historia

co to prawa kardynalne?

uchwalone w 1767 przez szlachte, dawalały wladze szlachtt na d chlopami liberum veto wolna elekcja mozliwosc wypowiedzenia posluszenstwa krolowi

lata panowania stanislawa augusta poniatowskiego?

1764-1795

co załozył i gdzie poniatowski?

szkołę Rycerką w 1765 w Warszawie

zbrojny związek szlachty polskiej utworzony w barze w obronie wiary katolickiej i niepodleglosci polski

konfederacja barska 1768-1772

sejm czteroletni

Marszałek stanislaw Małachowski i kazimiesz Sapieha, sreformowanie panstwa i uchwalenie pierwszej polskiej ustwy zasadniczej (1788-1792)

konstytucja 3 maja

1791 trzeciego maja

konfederacja targowicka 1792

spisek magnacki przeciwko konstytucji 3 maja i sejmu czteroletniego na życzenie carycy Rosji katarzyny

powstanie (insurekcja) kościuszkowska

marzec-listopad 1794 na ktorego czele stanąl naczelnik tadeusz kościuszko

4 kwietnia 1794

bitwa pod raclawicami, polacy pokonują rosjan

20-23 sierpnia 1784

powstanie w wielkopolsce wspartego przez jana hedryka Dąbrowskiego

klasycyzm n

nurt nawiazujacy do grekow i rzymian, stosowanue komuln i kopuł

rewolucja francuska

1789- 1799

26 sierpnia 1789

deklaracja praw czlowuka i obywatela

stany generalne w 1789r

zgrimadzenie dotyczące 3 stanow w Francji duchowieństwa szlacty i mieszczan z chlooami

3 kwietnia 1791

ustawa zasadnicza w Francji

doplyniecie do przylądka dobrej nadziei

B. diaz 1487

wyprawa do indi

K. Kolumb 1492-1493

wyprawa do indi wybrzezami afryki

vasco da gama 1497

odkrycie ameryki

amerco vespucci 1499-1500

wyprawa dookoła świata

F. Magellan 1519-1522

Przywileje wydane przez jana olbrachta poszerzajace władze szlachty gdyz wiekszosc stanowisk mogla piastowac wylącznue ona

przywilej piotrkowski

Aleksander jagielończyk

konstytucja nihil novil

traktat krakowski

hołd pruski, zakończenie wojny z zakonem krzyżackim 1525 r

śmierć Ludwika jaggielonczyka

1526 w bitwie z turkami pod mochaczem

wojna o inflanty

1558-1582 z Moskwą, utrata narwy i doroatu

Rzeczpospolita obojga narodów

28 czerwca 1569 unia lubelska, unia pplski z litwa

pacta conventa

zoobowiazania walezego wobec szlachty

Zdobycie Egiptu 332r. p.n.e

Aleksander III Wielki

podbój rzymski

30r. p.n.e

wielka kolonizacja grecka

VIII-VI w. p.n.e.

wojny Persja-Grecja

500-449 p.n. e o wyzwolenie greckicj miast-państw w Azji Mniejszej oraz w obronie niezawisłości polis greckich w greckich w Europie

zalożenie związku korynckiego

338/337 r. p.n. e pod naciskiem króla macedoni Filipa II- początek dominacji macedońskiej

Tyrania w Grecji

560 r. p.n. e zdobycie władzy w Atenach siłą przez Pizystrat-rządził jako tyran

demokracja reforma ustrojowa-> poaczątek demokracji ateńskiej

508-507 p.n. e archont Klejstenes

Powstanie jońskie

500 r. p.n. e wybuch powstania greków w koloniach małoazjatyckich

wyprawa perska Mardoniusza

492 r. p.n.e

Bitwa pod Maratonem

490 r. p.n. e wyprawa morska Persów-Datysa i Artafernesa

Bitwa pod Termopilami

480 r. p.n. e wyprawa króla persów Kserksesa na Grecję, bitwa morska u przylądka Artemizjon, bitwa morska pod Salaminą w pobliżu Aten

bitwa z Persami pod Platejami

479 r. p.n. e bitwa morska u przylądka Mykale; klęski Persów

Zawarcie pokoju Kalliasa

449 r. p.n. e Ateńskie zwycięstwo nad flotą persko-fenicką pod Salaminą Cypryjską pokoj między Grekami a Persami w Suzie

