término                    | 
                
                    definición                    | 
            
        
        | 
      Zwrot do natury – żywioł ognia i wody; smukłe, wijące się rośliny (trzciny, lilie, powoje), często także o głębokie symbolice (oset, róża), bądź przejęte ze sztuki japońskiej (nenufary, irysy); ze świata zwierząt pawie, łabędzie, ważki, motyle   kierunek w sztuce w latach 1890-1910, określany też jako Art Nouveau (Francja, Anglia), Jugendstil (Niemcy), Modern Style (Belgia), jedno z czołowych zjawisk modernizmu   empezar lección
 | 
 | 
      pragnienie nowości, dążenie do zintegrowania wszystkich sztuk, programowe zerwanie ze stylami historycznymi przy jednoczesnej inspiracji sztuką Dalekiego Wschodu [gł. drzeworytem japońskim]   *zamiłowanie do asymetrii, skomplikowanych układów kompozycyjnych, wertykalizm, linearyzm  
 | 
 | 
 | 
| 
      ruch odrodzenia sztuki i rzemiosła, zapoczątkowany w Anglii w poł. XIX w. wypowiedziami teoretyka Johna Ruskina i działaniami Williama Morrisa.   Propagował odrodzenie sztuki użytkowej przez przeciwstawienie produkcji fabrycznej wyrobów rzemiosła art.; miał prekursorskie znaczenie dla secesji   empezar lección
 | 
 | 
      *  integracja wszystkich sztuk, projektowanie mebli, witraży, tkanin, tapet, ceramiki, szkła *  odnowa drukarstwa artystycznego i grafiki użytkowej v  w architekturze powstaje tzw. Cottage Style łączący w willach i domach wiejskich   *inspiracja sztuką gotycką, malarstwem prerafaelitów i motywami zaczerpniętymi z natury tradycje angielskiego budownictwa gotyckiego i renesansowego z romantyczną malowniczością  
 | 
 | 
 | 
| 
     empezar lección
 | 
 | 
    
 | 
 | 
 | 
| 
        empezar lección
 | 
 | 
      Antonio Gaudi, Casa Vicens, 1883-85   
 | 
 | 
 | 
| 
        empezar lección
 | 
 | 
      Antonio Gaudi, Villa Quijano, 1883-85   
 | 
 | 
 | 
| 
        empezar lección
 | 
 | 
    
 | 
 | 
 | 
| 
        empezar lección
 | 
 | 
      przed przejęciem budowy przez Gaudiego kościół był zaprojektowany jako budowla neogotycka, Gaudi rozwinął i zmodernizował koncepcję w swoim stylu. Unikanie powtarzalnych kształtów w celu naśladowania natury.   budowla nieukończona– miała zawierać trzy monumentalne fasady, przedstawiające narodziny Chrystusa (jedyna zrealizowana), Mękę Pańską oraz Zmartwychwstanie. forma organiczna, „żywa” – kamień nabiera życia, a dekoracje wyrastają zeń jak rośliny  
 | 
 | 
 | 
| 
        empezar lección
 | 
 | 
    
