IX

cechy systemu civil law (system prawa kontynentalnego)

podstawowym faktem prawotwórczym jest w nim stanowienie norm.

-

podstawowym źródłem prawa są w tym systemie ustawy uchwalane przez parlament - władzę ustawodawczą.

-

przyjmowanie zasady prymatu ustawy - np. prawo zwyczajowe odgrywa rolę tylko pomocniczą

-

opiera się na rozdziale procesów tworzenia i stosowania prawa. (tworzenie - w. ustawodawcza, stosowanie - sądy)

-

systemy te wyrastają z tradycji prawa rzymskiego. (kraje romańskie i germańskie, a za ich pośrednictwem inne kraje recypowały prawo rzymskie)

-

do systemu civil law należą kraje: systemy prawne państw Europy kontynentalnej, a także wiele systemów państw A. Południowej.

Common law (system prawa anglosaskiego)

fakt prawotwórczy - precedensy prawotwórcze tworzone przed wszystkim przez sądy.

-

sądy stosują prawo ale także mogą je tworzyć. (choć dotyczy to sądów najwyższej instancji)

-

wywodzi się z prawa zwyczajowego i zachowało swój rodzimy charakter.

-

nie doszło do recepcji p. rzymskiego.

-

przyjmuje się zasadę prymatu ustawy w systemie źródeł prawa - ustawa uchyla precedens, a precedens nie uchyla ustawy.

-

systemy common law: USA, W. Brytania i byłe kolonie brytyjskie.

zupełny system prawa

jest to system, w którym nie występują luki.

luka prakseologiczna

polega na tym, że prawodawca przewiduje istnienie pewnej instytucji, ale w systemie nie ma norm, które zapewniałyby optymalne jej funkcjonowanie.

luka aksjologiczna

występuje wtedy, gdy jakieś zachowanie nie jest przez normy danego systemu uregulowane, chociaż ktoś jest przekonany, kierując się swoim systemem wartości, że zachowanie to powinno być przez normy systemu nakazane albo zakazane.

luka konstrukcyjna

polega na tym, że normy danego systemu przewidują dokonywanie jakichś czynności konwencjonalnych, ale w systemie tym brak reguł wskazujących, jak ważnie dokonać owych czynności, czy też reguły takie są nie dość precyzyjne.

spójny system norm to taki w którym:

a) nie występują normy ze sobą niezgodne b) normy systemu są ze sobą powiązane rozmaitymi więziami.

normy sprzeczne

są to takie dwie normy, z których jedna w określonych okolicznościach nakazuje adresatowi czynić to, co druga norma mu w tych samych (choćby częściowo) okolicznościach zakazuje.

normy przeciwne

są to takie dwie albo więcej norm, które mając częściowo albo całkowicie wspólny zakres zastosowania, nakazują adresatowi takie czyny, których nie da się zarazem spełnić

normy niezgodne prakseologicznie

są to takie normy, które da się wszystkie realizować, ale zrealizowanie jednej z nich niweczy częściowo albo całkowicie skutki zrealizowania innej normy czy innych norm.

Dwa rodzaje więzi w systemie prawa

a) więzi kompetencyjne b) więzi o charakterze treściowym