|
término |
definición |
|
ius negotium empezar lección
|
|
|
|
|
|
dies empezar lección
|
|
|
|
|
|
modus empezar lección
|
|
|
|
|
|
negotium claudicans empezar lección
|
|
czynność przez nieupoważnioną osobę
|
|
|
|
ad solemnitatem empezar lección
|
|
odpowiednia konieczna forma by była ważność
|
|
|
|
ad probationem empezar lección
|
|
wymóg określonej formy dla celów dowodowych
|
|
|
|
ad eventum empezar lección
|
|
forma czynności prawnej zastrzeżona dla wywołania konkretnych skutków
|
|
|
|
per facta concludentia empezar lección
|
|
umowa zawarta tylko przez podjęcie odpowiednich działań
|
|
|
|
dies a quo empezar lección
|
|
|
|
|
|
dies ad quem empezar lección
|
|
|
|
|
|
ex tunc empezar lección
|
|
od momentu zawarcia z mocą wsteczną
|
|
|
|
ex nunc empezar lección
|
|
|
|
|
|
ex delicto empezar lección
|
|
|
|
|
|
ex contracto empezar lección
|
|
|
|
|
|
verba legis empezar lección
|
|
|
|
|
|
mortis causa empezar lección
|
|
|
|
|
|
causa solvendi empezar lección
|
|
czynność w celu uwolnienia sie od zobowiązań
|
|
|
|
causa donandi empezar lección
|
|
czynność w celu obdarowania innej osoby
|
|
|
|
lex perfecta empezar lección
|
|
norma z sankcją nieważności czynności
|
|
|
|
lex plus quam perfecta empezar lección
|
|
norma z sankcją nieważności i sankcją karną
|
|
|
|
lex minus quam perfecta empezar lección
|
|
norma jedynie z sankcją karną
|
|
|
|
lex imperfecta empezar lección
|
|
|
|
|
|
praeter legem empezar lección
|
|
obok ustawy, działanie nieprzewidziane w prawie, ale także bez sprzeczności z prawem
|
|
|
|
contra legem empezar lección
|
|
|
|
|
|
iuxta legem empezar lección
|
|
|
|
|
|
ratio legis empezar lección
|
|
powód, cel, wydania ustawy
|
|
|
|
per analogiam empezar lección
|
|
stosowanie ustawy analogicznie do innych ustaw
|
|
|
|
analogia iuris empezar lección
|
|
podobieństwo z prawa, całego systemu
|
|
|
|
a contrario empezar lección
|
|
|
|
|
|
analogia legia empezar lección
|
|
podobieństwo z danej ustawy
|
|
|
|
ubi societas, ibi ius empezar lección
|
|
gdzie społeczeństwo tam prawo
|
|
|
|
fontes iuris oriundi empezar lección
|
|
|
|
|
|
fontes iuris cognoscendi empezar lección
|
|
|
|
|
|
ex nihilo empezar lección
|
|
|
|
|
|
mos maiorum empezar lección
|
|
zwyczaje naszych przodków
|
|
|
|
longa consuetudo empezar lección
|
|
długa praktyka, długi zwyczaj
|
|
|
|
consuetudines loci empezar lección
|
|
lokalne zwyczaje, miejscowe
|
|
|
|
consuetudines approbatae empezar lección
|
|
zatwierdzone, przyjęte, uzgodnione zwyczaje
|
|
|
|
in summa empezar lección
|
|
razem, w ogóle, w całości
|
|
|
|
summum ius summa iniuria empezar lección
|
|
najwyższe prawo może prowadzić do najwyższego bezprawia
|
|
|
|
summa summarum empezar lección
|
|
wszystko w całości, wziąwszy wszystko pod uwagę
|
|
|
|
consuetudines in scriptis redactae empezar lección
|
|
prawo zredagowane na piśmie
|
|
|
|
adiuvandi iuris civilis gratia empezar lección
|
|
pretorskie wspomaganie, wyjaśnianie prawa cywilnego
|
|
|
|
supplendi iuris civilis gratia empezar lección
|
|
pretorskie uzupełnianie luk prawa cywilnego
|
|
|
|
corrigendi iuris civilis gratia empezar lección
|
|
pretorskie poprawianie prawa cywilnego
|
|
|
|
ius est ars boni et aequi empezar lección
|
|
prawo jest sztuką stosowania tego, co dobre i słuszne
|