 | 
 | 
 | 
| 
        empezar lección
 | 
 | 
    
 | 
 | 
 | 
| 
        empezar lección
 | 
 | 
    
 | 
 | 
 | 
| 
        empezar lección
 | 
 | 
    
 | 
 | 
 | 
| 
        empezar lección
 | 
 | 
    
 | 
 | 
 | 
| 
      studiował w Wyższej Szkole Sztuk Dekoracyjnych w Paryżu pod kierunkiem m.in. Eugene Viollet-le-Duc'a, a styl swój kształtował podobno pod wrażeniem brukselskiego Hotelu Tassel Victora Horty.   Giumard był projektantem "totalnym" co oznacza, że traktował wszystkie, najdrobniejsze nawet elementy otoczenia jako przedmiot szczegółowego opracowania - od ogólnej koncepcji przestrzeni, przez detal, do umeblowania budynku.   empezar lección
 | 
 | 
      Swoją wizję zrealizował w zbudowanym w 1898 r. paryskim Hotel Beranger, w którym zaprojektowane zostały najdrobniejsze detale, faktura i wyprawa kamieniarska ścian, zestaw metalowych okuć i balustrad, a nawet witrażowy podział przeszklenia okien. 
 | 
 | 
 | 
| 
        empezar lección
 | 
 | 
      Hector Guimard, Brama w Hotel Beranger, 1898   
 | 
 | 
 | 
| 
        empezar lección
 | 
 | 
      Hector Guimard, Ściana dziedzińca Hotelu Beranger, 1898   
 | 
 | 
 | 
| 
        empezar lección
 | 
 | 
      Hector Guimard, projekt mebli do Petit Palais (Hotel Guimard), 1909Hector Guimard, projekt mebli do Petit Palais (Hotel Guimard), 1909   
 | 
 | 
 | 
| 
        empezar lección
 | 
 | 
      Hector Guimard, Stacja Metropolitain-Abbesses, 1900   
 | 
 | 
 | 
| 
        empezar lección
 | 
 | 
      Hector Guimard, Stacja Palais Royal, detal, 1900   
 | 
 | 
 | 
      był belgijskim architektem uważanym za prekursora stylu secesyjnego w architekturze.   empezar lección
 | 
 | 
      W początkowym okresie działalności architektonicznej Horta zdobył doświadczenia w zastosowaniu konstrukcji stalowej, co zaowocowało śmiałym eksponowaniem elementów stalowych np. w elewacji najsłynniejszego budynku - Hotelu Tassel z 1892 r.   Jednak w większości swoich najlepszych projektów secesyjnych zachował Horta klasyczny umiar i rygorystyczną symetrię, oszczędnie operując secesyjną ornamentyką.  
 | 
 | 
 | 
| 
        empezar lección
 | 
 | 
    
 | 
 | 
 | 
| 
        empezar lección
 | 
 | 
    
 | 
 | 
 | 
| 
        empezar lección
 | 
 | 
      Victor Horta, Maison du People, 1895-99   
 | 
 | 
 | 
| 
        empezar lección
 | 
 | 
      Victor Horta, Dom własny, 1898-1901   
 | 
 | 
 | 
| 
      austriacki architekt, uczeń Otto Wagnera, współzałożyciel Wiedeńskiej Secesji i autor budynku wystawienniczego tego towarzystwa. Jego twórczość zaliczana jest do nurtu secesji (chociażby ze względu na programową nazwę budynku)   , ale jednocześnie świadczy o tym, że pojęcie to jest bezzasadnie rozszerzane, ponieważ w sztandarowej budowli secesyjnej, oprócz bardzo oszczędnego detalu, nie ma żadnych elementów typowych dla secesji rozumianej jako "art nouveau".   empezar lección
 | 
 | 
      . Jest w niej natomiast zapowiedź stylu art-deco, który w znacznej mierze rozwinął się w Wiedeńskich Warsztatach założonych w 1903 r. przez Josepha Hoffmanna. Olbrich jest również autorem "Wieży Weselnej" zbudowanej w 1908 r. w kolonii artystycznej.   Jest to wybitne dzieło o skrystalizowanych już cechach art-deco. Olbrich nie wziął udziału w dalszym rozwoju stylu, ponieważ zmarł w 1908 r. w wieku 41 lat.  
 | 
 | 
 | 
| 
        empezar lección
 | 
 | 
      JOSEPH OLBRICH 1867-1908 
 | 
 | 
 | 
| 
        empezar lección
 | 
 | 
      JOSEPH OLBRICH 1867-1908 
 | 
 | 
 | 
| 
        empezar lección
 | 
 | 
      Olbrich, Hochzeitsturm, Darmstadt, 1908   
 | 
 | 
 | 
| 
        empezar lección
 | 
 | 
      Kolonia artystyczna, Darmstadt   
 | 
 | 
 | 
      JAMES ABBOTT McNEILL WHISTLER 1834-1903    amerykański artysta, który dzieciństwo spędził w Rosji, gdzie jego ojciec był carskim urzędnikiem kolejowym. Malarstwo studiował a Paryżu ulegając wpływowi realizmu Courbeta.   Wkrótce wypracował własny styl charakteryzujący się wyrafinowaną, zmierzająca do monochromatyczności kolorystyką (tonalizm). Whistler był niewątpliwym prekursorem wpływów japonizmu w sztuce europejskiej.   empezar lección
 | 
 | 
      JAMES ABBOTT McNEILL WHISTLER 1834-1903    Już w 1876 r. zaprojektował słynne panele z pawiami w domu Fredericka Leylanda, sąsiadujące z namalowanym również przez niego w 1864 r. portretem "Księżniczki z Kraju Porcelany". Jest świadectwem rodzącej się w połowie XIX wieku fascynacji sztuką Wschodu,   Również rosnącego wpływu malarstwa Pre-Rafaelitów. Elementy te stopiły się w stylu angielskiego estetyzmu, którego Whistler był, obok Dantego Gabriela Rosettiego i Aubreya Beardsleya, czołowym przedstawicielem.  
 | 
 | 
 | 
| 
        empezar lección
 | 
 | 
      Whistler, Peacock Room, 1876   
 | 
 | 
 | 
| 
        empezar lección
 | 
 | 
      Whistler, Księżniczka z Kraju Polcelany, 1864   
 | 
 | 
 | 
| 
        empezar lección
 | 
 | 
    
