término  |
definición |
podstawowe składniki każdego organizmu to empezar lección
|
|
|
|
|
wśród związków chemicznych występują empezar lección
|
|
związki organiczne do których należą między innymi białka lipidy węglowodany i kwasy nukleinowy związki nieorganiczne do których należą między innymi woda i sole mineralne
|
|
|
|
empezar lección
|
|
Pierwiastki które występują w organizmie w dużych ilościach stanowią 0,01% lub więcej jego suchej masy
|
|
|
|
empezar lección
|
|
Pierwiastki które występują w organizmie w niewielkich ilościach stanowią mniej niż 0,01% jego suchej masy
|
|
|
pierwiastki biogenne makroelementy empezar lección
|
|
węgiel wodór tlen azot fosfor siarka
|
|
|
makroelementy pozostałe makroelementy empezar lección
|
|
wapń magnez potas sód chlor
|
|
|
|
empezar lección
|
|
żelazo miedź jod fluor kobalt
|
|
|
makroelementy tlen pierwiastki biogennw empezar lección
|
|
65% organizmu jest składnikiem związku organicznych jest substratem oddychania tlenowego zachodzącego w mitochondrium
|
|
|
węgiel makroelementy pierwiastki biogenne empezar lección
|
|
węgiel 18% organizmu Jest składnikiem wszystkich związków organicznych związki węgla głównie glukoza stanowią substrat oddychania tlenowego
|
|
|
wodór makroelementy pierwiastki biogenne empezar lección
|
|
zabierasz 10% organizmu jest składnikiem związku organicznych w postaci jonów decyduje o pH płynów ustrojowych na przykład krwi i limfy bierze udział w wytwarzaniu ATP w mitochondriach
|
|
|
azot pierwiastek biogenny makroelementy empezar lección
|
|
3% organizmu Jest składnikiem kwasów nukleinowych i białek
|
|
|
makroelement pierwiastki biogenne fosfor empezar lección
|
|
jest składnikiem kwasów nukleinowych występuje w ATP nośniku energii fosforan wapnia buduje kości i zęby
|
|
|
makroelementy pierwiastki biogenne siarka empezar lección
|
|
jest składnikiem wielu białek występuje między innymi w białkach budujących włosy paznokcie
|
|
|
pozostałym makroelementy wapń empezar lección
|
|
jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania komórek mięśniowych i nerwowych buduje kości uczestniczy w krzepnięciu krwi
|
|
|
pozostałe makroelementy magnez empezar lección
|
|
jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania komórek mięśniowych i nerwowych reguluje działanie enzymów
|
|
|
pozostałe makroelementy sód i potas empezar lección
|
|
biorą udział w przewodzeniu impulsów nerwowych uczestniczą w regulowaniu ciśnienia krwi oraz ilości wody w organizmie
|
|
|
pozostałe makroelementy chlor empezar lección
|
|
jest składnikiem płynów ustrojowych jest składnikiem soku żołądkowego
|
|
|
|
empezar lección
|
|
wchodzi między innymi w skład hemoglobiny białka dzięki któremu erytrocyty transportują tlen
|
|
|
|
empezar lección
|
|
jest składnikiem enzymów które uczestniczą w uzyskiwaniu energii uczestniczy w tworzeniu melanin barwników skóry
|
|
|
|
empezar lección
|
|
jest składnikiem hormonów tarczycy przez co wpływa na pracę serca i układu nerwowego oraz na przemianę materii
|
|
|
|
empezar lección
|
|
jest składnikiem szkliwa które zabezpiecza zęby przed uszkodzeniami chemicznymi na przykład przed kwasami wytwarzanymi przez bakterie
|
|
|
|
empezar lección
|
|
jest składnikiem witaminy B12 która bierze udział w powstawaniu erytrocytów
|
|
|
związki organiczne mają szkielet empezar lección
|
|
węglowy Należą do nich między innymi węglowodany białka lipidy i kwasy nukleinowy przykładami związków nieorganicznych występujących w organizmach są wodę i sole mineralne
|
|
|
|
empezar lección
|
|
|
|
|
białko w organizmie człowieka empezar lección
|
|
|
|
|
lipidy w organizmie człowieka empezar lección
|
|
|
|
|
sole mineralne w organizmie człowieka empezar lección
|
|
|
|
|