Wybuch konfliktu między atenami a spartą

431 r p.n.e

Bitwa pod Mantineą

418 r p.n. e Sparta pokonuje koalicje Argos i miast arkadyjskich wspomaganą przez Ateny

Nieudana ateńska ekspedycja na Sycylię

415-413 p.n.e

Koniec wojny peloponeskiej

404 r. p.n.e. kapitulacja Aten na warunkach narzuconych przez Spartę

początki polityki imperialnej

356-336 p.n. e panowanie Filipa II -ingerowanie w sprawy greckich polis

Bitwa po Cheroneą

338 r. p.n.e. podporządkowanie greckich polis Macedonii

Bitwa nad rzeką Granik

334 r. p.n. e wojna Aleksandra Macedońskiego z Persją

Zajęcie Egiptu

332 r. p.n. e podbój Fenicji

Podbicie Mezopotamii przez armię Macedońską

331 r. p.n.e

Macedonia rzymską prowincją

148 r. p.n.e

Bitwa pod Akcjum

31 r. p.n. e koniec okresu hellenistycznego

Macedonia staje się prowincja rzymską

395 r. n.e

założenie rzymu

753 r. p.n.e

Początek republiki rzymskiej

509 r. p.n. e (upadek dynastii etruskiej)

Utworzenie prowincji Sardynia, Sycylia, Korysyka, Afryka

264-146 p.n. e zmagania z Kartaginą

Opanowanie Galii przez Cezara

58-51 p.n.e

Konstantynopol drugą stolicą państwa Rzymskiego

330 r. n.e

Smierć Teodozjusza I Wielkiego

395 r. n. e podział cesarstwa na wschodniorzymskie i zachodniorzymskie

Kres imprium rzymskiego

476 r. n.e. detronizacja Romulusa Augustulusa, ostatniego cesarza zachodniorzymskiego

pierwsze wyjście plebejuszy z Rzymu (secesja)

494 r. p.n.e

Trzecia secesja plebejuszy

287 r. p.n.e. uchwały zgromadzeń plebejskich mające moc ustaw, zakończenie walk między plebejuszami a patrycjuszami

reforma rolna trybuna ludowego Tyberiusza Grakcha

133 r. p.n.e

pierwsza wojna domowa w Rzymie

83-82 p.n.e

Wielkie powstanie niewolników pod wodzą gladiatora pochodzącego z Tracji Spartakusa

74-71 p.n.e

zamordowanie Cezara przez spiskowców Brutusa i Kasjusza

15 III 44 r. p.n.e

I wojna punicka

264-241 p.n.e

II wojna punicka

218-202 p.n.e

Druzgocące zwycięstwo Hannibala pod Kannami

216 r. p.n.e

III wojna punicka i zburzenie Kartaginy

149-146 p.n.e

I wojna macedońska

215-205 p.n.e

II wojna macedońska

200-197 p.n.e

III wojna macedońska

171-168 p.n.e

początek wielkiej wędrówki ludów

375-376 n.e

Rzym stał się republiką według tradycji

509 r. p.n.e

Walki Karola Wielkiego o opanowanie ziem Sasów

772-804

Traktat w Verdun

843 r. podział państwa na trzy części; przyznanie częsci zachodniej Karolowi Łysemu; przyjęła się dla niej nazwa Francja

Ucieczka Mahometa z Mekki do Jatribu

622 r.

powrót Mahometa do Mekki- początek Islamu i powstania imperium arabskiego

630 r.

Początek najazdu Mongołów

1256r.

Zburzenie Bagdadu przez Mongołów

1258r.

podział cesarstwa rzymskiego przez Teodozjusza I wielkiego

395r.

Zdobycie konstantynopola przez krzyżowców

1204r. podczas VI krucjaty i utworzenie na obszarach wokół niego Cesarstwa Łacińskiego; powstanie na terenach utrzymanych przez greków cesarstwa Nicejskiego, cesarstwa Trapezuntu i despotii Epiru

Zdobycie Konstantynopola przez Turków osmańskich

1453r. kres istnienia cesarstwa Bizantyńskiego

Najazdy Norwegów na Anglię i Irlandie

schyłek VIII w.

