|
término |
definición |
|
res corporales empezar lección
|
|
|
|
|
|
res incorporales empezar lección
|
|
rzeczy niematerialne (np. spadek)
|
|
|
|
res in comercio empezar lección
|
|
|
|
|
|
res extra commercium empezar lección
|
|
|
|
|
|
in nostro patriomonio empezar lección
|
|
|
|
|
|
res humani iuris empezar lección
|
|
wyjęte z obrotu przez prawo ludzkie
|
|
|
|
res omnium communes empezar lección
|
|
wspólne rzeczy dla wszystkich (morze, powietrze)
|
|
|
|
res publica empezar lección
|
|
rzeczy w majatku wszystkich (mosty, teatry, porty)
|
|
|
|
res divini iuris empezar lección
|
|
wyjete z obiegu przez boskie prawo
|
|
|
|
res sacre empezar lección
|
|
rzeczy sakralne (ołtarze, świątynie)
|
|
|
|
res religiosae empezar lección
|
|
rzeczy religijne (grobowiec)
|
|
|
|
res sancte empezar lección
|
|
rzeczy święte (mury, bramy miasta, znaki graniczne miedzy gruntami)
|
|
|
|
res macnipi empezar lección
|
|
grunty w Italii, niewolnicy, konie, osły, woły i muły, broń i uzbrojenie
|
|
|
|
res nec mancipi empezar lección
|
|
pieniądze, grunty poza italia, słonie, wielbłądy,
|
|
|
|
własność kwirytarna empezar lección
|
|
pełne posiadanie chroniona rei vindicatio
|
|
|
|
possesio empezar lección
|
|
posiadanie ochrona interdyktalna
|
|
|
|
właność bonitarna empezar lección
|
|
w majątku rzecz etap przejsciowy do kwirytrnej chroniona actio publiciana(polegająca na fikcji 2 lata rok)
|
|
|
|
własność perygrynów empezar lección
|
|
nie mogli miec włąsnosci kwirytarnej bonitarnej ale mieli ochorone fikcją gdyby byli rzymianami
|
|
|
|
własnośc gruntów prowincjonalnych empezar lección
|
|
|
|
|
|
mancipatio (pochodne) empezar lección
|
|
dotyczyło tylko res mancipi 5 świadków + ten co odmieżał na wadze spiż
|
|
|
|
inure cessio (pochodne) empezar lección
|
|
pozorny proces windykacyjny zrzeknięcie sie
|
|
|
|
traditio (pochodne) empezar lección
|
|
przekazanie z rąk do rąk potrzebny był konsensus
|
|
|
|
Nemo plus iuris in alium transferre potest quam ipse habet empezar lección
|
|
nikt nie może przenieść na drugą osobę więcej praw, aniżeli sam posiada
|
|
|
|
usucapio (pierwotny) empezar lección
|
|
zasiedzenie wymaga: czas 1ruch/2nier, posiadanie, bona fidei res furtiva nie mogła być zasiedzona
|
|
|
|
res furtiva empezar lección
|
|
skradzione rzecz (nie mogły być zasiedziane
|
|
|
|
occupatio (pierwotne) empezar lección
|
|
zawłaszczenie (rzecz musiał być niczyja)
|
|
|
|
accessio (pierwotne) empezar lección
|
|
|
|
|
|
specificatio (pierwotne) empezar lección
|
|
przerobienie rzeczy (jak sie nie dało rozdzielić)
|
|
|
|
thesauri inventio (pierwotne) empezar lección
|
|
|
|
|
|
fructus empezar lección
|
|
pożytki dopóki jabłka sa na jabloni to naleza do jabłoni jak spadna są oddzielne
|
|
|
|
actiones in rem empezar lección
|
|
skargi o prawo własności (erga omnes) lub o prawa na rzeczy cudzej
|
|
|
|
rei vindicatio empezar lección
|
|
skarga wydobywcza gdy utracił rzecz właściciel kwirytarny w najdawniejszym prawie proces legisakcyjny później proces formułkowy litis contestatio
|
|
|
|
actio negatoria empezar lección
|
|
skarga negatoryjna chroniła właścicieli kwirytarnych
|
|
|
|
actio publiciana empezar lección
|
|
powództwo publicjańskie chroni właściciela bonitarnego fikcja (że upłyneło już zasiedzenie)
|
|
|
|
exceptio empezar lección
|
|
zarzut procesowy (taki troche wyjątek np. bonitarny walczy z kwirytarnym ale kwirytarny przecież sprzedał bonitarnemu)
|
|
|
|
detencja empezar lección
|
|
detencja - dzierżenie posiadanie naturalne corpus animus rem posidenti pro alieno czyli posiadanie w cudzym imieniu
|
|
|
|
possesio empezar lección
|
|
posiadanie ma animus i corpus
|
|
|
|
corpore et animo empezar lección
|
|
że nabył posiadanie jednocześnie w corpore i animo np. upolował zwierze zdibył rzecz w traditio po zakupie
|
|
|
|
solo animo empezar lección
|
|
rzecz zdobywa samym animo
|
|
|
|
traditio brevi manu empezar lección
|
|
rzecz której posiadanie ma być komuś przekazane znjaduje sie u tej już osoby działo się tylko mocą samego porozumienia stron
|
|
|
|
constitutum possessorium empezar lección
|
|
