término  |
definición |
|
empezar lección
|
|
w Europie od połowy XVI wieku do początku XVIII wieku, w Polsce od lat 80. XVI wieku do lat 40 XVIII wieku
|
|
|
Skąd pochodzi nazwa barok? empezar lección
|
|
od portugalskiego barocco – dziwny, tak nazywano perły o dziwnym kształcie
|
|
|
Owocem jakich wydarzeń historycznych jest barok? empezar lección
|
|
wojen religijnych, które nastąpiły po wystąpieniu Lutra oraz skierowanej przeciwko protestantyzmowi kontrreformacji, a także rozwoju absolutyzmu we Francji
|
|
|
Czym jest kontrreformacja? empezar lección
|
|
ruch społeczno-polityczny mający na celu walkę z reformacją i odbudowanie osłabionej przez pojawienie się protestantów pozycji Kościoła – zapoczątkowana na soborze trydenckim (1545-1563r.)
|
|
|
Najbardziej reprezentacyjne budowle baroku to: empezar lección
|
|
Wersal, symbol potęgi Ludwika XIV; kościół Il Gesu w Rzymie
|
|
|
Człowiek epoki baroku jest: empezar lección
|
|
zagubiony, rozdarty wewnętrznie, wątpi w doczesne wartości, szuka oparcia w Kościele
|
|
|
Wymień najważniejszych filozofów epoki baroku: empezar lección
|
|
Kartezjusz; Blaise Pascal; Baruch Spinoza;
|
|
|
Jakimi zagadnieniami interesowali się filozofowie baroku? empezar lección
|
|
miejsce człowieka we wszechświecie; stosunek człowieka do Boga; sens ludzkiego istnienia; postawy od dewocji do libertynizmu
|
|
|
Wymień najwybitniejszych uczonych epoki baroku: empezar lección
|
|
Francis Bacon; Giordano Bruno; Galileusz; Isaac Newton; John Locke
|
|
|
|
empezar lección
|
|
poglądem filozoficznym stworzony przez Kartezjusza – uznaje rozum za główne źródło poznania świata
|
|
|
Kto powiedział: „Człowiek jest tylko trzciną najwątlejszą w przyrodzie, ale trzciną myślącą”? empezar lección
|
|
|
|
|
Kto powiedział: „Cogito ergo sum”? empezar lección
|
|
Kartezjusz; Blaise Pascal; Baruch Spinoza;
|
|
|
|
empezar lección
|
|
kierunkiem w filozofii, przeciwstawiającym się racjonalizmowi, który zakłada że głównym źródłem poznania świata jest doświadczenie – jego prekursorem był Francis Bacon
|
|
|
Kto powiedział: „A jednak się kręci”? empezar lección
|
|
Galileusz, zaraz potem jak odwołał swoje poglądy na temat heliocentrycznego układu wszechświata
|
|
|
Gdzie powstał barok jako kierunek w sztuce? empezar lección
|
|
|
|
|
Cechy charakterystyczne baroku w architekturze: empezar lección
|
|
wysoko rozwinięte zdobnictwo, dynamika, linia krzywa, falista
|
|
|
Cechy charakterystyczne malarstwa barokowego: empezar lección
|
|
wykorzystanie gry światła i cienia w celu podkreślenia dynamiki; czyste, jaskrawe kolory, kontrast; skupienie się na wewnętrznych przeżyciach postaci; sięganie do alegorii i symboli
|
|
|
Cechy charakterystyczne rzeźby barokowej: empezar lección
|
|
dynamika, patos, ruch, teatralne pozy i gesty, silne uczucia,
|
|
|
Przykładowe rzeźby barokowe: empezar lección
|
|
Porwanie Sabinek – Giambologna; Apollo i Dafne, Ekstaza św. Teresy oraz Dawid – Lorenzo Bernini
|
|
|
|
empezar lección
|
|
Caravaggio; El Greco; Rembrandt; Jan Vermeer van Delft; Peter Paul Rubens
|
|
|
|
empezar lección
|
|