 | 
 | 
 | 
      AUBREY BEARDSLEY 1872-1898    angielski ilustrator, obok Oscara Wilde'a i Jamesa A. McNeill Whistlera jedna z głównych postaci ruchu estetystów. Wybitnie utalentowany muzycznie i chronicznie chory artysta.   Z powodu obscenicznych publikacji w magazynach Yellow Book i Savoy synonimem secesyjnego erotyzmu, co przyniosło mu dużą popularność. przesłoniło przetłumaczenie na język nowoczesnej sztuki europejskiej specyfiki kompozycji malarstwa japońskiego.   empezar lección
 | 
 | 
      AUBREY BEARDSLEY 1872-1898    Twórczość Beardsleya znana jest z kilku zaledwie reprodukcji jego grafik, a kaligraficzna kreska, asymetria i operowanie znacznymi powierzchniami neutralnego tła budzą skojarzenie z japońskim drzeworytem. Słusznie i niesłusznie, ponieważ -   jak to stwierdził Oscar Wilde - jego grafiki są "zbyt japońskie". Beardsley stworzył w sztuce europejskiej pewien syntetyczny schemat "japonizmu", który wydaje się nam oczywisty, ale którego próżno szukać w oryginalnej sztuce Japonii  
 | 
 | 
 | 
| 
        empezar lección
 | 
 | 
      AUBREY BEARDSLEY 1872-1898  
 | 
 | 
 | 
| 
        empezar lección
 | 
 | 
      AUBREY BEARDSLEY 1872-1898  
 | 
 | 
 | 
| 
      malarz austriacki, współzałożyciel Wiedeńskiej Secesji (Wiener Secession - 1897). Klimt stał się sławny dzięki tzw. złotej serii obrazów malowanych na początku XX wieku z użyciem płatków złota.   Twającą do dnia dzisiejszego popularność w szerszych kręgach jego malarstwo zdobyło dzięki zmysłowości przenikającej wszystkie jego dzieła.   empezar lección
 | 
 | 
      Klimt odebrał rzetelne, akademickie wykształcenie malarskie w wiedeńskiej szkole rzemiosł artystycznych (Kunstgewerbeschule) i jeszcze w 1894 r. jako ponad 30-letni malarz malował nienaganne warsztatowo, ale banalne portrety.   w 1895 r. powstał pierwszy "klimtowski" obraz "Muzyka", a w 1897 r. artysta wystąpił ze związku malarzy tworząc Wiener Secession. W 1903 r. Klimt dwukrotnie odwiedził Rawennę, gdzie studiował bizantyjskie mozaiki z czasów Justyniana.  
 | 
 | 
 | 
| 
      Zainteresowanie sztuką bizantyjską musiało jednak zrodzić się wcześniej, bo pierwszy "złoty" obraz to Judith i Holofernes z 1901 r.   Po wizytach w Rawennie powstały najwspanialsze dzieła Klimta: Portret Adeli Bloch-Bauer, Pocałunek, Danae, Nadzieja, oraz fryz zaprojektowany dla Pałacu Stoclet.   empezar lección
 | 
 | 
