Architektura, historia sztuki

 0    58 tarjetas    weronikapiotrowska50
descargar mp3 imprimir jugar test de práctica
 
término definición
bazylika
empezar lección
Typ kościoła z nawą główną wyższą od naw bocznych, posiadającą okna ponad dachami naw bocznych
pseudobazylika
empezar lección
Typ kościoła, w którym nawa główna jest wyższa od naw bocznych, ale nie posiada okien w ścianach nawy głównej.
hala
empezar lección
Kościół wielonawowy o nawach równej wysokości
rotunda
empezar lección
Budowla w układzie centralnym, wzniesiona na planie koła. Składa się z jednego pomieszczenia przykrytego często kopułą.
budowla salowa
empezar lección
Jednonawowa, podłużna budowla sakralna z niewyodrębnionym prezbiterium.
westwerk
empezar lección
Rozbudowana zachodnia część bazyliki, usytuowana poprzecznie do korpusu nawowego, flankowana wieżyczkami schodowymi, z większą wieżą, na przedłużeniu nawy głównej, mieszczącą w górnej kondygnacji otwartą do nawy kaplicę lub lożę władcy.
kruchta
empezar lección
Część kościoła, przedsionek usytuowany przed głównym wejściem, niekiedy również przed bocznym – do naw lub zakrystii. Najczęściej wydzielona jest wewnątrz kościoła, choć może być w formie przybudówki wyraźnie wyodrębnionej z bryły budynku.
narteks
empezar lección
Kryty przedsionek przy frontalnej ścianie kościoła.
krypta
empezar lección
Przesklepione pomieszczenie znajdujące się pod posadzką kościoła, pierwotnie służące do przechowywania relikwii, później coraz większe, służyło jako miejsce pochówków.
transept
empezar lección
Nawa poprzeczna, położona pomiędzy prezbiterium a resztą jego budynku. Transept może być jedno- lub wielonawowy
ambit (obejście)
empezar lección
Przejście powstałe z przedłużenia naw bocznych i poprowadzenia ich wokół prezbiterium za ołtarzem głównym.
apsyda
empezar lección
Pomieszczenie na rzucie półkola, dostawione do bryły budynku, Zazwyczaj zamyka prezbiterium, czasem nawy boczne i ramiona transeptu lub westwerk. Apsyda jest zwykle mniejsza lub równa bryle części budynku.
apsydiola
empezar lección
Mała apsyda przylegająca do apsydy głównej albo do obejścia prezbiterium.
sklepienie
empezar lección
Konstrukcja budowlana wykonana z kamienia naturalnego, sztucznego lub cegły o przekroju krzywoliniowym, służąca do przekrycia określonej części budynku.
zwornik (klucz)
empezar lección
Szczytowy kliniec łuku lub niektórych typów sklepienia, zazwyczaj bogato profilowany i zdobiony dekoracją rzeźbiarską, wykonany z kamienia lub ceramiki, charakterystyczny dla gotyckich sklepień krzyżowo-żebrowych.
służka
empezar lección
Pionowy element o małym przekroju dostawiony do ściany lub filaru pełniący statyczną funkcję przenoszenia, za pośrednictwem żeber, ciężaru sklepienia krzyżowo-żebrowego na fundament.
gurt
empezar lección
Element konstrukcyjny i dekoracyjny sklepienia wykonany z cegły lub kamienia, w kształcie łuku spotykany w sklepieniu kolebkowym.
kopuła
empezar lección
Sklepienie o kształcie czaszy, półkoliste, półeliptyczne, ostrołukowe lub cebulaste, oparte na murze lub bębnie budowane nad pomieszczeniami o planie kolistym, eliptycznym albo wielobocznym za pośrednictwem pendentywów lub tromp.
trompy (pendentywy)
empezar lección
Narożny detal architektoniczny pozwalający na przejście z rzutu czworobocznego do ośmiobocznego lub koła stanowiącego podstawę kopuły.
pendentywy
empezar lección
Element narożny w postaci sklepienia o kształcie trójkąta sferycznego.
kroksztyn (konsola)
empezar lección
Element architektoniczny w postaci ozdobnego wspornika, wykonany z kamienia, cegły lub drewna, podpierający rzeźbę, gzyms, balkon, kolumnę, żebra sklepienia, mający najczęściej formę esownicy lub woluty.
arkada
empezar lección
Element architektoniczny składający się z dwóch podpór (kolumn, słupów lub filarów), które zostały połączone u góry łukiem.
empora
empezar lección
Element architektoniczny występujący najczęściej w kościele w postaci odrębnej kondygnacji, zazwyczaj usytuowanej nad kruchtą lub nadwieszonej nad głównym wejściem. Empora jest wsparta na kolumnach lub filarach, otwartą do wnętrza kościoła.
biforium
empezar lección
Arkadowe okno lub przeźrocze podzielone najczęściej kolumienką lub słupkiem na dwie części.
triforium
empezar lección
Podzielone na trzy części okno lub przeźrocze.
portal
empezar lección
Ozdobne architektoniczne obramienie drzwi wejściowych w kościołach, pałacach, ratuszach, bogatszych kamienicach
fasada
empezar lección
Główna, efektowna elewacja budynku, o szczególnie dużej dekoracyjności, często nawet monumentalna, spełniająca funkcje reprezentacyjne wobec całego gmachu, a przez to wyróżniająca się spośród pozostałych elewacji.
tympanon
empezar lección
Wewnętrzne pole trójkątnego frontonu, gładkie lub wypełnione rzeźbą, stosowane w architekturze klasycznej. W architekturze romańskiej i gotyckiej półokrągłe lub ostrołukowe pole w górnej części portalu nad nadprożem, zdobione reliefem.