|
|
|
utriusque iuris empezar lección
|
|
prawo rzymskie i kanoniczne
|
|
|
|
ius cogens empezar lección
|
|
przepisy bezwzględnie obowiązujące, wiążące
|
|
|
|
ius dispositivum empezar lección
|
|
przepisy względnie obowiązujące
|
|
|
|
ius particulare empezar lección
|
|
|
|
|
|
ius universale empezar lección
|
|
|
|
|
|
error iuris/error facti empezar lección
|
|
mylne wyobrażenie, co do obowiązującego prawa / błąd okoliczności
|
|
|
|
ignorantia empezar lección
|
|
|
|
|
|
ignorantia iuris nocet empezar lección
|
|
nieznajomość prawa szkodzi
|
|
|
|
ignorantia iuris non exculpat empezar lección
|
|
nieznajomość prawa nie zwalnia od odpowiedzialności
|
|
|
|
ignorantia facti non nocet empezar lección
|
|
nieznajomość faktów nie szkodzi dla osoby, która oświadcza swą wolę
|
|
|
|
glossa empezar lección
|
|
|
|
|
|
glossa ordinaria empezar lección
|
|
prace średniowiecznych doktorów prawa z uniw w Bolonii
|
|
|
|
ius ducale empezar lección
|
|
|
|
|
|
forum empezar lección
|
|
|
|
|
|
forum Romanum empezar lección
|
|
|
|
|
|
forum competens empezar lección
|
|
sąd kompetentny do orzekania w danej sprawie
|
|
|
|
forum contractus empezar lección
|
|
sąd właściwy dla miejsca zawierania kontraktu, miejsce zawierania czynności prawnej
|
|
|
|
forum delicti commissi empezar lección
|
|
sąd właściwy ze względu popełnienia przestępstwa
|
|
|
|
forum originis empezar lección
|
|
|
|
|
|
forum domicilii empezar lección
|
|
miejsce pobytu, zamieszkania
|
|
|
|
forum rei sitae empezar lección
|
|
miejsce położenia rzeczy, o którą toczy sie spór
|
|
|
|
forum solutionis empezar lección
|
|
miejsce spełnienia świadczenia, zobowiązania
|
|
|
|
forum soluti contractus empezar lección
|
|
miejsce uwolnienia sie ze zobowiązania do wypełnienia kontraktu
|
|
|
|
forum hereditatis empezar lección
|
|
miejsce ostatniego pobytu przed śmiercią
|
|
|
|
forum liberum empezar lección
|
|
sąd, który można dowolnie wybrać
|
|
|
|
loca forensia empezar lección
|
|
|
|
|
|
census fori empezar lección
|
|
|
|
|
|
actor sequitur forum rei empezar lección
|
|
"powód idzie na sąd pozwanego"
|
|
|
|
formula processus empezar lección
|
|
|
|
|
|
ecclesia vivit lege Romana empezar lección
|
|
kościół posługuje sie prawem rzymskim
|
|
|
|
causae spirituales empezar lección
|
|
|
|
|
|
causae saeculares empezar lección
|
|
|
|
|
|
lex perfecta empezar lección
|
|
norma opatrzona sankcją nieważności
|
|
|
|
lex plus quam perfecta empezar lección
|
|
norma opatrzona sankcją nieważności i sankcją karną
|
|
|
|
lex minus quam perfecta empezar lección
|
|
norma opatrzona tylko sankcją represyjną
|
|
|
|
lex imperfecta empezar lección
|
|
norma pozbawiona jakichkolwiek sankcji
|
|
|
|
praeter legem empezar lección
|
|
działanie w celu obejścia ustawy, wykorzystywanie jej kruczka prawnego
|
|
|
|
contra legem empezar lección
|
|
dzialanie wbrew/przeciw ustawie
|
|
|
|
iuxta legem empezar lección
|
|
działanie zgodne z ustawą
|
|
|
|
ratio legis empezar lección
|
|
|
|
|
|
a contrario empezar lección
|
|
Z przeciwieństwa, wychodząc z przeciwległego założenia
|
|
|
|
praesumptio facti empezar lección
|
|
domniemanie faktyczne, na podstawie doświadczenia zyciowego, innych faktów
|
|
|
|
praesumptio homilia vel facti empezar lección
|
|
domniemanie faktyczne z zeznań ludzi?