      Fascynująca siła tych dzieł jest wynikiem połączenia niewątpliwego talentu malarskiego Klimta z wielką bizantyjską tradycją, do której artysta odwołał się - prawdopodobnie - w chwili, gdy zrywając z tradycją akademicką poszukiwał nowych form.   Bez "złotej serii" malarstwo Klimta jest tylko jeszcze jedną pozycją w katalogu sztuki przełomu wieków.  
 | 
 | 
 | 
| 
        empezar lección
 | 
 | 
      Gustaw Klimat, Portret Marie Breunig, 1894   
 | 
 | 
 | 
| 
        empezar lección
 | 
 | 
      Gustaw Klimt, Muzyka, 1895   
 | 
 | 
 | 
| 
        empezar lección
 | 
 | 
      Gustaw Klimt,. Nude Veritas, 1899   
 | 
 | 
 | 
| 
        empezar lección
 | 
 | 
      Gustaw Klimt, Judyta i Holofornes, 1901, olej na płótnie, 84 x 42 cm, Österreichische Galerie, Wiedeń   
 | 
 | 
 | 
| 
        empezar lección
 | 
 | 
      Węże wodne, 1904-07, tempera/akwarela, 50 x 20 cm, Österreichische Galerie, Wiedeń   
 | 
 | 
 | 
| 
        empezar lección
 | 
 | 
      3 etapy życia kobiety, 1905, olej na płótnie, 180 x 180 cm, Galleria Nazionale d'Arte Moderna, Rzym   
 | 
 | 
 | 
| 
        empezar lección
 | 
 | 
      Gustaw Klimt, Portret Adeli Bloch-Bauser, 1907   
 | 
 | 
 | 
| 
        empezar lección
 | 
 | 
      Pocałunek, 1907-08, olej na płótnie, 180x 180 cm, Österreichische Galerie, Wiedeń   
 | 
 | 
 | 
| 
        empezar lección
 | 
 | 
      Gustaw Klimt, Danae, 1907   
 | 
 | 
 | 
| 
        empezar lección
 | 
 | 
      Drzewo życia, 1905-09, Museum für angewandte Kunst, Wiedeń /środkowa część fryzu z pałacu Stoclet w Brukseli/   
 | 
 | 
 | 
| 
      czeski malarz i grafik, obok Tolouse-Lautreca twórca gatunku plakatu artystycznego. Mucha był w zasadzie samoukiem, chociaż krótko studiował w Akademii monachijskiej, a potem w paryskiej Academie Julien, gdzie zaprzyjaźnił się m.in. z Paulem Gauguinem.   Wykonany w 1894 r. na dość przypadkowe zamówienie plakat do sztuki Gismonda z Sarą Bernhard w roli głównej przyniósł mu z dnia na dzień światową sławę i umożliwił zdobywanie licznych zleceń na prace graficzne.   empezar lección
 | 
 | 
      Jakkolwiek Mucha zasłynął projektami plakatów, to projektował bardzo różne formy użytkowe, od kawiarnianych menu po obligacje banków i towarzystw ubezpieczeniowych., znaczki pocztowe i banknoty.   W 1928 r. Mucha ukończył ważne, ale niedocenione dzieło - finansowany przez czeską diasporę cykl dwudziestu wielkoformatowych obrazów zatytułowanych Epopeja słowiańska. Cykl wystawiany jest w pałacyku w Morawskim Krumlowie.  
 | 
 | 
 | 
| 
        empezar lección
 | 
 | 
      Plakat reklamujący bibułki „Job”   
 | 
 | 
 | 
| 
        empezar lección
 | 
 | 
    
