término |
definición |
oznaczenie osoby w prawie rzymskim empezar lección
|
|
persona - istota wolna ale też niewolnik, po prostu osoba
|
|
|
kiedy rozpoczynała się zdolność prawna człowieka wolnego empezar lección
|
|
|
|
|
Kiedy dziecko uzyskiwało korzyści majątkowe empezar lección
|
|
jeśli urodziło się żywe, to prawo rozciągało się wstecz, do momentu poczęcia, tzn płód mógł być spadkobiercą ale otrzymywał te prawa dopiero po urodzeniu
|
|
|
kto miał zdolność prawną w Rzymie empezar lección
|
|
było to uzależnione od pozycji, w sytuacji prawnej danej osoby
|
|
|
Czym jest zdolność prawna (osobowość prawna) empezar lección
|
|
zdolność do tego aby być podmiotem praw i obowiązków, czyli ten kto może być właścicielm, może dziedziczyć, mieć długi
|
|
|
empezar lección
|
|
|
|
|
empezar lección
|
|
|
|
|
empezar lección
|
|
|
|
|
empezar lección
|
|
|
|
|
empezar lección
|
|
|
|
|
empezar lección
|
|
status osoby ze względu na na obywatelstwo
|
|
|
empezar lección
|
|
przez pozycje w rodzinie agnatycznej
|
|
|
empezar lección
|
|
osoby niepodległe władzy w rodzinie, jeśli był to mężyzna nosił miano pater familias
|
|
|
empezar lección
|
|
osoby podległe władzy w rodzinie
|
|
|
empezar lección
|
|
każda zmiana statusu człowieka
|
|
|
empezar lección
|
|
utrata osobowości prawnej w stopniu najwyższym - przez utrate wolności - niewolnictwo
|
|
|
empezar lección
|
|
konsekwencja kary wygnania, pozbawiała obywatelstwa i pozycji w rodzinie, ale zostawała wolność
|
|
|
empezar lección
|
|
utrata osobowości w stopniu najmniejszym, zerwanie więzór agnacyjnych w rodzinie np przez adopcje
|
|
|
co jeśli komuś udało się powrócić z niewoli empezar lección
|
|
odzyskiwał wszystkie swoje prawa, ale nie odżywały stosunki prawne np małżeństwo
|
|
|
empezar lección
|
|
istota ludzka której status został zredukowany do kategorii rzeczy
|
|
|
Czym jest odpowiedzialność noksalna empezar lección
|
|
za czyny niewolnika odpowiada właściciel
|
|
|
co się działo gdy niewolnik popełnił czyn zabroniony empezar lección
|
|
właściciel mógł albo wydać sprawcę deliktu osobie poszkodowanej albo zapłacić na jej rzecz kare prywatną
|
|
|
Jakie były sposoby wyzwolenia empezar lección
|
|
|
|
|
empezar lección
|
|
1. przed organem władzy państwowej 2. obrońca wolności dotykając laską niewolnika oświadcza że jest człowiekiem wolnym 3. właściciel uznawał roszczenie albo milczał
|
|
|
empezar lección
|
|
1. przez wpisanie na liste obywsteli rzymskich (co 5 lat)
|
|
|
empezar lección
|
|
1. nadanie zawarte w testamencie a) directa - nakazywał, niewolnik był wolny w chwili przejęcia spadku przez dziedzica b) fideicommissaria - testator zwraca się z prośbą do dziedzica
|
|
|
4. Manumissio in ecclesia empezar lección
|
|
1. przez oświadczenie złożone do biskupa w kościele
|
|
|
5. Manumissio inter amicos empezar lección
|
|
ustne oświadczenie o wolności w obecności przyjaciół jako świadków
|
|
|
empezar lección
|
|
przez dopuszczenie niewolnika do stołu
|
|
|
7. Manumissio per epistulam empezar lección
|
|
za pomocą listu wyzwoleńczego do niewolnika
|
|
|
jakie ograniczenia mieli wyzwoleńcy empezar lección
|
|
1. nie mogli sprawować urzędów państwowych 2. zabronione związki senatorów z wyzwoleńcami
|
|
|
Czym było prawo patronatu? empezar lección
|
|
1. szacunek i posłuszeństwo dla właściciela 2. nie mógł go pozwać 3. musi mu świadczyć oewne usługi 4. patron dziedziczył po nim 5. mógł za przyzwoleniem patrona na drodze przywileju cesarskiego uzyskać status urodzonego jako osoba wolna
|
|
|
empezar lección
|
|
według prawa były wolne Ale faktycznie doznawały ograniczenia w korzystaniu ze swojej Wolności
|
|
|
empezar lección
|
|