kwasy nukleinowe i inne związki empezar lección
|
|
|
|
|
|
empezar lección
|
|
|
|
|
|
empezar lección
|
|
wewnątrz komórek organizmów gdzie stanowi środowisko w którym przebiegają procesy metaboliczne jest także składnikiem płynów ustrojowych na przykład płynu międzykomórkowego i krwi
|
|
|
|
empezar lección
|
|
woda jest głównym związkiem nieorganicznym wchodzącym w skład wszystkich organizmów jej cząsteczki są zbudowane z atomów wodoru i tlenu
|
|
|
|
empezar lección
|
|
ma budowę polarną wyróżniamy dni dwa bieguny biegun dodatni i biegun ujemny
|
|
|
Ile wody znajduje się w oczu empezar lección
|
|
|
|
|
|
empezar lección
|
|
|
|
|
|
empezar lección
|
|
|
|
|
|
empezar lección
|
|
|
|
|
|
empezar lección
|
|
|
|
|
|
empezar lección
|
|
|
|
|
|
empezar lección
|
|
rozpuszczalnik(rozpuszcza i transportuje różne substancje) gęstość zależna od temperatury(organizmy wodne mogą przetrwać zimę) duże napięcie powierzchni(drobne organizmy utrzymują się na niej) wysokie ciepło parowania-termoregulacja i duże ciepło właściwe
|
|
|
|
empezar lección
|
|
związki organiczne zbudowane z atomów węgla wodoru i tlenu wyróżniamy wśród nich cukru proste dwucukry czyli cukry złożone z dwóch cukrów prostych wielocukry czyli cukry złożone z wielu cukrów prostych
|
|
|
węglowodany cukry proste monosacharydy empezar lección
|
|
Glukoza fruktoza Galaktoza ryboza deoksyryboza
|
|
|
węglowodany dwucukry disacharydy empezar lección
|
|
maltoza laktoza sacharoza
|
|
|
|
empezar lección
|
|
skrobia glikogen celuloza chityna
|
|
|
cukry proste monosacharydy cechy empezar lección
|
|
cząsteczki mają szkielet węglowy w którym występuje od trzech do ośmiu atomów węgla część cukru prostych na przykład glukoza może występować w postaci łańcucha lub częściej w postaci pierścienia są słodkie w smaku i dobrze rozpuszczają się w wodzie
|
|
|
|
empezar lección
|
|
są słodkie w smaku i dobrze rozpuszczają się w wodzie
|
|
|
|
empezar lección
|
|
nie są słodkie w smaku oraz słabo rozpuszczają się w wodzie lub nierozpuszczają się w niej wcale
|
|
|
|
empezar lección
|
|
podstawowym Źródłem energii dla komórek wchodzi w skład większości 2 i wielocukrów
|
|
|
|
empezar lección
|
|
stanowi dodatkowe źródło energii dla komórek ponieważ jest łatwo przekształcona w glukozę wchodzi w skład niektórych dwu i wielocukrów występuje w owocach i miodzie
|
|
|
|
empezar lección
|
|
jest składnikiem laktozy oraz niektórych wielocukrów stanowić źródło energii dla komórek
|
|
|
cukry proste deoksyryboza empezar lección
|
|
składnik DNA kwasu deoksyrybonukleinowego związku który jest nośnikiem informacji genetycznej
|
|
|
|
empezar lección
|
|
składnik RNA kwasu rybonukleinowego związku który uczestniczy w powstawaniu białek
|
|
|
|
empezar lección
|
|
produkt rozkładu skrobi zawartej na przykład w ziarnach zbóż człowiek wykorzystuje ją jako substancje słodzącą oraz do produkcji piwa
|
|
|
|
empezar lección
|
|
składnik mleka ssaków stanowi źródło energii dla komórek
|
|
|
|
empezar lección
|
|
jest główną formą transportową cukrów u roślin człowiek wykorzystuje sarozę w przemyśle spożywczym jako substancje słodzącą
|
|
|
|
empezar lección
|
|
materiał zapasowy u roślin występuje między innymi w bulwach ziemniaka i ziarnach burz skrobia jest trawiona w układzie pokarmowym człowieka Dzięki czemu stanowi źródło cukrów prostych dla organizmów
|
|
|
|
empezar lección
|
|
materiał zapasowy u zwierząt i grzybów w organizmie człowieka jest zgromadzone w komórkach wątroby i mięśni
|
|
|
|
empezar lección
|
|
buduje ścianę komórkową roślin w organizmie człowieka nie jest trawiona ponieważ nie wytwarza on enzymów odpowiedzialnych za rozkład wiązań w cząsteczce celulozy
|
|
|
|
empezar lección
|
|