Podbój Norwegii przez Kanuta Wielkiego

1028r.

wyprawy chrystanizacyjne Szwedów do Finlandii

XII w. zapoczątkowanie kolonizacji południowo-zachodniej częsci tego kraju, doprowadzenie do podporządkowania go Szwecji

unia kalmarska Danii, Norwegii i Szwecji pod berłem Eryka Pomorskiego

1397r.

Objecie w królestwie zachodniofrankijskim władzy przez Henryka I z dynastii Ludolfingów

919r. początek konsolidacji państwa przy wsparciu kościoła

Początek panowania Ottona I

936r. utworzenie na wschodzie monarchii

Koronacja cesarska Ottona I

962r.

początek panowania Ottona II wyprawy na Danię i Czechy

973r.

początek panowania Ottona III

983r. utrata terenów na wschód od Łaby na skutek powstania Słowian; próba tworzenia monarchii uniwersalistycznej

początek panowania Henryka II- ponowna ekspansja na wschód

1002r.

ciąg wojen Polsko- Niemieckich zakończonych pokojem w Budziszynie

1002-1018

Koronacja władcy Danii Kanuta I Wielkiego na króla Anglii

1016r.

powrót do władzy dynastii z Wessexu krolem Edward Wyznawca

1042r.

objęcie tronu angielskiego przez księcia normandzkiego Wilhelma Zdobywcę

1066r.

utrata większości posiadłości na kontynencie przez Jana Bez Ziemii

XIII w.

wojna stuletnia

1337-1453r.

zwycięstwo Mongołów nad Rusinami nad Kałką; początek uzależniania Rosji od Mongołów

1223r.

Przyjęcie chrztu przez Mieszka I

966r. zawarcie sojuszu z Czechami, przypieczętowany małżeństwem z Dobrawą, córką księcia Czech

wyprawa Bolesława Chrobrego przeciwko Czechom

1003r.

wyprawa Henryka II na Polskę

1005r. zawarcie traktatu pokojowego pod Poznaniem

naprzemienne wyprawy zbrojne Polski przeciw Niemcom i niemiecko- czeskie przeciwko Polsce

1007-1012r.

Niemiecko- polski pokój w Merseburgu

1013r.

Pokój w Budziszynie

1018r.

Koronacja Bolesława Chrobrego

1025r.

oderwanie Łużyc i Milska przez Konrada II

1031r.

Powrót wygnanego Kazimierza nazwanego Odnowicielem

1040r. kilka lat później odzyskanie oderwanego w czasie zamieszek Mazowsza

Objęcie tronu przez Bolesława II Szczodrego

bezpośrednio po śmierci ojca (Kazimierz Odnowieciel) 1058r.

ugruntowanie pozycji władcy w państwie przez koronacje królewską

1076r. (panowanie Bolesława Szczodrego)

Konflikt z biskupem krakowskim Stanisławem ze Szczepanowa

1079r. Biskup został zabity, przeciwko królowi wybuchł bunt możnowładztwa, Szczodry zmuszony ucieczki z kraju, władca umiera na wygnaniu

objęcie tronu przez Władysława Hermana

Władysław Herman-> brat Bolesława Szczodrego

Podział państwa przez Władysława Hermana

1097r. państwo zostaje podzielone między swoich synów Bolesława Krzywoustego i Zbigniewa

Ustawa secesyjna, nazywana testamentem

przed śmiercią Bolesława (1138), doprowadziło to do 150-letniego okresu rozbicia dzielnicowego

chrzest Mieszka I i jego dworu z rąk Jordana oraz duchownych z Czech

966r.

dokument Dugome index, wystawiony przez Mieszka I

990r. dugome index, czyli oddanie państwa pod opiekę państwa kościelnego

Pruska misja chrystianizacyjna praskiego biskupa Wojciecha Sławnikowica

zakończona jego męczeńską śmiercią, sprowadzenie zwłok przez Bolesława Chrobrego do Gniezna