1. osoby in mancipio - oddane dzieci np przez delikt 2. Koloni - dzierżwacy rolni, którzy zostali na stałe przypisani do ziemi albo przez zasiedzenie (30 lat) 3. addicti i nexi - niewypłacalni dłużnicy
|
|
|
Jak można było się stać wolnym empezar lección
|
|
przez urodzenie lub nadanie
|
|
|
jak i kto mógł nadać wolność empezar lección
|
|
W drodze ustawy ludowej a później za pomocą rozporządzenia cesarza
|
|
|
Jakie były najważniejsze uprawnienia prywatnoprawne obywatela rzymskiego empezar lección
|
|
|
|
|
empezar lección
|
|
prawo zawierania związków małżeńskich
|
|
|
empezar lección
|
|
prawo do udziału w obrocie gospodarczym
|
|
|
empezar lección
|
|
prawo występowania i roszczenia przed sądem
|
|
|
empezar lección
|
|
prawo sprawowania władzy ojca rodziny
|
|
|
5. testamenti factio activa oraz testameti factio passiva empezar lección
|
|
prawo do testamentu i możliwość zostania dziedzicem
|
|
|
jakie grupy dzielono Latynów empezar lección
|
|
1. dawni - mieszkańcy Lacjum 2. osiedleni (mieli ius commercium, legis actio, nie mieli ius honorum) 3. kolonialni - osiedleni w koloniach z prawem latyńskim 4. juniańscy - niewolnicy nieformalnie wyzwoleni (na początku nie mieli praw politycznych)
|
|
|
empezar lección
|
|
prawo zasiadania w urzędach
|
|
|
empezar lección
|
|
prawo zawierania małżeństw z Rzymianami
|
|
|
empezar lección
|
|
prawo wystepowania przed sądem
|
|
|
empezar lección
|
|
cudzoziemcy mieszkający na terenie w Rzymie lub poza
|
|
|
Jakie były dwa rodzaje peregrynów empezar lección
|
|
1. Peregrini certae civitas - cudzoziemny gmin, które uznały zwierzchnictwo Rzymu, zostawiono im sądownictwo i administracje (brak commercium) 2. Peregrini dediticii - włączono ich do Rzymu w wyniku podbojów (nie mieli praw)
|
|
|
co to infamia i na co sie dzieli empezar lección
|
|
to brak honoru 1. infamia immediata (bezpośrednia) - przez zawód lub czyn społecznie pogardzany 2. Infamia mediata (pośrednia) nie mogli sprawować urzedów
|
|
|
empezar lección
|
|
na początku żaden ale gdy chrześcijaństwo zostało religią państwową heretycy żydzi, poganie nie mogli sprawować urzędów i posiadać niewolników
|
|
|
Czym była osoba prawna (korporacje) w Rzymie empezar lección
|
|
1. zaczęto kształtować do odniesieniu do gmin miejskich 2. na ich wzór były też np stowarzyszenia, spółki, fundacje, kościoły 3. miały one swój majątek 4. korporacje reprezentował syndyk (przedstawiciel) 5. co najmniej 3 osoby w korporacji
|
|
|
Czym jest zdolność do czynności prawnych empezar lección
|
|
zdolność do samodzielnego dokonywania ważnych czynności prawnych
|
|
|
Czym jest zdolność prawna empezar lección
|
|
osoba fizyczna w nią wyposażona mogła być podmiotem praw i obowiązków ale nie mogła ich nabywać
|
|
|
empezar lección
|
|
1. brak zdolności do czynności prawnej - dzieci do 7 roku życia, chorzy 2. mieć ograniczoną zdolność do czynności prawnych - niedojrzali, kobiety, marnotrawcy 3. mieć pełną zdolność do czynności prawnych - dojrzali
|
|
|
Jakie były grupy osób przez wiek empezar lección
|
|
1. dzieci (do 7 lat) 2. niedojrzali - do 12, kobiety do 14 3. dojrzali poniżej 25 roku życia 4. dojrzali >25
|
|
|
empezar lección
|
|
|
|
|
empezar lección
|
|
|
|
|
Jak wyglądała zdolność do czynności prawnych chorych umysłowo empezar lección
|
|
1. nie mieli jej 2. jeśli chory był sui iuris przyznawano mu kuratora, który miał piecze nad jego kasą
|
|
|
Jak wyglądała sytuacja prawna osób marnotrawnych empezar lección
|
|
nie mogli oni samodzielnie dokonywać czynności prawnych pomniejszających lub obciążających ich majątek bez współdziałania kuratora Ale mogli zawierać takie czynności które polecały ich sytuację prawno-majątkową
|
|
|