buduje Ściany komórkowe grzybów oraz szkielet zewnętrzny stawonogów na przykład owadów
|
|
|
|
empezar lección
|
|
monosachary dołączą się wiązaniem 0 glikozydowym dzięki czemu tworzą disacharydy i polisacharydy
|
|
|
|
empezar lección
|
|
polimery zbudowane z 20 różnych aminokwasów połączone są za pomocą wiązań peptydowych aminokwasy utworzą łańcuch powstający informacji genetycznej zawartej w DNA i RNA
|
|
|
|
empezar lección
|
|
z węgla wodoru tlenu i azotu w skład wchodzi również siarka
|
|
|
pojedyncze aminokwas składa się z czterech elementów empezar lección
|
|
centralnie położonego atomu węgla grupy karboksylowej(-COOH) grupę aminowej (- NH2) podstawnika oznaczonego symbolem R
|
|
|
|
empezar lección
|
|
walina cysteina kwas glutaminowy lizyna kwas asparaginowy histydyna izaleucyna leucyna
|
|
|
|
empezar lección
|
|
zbudowane wyłącznie z aminokwasów przykłady histony keratyna albuminy globuliny
|
|
|
|
empezar lección
|
|
zbudowany z aminokwasów i części niebiałkowej przykłady kolagen mioglobina hemoglobina fibrynogen
|
|
|
|
empezar lección
|
|
regulują pracę organizmu taką funkcję pełni między innymi hormon białkowy insulina odpowiadają za ruch wykrywają sygnały i przekazują je stanowią zapas substancji odżywczych przenoszą elektrony dzięki czemu umożliwiają wytworzenia ATP w mitochondriach
|
|
|
|
empezar lección
|
|
proces polegający na łączeniu się cząsteczek koloidu większość struktury
|
|
|
|
empezar lección
|
|
naruszenie jego struktury przestrzennej pod wpływem czynników fizycznych lub chemicznych
|
|
|
czynniki fizyczne polegające denaturacji białek empezar lección
|
|
wysoka temperatura Powyżej 40 stopni promieniowanie UV promieniowanie rentgenowskie wysokie ciśnienie
|
|
|
Czynniki chemiczne denaturacji białek empezar lección
|
|
stężone kwasy i zasady sole metali ciężkich na przykład rtęci alkoholu na przykład etanol
|
|
|
do wykrywania białek stosujemy empezar lección
|
|
reakcje biuretową pozwala ona wykryć obecność wiązań peptydowych
|
|
|
|
empezar lección
|
|
należą do związków organicznych i cząsteczki zawierają węgiel wodór i tlen skład niektórych lipidów mogą też wchodzić azot lub fosfor
|
|
|
|
empezar lección
|
|
tłuszcze właściwe i woski
|
|
|
|
empezar lección
|
|
|
|
|
schemat budowy lipidów prostych empezar lección
|
|
lipidy proste=alkohol+kwasy tłuszczowe
|
|
|
schemat budowy lipidów złożonych empezar lección
|
|
lipidy złożone=alkohol+kwasy tłuszczowe+dodatkowe związki
|
|
|
|
empezar lección
|
|
hydrofilowa głowa i hydrofobowy ogon na dole (kółko od którego wystają dwie nogi)
|
|
|
|
empezar lección
|
|
zapasową na przykład w nasionach słonecznika termoizolacyjną na przykład pod skórą ssaków ochrony mechanicznej ochronną budulcową
|
|
|
|
empezar lección
|
|
receptorowa odbieranie informacji ze środowiska enzymatyczne przyspieszają przebieg reakcji motoryczna umożliwiają ruch budulcowy budują organizm sygnałowe przynoszą informacje transportowe przynoszą substancje obronne unieszkodliwiają drobnoustroje
|
|
|
|
empezar lección
|
|
polimery składające się z nukleotydów
|
|
|
pojedynczo nukleotyd jest zbudowany z empezar lección
|
|
zasady azotowej 5 węglowego cukru resztę kwasu fosforowego V
|
|
|
|
empezar lección
|
|
materiał genetyczny organizmów oraz niektórych wirusów nazywano również nośnikiem informacji genetycznej kwas deoksyrybonukleinowy
|
|
|
|
empezar lección
|
|
kwas rybonukleinowy główną funkcją RNA jest udział w syntezie białek
|
|
|
|
empezar lección
|
|
z guaniną między nimi powstają trzy wiązania wodorowe
|
|
|
|
empezar lección
|
|
tyminą między nimi powstają dwa wiązania wodorowe
|
|
|
wyróżniamy trzy podstawowe rodzaje RNA empezar lección
|
|
r RNA rybosomowy RNA TRNA transportujący RNA i mRNA informacyjne RNA
|
|
|