 | 
 | 
 | 
| 
        empezar lección
 | 
 | 
      Plakat z Sarą Bernhardt w Medei, 1898   
 | 
 | 
 | 
| 
        empezar lección
 | 
 | 
      Alfons Mucha, Projekty biżuterii   
 | 
 | 
 | 
| 
        empezar lección
 | 
 | 
      Alfons Mucha, Projekty biżuterii   
 | 
 | 
 | 
      KAZIMIERZ STABROWSKI 1869-1929    studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu, n.in. u Ilji Riepina. Później naukę kontynuował w słynnej paryskiej Académie Julian, gdzie zetknął się zarówno z akademikami jak i przedstawicielami nowych kierunków premodernistycznych.  empezar lección
 | 
 | 
      KAZIMIERZ STABROWSKI 1869-1929    W jego malarstwie dominuje aspekt dekoracyjny, pojawiają się również wątki symbolistyczne, wynikające z jego zainteresowania teozofią. 
 | 
 | 
 | 
| 
        empezar lección
 | 
 | 
      Na tle witrażu, 1908, Muzeum Narodowe w Warszawie     KAZIMIERZ STABROWSKI 1869-1929  
 | 
 | 
 | 
      był francuskim projektantem mebli i galanterii artystycznej ze szkła. Znajomość technik ceramicznych i szklarskich posiadł w pracowni ojca. Był eksperymentatorem, dzięki czemu wypracował własne metody barwienia i formowania szkła.   empezar lección
 | 
 | 
      (Wazon, 1896, 1898, Petit Palais)  
 | 
 | 
 | 
| 
        empezar lección
 | 
 | 
      Wazon, 1896, 1898, Petit Palais   
 | 
 | 
 | 
| 
     empezar lección
 | 
 | 
      (Flakon na perfumy)   projektant drobnych form sztuki użytkowej wykonywanych początkowo z różnych materiałów (kamienie półszlachetne, emalia, kość słoniowa), później wyłącznie ze szkła.  
 | 
 | 
 | 
| 
        empezar lección
 | 
 | 
      Projekty biżuterii René Lalique'a   
 | 
 | 
 | 
      LOUIS COMFORT TIFFANY 1848-1933    był amerykańskim wynalazcą (szkło iryzujące), przedsiębiorcą i artystą tworzącym w dziedzinie szkła artystycznego.   W 1879 r. założył w Nowym Yorku firmę Tiffany Glass and Decorating Company (z Candace Wheelerem, Samuelen Colmanem i Lockwodem de Forest) zajmującą się projektowaniem i wyposażaniem wnętrz.   empezar lección
 | 
 | 
      LOUIS COMFORT TIFFANY 1848-1933    Tworzył szklane mozaiki ścienne do kościołów i obiektów użyteczności publicznej, przeprowadził również renowację części pomieszczeń w Białym Domu.   Światową popularność zdobył dzięki lampom wyposażanym w abażury wykonane z fragmentów szkła oprawianych w miedź i lutowanych, a więc w technice zbliżonej do witrażu.  
 | 
 | 
 | 
| 
        empezar lección
 | 
 | 
      Projekty lamp witrażowych, Tiffany   
 | 
 | 
 | 
| 
        empezar lección
 | 
 | 
      Projekty lamp witrażowych, Tiffany   
 | 
 | 
 | 
      MIKOLAJUS CONSTANTINAS ČIURLONIS 1875-1911     był wybitnym litewskim malarzem i kompozytorem, wykształconym w uczelniach warszawskich (Instytut Muzyczny i ASP) i w konserwatorium Lipskim.   empezar lección
 | 
 | 
      MIKOLAJUS CONSTANTINAS ČIURLONIS 1875-1911     Jako malarz był symbolistą, stworzył kilka znaczących cykli inspirowanych muzyką Sonat i cyklu Stworzenie świata. Ostatnie lata życia poświęcił organizacji litewskiego życia artystycznego.  
 | 
 | 
 | 
| 
        empezar lección
 | 
 | 
      MIKOLAJUS CONSTANTINAS ČIURLONIS 1875-1911  
 | 
 | 
 |