prądem, który powstał pod koniec baroku we Francji za panowania Ludwika XV; jego nazwa pochodzi od ozdobnej muszli; jest wysoce użytkowy, lekki, subtelny i dekoracyjny
|
|
|
Prądy literackie w baroku: empezar lección
|
|
konceptyzm, gongoryzm, marinizm, manieryzm, wykwintność, klasycyzm francuski, sarmatyzm
|
|
|
Kim był Giambattista Marino? empezar lección
|
|
twórcą marinizmu, nurtu w poezji baroku, charakteryzującego się bardzo kunsztownym stylem
|
|
|
Cechy baroku w literaturze: empezar lección
|
|
przesadna dbałość o formę, głębia przeżyć i uczuć wewnętrznych, nastrój niepewności i niepokoju, mieszanie wątków religijnych z mitologicznymi
|
|
|
Tematyka literatury baroku: empezar lección
|
|
metafizyczna, religijna, erotyczna, światowych rozkoszy, patriotyczno-historyczna, mitologiczna, obyczajowa i dydaktyczna, okolicznościowo-towarzyska
|
|
|
Gatunki literackie okresu baroku: empezar lección
|
|
sonet, erotyki, madrygał, tragedia, komedia klasycystyczna, powieść, bajka, pamiętnik, poemat, fraszka, satyra, listy, sylwa
|
|
|
Znani twórcy sonetów barokowych: empezar lección
|
|
Mikołaj Sęp Szarzyński, William Shakespeare, Jan Andrzej Morsztyn
|
|
|
|
empezar lección
|
|
krótki, żartobliwy wiersz miłosny
|
|
|
Przykład tragedii barokowej: empezar lección
|
|
|
|
|
Przykład komedii barokowej: empezar lección
|
|
„Skąpiec”, „Świętoszek” - Molier
|
|
|
|
empezar lección
|
|
|
|
|
Twórca powieści barokowych: empezar lección
|
|
|
|
|
Twórca pamiętników barokowych: empezar lección
|
|
|
|
|
|
empezar lección
|
|
księgi domowe albo rodzinne, w których notowano ważne wydarzenia z życia prywatnego i publicznego (od łac. silva rerum – las rzeczy)
|
|
|
Środki artystyczne w poezji barokowej: empezar lección
|
|
anafora, antonimia, antyteza, apostrofa, hiperbola, gradacja, koncept, kontrast, oksymoron, paralelizm, paradoks, peryfraza, przerzutnia, pytanie retoryczne
|
|
|
|
empezar lección
|
|
rozpoczynanie tym samym wyrazem lub grupą wyrazów kolejnych wersów, zwrotek lub zdań (powtarzanie)
|
|
|
|
empezar lección
|
|
sprzeczność między dwoma prawdziwymi i uzasadnionymi twierdzeniami np.: miłość-śmierć
|
|
|
|
empezar lección
|
|
zestawienie sprzecznych sądów w celu zaskoczenia odbiorcy
|
|
|
|
empezar lección
|
|
bezpośredni, uroczysty zwrot do przedmiotu, pojęcia lub osoby
|
|
|
|
empezar lección
|
|
|
|
|
|
empezar lección
|
|
stopniowanie, uszeregowanie obrazów lub epitetów według ich intensywności
|
|
|
|
empezar lección
|
|
odwrócenie porządku słów lub zdań
|
|
|
|
empezar lección
|
|
niezwykły, zaskakujący, trafny pomysł, na którym oparty jest utwór
|
|
|
|
empezar lección
|
|
zestawienie uwydatniające różnice
|
|
|
|
empezar lección
|
|
zestawienie wyrazów o wykluczających się wzajemnie znaczeniach
|
|
|
|
empezar lección
|
|
równoległe odbywanie się czegoś, podobieństwo między częściami utworu
|
|
|
|
empezar lección
|
|
sprzeczna ze zdrowym rozsądkiem myśl, zaskakująca i błyskotliwa
|
|
|
|
empezar lección
|
|
omówienie, zastąpienie jednego określenia innym
|
|
|
|
empezar lección
|
|
przeniesienie końcowej części wersu do następnego
|
|
|
|
empezar lección
|
|
pytanie bez odpowiedzi (nie wymagające odpowiedzi)
|
|
|
