|
término |
definición |
|
Absentem in criminibus damnari non oportet empezar lección
|
|
nie należy skazywać za przestępstwo nieobecnego
|
|
|
|
Accessio cedit principali empezar lección
|
|
rzecz przyłączona przypada głównej
|
|
|
|
Actor rei forum sequitur empezar lección
|
|
dla powoda właściwy jest sąd pozwanego
|
|
|
|
Ambulatoria enim est voluntas defuncti usque ad vitae supremum exitum empezar lección
|
|
wola spadkodawcy może być zmieniona aż do jego śmierci
|
|
|
|
Argumenta non numeranda, sed ponderanda sunt empezar lección
|
|
dowody należy ważyć a nie liczyć
|
|
|
|
Audiatur et altera pars empezar lección
|
|
należy wysłuchać także strony przeciwnej
|
|
|
|
Bis de eadem re agere non licet empezar lección
|
|
nie wolno procesować się dwa razy w tej samej sprawie
|
|
|
|
Casus est maior vis cui humana infirmitas resistere non potest empezar lección
|
|
siłą wyższa jest zdarzenie, któremu słabość ludzka nie może się oprzeć
|
|
|
|
Clara non sunt interpretanda empezar lección
|
|
to, co jasne, nie wymaga dowodu
|
|
|
|
Cogitationis poenam nemo patitur empezar lección
|
|
nikogo nie karze się za jego myśli
|
|
|
|
Confusione extinguitur obligatio empezar lección
|
|
zjednoczenie się długu i wierzytelności powoduje wygaśnięcie zobowiązania
|
|
|
|
Contractus ab initio voluntatis est, ex post facto necessitatis empezar lección
|
|
zawarcie kontraktu jest dobrowolne, ale wykonanie przymusowe
|
|
|
|
Corruptissima republica plurimae leges empezar lección
|
|
najwięcej ustaw w skorumpowanym państwie
|
|
|
|
Crimina morte extinguntur empezar lección
|
|
przestępstwa wygasają wraz ze śmiercią sprawcy
|
|
|
|
. Cui ius est donandi, eidem et vendendi, et concedendi ius est empezar lección
|
|
kto ma prawo do darowania rzeczy, ten ma także prawo do jej sprzedania i przyznania
|
|
|
|
Cum reus moram facit, et fideiussor tenetur empezar lección
|
|
gdy dłużnik popada w zwłokę, odpowiada także poręczyciel
|
|
|
|
Delicta parentium liberis non nocet empezar lección
|
|
przestępstwa rodziców nie szkodzą dzieciom
|
|
|
|
Ei incumbit probatio qui dicit, non qui negat empezar lección
|
|
ciężar przeprowadzenia dowodu spoczywa na tym kto twierdzi, nie tym, kto przeczy
|
|
|
|
Expedit enim rei publice, ne quis re sua male utatur empezar lección
|
|
w interesie państwa leży, aby nikt nie używał źle swojej rzeczy
|
|
|
|
Facta non praesumuntur, sed probantur empezar lección
|
|
faktów się nie domniemywa, lecz dowodzi
|
|
|
|
Facta probantur, iura novit curia empezar lección
|
|
fakty wymagają udowodnienia, prawo zna sąd
|
|
|
|
Fiscus semper idoneus successor sit, et solvendo empezar lección
|
|
skarb państwa jest zawsze zdolny do dziedziczenia i wypłacalny
|
|
|
|
Genus perire non censetur/ genera non pereunt empezar lección
|
|
uważa się, że gatunek nie ginie
|
|
|
|
Graviore culpa, gravior poena empezar lección
|
|
im większa wina, tym surowsza kara
|
|
|
|
Hereditas viventis non datur empezar lección
|
|
nie dziedziczy się po osobie żyjącej
|
|
|
|
Impossibilium nulla obligatio est empezar lección
|
|
zobowiązanie do wykonania świadczenia niemożliwego jest nieważne
|
|
|
|
In dubio pro reo empezar lección
|
|
w razie wątpliwości należy orzec na korzyść oskarżonego
|
|
|
|
In poenam heres non succedit empezar lección
|
|
spadkobierca nie dziedziczy kary
|
|
|
|
In toto et pars continentur empezar lección
|
|
w całości mieści się także część
|
|
|
|
Is fecit, cui prodest empezar lección
|
|
ten uczynił komu przyniosło korzyść
|
|
|
|
Mora debitoris perpetuat obligationem empezar lección
|
|
zwłoka dłużnika przedłuża zobowiązanie
|
|
|
|
Mora trahit periculum empezar lección
|
|
zwłoka pociąga za sobą ryzyko
|
|
|
|
Ne quis absens puniatur empezar lección
|
|
nieobecny niech nie będzie karany
|
|
|
|
Nemo invitus compellitur ad communionem empezar lección
|
|
nikt nie może być zmuszony wbrew woli di pozostawania we współwłasności
|
|
|
|
Nemo est iudex in propria causa empezar lección
|
|
nikt nie może być sędzią we własnej sprawie
|
|
|
|
Nomina ipso iure divisa empezar lección
|
|
zobowiązania dzielą się z mocy prawa
|
|
|
|
Nulli res sua servit empezar lección
|
|
nikomu rzecz własna nie jest służebną
|
|
|
|
Pacta sunt servanda empezar lección
|
|
|
|
|
|
Pretium in numerata pecunia consistere debet empezar lección
|
|
cena powinna być wyrażona w pieniądzach
|
|
|
|
Prior tempore potior iure empezar lección
|
|
kto lepszy co do czasu, ten lepszy co do prawa
|
|
|
|
Pignoris causa est indivisa empezar lección
|
|
podstawa zastawu jest niepodzielna
|
|
|
|
Reformatio in peius iudici appellato non licet empezar lección
|
|
sędziemu apelacyjnemu nie wolno zmieniać wyroku na niekorzyść odwołującego się
|
|
|
|
Res iudicata pro veritate accipitur empezar lección
|
|
rozstrzygnięcia sądowe przyjmuje się za prawdziwe
|
|
|
|
Res nullis cedit primo occupanti empezar lección
|
|
rzecz niczyja przypada temu, kto pierwszy ją zawłaszczył
|
|
|
|
Semel heres semper heres empezar lección
|
|
kto raz zostanie dziedzicem pozostanie nim na zawsze
|
|
|
|
Sententia ius facit inter partes empezar lección
|
|
wyrok tworzy prawo między stronami
|
|
|
|
Servitus in faciendo consistere nequit empezar lección
|
|
służebność nie może polegać na działaniu
|
|
|
|
Servitus servitutis esse non potest empezar lección
|
|
nie może istnieć służebność na służebności
|
|
|
|
Servitutibus civiliter utendum est empezar lección
|
|
służebność należy wykonywać w sposób oględny
|
|
|
|
Si in ius vocat, ito empezar lección
|
|
jeśli ktoś pozywa ciebie do sądu, idź
|
|
|
|
Superficies solo cedit empezar lección
|
|
to, co znajduje się na powierzchni przypada gruntowi
|
|
|
|
Vanae voces populi non sunt audiendae empezar lección
|
|
nie należy dawać posłuchu czczym głosom tłumu
|
|
|