Ogłoszenie Wojciecha Świętym, uznanie go za patrona chrześcijańskiej polski

999r. i ogłoszenie przez sylwestra drugiego Gniezna arybiskupstwem

Najazd księcia Brzetysława I na Polskę

1038r. oraz wywiezienie relikwii św Wojciecha do Pragi

podział polski na dzielnice

na mocy ustawy sukcesyjnej Bolesława Krzywoustego w 1138r.

objęcie tronu przez Władysława II Wygnańca

1138r.

nadanie przez Konrada Mazowieckiego ziemii chełmińskiej w lenno krzyżaków

1226r.

najazd Mongołów na Polskę

1241r. śmierć Henryka Pobożnego w bitwie po Legnicą

utrata ziemi lubuskiej

1249-1252r.

unia personalna z Czechami

za sprawą objęcia tronu polskiego przez władcę Czech Wacława II w 1300r.

Początek panowania Władysława Łokietka

walka o zjednoczenie kraju w 1306r.

reforma kluniacka

X-XI zapoczątkowana przez opatów Bernona i Odona

program polityki kościelnej Dictatus papae ->instrukcję podyktowane przez papieża

ogłoszone przez Grzegorza VII w 1075r.

ogłoszenie detronizacji Grzegorza VII

wybranie antypapieża, powtórne nałożenie ekskomunikacji na Henryka IV przez Grzegorza

konkordat w Wormacji

między Henrykiem V a Kalikstrem II w 1122r.

REKONKWISTA VIII-XV w.

chęć przyczynienia ekspansji muzułmanów oraz wyparcia ich z Półwyspu Iberyjskiego

wystąpienie papieża Urbana II na soborze w Clermont

1095r.

I wyprawa krzyżowa

zakończona zdobyciem Jerozolimy 1096-1099r.

zatwierdzenie zakonu templariuszy przez papieża

1128r.

II wyprawa krzyżowa

1147-1149r.

zatwierdzenie zakonu joannitów przez papieża

1154r.

III wyprawa krzyżowa

1189-1192r.

zdobycie akki przez krzyżowców

1192r, układ gwarantujący pielgrzymom chrześcijańskim dostęp do miejsc świętych, przekazanie chrześcijanom pasa wybrzeża od jaffy do tyru

IV krucjata

1202-1204r.

zdobycie Konstantynopola

z polecenia Aleksego Angelosa przez krzyżowców w 1203r.

V wyprawa krzyżowa

nieudana wyprawa na egipt 1217-1221r.

VI wyprawa krzyżowa

nieudana wyprawa na egipt 1248-1254r.

obalenie Cesarstwa łacińskiego i restytuacja cesarstwa bizantyńskiego

1261r.

VII (ostatnia) krucjata

1270r. nieudane oblężenie Tunisu

utrata ostatniej twierdzy krzyżowców na bliskim wschodzie - Akki

1291r.

ANGLIA- wydanie dokumentu nazwanego Wielką Kartą Swobód

rok 1215, rywalizacja między królem a rycerstwem wspieranym przez mieszczaństwo wymusiła na władzy wydanie tego dokumentu

Śmierć Wacława III z dynastii Przemyślidów

oraz przejęcie władzy w Małopolsce i na Pomorzu Gdańskim przez Władysława Łokietka w 1306r.

utrata pomorza Gdańskiego na rzecz Brandenburgii (na krótko) a następnie krzyżaków

1308r.

Opanowanie wielkopolski przez Władysława Łokietka

1314r.

Koronacja królewska Władysława Łokietka w Krakowie

1320r.

zajęcie ziemi dobrzyńskiej i Kujaw przez krzyżaków

1332r.

