f

1. tytul czli czy moralnosc jest wrodzona czy wyuczona

w jednych kulturach poligamia jest dopuszczalna, a w innych potępiana. W niektórych krajach kara śmierci jest moralnie uzasadniona, a w innych traktowana jako barbarzyństwo. Jak to możliwe, skoro wszyscy jesteśmy tym samym gatunkiem? natura czy wychowanie

2. mencjusz

kluczowe tezy a. człowiek posiada 4 naturalne zalążki dobra: wstyd współczucie szacunek i poczucie sprawiedliwości b. moralność jest jak nasiono, trzeba je pielęgnować ale nie trzeba tworzyć od zera

3. sokrates

ludzie naturalnie chcą dobra a jeśli czynią zło, to nieświadomie. czyli: człowiek naturalnie dąży do dobra co pokazuje że moralność jest głęboko osadzona w rozumie.

przyklad do sokratesa

Np. złodziej ze sklepu mógł potrzebować posiłku, albo dylemat wagonika, w którym trzeba było poświęcić jedną osobę by ocalić pięć czy zwykła niewiedza np przez błędy komunikacyjne.

4. wspolczesna psychologia "moral babies"

badania paula Blooma, pokazują, że niemowlęta (6-10msc) preferują "dobrego bohatera" w prostych scenkach i potrafią ukarać tego złego. Pokazuje to, ze podstawy moralności takie jak rozróżnianie dobra od zła pojawiają się zanim dziecko umie jeszcze mówić.

5. xunzi

ludzie rodzą się z impulsami egoistycznymi i agresywnymi, a dopiero wychowanie prawo i normy czynią nas moralnymi.

cytaty xunziego

Xunzi pisał, że (parafrazując) "ludzka natura jest jak krzywe drewno które samo z siebie nie staje się proste" i "rytuały i wychowanie są jak parowanie i wyginanie drewna, aby nadać mu właściwy kształt"

6. arystoteles

człowiek nie rodzi się ani dobry ani zły, a staje się moralny dzięki wychowaniu, powtarzaniu czynów i praktyce cnoty a moralnosc jest efektem nawyku a nie wrodzona wiedza

relatywizm kulturowy

różne kultury różnie oceniają np. poligamię, rolę kobiet czy kary za przestępstwa. To pokazuje że moralność zależy od społeczeństwa, tradycji i historii, a nie biologii

ujecia mieszane, jonathan haidt

mamy biologiczne podstawy moralności (empatia, instynkt opiekuńczy) ale kultura definiuje to co uważamy za moralne czy niemoralne czyli, biologia daje moduły, a kultura programuje je na różne sposoby