartość przedmiotu)
• LUCRUM CESSANS empezar lección		utracone korzyści (zysk, którego poszkodowany nie osiągnął)
• COMPENSATIO LUCRI CUM DAMNO empezar lección		wyrównanie korzyści (potrącenie zysku ze straty)
• OBLIGATIO ALTERNATIVA empezar lección		zobowiązanie przemienne
• FACULTAS ALTERNATIVA empezar lección		upoważnienie przemienne
• DOLUS / CULPA empezar lección		wina umyślna / wina nieumyślna
• EMPTIO REI SPERATAE / EMPTIO SPEI empezar lección		kupno rzeczy przyszłej / kupno szansy
• RES EXTRA COMMERCIUM empezar lección		rzeczy wyłączone z obrotu prawnego
• CUIUS COMMODUM, EIUS PERICULUM empezar lección		kto ma korzyść, na tym spoczywa niebezpieczeństwo
• SINE PRETIO NULLA VENDITIO empezar lección		bez ceny nie ma sprzedaży
• LEX FORI PROCESSUALIS empezar lección		prawo postępowania procesowego
• AUDIATUR ET ALTERA PARS empezar lección		należy wysłuchać i drugiej strony
• DOMINI LITIS empezar lección		strony procesowe
• NEMO IUDEX SINE ACTORE empezar lección		żaden sędzia bez powoda
• ANTE LITEM NATAM empezar lección		przed powstaniem sporu
• POST LITEM NATAM empezar lección		po powstaniu sporu
• NE BIS IN IDEM empezar lección		nie dwa razy w tej sprawie
• ERROR IN IUDICANDO empezar lección		błąd w wyrokowaniu
• ERROR IN PROCEDENDO empezar lección		błąd w postępowaniu sądowym
• APPELLATIONE EXTINGUITUR IUDICATUM empezar lección		apelacja znosi wyrok
• COMITAS GENTIUM empezar lección		kurtuazja międzynarodowa
• LEX LOCI DELICTI COMMISSI empezar lección		prawo miejsca popełnienia przestępstwa
• DELICTUM IURIS GENTIUM empezar lección		przestępstwo prawa międzynarodowego
• IUS SANGUINIS empezar lección		prawo krwi
• IUS SOLI empezar lección		prawo ziemi
• PERSONA NON GRATA empezar lección		osoba niemile widziana (np. dyplomaci)
• NULLUM CRIMEN NULLA POENA SINE LEGE POENALI ANTERIORI empezar lección		żadna zbrodnia i kara bez wcześniejszej ustawy karnej
• VIS ABSOLUTA empezar lección		przymus fizyczny
• VIS COMPULSIVA empezar lección		przymus psychiczny
• DOLUS DIRECTUS empezar lección		zły zamiar bezpośredni
• DOLUS DIRECTUS REPENTINUS empezar lección		zły zamiar bezpośredni w afekcie
• DOLUS DIRECTUS PRAEMEDITATUS empezar lección		zły zamiar bezpośredni z premedytacją
• DOLUS EVENTUALIS empezar lección		zły zamiar ewentualny
• CULPA DOLO EXORTA empezar lección		wina kombinowana (przestępstwo popełnione z winy umyślnej, natomiast skutki tego przestępstwa wynikają z winy nieumyślnej)
• IN DUBIO PRO REO empezar lección		w razie wątpliwości na korzyść oskarżonego
• ACCUSARE NEMO SE DEBET (NISI CORAM DEO) empezar lección		nikt nie powinien oskarżać samego siebie (chyba, że przed Bogiem)
• DOLUS NON PRAESUMITUR empezar lección		złego zamiaru nie domniemuje się
• AFFECTUS PUNITUR, ETSI NON SEQUATUR EFFECTUS empezar lección		zamiar jest karalny, nawet gdy zamierzony skutek nie nastąpił
• REFORMATIO IN PEIUS IUDICI APPELLATO NON LICET empezar lección		nie wolno sądowi apelacyjnemu zmieniać na gorsze (odwołującemu się)
• QUOD NON EST IN ACTIS NON EST IN MUNDO empezar lección		czego nie ma w aktach nie ma i w świecie
• NE BIS IN INDEM CRIMEN IUDICETUR empezar lección		nie można osądzić tego samego przestępstwa
• CONFESSIO EST REGINA PROBATIONUM empezar lección		przyznanie się do winy jest królową dowodów
• VIM VI REPELLERE LICET empezar lección		siłę siłą wolno odeprzeć (w samoobronie)
REBUS SIC STANTIBUS empezar lección		ponieważ sprawy nabrały taki obrót

Łacina - Grupa A

Debes iniciar sesión para poder comentar.

Más