Śmierć Władysława Łokietka

Śmierć Władysława Łokietka1333r.

opanowanie przez Polskę Rusi Halickiej

1340-1366r.

pokój kaliski z krzyżakami -> pokój wieczysty

1343r. kujawy i ziemia dobrzyńska wracają do Polski

uznanie przez Kazimierza Wielkiego włączenia śląska do Czech

1348r.

objęcie tronu polskiego przez króla węgier Ludwika Andewegańskiego

polska znalazła się w unii personalnej z Węgrami w 1370r.

wydanie w Koszykach przez Ludwika przywileju dla szlachty polskiej

zwolniono szlachtę z wszelkich obciążeń podatkowych w zamian za uznanie praw córek Ludwika do tronu

objęcie tronu przez córkę Ludwika, Jadwigę

1384r.

zawarcie polsko- litewskiego układu w krewie

1385r. na jego mocy książę Jagiełło przyjął chrzest, został małżonkiem Jadwigi Andewageńskiej i objął tron Polski, litwa miała zostać włączona do Polski a Jagiełło zobowiązał się do odzyskania utraconych przez polskę ziem, potwierdził przywileje szlachty

ogłoszenie przez Filipa VI konfiskaty francuskich lenn króla anglii

1337r. oraz zaprzeczenie przez Edwarda II prawom Filipa do korony Francuskiej

początek kilkuletnich walk o sukcesję w bretanii

1341r. wojna dwóch Janów, nazywana też wojną dwóch Joann

klęska Anglików pod Castillon

rok 1453. zakończenie działań w wojnie stuletniej

objęcie tronu polskiego przez Władysława Jagiełłę

po zawarciu polsko-litewskiej unii w krewie, przyjęcie chrztu i poślubienie polskiej królowej Jadwigi Andegaweńskiej rok 1386

wielka wojna z krzyżakami

zakończona zwycięstwem przez Polskę oraz zawarcie pokoju toruńskiego 1409-1411r.

przywilej czerwiński

rok 1422. zakaz konfiskaty majątku szlacheckiego bez wyroku sądowego

statut warcki (ogłoszony w Warcie)

ustalenie taks wojewódzkich rok 1423r.

przywilej w Jedlni

szlachta uzyskuje nietykalność osobistą w zamian za zgodę na przyznanie tronu synowi Władysława Jagiełły rok 1430r.

śmierć Władysława Jagiełły oraz początek panowania jego syna Władysława III Warneńczyka

1434r. rządy grupy możnowładztwa wobec niepełnoletności króla

wybór Władysława Warneńczyka na króla Węgier

1440r. (unia personalna Polski i Węgier)

objęcie tronu Polskiego przez Kazimierza IV Jagiellończyka

rok 1447.

zwycięska dla Polski wojna z krzyżakami nazywana wojną trzynastoletnią

rok 1454-1466 zakończona pokojem w Toruniu i odzyskaniem przez Polskę Pomorza Gdańskiego

nadanie szlachcie przywileju nieszawskiego

tj. sejmiki ziemskie stały się reprezentacją szlachty rok 1454.

objęcie przez Władysława Jagiellończyka syna Kazimierza tronu w Czechach

1471r.

śmierć kazimierza Jagiellończyka i objęcie tronu Polski przez jego syna, Jana Olbrachta

rok1492.

ogłoszenie statusu piotrkowskiego

rok 1496. przyznającego szlachcie wyłączny dostęp do wyższych godności kościelnych i ograniczającego prawa chłopów i mieszczan

zakończona klęską polaków wyprawa na Mołdawię

rok 1497.

śmierć Jana Olbrachta

1501r.

przybycie pierwszych krzyżaków do ziemi chełmińskiej za sprawą Konrada Mazowieckiego

rok 1226.

Bitwa pod Płowcami

1331r.

pokój w Kaliszu (polsko-krzyżacki)

rok 1343. odzyskanie przez Polskę Kujaw i ziemi dobrzyńskiej

powstanie antykrzyżackiego Związku (Towarzystwa) Jaszczurczego

1397r.

pokój w Raciążu (polsko-litewsko-krzyżacki)

1404r.

bitwy po Grunwaldem, Koronowem i oblężenie Malborka

rok 1410.

pokój w Toruniu

rok 1411. Żmudź wróciła do Litwy, a ziemia dobrzyńska do polski

sobór w Konstancji

rok 1414-1418, zajmujacy sięm. in sporem polsko-krzyzackim

bitwa pod Chojnicami

1454r.

bitwa pod Święcinem

1462r.