|
|
|
|
praesumptio ptio iuris tantum empezar lección
|
|
domniemanie wyłącznie prawne, można je obalić dowodem przeciwnym
|
|
|
|
praesumptio iuris ac de iure empezar lección
|
|
domniemanie prawne niewzruszalne, nie można go obalić przeciwdowodem
|
|
|
|
lex generalis empezar lección
|
|
|
|
|
|
lex specialis empezar lección
|
|
|
|
|
|
desuetudo empezar lección
|
|
wygaśnięcie poprzez nieużywanie
|
|
|
|
de lege lata empezar lección
|
|
dyskusja, mowa, komentarz do ustaw obecnie obowiązujących
|
|
|
|
de lege ferenda empezar lección
|
|
dyskusja o ustawie, która ma się dopiero ukazać
|
|
|
|
erga omnes empezar lección
|
|
skuteczność wobec wszystkich
|
|
|
|
inter partes empezar lección
|
|
skuteczność między stronami, dotyczy jedynie stron umowy
|
|
|
|
da mihi factum, dabo tibi empezar lección
|
|
Daj mi fakt, dam ci prawo (najpierw musimy znac stan faktyczny by móc dopasować go do prawa)
|
|
|
|
iura novit curia empezar lección
|
|
sąd zna prawo, czyli strony nie muszą udowadniać, że takie prawo istnieje
|
|
|
|
sensu stricto empezar lección
|
|
|
|
|
|
sensu largo empezar lección
|
|
|
|
|
|
clara non sunt interpretanda empezar lección
|
|
rzeczy jasne nie wymagają interpretacji
|
|
|
|
ex definitione empezar lección
|
|
|
|
|
|
qui suo iure utitur neminem laedit empezar lección
|
|
ten kto korzysta ze swojego prawa nikomu nie szkodzi
|
|
|
|
prior tempore, potior iure empezar lección
|
|
pierwszy w czasie, mocniejszy w prawie (kto pierwszy ten lepszy)
|
|
|
|
expressis verbis empezar lección
|
|
|
|
|
|
superfluum empezar lección
|
|
niepotrzebnie powtórzone to samo
|
|
|
|
numerus clausus empezar lección
|
|
liczba zamknięta, katalog pełny np. w momencie wymieniania praw na rzeczy cudzej
|
|
|
|
prima facie empezar lección
|
|
|
|
|
|
genus species empezar lección
|
|
rzeczy oznaczone gatunkowo
|
|
|
|
genus perire non censetur empezar lección
|
|
uważa sie, że gatunek nie ginie
|
|
|
|
causa solvendi empezar lección
|
|
przyczyną jest zwolnienie sie z obowiązku ciążącego na osobie dokonującej przysporzenia
|
|
|
|
causa donandi empezar lección
|
|
dokonuje sie czynności aby nastąpiło przysporzenie na rzecz innej osoby bez ekwiwalentu?
|
|
|
|
causa obligandi vel acquirendi empezar lección
|
|
przyczyną takiej czynności prawnej jest nabycie praw lub majątku
|
|
|
|
ubi loqui potuit et debuit empezar lección
|
|
istnieją okoliczności gdzie należy i można powiedzieć
|
|
|
|
ad incertas personas empezar lección
|
|
działania skierowane przeciwko nieokreślonej liczby osób
|
|
|
|
per facta concludentia empezar lección
|
|
zawarcie czynności prawnej przez sam fakt czynności dokonanej
|
|
|
|
ad solemnitatem empezar lección
|
|
forma czynności prawnej zastrzeżona pod rygorem nieważności
|
|
|
|
ad probationem empezar lección
|
|
czynność prawna zawarta na piśmie w celu posiadania dowodu jej zawarcia
|
|
|
|
ad eventum empezar lección
|
|
wymóg formy do osiągnięcia wybranych skutków prawnych
|
|
|
|
reservatio mentalis empezar lección
|
|
zastrzeżenie dokonane w myśli, zmieniające treść słów wypowiedzianych glośno, wola niezgodna z oświadczeniem woli
|
|
|
|
essentialia negotii empezar lección
|
|
istotne elementy czynności prawnej, określających jej typ
|
|
|
|
naturalia negotii empezar lección
|
|
postanowienia czynności prawnej wynikające z zasad słusznego i sprawiedliwego obrotu prawnego
|
|
|
|
accidentalia negotii empezar lección
|
|
postanowienia nietypowe, dodatkowe, niekonieczne
|
|
|
|
negotium claudicans empezar lección
|
|
czynność mająca dwojaki charakter; powodowała przysporzenie i obciążenie majątku NIEDOJRZAŁEGO, jeżeli opiekun nie wyraził zgody to tylko przysporzenie, skuteczna, gdy potwierdził już dojrzały
|
|
|
|
computatio civilis empezar lección
|
|
sposób liczenia czasu od dnia zdarzenia, w którym najmniejszą jednostką obliczania czasu jest dobra, tzw komputacja rzymska
|
|
|
|
computatio a momento ad momentum empezar lección
|
|
sposób liczenia czasu, bardzo dokładny od godziny zdarzenia
|
|
|
|
ex tunc empezar lección
|
|
od początku zawarcia umowy z mocą wsteczną
|
|
|
|
ex nune empezar lección
|
|
|
|
|
|
ex contractu empezar lección
|
|
wynikający z umowy, kontraktu
|
|
|
|
ex delicto empezar lección
|
|
wynikający z czynu niedozwolonego
|
|
|
|
res empezar lección
|
|
|
|
|
|
res omnium communes empezar lección
|
|
rzecz wspólna dla wszystkich
|
|
|