ktoś kto był posiadaczem rzeczy przekazuje drugiej osobie ale zatrzymuje ją u siebie na np. mocy użycznia wtedy nabywca nabywa posiadanie tylko w animo bo ta zostaje u tego drugiego
|
|
|
|
traditio longa manu empezar lección
|
|
np. grunt był pokazywany z daleka nabywca stawał sie jegoposidaczem tylko przez animus
|
|
|
|
traditio symbolica empezar lección
|
|
symbol przekazania czegos np. klucze jako dostep do mieszakania tez tutaj jest solo animu
|
|
|
|
interdykty pretorskie empezar lección
|
|
chroniły posiadanie nie było to postepowanie sadowe bo tak sie nie chroniło posiadania
|
|
|
|
interdykt empezar lección
|
|
nie zmeiniał rzeczywistości prawnej nie decydował kto ma własnośc po prostu sprawaił kto ma dzierzyc rzecz w danej chwili np. przed procesem
|
|
|
|
interdicta retinendae possessionis empezar lección
|
|
interdykt który służył do utrzymania sie przy naruszonym posiadaniu
|
|
|
|
interdicta recuperandae possessionis empezar lección
|
|
interdykt służacy do odzysakania posiadania
|
|
|
|
interdicta adipiscente possesnionis empezar lección
|
|
interdykt slużacy do nabycia posiadania
|
|
|
|
interdictum uti possidetis empezar lección
|
|
chroni posiadanie nieruchomości przy posiadaniu utzrymywał się ten który aktualnie był posiadaczem niewadliwym
|
|
|
|
interdictum utrubi empezar lección
|
|
chroni posiadanie rzeczy ruchomej szczególnie niewolników zostawał ten posiadaczem kto miał dłużej rzecz w roku nie musiał mieć rzeczy aktualnej
|
|
|
|
interdictum unde vi empezar lección
|
|
interdykt do odzyskania posiadania ponieważ dryga strona zastoswała przemoc miało się rok na zastosowanie dostepne tylko dla posiadaczy nie wadliwych
|
|
|
|
interdictum un de armata empezar lección
|
|
inderdykt o odzyskanie rzeczy gdy druva strona zastoswała w przemocy bron (kij, kamien, miecz, łuk) mógł zastowsować nawet posiadacz nie własćiwy
|
|
|
|
interdictum de precario empezar lección
|
|
interdykt o odzyskania gdy prekarzysta nie chcaił oddawać
|
|
|
|
interdictum quod vi aut clam empezar lección
|
|
interdykt gdy ktoś naruszyl siłą grunt np. wykopał mu dół
|
|
|
|
interdictum quorum bonorum empezar lección
|
|
interdykt o nabycie posiadania dzidziczenia gdy nie było testamentu
|
|
|
|
servitutes empezar lección
|
|
|
|
|
|
servitutes praediorum empezar lección
|
|
|
|
|
|
servitutes praediorum rusticorum empezar lección
|
|
służebności wiejskie służy na polepszeniu samej jakości ziemi upraw lub czegoś zwiazanego z hodowla zwierząt są zaliczone do kategori res mancipi
|
|
|
|
servitutes praediorum urbanorum empezar lección
|
|
służebnośći miejskie chodzi o korzystanie z budynków
|
|
|
|
emfiteuza empezar lección
|
|
dzierżawa wieczysta polegała że ktoś na bardzo długi czas otrzymywał prawa do danego gruntu pod warunkiem czynszu i niepogarszanie stanu gruntu miał on prawo pierwszeństwa odkupu lub prawo 3% od sprzedaży
|
|
|
|
superficies empezar lección
|
|
prawo do korzysatnia z budnku postawionego na cudzym gruncie polegało że superficjariusz mogł korzystać z budynku pod warunkiem płącenia solarium (czysznu) i nie pogarszania stanu budynku
|
|
|
|
immissiones empezar lección
|
|
nielegalny włpył na grunt sąsiedni np. hałąs, gazy, dym, zapach wtedy używało się też actio negartoria lub interdictum uti possidetis
|
|
|
|
actio aquae pluviae arcendae empezar lección
|
|
skarga w celu powstrzymania spływu wody deszczowej
|
|
|
|
interdictum de glande legenda empezar lección
|
|
gdy drzewo było tak duże że owoce jego spadały na grunt sasiada ta skarga pozwalała wywalczyc prawo do wejścia na grunt sąsiedni by zebrać pożytki co drugi dzień
|
|
|
|
cautio damni infecti empezar lección
|
|
cos z sasiedniego gruntu groziło że wyrzadzi naszemu np. budynek sie zawali wtedy stosowano tą stypulacje która zabezpieczała
|
|
|
|
interdictum de arboribus caedentis empezar lección
|
|
interdykt nakazujący ściąc drzewo kidy przeszkadzało sąsiadowi
|
|
|
|
operis novi nuntiatio empezar lección
|
|
sprzeciw do nowej budowli
|
|
|
|
interdictum demolitorum empezar lección
|
|
jak sasiad zastosował operis novi nutiatio i nie wstrzymano budowy too ta skarga nakazywała aby usunąc budowlę
|
|
|