II pokój toruński

rok 1644, zakończenie wojny trzynastoletniej

Hołd Pruski i układ Krakowski

rok 1525.

odkrycie ujścia Kongo

D. cao, Portugalczyk w 1482r.

rejs do południowego krańca Afryki(przylądek dobrej nadziei)

B. Diaz, Portugalczyk w 1487r.

wyprawa zachodnią drogą do Indii na statkach Santa Maria, Pinta i Nina, okrycie morza Sargassowego, lądowanie na wyspie, którą nazwał San Salvador(Guanahani), odkrycie Kuby, Haiti(nazwanej Hispaniolą)

K. Kolumb; genueńczyk w służbie króla Hiszpanii lata 1492-1493

Wyprawa do Indii wokół wybrzeży Afryki

V. Da Gama, Portugalczyk, 1497-1498r.

odkrywca Ameryki

A. Vespucci, florentyńczyk w służbie hiszpańskiej i portugalskiej lata 1499-1500

pierwsza podróż dookoła świata; Magellan zginął w 1521r. na Filipinach (wyprawę kontynuował Hiszpan S. del Cano)

F. Magellan, Portugalczyk w służbie hiszpańskiej rok 1519-1522.

wojna chłopska w Niemczech

1524-1526; działalność Thomasa Munzera (do1525)

przybycie pierwszych krzyżaków do ziemi chełmińskiej za sprawą Konrada Mazowieckiego

rok 1226.

Bitwa pod Płowcami

1331r.

pokój w Kaliszu (polsko-krzyżacki)

rok 1343. odzyskanie przez Polskę Kujaw i ziemi dobrzyńskiej

powstanie antykrzyżackiego Związku (Towarzystwa) Jaszczurczego

1397r.

pokój w Raciążu (polsko-litewsko-krzyżacki)

1404r.

bitwy po Grunwaldem, Koronowem i oblężenie Malborka

rok 1410.

pokój w Toruniu

rok 1411. Żmudź wróciła do Litwy, a ziemia dobrzyńska do polski

sobór w Konstancji

rok 1414-1418, zajmujacy sięm. in sporem polsko-krzyzackim

bitwa pod Chojnicami

1454r.

bitwa pod Święcinem

1462r.

II pokój toruński

rok 1644, zakończenie wojny trzynastoletniej

Hołd Pruski i układ Krakowski

rok 1525.

odkrycie ujścia Kongo

D. cao, Portugalczyk w 1482r.

rejs do południowego krańca Afryki(przylądek dobrej nadziei)

B. Diaz, Portugalczyk w 1487r.

wyprawa zachodnią drogą do Indii na statkach Santa Maria, Pinta i Nina, okrycie morza Sargassowego, lądowanie na wyspie, którą nazwał San Salvador(Guanahani), odkrycie Kuby, Haiti(nazwanej Hispaniolą)

K. Kolumb; genueńczyk w służbie króla Hiszpanii lata 1492-1493

Wyprawa do Indii wokół wybrzeży Afryki

V. Da Gama, Portugalczyk, 1497-1498r.

pierwsza podróż dookoła świata; Magellan zginął w 1521r. na Filipinach (wyprawę kontynuował Hiszpan S. del Cano)

F. Magellan, Portugalczyk w służbie hiszpańskiej rok 1519-1522.

wydanie przywileju piotrkowskiego

w roku 1496 ograniczając prawa mieszczan i chłopów oraz poszerzającego prawa szlachty; większość urzędów w państwie mogła sprawować tylko szlachta

Panowanie Aleksandra Jagiellończyka

1501-1506r.

Ustanowienie przez sejm w Radomiu Konstytucji Nihil Novi

1505r.

Panowanie Zygmunta Starego

1506-1548r.

wojno litewsko- rosyjska

lata 1512-1522, zdobycie Smoleńska przez wojska rosyjskie

traktat krakowski

między polską i zakonem, a następnie hołd pruski; sekularyzacja zakonu i zhołdowanie państwa krzyżackiego polsce, wielki mistrz Albrecht Hohenzollern został dziedziczynym księciem Prus rok 1525

Śmierć Ludwika Jagiellończyka w bitwie z Turkami pod Mohaczem

Czech i Węgry przeszły pod panowanie Habsburgów rok 1526.