tympanon erekcyjny
empezar lección
W architekturze romańskiej i gotyckiej półkoliste lub ostrołukowe pole nad drzwiami, wypełniające przestrzeń między nadprożem a archiwoltą, u dołu zamknięte poziomo, u góry obramione łukowo, wypełnione rzeźbą lub płaskorzeźbą.
fiala (pinakiel, sterczyca)
empezar lección
Pionowy element dekoracyjny w postaci smukłej kamiennej wieżyczki, zakończonej od góry iglicą, której krawędzie udekorowane są żabkami i która zwieńczona jest kwiatonem. Pełni też funkcję dociążającą przyporę.
wimperga
empezar lección
Dekoracyjne wykończenie w kształcie wysokiego trójkąta, wieńczące szczyt portalu albo ostrołuk okna.
żabka
empezar lección
W architekturze i rzeźbie gotyckiej detal ozdobny w kształcie pączków lub zwiniętych listków odchylających się na zewnątrz. Umieszczano je w równych odstępach na krawędziach skośnych.
krenelaż (blanki)
empezar lección
Element architektoniczny w postaci zwieńczenia murów obronnych i baszt tzw. zębami pomiędzy którymi znajduje się wolna przestrzeń, tzw. miedza, co miało ułatwić obronę.
laskowanie
empezar lección
gotycka dekoracja architektoniczna złożona z wąskich, wypukłych kamiennych prętów (lasek) o różnych profilach.
maswerk
empezar lección
Dekoracyjny, wzór architektoniczny odkuty z kamienia lub zrobiony z cegieł, używany do wypełnienia górnej części gotyckiego okna, przeźrocza, rozety...
maszkaron
empezar lección
Rzeźbiarski motyw dekoracyjny w postaci stylizowanej głowy ludzkiej lub fantastycznej postaci, stosowany w rzeźbie architektonicznej i rzemiośle artystycznym.
arkatura (fryz arkadowy)
empezar lección
Ornament architektoniczny składający się z półkolistych małych arkad.
Edikula
empezar lección
Kapliczka, przy budynku lub w jego obrysie, charakterystyczna dla architektury starożytnej i renesansu. Może ona być w postaci niszy lub stojąca samodzielnie. Najczęściej zwieńczona frontonem opartym na pilastrach lub kolumnach.
blenda
empezar lección
Płytka wnęka w ścianie, o wykroju arkady lub okna, bez prześwitu.
Lizena
empezar lección
Płaski, pionowy występ w murze zewnętrznym.
Pilaster
empezar lección
Element architektoniczny w formie płaskiego filara, nieznacznie występującego przed lico ściany.
boniowanie
empezar lección
Dekoracyjne opracowanie krawędzi oraz lica ciosu kamieni, podkreślające ich układ.
rustyka
empezar lección
Sposób dekoracyjnego obrobienia faktury powierzchni muru kamiennego lub kamiennej okładziny ściennej, tak aby miały surowy wygląd.
attyka
empezar lección
Górny element elewacji budynku w postaci ścianki, balustrady lub rzędu sterczyn, osłaniający dach.
mezzanino (półpiętro)
empezar lección
Niska kondygnacja między piętrami (często między parterem a pierwszym piętrem) pojawiająca się w architekturze pałacowej. Powierzchnia przeznaczona na pokoje gościnne, dla służby lub dzieci.
Kampanila
empezar lección
Dzwonnica kościelna charakterystyczna dla architektury włoskiej, wyodrębniona z bryły kościoła i budowana obok niej.
Baptysterium
empezar lección
Budowla przeznaczona do wykonywania obrzędu chrztu, niekiedy usytuowana w pobliżu kościoła. Określenie „baptysterium” odnosi się także do samej niecki chrzcielnej, umożliwiającej przynajmniej częściowe zanurzenie kandydata do chrztu.
Obelisk
empezar lección
Pomnik w formie wysokiego, smukłego słupa, najczęściej o czworobocznej podstawie, wykonanego z jednego bloku skalnego.
Pylon
empezar lección
Wieża o prostokątnej podstawie, wznoszona parami i zwężająca się ku górze.
Peripteros
empezar lección
Budowla, którą otacza pojedyncza kolumnada.
Tolos
empezar lección
W starożytności budowla na planie okrągłym, najczęściej o przeznaczeniu kulturowym.
Belkowanie
empezar lección
Element konstrukcyjny leżący poziomo na kolumnach, półkolumnach i pilastrach. Składa się z trzech części: architrawu, fryzu i gzymsu.
Gzyms
empezar lección
Wysunięty przed lico ściany, zwykle profilowany element architektoniczny w postaci poziomej listwy wystającej przed lico muru, która chroni elewację budynku lub jej fragment przed ściekającą wodą deszczową. Oddziela poszczególne kondygnacje.
Fryz
empezar lección
Pośredni, poziomy człon belkowania z reguły położony między architrawem i gzymsem; ogólnie – każdy poziomy pas dekoracyjny.
Architraw
empezar lección
Główny (najniższy) poziomy człon belkowania antycznego, który podtrzymywał belki stropu.
Woluta
empezar lección
Element architektoniczny i motyw ornamentacyjny w formie spirali lub zwoju.
Echinus
empezar lección
Lekko wygięty element architektoniczny pod abakusem kapitelu kolumny w porządku doryckim lub toskańskim. Ma kształt podobny do płaskiej poduszki.
Abakus
empezar lección
czworoboczna płyta będąca najwyższą częścią głowicy kolumny[1], pośrednicząca wraz z nią w przenoszeniu ciężaru belkowania na trzon kolumny.

Debes iniciar sesión para poder comentar.