Wcielenie Mazowsza do korony

1529r.

Panowanie Zygmunta Augusta

Panowanie Zygmunta Augusta 1548-1572

wojny o inflanty z Moskwą

1558-1582r.

realna unia Polski i Litwy- Unia lubelska

28 VI 1569r. Połączone państwa nazwano Rzeczpospolita Obojga Narodów

początek reformacji, ogłoszony przez augustiańskiego zakonnika Marcina Lutra w Wittenberdze 95

przeciwko odpustom rok 1517

wystąpienie w Zurychu Ulricha Zwingliego

w 1519, wystąpienie przeciw handlowi odpustami

wojna chłopska w Niemczech

działalność Thomasa Munzera rok 1524-1526

opublikowanie wykładu doktryny kalwinizmu

(nauka religii chrześcijańskiej) rok 1536

wojny religijne w Niemczech

1546-1555, zakończone pokojem augsburskim

noc św Bartłomieja we Francji

23/24 sierpnia 1572 (tkz. krwawe gody)

koniec wojen religijnych we Fracjii

1598r. wydanie przez Henryka IV tolerancyjnego edyktu nantejskiego

BEZKRÓLEWIE 1572-1573

okres rywalizacji między średnia szlachtą (Jan Zamoyski) a magnaterią, magnateria podzielona była na 2 obozy -katolicki -protestancki, władzę objął prymas Uchański

konfederację kapturkowe

po poziomie województwa czuwały nad spokojem i porządkiem

sejm konwokacyjny

miejsce i zasady głosowania i dopuszczonych kandydatach

pierwsza wolna elekcja

pod warszawą w kwietniu i maju 1573r. Elekcja viritim czyli każdy szlachcic miał prawo głosu

panowanie Henryka Walezego

1573-1574, zaprzysiągł artykuły henrykowskie oraz pacta conventa (umówione układy)

ARTYKUŁY HENRYKOWSKIE

część polskiego systemu prawno-ustrojowego, król polski będzie wybierany przez wolną elekcje, obowiązek zwoływania sejmu wolnego raz na 2 lata, czas obrad miał wynosić 6 tygodni

artykuły henrykowskie c.d

uprawnienia sejmu określano w zakresie uchwalenia podatników, określania wymiaru ceł i zwoływania pospolitego ruszenia, nadzór polityką zagraniczną przekazano senatowi

ROZKOSZ

prawo szlachty w razie złamania artykułów henrykowskich

PACTA CONVENTA

osobiste zobowiązania Henryka Walezego wobec rzeczypospolitej

Wybór Anny Jagiellonki na królową Polski

1575r

Konflikt Stefana Batorego z Gdańskiem

1577r. miasto zgodziło się uznać Batorego na króla w zamian uzyskując zniesienie obowiązujących od 1570r konstytucji Karnkowskiego

utworzenie trybunału koronnego

1578r. najwyższy sąd apelacyjny dla korony, jego odpowiednikiem był powołany w 1581 trybunał litewski na litwie

utworzenie piechoty wybranieckiej formułowanej z chłopów pracujących w królewszczyznach

rok 1578

rozejm polsko-rosyjski w Jamie Zapolskim

1582r. polska uzyskała Połock i Wieliż, prawie całe inflanty prócz estonii i wysp Ozylii i Dago. Zwróciła zajęte w czasie wojny Wielkie Łuki

zdobycie przez Turków osmańskich Konstantynopola

1453r. kres istnienia cesarstwa bizantyńskiego

Panowanie Sulejmana II Wspaniałego

1520-1566r. okres największej potęgi imperium tureckiego

pierwsze tureckie oblężenie Wiednia

1529r.

Panowanie Mehmeda IV

1648-1687r. opanowanie sytuacji w kraju i intensyfikacja ekspansywnej polityki zagranicznej

wznowienie walk polsko- tureckich zakończone traktatem w Żurawnie(1676)

1673r. Turcja utrzymała prawobrzeżną Ukrainę i Podole

wojna turecko-rosyjska zakończona traktatem Bakszysaraju

1676-1681r. ukraina prawobrzeżna pozostała pod panowaniem Turcji

wojna Turcji z Austrią i jej sojusznikami (liga święta)

zaończona pokojem w Karłowicach, Turcy utracili na rzecz cesarstwa niemal całe Węgry, na rzecz wenecji Moreę i Delmację, na rzecz Polski Podole i Ukrainę prawobrzeżną

udział Prus w II wojnie śląskiej

rok 1744-1745 zakończona pokojem w Dreźnie potwierdzającym warunki pokoju wrocławskiego

udział Prus w wojnie siedmioletniej

1756-1763r. od klęsk Prusaków uratował ich tzw. cud domu brandenburskiego czyli wycofanie Rosji z wojny, działania zakończył pokój w Hubertusburgu, austria zrzekła się Prus praw do ziemii kłodzkiej i Śląska

kontynuacja reform poprzedników przez Iwana IV Groźnego

1533-1584r. prowadzenie przez niego zwycięskich wojen na wschodzie

udział Rosji w I wojnie północnej

1563-1570r. zwaną też północną wojną siedmioletnią, Rosjanom udało się opanować Połock

wojna z polską o Smoleńsk zakończona pokojem w Polanowie

1632-1634r. rosja zrzekła się pretensji do Inflant i większości ziem odstapionych na mocy rozejmu w Dywilinie(1618) Władysław IV Waza zrzekł się pretensji do tronu moskiewskiego

podpisanie w Perejasławiu ugody rosyjsko-kozackiej

1654r. Połączono Ukrainę Wschodnią z Rosją, Kozacy złożyli przysięgę na wierność carowi

wojna z rzeczpospolitą zakończona rozejmem andruszowskim(1667)

1654-1667r. przesunął granicę państwa rosyjskiego na linię Dniepru, utrwalił to traktat Grzymułtowski (1686)

Panowanie Piotra I Wielkiego

1682r. okres modernizacji państwa i rozwoju terytorialnego

udział w wojnie północnej nazywaną też wielką wojną północną lub II wojną północną

1700-1721r. rosja trwale usadowiła się nad bałtykiem, na mocy pokoju nysztadzkiego - rosja posiadła inflanty, estonię, ingrię i część Karelii z Wyborgiem

wydanie edyktu tolerancyjnego

1570r. próba rozwiązania konfliktu

wznowienie walk religijnych- Noc świętego Bartłmieja

1572r. wojna ogarnęła cały kraj (tzw. wojna trzech Henryków) Henryka III, Henryka ks. Nawarry i Henryka Gwizjusza

wydanie edyktu nantejskiego kończącego wojny religijne we Francji

1598r.

udział Francji w polskiej wojnie sukcesyjnej

1733-1735r. zakończona bez zmian francuskiego terytorium

porażka Francji w wojnie siedmioletniej z Anglią

1756-1763r. na mocy pokoju wersalskiego Francja odstąpiła wielkiej brytanii Kanadę oraz uznała dominację Brytyjską w Indiach

Początek rewolucji francuskiej

1789r.

podwójna elekcja i walka o polską koronę

zwyciężył Zygmunt Waza wsparty przez Jana Zamoyskiego

początek polski- szwedzkiej unii personalnej

1592r. Zygmunt III Waza objął tron Szwecji, unia przetrwała do 1599r. kiedy Szwedzi zdetronizowali Zygmunta zaś władzę przekazali bratu Jana III, Karolowi Sudermańskiemu

rozkosz Mikołaja Zebrzydowskiego

1606-1607r. wzniecony w proteście przeciwko dążeniom Zygmunta III do wzmocnienia władzy królewskiej, mimo sukcesu militarnego król nie zdecydował się na wprowadzenie zmian ustrojowych

elekcja i objęcie władzy w rzeczypospolitej przez Władysława IV Wazę

1632r. podobnie jak ojciec usiłował wzmocnić pozycję ustrojową monarchy, nie pozwolił mu opór magnaterii

zawarcie z Rosją pokoju wieczystego w Polanowie

1634r. rzeczpospolita osiągnęła największy w dziejach obszar 990 tyś km

elekcja Kazimierza Wazy na tron Polski

1648r.